քաջ

Armenian

Etymology

From (deprecated template usage) [etyl] Old Armenian քաջ (kʻaǰ).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /kʰɑd͡ʒ/, [kʰɑd͡ʒ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /kɑt͡ʃ/, [kʰɑt͡ʃʰ]

Adjective

քաջ • (kʻaǰ) (superlative ամենաքաջ)

1. brave, courageous

   քաջ զինվոր ― kʻaǰ zinvor ― brave soldier

2. good; excellent

   քաջ առողջություն ― kʻaǰ aṙoġǰutʻyun ― good health

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	քաջ (kʻaǰ)	քաջեր (kʻaǰer)
dative	քաջի (kʻaǰi)	քաջերի (kʻaǰeri)
ablative	քաջից (kʻaǰicʻ)	քաջերից (kʻaǰericʻ)
instrumental	քաջով (kʻaǰov)	քաջերով (kʻaǰerov)
locative	քաջում (kʻaǰum)	քաջերում (kʻaǰerum)
	definite forms
nominative	քաջը/քաջն (kʻaǰə/kʻaǰn)	քաջերը/քաջերն (kʻaǰerə/kʻaǰern)
dative	քաջին (kʻaǰin)	քաջերին (kʻaǰerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	քաջս (kʻaǰs)	քաջերս (kʻaǰers)
dative	քաջիս (kʻaǰis)	քաջերիս (kʻaǰeris)
ablative	քաջիցս (kʻaǰicʻs)	քաջերիցս (kʻaǰericʻs)
instrumental	քաջովս (kʻaǰovs)	քաջերովս (kʻaǰerovs)
locative	քաջումս (kʻaǰums)	քաջերումս (kʻaǰerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	քաջդ (kʻaǰd)	քաջերդ (kʻaǰerd)
dative	քաջիդ (kʻaǰid)	քաջերիդ (kʻaǰerid)
ablative	քաջիցդ (kʻaǰicʻd)	քաջերիցդ (kʻaǰericʻd)
instrumental	քաջովդ (kʻaǰovd)	քաջերովդ (kʻaǰerovd)
locative	քաջումդ (kʻaǰumd)	քաջերումդ (kʻaǰerumd)

Noun

քաջ • (kʻaǰ)

1. man of courage

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	քաջ (kʻaǰ)	քաջեր (kʻaǰer)
dative	քաջի (kʻaǰi)	քաջերի (kʻaǰeri)
ablative	քաջից (kʻaǰicʻ)	քաջերից (kʻaǰericʻ)
instrumental	քաջով (kʻaǰov)	քաջերով (kʻaǰerov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	քաջը/քաջն (kʻaǰə/kʻaǰn)	քաջերը/քաջերն (kʻaǰerə/kʻaǰern)
dative	քաջին (kʻaǰin)	քաջերին (kʻaǰerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	քաջս (kʻaǰs)	քաջերս (kʻaǰers)
dative	քաջիս (kʻaǰis)	քաջերիս (kʻaǰeris)
ablative	քաջիցս (kʻaǰicʻs)	քաջերիցս (kʻaǰericʻs)
instrumental	քաջովս (kʻaǰovs)	քաջերովս (kʻaǰerovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	քաջդ (kʻaǰd)	քաջերդ (kʻaǰerd)
dative	քաջիդ (kʻaǰid)	քաջերիդ (kʻaǰerid)
ablative	քաջիցդ (kʻaǰicʻd)	քաջերիցդ (kʻaǰericʻd)
instrumental	քաջովդ (kʻaǰovd)	քաջերովդ (kʻaǰerovd)
locative	—	—

Adverb

քաջ • (kʻaǰ)

1. excellently; perfectly (well)

   քաջ գիտակցել ― kʻaǰ gitakcʻel ― to know perfectly well

---

Old Armenian

Etymology

The origin is uncertain.

Adjective

քաջ • (kʻaǰ)

1. good; excellent
2. noble, distinguished, eminent; good, honest, worthy

   քաջ արանց ― kʻaǰ arancʻ ― emperor, Caesar, Augustus

3. brave, gallant, valiant, courageous, intrepid, valorous, manful, stout, bold, daring

   քաջ լե՛ր ― kʻaǰ lér ― courage! be of good cheer!

