पुराण
Jump to navigation
Jump to search
Hindi
[edit]Etymology
[edit]Borrowed from Sanskrit पुराण (purāṇa). Doublet of पुराना (purānā).
Pronunciation
[edit]Proper noun
[edit]पुराण • (purāṇ) m
Declension
[edit]Declension of पुराण (masc cons-stem)
Adjective
[edit]पुराण • (purāṇ) (indeclinable)
References
[edit]- McGregor, Ronald Stuart (1993) “पुराण”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
Pali
[edit]Alternative forms
[edit]Alternative scripts
Adjective
[edit]पुराण (purāṇa)
- Devanagari script form of purāṇa (“old”)
Declension
[edit]Declension table of "पुराण" (masculine)
Case \ Number | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative (first) | पुराणो (purāṇo) | पुराणा (purāṇā) |
Accusative (second) | पुराणं (purāṇaṃ) | पुराणे (purāṇe) |
Instrumental (third) | पुराणेन (purāṇena) | पुराणेहि (purāṇehi) or पुराणेभि (purāṇebhi) |
Dative (fourth) | पुराणस्स (purāṇassa) or पुराणाय (purāṇāya) or पुराणत्थं (purāṇatthaṃ) | पुराणानं (purāṇānaṃ) |
Ablative (fifth) | पुराणस्मा (purāṇasmā) or पुराणम्हा (purāṇamhā) or पुराणा (purāṇā) | पुराणेहि (purāṇehi) or पुराणेभि (purāṇebhi) |
Genitive (sixth) | पुराणस्स (purāṇassa) | पुराणानं (purāṇānaṃ) |
Locative (seventh) | पुराणस्मिं (purāṇasmiṃ) or पुराणम्हि (purāṇamhi) or पुराणे (purāṇe) | पुराणेसु (purāṇesu) |
Vocative (calling) | पुराण (purāṇa) | पुराणा (purāṇā) |
Declension table of "पुराणी" (feminine)
Case \ Number | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative (first) | पुराणी (purāṇī) | पुराणियो (purāṇiyo) or पुराणी (purāṇī) |
Accusative (second) | पुराणिं (purāṇiṃ) or पुराणियं (purāṇiyaṃ) | पुराणियो (purāṇiyo) or पुराणी (purāṇī) |
Instrumental (third) | पुराणिया (purāṇiyā) | पुराणीहि (purāṇīhi) or पुराणीभि (purāṇībhi) |
Dative (fourth) | पुराणिया (purāṇiyā) | पुराणीनं (purāṇīnaṃ) |
Ablative (fifth) | पुराणिया (purāṇiyā) | पुराणीहि (purāṇīhi) or पुराणीभि (purāṇībhi) |
Genitive (sixth) | पुराणिया (purāṇiyā) | पुराणीनं (purāṇīnaṃ) |
Locative (seventh) | पुराणिया (purāṇiyā) or पुराणियं (purāṇiyaṃ) | पुराणीसु (purāṇīsu) |
Vocative (calling) | पुराणि (purāṇi) | पुराणियो (purāṇiyo) or पुराणी (purāṇī) |
Declension table of "पुराण" (neuter)
Case \ Number | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative (first) | पुराणं (purāṇaṃ) | पुराणानि (purāṇāni) |
Accusative (second) | पुराणं (purāṇaṃ) | पुराणानि (purāṇāni) |
Instrumental (third) | पुराणेन (purāṇena) | पुराणेहि (purāṇehi) or पुराणेभि (purāṇebhi) |
Dative (fourth) | पुराणस्स (purāṇassa) or पुराणाय (purāṇāya) or पुराणत्थं (purāṇatthaṃ) | पुराणानं (purāṇānaṃ) |
