կարգ

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Armenian[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Armenian կարգ (karg).

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

Armenian Wikipedia has an article on:
Wikipedia hy

կարգ • (karg)

  1. system, order, rank, class; category
  2. order (the state of being well arranged)
    կարգի հրավիրել ― kargi hravirel ― to call for order, to make someone stop doing something objectionable, wrong, or illegal
  3. row
  4. custom
  5. (biology, taxonomy) order

Declension[edit]

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative կարգ (karg) կարգեր (karger)
dative կարգի (kargi) կարգերի (kargeri)
ablative կարգից (kargicʻ) կարգերից (kargericʻ)
instrumental կարգով (kargov) կարգերով (kargerov)
locative կարգում (kargum) կարգերում (kargerum)
definite forms
nominative կարգը/կարգն (kargə/kargn) կարգերը/կարգերն (kargerə/kargern)
dative կարգին (kargin) կարգերին (kargerin)
1st person possessive forms (my)
nominative կարգս (kargs) կարգերս (kargers)
dative կարգիս (kargis) կարգերիս (kargeris)
ablative կարգիցս (kargicʻs) կարգերիցս (kargericʻs)
instrumental կարգովս (kargovs) կարգերովս (kargerovs)
locative կարգումս (kargums) կարգերումս (kargerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative կարգդ (kargd) կարգերդ (kargerd)
dative կարգիդ (kargid) կարգերիդ (kargerid)
ablative կարգիցդ (kargicʻd) կարգերիցդ (kargericʻd)
instrumental կարգովդ (kargovd) կարգերովդ (kargerovd)
locative կարգումդ (kargumd) կարգերումդ (kargerumd)

Derived terms[edit]

Descendants[edit]

  • → Udi: кӏарк (ḳark)

Old Armenian[edit]

Etymology[edit]

The origin is uncertain. Possibly an Iranian borrowing: compare Khotanese [script needed] (haṃggargga-, “gathering, assembly”), [script needed] (haṃggalj-, “to gather”), prefixed with *ham- to an Iranian root possibly underlying Old Armenian կարգ (karg).[1][2] Said Iranian root may be related to Latin grex (“group”); see there for more.[3]

Noun[edit]

կարգ • (karg)

  1. order, arrangement, rank; institution
    կարգաւ, ըստ կարգի, կարգ ըստ կարգէ, կարգ ըստ կարգի ― kargaw, əst kargi, karg əst kargē, karg əst kargi ― in order, orderly, regularly, systematically, by turns; one after another, each in his turn, successively
    արտաքոյ կարգի ― artakʻoy kargi ― extraordinary
    կարգ բնութեան ― karg bnutʻean ― order of nature
    կարգք ուղղութեան ― kargkʻ ułłutʻean ― the laws of probity
    դաշնակեալ կարգք ― dašnakeal kargkʻ ― harmony
    կարգ կանանց ― karg kanancʻ ― the menses
    կարգ բանից ― karg banicʻ ― train, style
    անդրէն ի կարգ բանին ի վեր ելանել ― andrēn i karg banin i ver elanel ― to return to one's subject, to take up a discourse anew
    դնել ի կարգի, ի կարգ արկանել, ածել ― dnel i kargi, i karg arkanel, acel ― to put or set in order, to set to rights, to order, to arrange, to settle, to regulate, to dispose; to count, to enumerate, to run over
    խանգարել, վրդովել զկարգ ― xangarel, vrdovel zkarg ― to trouble, to disturb, to disarrange (the order)
    զանձն ի կարգի ունել, ի կարգ գալ ― zanjn i kargi unel, i karg gal ― to regulate oneself, to become discreet, orderly, methodical
    ի կարգ անկանիլ ― i karg ankanil ― to prepare, to dispose oneself
    ի կարգ անկեալ պատմել ― i karg ankeal patmel ― to relate or narrate methodically
    դնել ի վերայ կարգ ― dnel i veray karg ― to impose penitence
    ի կարգ աշխարհի մտանել ― i karg ašxarhi mtanel ― to get married
    եւ որ ի կարգին ― ew or i kargin ― and so forth; and so on, et cetera, etc

Declension[edit]

i-a-type
singular plural
nominative կարգ (karg) կարգք (kargkʻ)
genitive կարգի (kargi) կարգաց (kargacʻ)
dative կարգի (kargi) կարգաց (kargacʻ)
accusative կարգ (karg) կարգս (kargs)
ablative կարգէ (kargē) կարգաց (kargacʻ)
instrumental կարգաւ (kargaw) կարգաւք = կարգօք (kargawkʻ = kargōkʻ)
locative կարգի (kargi) կարգս (kargs)

Derived terms[edit]

Descendants[edit]

References[edit]

  1. ^ Bailey, H. W. (1967) Prolexis to the Book of Zambasta (Indo-Scythian Studies Being Khotanese Texts; 6), Cambridge: Cambridge University Press, page 377
  2. ^ Bailey, H. W. (1979) Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University press, page 441a
  3. ^ Cheung, Johnny (2007) “*garĵ2 ?”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 110

Further reading[edit]

  • Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կարգ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 547–548
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կարգ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • J̌ahukyan, Geworg (2010) “կարգ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 391b
  • Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 960
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “կարգ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=կարգ&oldid=76264837"