4. clever, excelling in, of good abilities, fit for

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	քաջ (kʻaǰ)		քաջք (kʻaǰkʻ)
genitive	քաջի (kʻaǰi)		քաջաց (kʻaǰacʻ)
dative	քաջի (kʻaǰi)		քաջաց (kʻaǰacʻ)
accusative	քաջ (kʻaǰ)		քաջս (kʻaǰs)
ablative	քաջէ (kʻaǰē)		քաջաց (kʻaǰacʻ)
instrumental	քաջաւ (kʻaǰaw)		քաջաւք = քաջօք (kʻaǰawkʻ = kʻaǰōkʻ)
locative	քաջի (kʻaǰi)		քաջս (kʻaǰs)

Noun

քաջ • (kʻaǰ)

1. hero; tutelar genius
2. (Armenian mythology) kaj

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	քաջ (kʻaǰ)		քաջք (kʻaǰkʻ)
genitive	քաջի (kʻaǰi)		քաջաց (kʻaǰacʻ)
dative	քաջի (kʻaǰi)		քաջաց (kʻaǰacʻ)
accusative	քաջ (kʻaǰ)		քաջս (kʻaǰs)
ablative	քաջէ (kʻaǰē)		քաջաց (kʻaǰacʻ)
instrumental	քաջաւ (kʻaǰaw)		քաջաւք = քաջօք (kʻaǰawkʻ = kʻaǰōkʻ)
locative	քաջի (kʻaǰi)		քաջս (kʻaǰs)

Adverb

քաջ • (kʻaǰ)

1. good, well, right, suitably, very, much, very much

   քաջ ի բաց ― kʻaǰ i bacʻ ― very far; very, much, much more

   կարի քաջ, կարի իսկ քաջ ― kari kʻaǰ, kari isk kʻaǰ ― very well, as well as can be

   քաջ է ― kʻaǰ ē ― that will do, that is settled; well, very well!

