पटल

See also: पटेल and पाटल

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit पटल (paṭala).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /pə.ʈəl/, [pɐ.ʈɐl]

Noun

पटल • (paṭal) m (Urdu spelling پٹل)

1. roof, thatch
2. covering, screen, veil
3. a cataract (of the eye)
4. a basket
5. heap, mass, amount
6. a sandalwood mark on the forehead

Declension

Declension of पटल (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	पटल paṭal	पटल paṭal
oblique	पटल paṭal	पटलों paṭalõ
vocative	पटल paṭal	पटलो paṭalo

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “पटल”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
• Platts, John T. (1884) “पटल”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• পটল (Assamese script)
• ᬧᬝᬮ (Balinese script)
• পটল (Bengali script)
• 𑰢𑰘𑰩 (Bhaiksuki script)
• 𑀧𑀝𑀮 (Brahmi script)
• ပဋလ (Burmese script)
• પટલ (Gujarati script)
• ਪਟਲ (Gurmukhi script)
• 𑌪𑌟𑌲 (Grantha script)
• ꦥꦛꦭ (Javanese script)
• 𑂣𑂗𑂪 (Kaithi script)
• ಪಟಲ (Kannada script)
• បដល (Khmer script)
• ປຏລ (Lao script)
• പടല (Malayalam script)
• ᢒᠠᢞᠠᠯᠠ (Manchu script)
• 𑘢𑘘𑘩 (Modi script)
• ᢒᠠᢌᠠᠯᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧂𑦸𑧉 (Nandinagari script)
• 𑐥𑐚𑐮 (Newa script)
• ପଟଲ (Odia script)
• ꢦꢜꢭ (Saurashtra script)
• 𑆥𑆛𑆬 (Sharada script)
• 𑖢𑖘𑖩 (Siddham script)
• පටල (Sinhalese script)
• 𑩰𑩦𑩽 (Soyombo script)
• 𑚞𑚔𑚥 (Takri script)
• படல (Tamil script)
• పటల (Telugu script)
• ปฏล (Thai script)
• པ་ཊ་ལ (Tibetan script)
• 𑒣𑒙𑒪 (Tirhuta script)
• 𑨞𑨔𑨬 (Zanabazar Square script)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /pɐ.ʈɐ.lɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /pɐ.ʈɐ.l̪ɐ/

Etymology 1

Perhaps from पट् (paṭ, “to split”). Alternatively, related to Etymology 3 or 4.

Noun

पटल • (paṭala) stem, n

1. a section or chapter of a book

Declension

Neuter a-stem declension of पटल

	singular	dual	plural
nominative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
accusative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
instrumental	पटलेन (paṭalena)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलैः (paṭalaiḥ) पटलेभिः¹ (paṭalebhiḥ¹)
dative	पटलाय (paṭalāya)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
ablative	पटलात् (paṭalāt)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
genitive	पटलस्य (paṭalasya)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलानाम् (paṭalānām)
locative	पटले (paṭale)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलेषु (paṭaleṣu)
vocative	पटल (paṭala)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)

• ¹Vedic

References

• Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 67
• Mayrhofer, Manfred (1963) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary]‎^[2] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 189-90

Etymology 2

Likely related to पट (paṭa, “garment”).

Noun

पटल • (paṭala) stem, n

1. a roof, thatch
2. a veil, cover

Declension

Neuter a-stem declension of पटल

	singular	dual	plural
nominative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
accusative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
instrumental	पटलेन (paṭalena)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलैः (paṭalaiḥ) पटलेभिः¹ (paṭalebhiḥ¹)
dative	पटलाय (paṭalāya)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
ablative	पटलात् (paṭalāt)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
genitive	पटलस्य (paṭalasya)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलानाम् (paṭalānām)
locative	पटले (paṭale)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलेषु (paṭaleṣu)
vocative	पटल (paṭala)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)

• ¹Vedic

Noun

पटल • (paṭala) stem, m or n

1. an enclosing or surrounding skin or membrane (especially of the eyes), cataract

Declension

Masculine a-stem declension of पटल

	singular	dual	plural
nominative	पटलः (paṭalaḥ)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलाः (paṭalāḥ) पटलासः¹ (paṭalāsaḥ¹)
accusative	पटलम् (paṭalam)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलान् (paṭalān)
instrumental	पटलेन (paṭalena)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलैः (paṭalaiḥ) पटलेभिः¹ (paṭalebhiḥ¹)
dative	पटलाय (paṭalāya)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
ablative	पटलात् (paṭalāt)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
genitive	पटलस्य (paṭalasya)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलानाम् (paṭalānām)
locative	पटले (paṭale)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलेषु (paṭaleṣu)
vocative	पटल (paṭala)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलाः (paṭalāḥ) पटलासः¹ (paṭalāsaḥ¹)

• ¹Vedic

Neuter a-stem declension of पटल

	singular	dual	plural
nominative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
accusative	पटलम् (paṭalam)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)
instrumental	पटलेन (paṭalena)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलैः (paṭalaiḥ) पटलेभिः¹ (paṭalebhiḥ¹)
dative	पटलाय (paṭalāya)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
ablative	पटलात् (paṭalāt)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
genitive	पटलस्य (paṭalasya)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलानाम् (paṭalānām)
locative	पटले (paṭale)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलेषु (paṭaleṣu)
vocative	पटल (paṭala)	पटले (paṭale)	पटलानि (paṭalāni) पटला¹ (paṭalā¹)

• ¹Vedic

References

• Mayrhofer, Manfred (2001) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[3] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 298

Etymology 3

Either related to Etymology 2 or 4.

Noun

पटल • (paṭala) stem, n

1. a heap, mass, multitude
2. a chip, piece, portion
3. train, retinue
4. a (sectarian or ornamental) mark on the forehead or other parts of the body with sandalwood

Noun

पटल • (paṭala) stem, m or f

1. a tree or a stalk

Declension

Masculine a-stem declension of पटल

	singular	dual	plural
nominative	पटलः (paṭalaḥ)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलाः (paṭalāḥ) पटलासः¹ (paṭalāsaḥ¹)
accusative	पटलम् (paṭalam)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलान् (paṭalān)
instrumental	पटलेन (paṭalena)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलैः (paṭalaiḥ) पटलेभिः¹ (paṭalebhiḥ¹)
dative	पटलाय (paṭalāya)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
ablative	पटलात् (paṭalāt)	पटलाभ्याम् (paṭalābhyām)	पटलेभ्यः (paṭalebhyaḥ)
genitive	पटलस्य (paṭalasya)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलानाम् (paṭalānām)
locative	पटले (paṭale)	पटलयोः (paṭalayoḥ)	पटलेषु (paṭaleṣu)
vocative	पटल (paṭala)	पटलौ (paṭalau) पटला¹ (paṭalā¹)	पटलाः (paṭalāḥ) पटलासः¹ (paṭalāsaḥ¹)

• ¹Vedic

This entry needs an inflection-table template.

References

• Mayrhofer, Manfred (2001) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[4] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 299

Etymology 4

Probably related to Etymology 2. Alternatively, related to पिट (piṭa, “basket”) or पट्ट (paṭṭa, “a frontlet; a turban”).

Noun

पटल • (paṭala) stem, n

1. a basket, chest, box

References

• Mayrhofer, Manfred (2001) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[5] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 299

Further reading

• Monier Williams (1899) “पटल”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 579, column 1.