Azerbaijani
Etymology
Cognate to qurtulmak ( “ to be saved ” ) , passive form of the same root. Cognate with Old Uyghur [script needed] ( qurtɣar- , “ to rescue ” ) , Karakhanid [script needed] ( qutɣarmāq , “ to rescue ” ) , Turkish kurtarmak ( “ to rescue ” ) , Bashkir ҡотҡарыу ( qotqarıw , “ to save ” ) , Chuvash хӑтарма ( hăt̬arma , “ to save ” ) , Kazakh құтқару ( qūtqaru , “ to save ” ) , Kyrgyz куткаруу ( kutkaruu , “ to save, rescue ” ) , Turkmen gutarmak ( “ to end, finish ” ) , Uyghur قۇتقازماق ( qutqazmaq , “ to rescue ” ) , Uzbek qutqarmoq .
The slang sense is probably a semantic loan from Russian кончать ( končatʹ ) .
Pronunciation
IPA (key ) : [ɡurtɑrmɑχ] , [kutarˈmɑχ]
Hyphenation: qur‧tar‧maq
Verb
qurtarmaq
to save
( transitive ) to save , rescue
canını qurtarmaq [ 1] ― to escape with life and limb (literally, “to save one's life ”)
Yanğınsöndürənlər körpəni ölümdən qurtarıblar ― The firefighters saved the baby from death
Synonym: xilas etmək
( transitive ) to relieve , free , to release (someone) from or of a difficulty, unwanted task, responsibility etc.
1911 , Məmməd Səid Ordubadi , “Məqsədin Ərzi”, in Qanlı Sənələr [1] , →ISBN ; republished as Qanlı İllər , Baku: Qafqaz, 2007 , page 7:Bunu da bütün Qafqaz millətləri bilməlidir: mənim bu əsəri yazmaqda məqsədim millətimizi məsuliyyətdən qurtarmaq , insanpərvər kimi tanıtmaq, həmçinin erməni qonşuları məsul tutmaq, vəhşi və insaniyyətdən uzaq bir varlıq kimi nişan vermək də deyil. Hence, all nations of Caucasus need to know this: my goal with writing this book is not to free our nation of responsibility or to present it as a humanitarian one, while holding Armenian neighbors responsible, pointing them out as savages, distant from any humanity.
çətinliklərdən qurtarmaq ― to relieve [from] difficulties
( only with can ) to get rid of something annoying, never have to see something again ( expression )
canımız qurtarsın ― so we never have to deal with it again; so we get read of it etc.
Sən Allah xahişini artıq yerinə yetir, canımız qurtarsın . For God's sake, comply with his/her request already, so we get rid of it .
to finish
( transitive ) to finish , complete
O hələ məktəbi qurtarmayıb . ― S/he hasn't finished school yet.
Işini qurtarandan sonra mənə zəhmət olmasa zəng vur. ― When you finish your work, please give me a call.
Synonyms: bitirmək , başa vurmaq
Antonym: başlamaq
( intransitive ) to end , finish , run out , run out of
2009 October 22, Azadlıq Radiosu [2] , retrieved March 10, 2018 :Neft qurtaranda nə baş verə bilər? What can happen when the oil runs out ?
Gec gəlib çıxmısan, kino artıq qurtardı . ― You turned up too late, the movie has already finished .
Benzinim qurtarır , gərək gedim maşına benzin vurum. ― I'm running out of gas, I should go refuel the car.
Qurtardı getdi! ( expression ) ― That's it! Basta ! etc.
Synonyms: bitmək , başa çatmaq , sona çatmaq , tükənmək
After a converb ending in -ib , -ıb , -üb or -ub : indicates the completion of the action. [ 2]
2017 December 21, Cəlli Komradlı, “Kitab mənim həyatıdmır”, in Qəbələ qəzeti [3] , Qəbələ, page 5 :Elə vaxtlarım olub ki, 300-400 səhifəlik kitabı birnəfəsə - yemədən, içmədən, dincəlmədən oxuyub qurtarmışam . There were times in which I finished reading books of 300-400 pages in one breath, without eating, drinking or resting.
Çörəyini tez yeyib qurtarmışdı ― S/he quickly ate up the bread.
