empachar

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Galician[edit]

Etymology[edit]

Attested since 1459 (its derived term empacho since 1457). Borrowed from Old French empeechier, from Latin impedicāre, present active infinitive of impedicō (I fetter).

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

empachar (first-person singular present empacho, first-person singular preterite empachei, past participle empachado)

  1. to obstruct; to entangle; to stuff; to impede
    • 1459, A. López Carreira (ed.), Fragmentos de notarios, doc. 171:
      o qual o dito Ares diso que avia demandado o dito foro ao dito Gonçalvo Magosto et llo enpachava o dito Gonçalvo Magosto
      the aforementioned Ares said that he had demanded said contract from said Gonzalo Magosto and said Gonzalo Magosto was preventing him from it
    • c. 1596, anonymous author, Diálogo de Alberte e Bieito:
      De soldados os camiños enpachados, furtando carros e bestas, queimando caniços e zestas
      Of soldiers the roads are stuffed, stealing carts and mares, burning wattles and baskets
  2. (takes a reflexive pronoun) to overeat

Conjugation[edit]

Derived terms[edit]

References[edit]

  • enpachar” in Dicionario de Dicionarios do galego medieval, SLI - ILGA 2006–2022.
  • enpach” in Xavier Varela Barreiro & Xavier Gómez Guinovart: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval. SLI / Grupo TALG / ILG, 2006–2018.
  • empachar” in Dicionario de Dicionarios da lingua galega, SLI - ILGA 2006–2013.
  • empachar” in Dicionario da Real Academia Galega, Royal Galician Academy.
  • empachar” in Tesouro informatizado da lingua galega. Santiago: ILG.
  • empachar” in Dicionário Estraviz de galego (2014).
  • empachar” in Álvarez, Rosario (coord.): Tesouro do léxico patrimonial galego e portugués, Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega.

Occitan[edit]

Etymology[edit]

Borrowed from Old French empeechier, from Latin impedicāre, present active infinitive of impedicō (I fetter).

Pronunciation[edit]

  • (file)
  • (file)

Verb[edit]

empachar

  1. to prevent; to inhibit

Conjugation[edit]

Related terms[edit]

Descendants[edit]

  • Catalan: empatxar

Portuguese[edit]

Etymology[edit]

Borrowed from Old French empeechier, from Latin impedicāre (to fetter).

Pronunciation[edit]

 
  • (Brazil) IPA(key): (careful pronunciation) /ẽ.paˈʃa(ʁ)/ [ẽ.paˈʃa(h)], (natural pronunciation) /ĩ.paˈʃa(ʁ)/ [ĩ.paˈʃa(h)]
    • (São Paulo) IPA(key): (careful pronunciation) /ẽ.paˈʃa(ɾ)/, (natural pronunciation) /ĩ.paˈʃa(ɾ)/
    • (Rio de Janeiro) IPA(key): (careful pronunciation) /ẽ.paˈʃa(ʁ)/ [ẽ.paˈʃa(χ)], (natural pronunciation) /ĩ.paˈʃa(ʁ)/ [ĩ.paˈʃa(χ)]
    • (Southern Brazil) IPA(key): (careful pronunciation) /ẽ.paˈʃa(ɻ)/, (natural pronunciation) /ĩ.paˈʃa(ɻ)/
 

  • Hyphenation: em‧pa‧char

Verb[edit]

empachar (first-person singular present empacho, first-person singular preterite empachei, past participle empachado)

  1. to obstruct
    Synonyms: obstruir, impedir, obturar, tapar
    Antonyms: desobstruir, desimpedir
  2. to overeat
    Synonym: empanturrar

Conjugation[edit]

Related terms[edit]

Spanish[edit]

Etymology[edit]

Borrowed from Old French empeechier, from Latin impedicāre (to fetter).

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /empaˈt͡ʃaɾ/ [ẽm.paˈt͡ʃaɾ]
  • Rhymes: -aɾ
  • Syllabification: em‧pa‧char

Verb[edit]

empachar (first-person singular present empacho, first-person singular preterite empaché, past participle empachado)

  1. to obstruct
  2. (colloquial, reflexive) to pig out, to stuff oneself (with food)

Conjugation[edit]

Derived terms[edit]

Further reading[edit]