Ablative (fifth) | पुराणस्मा (purāṇasmā) or पुराणम्हा (purāṇamhā) or पुराणा (purāṇā) | पुराणेहि (purāṇehi) or पुराणेभि (purāṇebhi) |
Genitive (sixth) | पुराणस्स (purāṇassa) | पुराणानं (purāṇānaṃ) |
Locative (seventh) | पुराणस्मिं (purāṇasmiṃ) or पुराणम्हि (purāṇamhi) or पुराणे (purāṇe) | पुराणेसु (purāṇesu) |
Vocative (calling) | पुराण (purāṇa) | पुराणानि (purāṇāni) |
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- পুৰাণ (Assamese script)
- ᬧᬸᬭᬵᬡ (Balinese script)
- পুরাণ (Bengali script)
- 𑰢𑰲𑰨𑰯𑰜 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑀼𑀭𑀸𑀡 (Brahmi script)
- ပုရာဏ (Burmese script)
- પુરાણ (Gujarati script)
- ਪੁਰਾਣ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑍁𑌰𑌾𑌣 (Grantha script)
- ꦥꦸꦫꦴꦟ (Javanese script)
- 𑂣𑂳𑂩𑂰𑂝 (Kaithi script)
- ಪುರಾಣ (Kannada script)
- បុរាណ (Khmer script)
- ປຸຣາຓ (Lao script)
- പുരാണ (Malayalam script)
- ᢒᡠᡵᠠ᠊ᠠᢏᠠ (Manchu script)
- 𑘢𑘳𑘨𑘰𑘜 (Modi script)
- ᢒᠤᠷᠠᢗᢏᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧂𑧔𑧈𑧑𑦼 (Nandinagari script)
- 𑐥𑐸𑐬𑐵𑐞 (Newa script)
- ପୁରାଣ (Odia script)
- ꢦꢸꢬꢵꢠ (Saurashtra script)
- 𑆥𑆶𑆫𑆳𑆟 (Sharada script)
- 𑖢𑖲𑖨𑖯𑖜 (Siddham script)
- පුරාණ (Sinhalese script)
- 𑩰𑩒𑩼𑩛𑩪 (Soyombo script)
- 𑚞𑚰𑚤𑚭𑚘 (Takri script)
- புராண (Tamil script)
- పురాణ (Telugu script)
- ปุราณ (Thai script)
- པུ་རཱ་ཎ (Tibetan script)
- 𑒣𑒳𑒩𑒰𑒝 (Tirhuta script)
- 𑨞𑨃𑨫𑨊𑨘 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-Iranian *pr̥Hānás, from Proto-Indo-European *pr̥h₂-o-nó-s, from *preh₂- (“before”). Cognate with Old Norse forn (“ancient”). See also पुरस् (puras, “before”), पुरा (purā, “formerly”).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]पुराण • (purāṇá) stem
Declension
[edit]Masculine a-stem declension of पुराण (purāṇá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पुराणः purāṇáḥ |
पुराणौ / पुराणा¹ purāṇaú / purāṇā́¹ |
पुराणाः / पुराणासः¹ purāṇā́ḥ / purāṇā́saḥ¹ |
Vocative | पुराण púrāṇa |
पुराणौ / पुराणा¹ púrāṇau / púrāṇā¹ |
पुराणाः / पुराणासः¹ púrāṇāḥ / púrāṇāsaḥ¹ |
Accusative | पुराणम् purāṇám |
पुराणौ / पुराणा¹ purāṇaú / purāṇā́¹ |
पुराणान् purāṇā́n |
Instrumental | पुराणेन purāṇéna |
पुराणाभ्याम् purāṇā́bhyām |
पुराणैः / पुराणेभिः¹ purāṇaíḥ / purāṇébhiḥ¹ |
Dative | पुराणाय purāṇā́ya |
पुराणाभ्याम् purāṇā́bhyām |
पुराणेभ्यः purāṇébhyaḥ |
Ablative | पुराणात् purāṇā́t |
पुराणाभ्याम् purāṇā́bhyām |
पुराणेभ्यः purāṇébhyaḥ |
Genitive | पुराणस्य purāṇásya |
पुराणयोः purāṇáyoḥ |
पुराणानाम् purāṇā́nām |
Locative | पुराणे purāṇé |
पुराणयोः purāṇáyoḥ |
पुराणेषु purāṇéṣu |
Notes |
|
Feminine ā-stem declension of पुराणा (purāṇā́) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पुराणा purāṇā́ |