   վաղ քաջ ― vał kʻaǰ ― very early

Derived terms

• ամենաքաջ (amenakʻaǰ)
• արաքաջանամ (arakʻaǰanam)
• հաւքաջ (hawkʻaǰ)
• վաղքաջ (vałkʻaǰ)
• քաջաբան (kʻaǰaban)
• քաջաբանակութիւն (kʻaǰabanakutʻiwn)
• քաջաբանիկ (kʻaǰabanik)
• քաջաբանութիւն (kʻaǰabanutʻiwn)
• քաջաբաստիկ (kʻaǰabastik)
• քաջաբար (kʻaǰabar)
• քաջաբարոյապէս (kʻaǰabaroyapēs)
• քաջաբարութիւն (kʻaǰabarutʻiwn)
• քաջաբեր (kʻaǰaber)
• քաջաբերի (kʻaǰaberi)
• քաջաբերիմ (kʻaǰaberim)
• քաջաբերութիւն (kʻaǰaberutʻiwn)
• քաջաբերուն (kʻaǰaberun)
• քաջաբերրի (kʻaǰaberri)
• քաջաբնակագոյն (kʻaǰabnakagoyn)
• քաջաբնութիւն (kʻaǰabnutʻiwn)
• քաջաբոլոր (kʻaǰabolor)
• քաջաբոյս (kʻaǰaboys)
• քաջաբուղխ (kʻaǰabułx)
• քաջաբուն (kʻaǰabun)
• քաջաբուսիկ (kʻaǰabusik)
• քաջաբուսութիւն (kʻaǰabusutʻiwn)
• քաջագանգուր (kʻaǰagangur)
• քաջագեղեցիկ (kʻaǰagełecʻik)
• քաջագնաց (kʻaǰagnacʻ)
• քաջագոյն (kʻaǰagoyn)
• քաջագօտի (kʻaǰagōti)
• քաջադարման (kʻaǰadarman)
• քաջադէտ (kʻaǰadēt)
• քաջադիպութիւն (kʻaǰadiputʻiwn)
• քաջադրեմ (kʻaǰadrem)
• քաջազարդ (kʻaǰazard)
• քաջազարմ (kʻaǰazarm)
• քաջազգայութիւն (kʻaǰazgayutʻiwn)
• քաջազգայուն (kʻaǰazgayun)
• քաջազգի (kʻaǰazgi)
• քաջազգութիւն (kʻaǰazgutʻiwn)
• քաջազեկ (kʻaǰazek)
• քաջազէն (kʻaǰazēn)
• քաջազնեայ (kʻaǰazneay)
• քաջազուարթ (kʻaǰazuartʻ)
• քաջազուարճ (kʻaǰazuarč)
• քաջազուգութիւն (kʻaǰazugutʻiwn)
• քաջազուն (kʻaǰazun)
• քաջազօր (kʻaǰazōr)
• քաջազօրութիւն (kʻaǰazōrutʻiwn)
• քաջաթուխ (kʻaǰatʻux)
• քաջաթռիչ (kʻaǰatʻṙičʻ)
• քաջաժիր (kʻaǰažir)
• քաջաժուժկալութիւն (kʻaǰažužkalutʻiwn)
• քաջալանջ (kʻaǰalanǰ)
• քաջալաւ (kʻaǰalaw)
• քաջալաւագոյն (kʻaǰalawagoyn)
• քաջալաւանամ (kʻaǰalawanam)
• քաջալաւութիւն (kʻaǰalawutʻiwn)
• քաջալեր (kʻaǰaler)
• քաջալերաբար (kʻaǰalerabar)
• քաջալերագոյն (kʻaǰaleragoyn)
• քաջալերական (kʻaǰalerakan)
• քաջալերեմ (kʻaǰalerem)
• քաջալերեցուցանեմ (kʻaǰalerecʻucʻanem)
• քաջալերիմ (kʻaǰalerim)
• քաջալերիչ (kʻaǰaleričʻ)
• քաջալերութիւն (kʻaǰalerutʻiwn)
• քաջալուր (kʻaǰalur)
• քաջախառնութիւն (kʻaǰaxaṙnutʻiwn)
• քաջախիզակ (kʻaǰaxizak)
• քաջախնամող (kʻaǰaxnamoł)
• քաջախոհ (kʻaǰaxoh)
• քաջախոհագոյն (kʻaǰaxohagoyn)
• քաջախոհակ (kʻaǰaxohak)
• քաջախոհեմ (kʻaǰaxohem)
• քաջախոտ (kʻaǰaxot)
• քաջախոր (kʻaǰaxor)
• քաջախորհակ (kʻaǰaxorhak)