( intransitive , slang ) to ejaculate , to cum
Conjugation
Conjugation of qurtarmaq
positive
qurtaran
qurtarmış
qurtaracaq
(mənim +) qurtaracağım
(sənin +) qurtaracağın
(onun +) qurtaracağı
(bizim +) qurtaracağımız
(sizin +) qurtaracağınız
(onların +) qurtaracağı or qurtaracaqları
(mənim +) qurtardığım
(sənin +) qurtardığın
(onun +) qurtardığı
(bizim +) qurtardığımız
(sizin +) qurtardığınız
(onların +) qurtardığı or qurtardıqları
qurtarıb
qurtaranda
qurtardıqca
qurtararkən
qurtara-qurtara
qurtararaq
qurtarmaq
qurtarma
singular
plural
first
second
third
first
second
third
indicative
present
simple
qurtarıram
qurtarırsan
qurtarır
qurtarırıq
qurtarırsınız
qurtarırlar
perfect 1
qurtarmışam
qurtarmısan ,qurtarmışsan *
qurtarmışdır
qurtarmışıq
qurtarmısınız ,qurtarmışsınız *
qurtarmışlar
perfect 2
–
qurtarıbsan
qurtarıb(dır)
–
qurtarıbsınız
qurtarıb(dır)lar
past
simple
qurtardım
qurtardın
qurtardı
qurtardıq
qurtardınız
qurtardılar
continuous
qurtarırdım
qurtarırdın
qurtarırdı
qurtarırdıq
qurtarırdınız
qurtarırdılar
perfect
qurtarmışdım
qurtarmışdın
qurtarmışdı
qurtarmışdıq
qurtarmışdınız
qurtarmışdılar
future
definite
qurtaracağam
qurtaracaqsan
qurtaracaq
qurtaracağıq
qurtaracaqsınız
qurtaracaqlar
indefinite
qurtararam
qurtararsan
qurtarar
qurtararıq
qurtararsınız
qurtararlar
future-in-the-past
definite
qurtaracaqdım
qurtaracaqdın
qurtaracaqdı
qurtaracaqdıq
qurtaracaqdınız
qurtaracaqdılar
indefinite
qurtarardım
qurtarardın
qurtarardı
qurtarardıq
qurtarardınız
qurtarardılar
conditional
present
qurtarsam
qurtarsan
qurtarsa
qurtarsaq
qurtarsanız
qurtarsalar
past
qurtarsaydım
qurtarsaydın
qurtarsaydı
qurtarsaydıq
qurtarsaydınız
qurtarsaydılar
subjunctive
qurtaram
qurtarasan
qurtara
qurtaraq
qurtarasınız
qurtaralar
hortative
qurtarasıyam
qurtarasısan
qurtarasıdır
qurtarasıyıq
qurtarasısınız
qurtarasıdırlar
obligational
present
qurtarmalıyam
qurtarmalısan
qurtarmalıdır
qurtarmalıyıq
qurtarmalısınız
qurtarmalıdırlar
past
qurtarmalıydım
qurtarmalıydın
qurtarmalıydı
qurtarmalıydıq
qurtarmalıydınız
qurtarmalıydılar
evidential
present
qurtarırmışam
qurtarırmışsan
qurtarırmış
qurtarırmışıq
qurtarırmışsınız
qurtarırmışlar
past
qurtarıbmışam
qurtarıbmışsan
qurtarıbmış
qurtarıbmışıq
qurtarıbmışsınız
qurtarıbmışlar
imperative
qurtarım
qurtar
qurtarsın
qurtaraq ,qurtaralım *
qurtarın
qurtarsınlar
negative
qurtarmayan
qurtarmamış
qurtarmayacaq
(mənim +) qurtarmayacağım
(sənin +) qurtarmayacağın
(onun +) qurtarmayacağı
(bizim +) qurtarmayacağımız
(sizin +) qurtarmayacağınız
(onların +) qurtarmayacağı or qurtarmayacaqları
(mənim +) qurtarmadığım
(sənin +) qurtarmadığın
(onun +) qurtarmadığı
(bizim +) qurtarmadığımız
(sizin +) qurtarmadığınız
(onların +) qurtarmadığı or qurtarmadıqları
-
qurtarmadan
qurtarmayanda
qurtarmadıqca
qurtarmayarkən
qurtarmayaraq
qurtarmamaq
singular
plural
first
second
third
first
second
third
indicative
present
simple
qurtarmıram
qurtarmırsan
qurtarmır
qurtarmırıq
qurtarmırsınız
qurtarmırlar
perfect 1
qurtarmamışam
qurtarmamısan ,qurtarmamışsan *
qurtarmamış
qurtarmamışıq
qurtarmamısınız ,qurtarmamışsınız *
qurtarmamışlar
perfect 2
–
qurtarmayıbsan
qurtarmayıb(dır)
–
qurtarmayıbsınız
qurtarmayıb(dır)lar
past
simple
qurtarmadım
qurtarmadın
qurtarmadı
qurtarmadıq
qurtarmadınız
qurtarmadılar
continuous
qurtarmırdım
qurtarmırdın
qurtarmırdı
qurtarmırdıq
qurtarmırdınız
qurtarmırdılar
perfect
qurtarmamışdım
qurtarmamışdın
qurtarmamışdı
qurtarmamışdıq
qurtarmamışdınız
qurtarmamışdılar
future
definite
qurtarmayacağam
qurtarmayacaqsan
qurtarmayacaq
qurtarmayacağıq
qurtarmayacaqsınız
qurtarmayacaqlar
indefinite
qurtarmaram
qurtarmarsan , qurtarmazsan
qurtarmaz
qurtarmarıq