• քաջախորհուրդ (kʻaǰaxorhurd)
• քաջախորհրդութիւն (kʻaǰaxorhrdutʻiwn)
• քաջախօս (kʻaǰaxōs)
• քաջախօսնակ (kʻaǰaxōsnak)
• քաջախօսութիւն (kʻaǰaxōsutʻiwn)
• քաջածաղիկ (kʻaǰacałik)
• քաջածանօթ (kʻaǰacanōtʻ)
• քաջածառ (kʻaǰacaṙ)
• քաջածեր (kʻaǰacer)
• քաջածերութիւն (kʻaǰacerutʻiwn)
• քաջածնութիւն (kʻaǰacnutʻiwn)
• քաջածնունդ (kʻaǰacnund)
• քաջակազմ (kʻaǰakazm)
• քաջակազմութիւն (kʻaǰakazmutʻiwn)
• քաջակալ (kʻaǰakal)
• քաջակարգութիւն (kʻaǰakargutʻiwn)
• քաջակարծրագոյն (kʻaǰakarcragoyn)
• քաջակերպ (kʻaǰakerp)
• քաջակերպութիւն (kʻaǰakerputʻiwn)
• քաջակիրթ (kʻaǰakirtʻ)
• քաջակորով (kʻaǰakorov)
• քաջակրօն (kʻaǰakrōn)
• քաջահաճոյ (kʻaǰahačoy)
• քաջահաճութիւն (kʻaǰahačutʻiwn)
• քաջահամար (kʻaǰahamar)
• քաջահամարելի (kʻaǰahamareli)
• քաջահամարձակ (kʻaǰahamarjak)
• քաջահայեաց (kʻaǰahayeacʻ)
• քաջահայր (kʻaǰahayr)
• քաջահանդէպ (kʻaǰahandēp)
• քաջահանճար (kʻaǰahančar)
• քաջահաս (kʻaǰahas)
• քաջահասակ (kʻaǰahasak)
• քաջահասկ (kʻaǰahask)
• քաջահատ (kʻaǰahat)
• քաջահաւ (kʻaǰahaw)
• քաջահաւան (kʻaǰahawan)
• քաջահաւանութիւն (kʻaǰahawanutʻiwn)
• քաջահաւատ (kʻaǰahawat)
• քաջահաւատութիւն (kʻaǰahawatutʻiwn)
• քաջահեղաբար (kʻaǰahełabar)
• քաջահմուտ (kʻaǰahmut)
• քաջահմտագոյն (kʻaǰahmtagoyn)
• քաջահմտութիւն (kʻaǰahmtutʻiwn)
• քաջահնար (kʻaǰahnar)
• քաջահնչեալ (kʻaǰahnčʻeal)
• քաջահնչող (kʻaǰahnčʻoł)
• քաջահոգի (kʻaǰahogi)
• քաջահոգիութիւն (kʻaǰahogiutʻiwn)
• քաջահող (kʻaǰahoł)
• քաջահով (kʻaǰahov)
• քաջահովի (kʻaǰahovi)
• քաջահոտ (kʻaǰahot)
• քաջահոտութիւն (kʻaǰahotutʻiwn)
• քաջաձայն (kʻaǰajayn)
• քաջաձայնապէս (kʻaǰajaynapēs)
• քաջաձայնութիւն (kʻaǰajaynutʻiwn)
• քաջաձեւ (kʻaǰajew)
• քաջաձի (kʻaǰaji)
• քաջաձիգ (kʻaǰajig)
• քաջաղեղն (kʻaǰałełn)
• քաջաճուն (kʻaǰačun)
• քաջամանկութիւն (kʻaǰamankutʻiwn)
• քաջամասն (kʻaǰamasn)
• քաջամասնութիւն (kʻaǰamasnutʻiwn)
• քաջամատն (kʻaǰamatn)
• քաջամարմին (kʻaǰamarmin)
• քաջամարտ (kʻaǰamart)
• քաջամարտիկ (kʻaǰamartik)
• քաջամարտութիւն (kʻaǰamartutʻiwn)
• քաջամիտ (kʻaǰamit)
• քաջամուխ (kʻaǰamux)
• քաջամուղ (kʻaǰamuł)
• քաջամտութիւն (kʻaǰamtutʻiwn)
• քաջայաղթ (kʻaǰayałtʻ)
• քաջայաղթող (kʻaǰayałtʻoł)
• քաջայաղթութիւն (kʻaǰayałtʻutʻiwn)
• քաջայայտ (kʻaǰayayt)
• քաջայայտնապէս (kʻaǰayaytnapēs)
• քաջայանդուգն (kʻaǰayandugn)
• քաջայարմար (kʻaǰayarmar)
• քաջայարմարագոյն (kʻaǰayarmaragoyn)
• քաջայարմարութիւն (kʻaǰayarmarutʻiwn)
• քաջայոյս (kʻaǰayoys)
• քաջայորդոր (kʻaǰayordor)
• քաջայուշ (kʻaǰayuš)
• քաջայուսութիւն (kʻaǰayusutʻiwn)
• քաջայօժար (kʻaǰayōžar)
• քաջանամ (kʻaǰanam)
• քաջանաւահանգիստ (kʻaǰanawahangist)
• քաջանուաստ (kʻaǰanuast)
• քաջանուն (kʻaǰanun)
• քաջանունութիւն (kʻaǰanunutʻiwn)
• քաջաշառաւիղ (kʻaǰašaṙawił)
• քաջաշինութիւն (kʻaǰašinutʻiwn)
• քաջաշնորհ (kʻaǰašnorh)
• քաջաշնչութիւն (kʻaǰašnčʻutʻiwn)
• քաջաշունչ (kʻaǰašunčʻ)
• քաջաուսումն (kʻaǰausumn)
• քաջապաճար (kʻaǰapačar)
• քաջապատրաստ (kʻaǰapatrast)
• քաջապետեմ (kʻaǰapetem)
• քաջապերճ (kʻaǰaperč)
• քաջապէս (kʻaǰapēs)
• քաջապինդ (kʻaǰapind)
• քաջապիտանացու (kʻaǰapitanacʻu)
• քաջապնդութիւն (kʻaǰapndutʻiwn)
• քաջապտղութիւն (kʻaǰaptłutʻiwn)
• քաջապտուղ (kʻaǰaptuł)
• քաջաջուր (kʻaǰaǰur)
• քաջառատ (kʻaǰaṙat)
• քաջառնաբար (kʻaǰaṙnabar)
• քաջառողջ (kʻaǰaṙołǰ)
• քաջառողջանամ (kʻaǰaṙołǰanam)
• քաջառոյգ (kʻaǰaṙoyg)
• քաջառու (kʻaǰaṙu)
• քաջառուգագոյն (kʻaǰaṙugagoyn)
• քաջասեւ (kʻaǰasew)
• քաջասէր (kʻaǰasēr)
• քաջասիրտ (kʻaǰasirt)
• քաջասլաց (kʻaǰaslacʻ)
• քաջասլացիկ (kʻaǰaslacʻik)
• քաջասնական (kʻaǰasnakan)
• քաջասնութիւն (kʻaǰasnutʻiwn)
• քաջասնունդ (kʻaǰasnund)
• քաջասնուցանեմ (kʻaǰasnucʻanem)
• քաջասուն (kʻaǰasun)
• քաջասուր (kʻaǰasur)
• քաջաստուեր (kʻaǰastuer)
• քաջասրտաբար (kʻaǰasrtabar)
• քաջասրտագոյն (kʻaǰasrtagoyn)
• քաջասրտապէս (kʻaǰasrtapēs)
• քաջասրտեմ (kʻaǰasrtem)
• քաջասրտիմ (kʻaǰasrtim)
• քաջասրտութիւն (kʻaǰasrtutʻiwn)
• քաջավազիկ (kʻaǰavazik)
• քաջավայելուչ (kʻaǰavayelučʻ)
• քաջավայելչաբար (kʻaǰavayelčʻabar)
• քաջավայելչագոյնս (kʻaǰavayelčʻagoyns)
• քաջավայելչապէս (kʻaǰavayelčʻapēs)
• քաջավայելչութիւն (kʻaǰavayelčʻutʻiwn)
• քաջավար (kʻaǰavar)
• քաջավարժ (kʻaǰavarž)
• քաջավրէժ (kʻaǰavrēž)
• քաջատածութիւն (kʻaǰatacutʻiwn)
• քաջատես (kʻaǰates)
• քաջատեսիլ (kʻaǰatesil)
• քաջատեսիկ (kʻaǰatesik)
• քաջատեսութիւն (kʻaǰatesutʻiwn)
• քաջատեսուչ (kʻaǰatesučʻ)
• քաջատոհմ (kʻaǰatohm)
• քաջատոհմիկ (kʻaǰatohmik)
• քաջատոհմութիւն (kʻaǰatohmutʻiwn)
• քաջարի (kʻaǰari)
• քաջարիագոյն (kʻaǰariagoyn)
• քաջարիապէս (kʻaǰariapēs)
• քաջարկութիւն (kʻaǰarkutʻiwn)
• քաջարշաւ (kʻaǰaršaw)