qurtarmarsınız , qurtarmazsınız
qurtarmazlar
future-in-the-past
definite
qurtarmayacaqdım
qurtarmayacaqdın
qurtarmayacaqdı
qurtarmayacaqdıq
qurtarmayacaqdınız
qurtarmayacaqdılar
indefinite
qurtarmazdım
qurtarmazdın
qurtarmazdı
qurtarmazdıq
qurtarmazdınız
qurtarmazdılar
conditional
present
qurtarmasam
qurtarmasan
qurtarmasa
qurtarmasaq
qurtarmasanız
qurtarmasalar
past
qurtarmasaydım
qurtarmasaydın
qurtarmasaydı
qurtarmasaydıq
qurtarmasaydınız
qurtarmasaydılar
subjunctive
qurtarmayam
qurtarmayasan
qurtarmaya
qurtarmayaq
qurtarmayasınız
qurtarmayalar
hortative
qurtarmayasıyam
qurtarmayasısan
qurtarmayası
qurtarmayasıyıq
qurtarmayasısınız
qurtarmayasılar
obligational
present
qurtarmamalıyam
qurtarmamalısan
qurtarmamalı
qurtarmamalıyıq
qurtarmamalısınız
qurtarmamalılar
past
qurtarmamalıydım
qurtarmamalıydın
qurtarmamalıydı
qurtarmamalıydıq
qurtarmamalıydınız
qurtarmamalıydılar
evidential
present
qurtarmayırmışam
qurtarmayırmışsan
qurtarmayırmış
qurtarmayırmışıq
qurtarmayırmışsınız
qurtarmayırmışlar
past
qurtarmayıbmışam
qurtarmayıbmışsan
qurtarmayıbmış
qurtarmayıbmışıq
qurtarmayıbmışsınız
qurtarmayıbmışlar
imperative
qurtarmayım
qurtarma
qurtarmasın
qurtarmayaq qurtarmayalım *
qurtarmayın
qurtarmasınlar
negative potential
qurtarammayan
qurtarammayacaq
(mənim +) qurtarammadığım
(sənin +) qurtarammadığın
(onun +) qurtarammadığı
(bizim +) qurtarammadığımız
(sizin +) qurtarammadığınız
(onların +) qurtarammadığı or qurtarammadıqları
-
qurtarammadan
qurtarammayanda
qurtarammadıqca
qurtarammayarkən
qurtarammayaraq
qurtarammamaq
singular
plural
first
second
third
first
second
third
indicative
present
simple
qurtarammıram
qurtarammırsan
qurtarammır
qurtarammırıq
qurtarammırsınız
qurtarammırlar
perfect 1
qurtarammamışam
qurtarammamısan ,qurtarammamışsan *
qurtarammamışdır
qurtarammamışıq
qurtarammamısınız , qurtarammamışsınız *
qurtarammaşmılar
perfect 2
–
qurtarammayıbsan
qurtarammayıb(dır)
–
qurtarammayıbsınız
qurtarammayıb(dır)lar
past
simple
qurtarammadım
qurtarammadın
qurtarammadı
qurtarammadıq
qurtarammadınız
qurtarammadılar
continuous
qurtarammırdım
qurtarammırdın
qurtarammırdı
qurtarammırdıq
qurtarammırdınız
qurtarammırdılır
perfect
qurtarammamışdım
qurtarammamışdın
qurtarammamışdı
qurtarammamışdıq
qurtarammamışdınız
qurtarammamışdılar
future
definite
qurtarammayacağam
qurtarammayacaqsan
qurtarammayacaq
qurtarammayacağıq
qurtarammayacaqsınız
qurtarammayacaqlar
indefinite
qurtarammaram
qurtarammarsan , qurtarammazsan
qurtarammaz
qurtarammarıq
qurtarammarsınız , qurtarammazsınız
qurtarammazlar
future-in-the-past
definite
qurtarammayacaqdım
qurtarammayacaqdın
qurtarammayacaqdı
qurtarammayacaqdıq
qurtarammayacaqdınız
qurtarammayacaqdılar
indefinite
qurtarammazdım
qurtarammazdın
qurtarammazdı
qurtarammazdıq
qurtarammazdınız
qurtarammazdılar
conditional
present
qurtarammasam
qurtarammasan
qurtarammasa
qurtarammasaq
qurtarammasanız
qurtarammasalar
past
qurtarammasaydım
qurtarammasaydın
qurtarammasaydı
qurtarammasaydıq
qurtarammasaydınız
qurtarammasaydılar
subjunctive
qurtarammayam
qurtarammayasan
qurtarammaya
qurtarammayaq
qurtarammayasınız
qurtarammayalar
imperative
qurtarammayım
qurtaramma
qurtarammasın
qurtarammayaq
qurtarammayın
qurtarammasınlar
* dated or highly formal
Derived terms
References
^ Vəliyeva, Nigar (2006 ) “qurtarmaq ”, in Cəfərov, N.Q., editors, Azərbaycanca-İnglizcə-Rusca Frazeoloji lüğət [Azerbaijani-English-Russian dictionary of Idioms ] (in Azerbaijani), Baku
^ Şirəliyev, Məmmədağa , Sevortyan, Ervand (1971 ) “qurtarmaq ”, in Grammatika azerbajdžanskovo jazyka. Fonetika, morfologija i sintaksis. [Grammar of Azerbaijani language. Phonetics, morphology, syntax. ], Baku: Elm, page 104