• քաջարուեստ (kʻaǰaruest)
• քաջարութիւն (kʻaǰarutʻiwn)
• քաջարփի (kʻaǰarpʻi)
• քաջացուցանեմ (kʻaǰacʻucʻanem)
• քաջաւէտ (kʻaǰawēt)
• քաջափայլ (kʻaǰapʻayl)
• քաջափայլութիւն (kʻaǰapʻaylutʻiwn)
• քաջափառ (kʻaǰapʻaṙ)
• քաջափառագոյն (kʻaǰapʻaṙagoyn)
• քաջափառութիւն (kʻaǰapʻaṙutʻiwn)
• քաջափոյթ (kʻaǰapʻoytʻ)
• քաջափորձ (kʻaǰapʻorj)
• քաջաքարոզ (kʻaǰakʻaroz)
• քաջբանակութիւն (kʻaǰbanakutʻiwn)
• քաջեան (kʻaǰean)
• քաջեռաց (kʻaǰeṙacʻ)
• քաջերաժշտական (kʻaǰeražštakan)
• քաջերգող (kʻaǰergoł)
• քաջերեսագոյն (kʻaǰeresagoyn)
• քաջեփ (kʻaǰepʻ)
• քաջէրէ (kʻaǰērē)
• քաջընդունելի (kʻaǰənduneli)
• քաջընթաց (kʻaǰəntʻacʻ)
• քաջընթացիկ (kʻaǰəntʻacʻik)
• քաջընկալ (kʻaǰənkal)
• քաջընտրաբար (kʻaǰəntrabar)
• քաջընտրութիւն (kʻaǰəntrutʻiwn)
• քաջի (kʻaǰi)
• քաջիկ (kʻaǰik)
• քաջիմաց (kʻaǰimacʻ)
• քաջիմացաբար (kʻaǰimacʻabar)
• քաջհաճոյ (kʻaǰhačoy)
• քաջմտութիւն (kʻaǰmtutʻiwn)
• քաջնաւահանգիստ (kʻaǰnawahangist)
• քաջնափայլ (kʻaǰnapʻayl)
• քաջոլորակ (kʻaǰolorak)
• քաջոլորակի (kʻaǰoloraki)
• քաջոլորապէս (kʻaǰolorapēs)
• քաջոլորեալ (kʻaǰoloreal)
• քաջոլորտ (kʻaǰolort)
• քաջողկոյզ (kʻaǰołkoyz)
• քաջողջ (kʻaǰołǰ)
• քաջողջական (kʻaǰołǰakan)
• քաջողջանամ (kʻaǰołǰanam)
• քաջողջութիւն (kʻaǰołǰutʻiwn)
• քաջորդի (kʻaǰordi)
• քաջորեար (kʻaǰorear)
• քաջորկորութիւն (kʻaǰorkorutʻiwn)
• քաջութիւն (kʻaǰutʻiwn)
• քաջուղեշ (kʻaǰułeš)
• քաջուղէշ (kʻaǰułēš)
• քաջուղիղ (kʻaǰułił)
• քաջուղղիչ (kʻaǰułłičʻ)
• քաջունակութիւն (kʻaǰunakutʻiwn)
• քաջուշ (kʻaǰuš)
• քաջուշեղ (kʻaǰušeł)
• քաջուշեղապէս (kʻaǰušełapēs)
• քաջուշեղութիւն (kʻaǰušełutʻiwn)
• քաջուշիմ (kʻaǰušim)
• քաջուշութիւն (kʻaǰušutʻiwn)
• քաջուսըմնութիւն (kʻaǰusəmnutʻiwn)
• քաջուսմնութիւն (kʻaǰusmnutʻiwn)
• քաջուսումն (kʻaǰusumn)
• քաջուսումնութիւն (kʻaǰusumnutʻiwn)
• քաջվայելչութիւն (kʻaǰvayelčʻutʻiwn)
• քաջօրէն (kʻaǰōrēn)
• քաջօրէնագոյն (kʻaǰōrēnagoyn)
• քաջօրէնութիւն (kʻaǰōrēnutʻiwn)

 

Descendants

• Armenian: քաջ (kʻaǰ), քաջք (kʻaǰkʻ)
• Cappadocian Greek: κατσόρα (katsóra)
• Georgian: ქაჯი (kaǯi)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “քաջ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “քաջ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “քաջ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press