पुराणे purāṇé |
पुराणाः purāṇā́ḥ |
Vocative | पुराणे púrāṇe |
पुराणे púrāṇe |
पुराणाः púrāṇāḥ |
Accusative | पुराणाम् purāṇā́m |
पुराणे purāṇé |
पुराणाः purāṇā́ḥ |
Instrumental | पुराणया / पुराणा¹ purāṇáyā / purāṇā́¹ |
पुराणाभ्याम् purāṇā́bhyām |
पुराणाभिः purāṇā́bhiḥ |
Dative | पुराणायै purāṇā́yai |
पुराणाभ्याम् purāṇā́bhyām |
पुराणाभ्यः purāṇā́bhyaḥ |
Ablative | पुराणायाः / पुराणायै² purāṇā́yāḥ / purāṇā́yai² |
पुराणाभ्याम् purāṇā́bhyām |
पुराणाभ्यः purāṇā́bhyaḥ |
Genitive | पुराणायाः / पुराणायै² purāṇā́yāḥ / purāṇā́yai² |
पुराणयोः purāṇáyoḥ |
पुराणानाम् purāṇā́nām |
Locative | पुराणायाम् purāṇā́yām |
पुराणयोः purāṇáyoḥ |
पुराणासु purāṇā́su |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of पुराण (purāṇá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पुराणम् purāṇám |
पुराणे purāṇé |
पुराणानि / पुराणा¹ purāṇā́ni / purāṇā́¹ |
Vocative | पुराण púrāṇa |
पुराणे púrāṇe |
पुराणानि / पुराणा¹ púrāṇāni / púrāṇā¹ |
Accusative | पुराणम् purāṇám |
पुराणे purāṇé |
पुराणानि / पुराणा¹ purāṇā́ni / purāṇā́¹ |
Instrumental | पुराणेन purāṇéna |
पुराणाभ्याम् purāṇā́bhyām |
पुराणैः / पुराणेभिः¹ purāṇaíḥ / purāṇébhiḥ¹ |
Dative | पुराणाय purāṇā́ya |
पुराणाभ्याम् purāṇā́bhyām |
पुराणेभ्यः purāṇébhyaḥ |
Ablative | पुराणात् purāṇā́t |
पुराणाभ्याम् purāṇā́bhyām |
पुराणेभ्यः purāṇébhyaḥ |
Genitive | पुराणस्य purāṇásya |
पुराणयोः purāṇáyoḥ |
पुराणानाम् purāṇā́nām |
Locative | पुराणे purāṇé |
पुराणयोः purāṇáyoḥ |
पुराणेषु purāṇéṣu |
Notes |
|
Antonyms
[edit]Descendants
[edit]Descendants
Proper noun
[edit]पुराण • (purāṇá) stem, n
- Purana (one of several texts of an ancient genre of Hindu or Jain literature)
- name of work (containing an index of the contents of a number of पद्म (padma) and some other works)
- name of a Rishi
Declension
[edit]Neuter a-stem declension of पुराण (purāṇa) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पुराणम् purāṇam |
पुराणे purāṇe |
पुराणानि / पुराणा¹ purāṇāni / purāṇā¹ |
Vocative | पुराण purāṇa |
पुराणे purāṇe |
पुराणानि / पुराणा¹ purāṇāni / purāṇā¹ |
Accusative | पुराणम् purāṇam |
पुराणे purāṇe |
पुराणानि / पुराणा¹ purāṇāni / purāṇā¹ |
Instrumental | पुराणेन purāṇena |
पुराणाभ्याम् purāṇābhyām |
पुराणैः / पुराणेभिः¹ purāṇaiḥ / purāṇebhiḥ¹ |
Dative | पुराणाय purāṇāya |
पुराणाभ्याम् purāṇābhyām |
पुराणेभ्यः purāṇebhyaḥ |
Ablative | पुराणात् purāṇāt |
पुराणाभ्याम् purāṇābhyām |
पुराणेभ्यः purāṇebhyaḥ |
Genitive | पुराणस्य purāṇasya |
पुराणयोः purāṇayoḥ |
पुराणानाम् purāṇānām |
Locative | पुराणे purāṇe |
पुराणयोः purāṇayoḥ |
पुराणेषु purāṇeṣu |
Notes |
|
Descendants
[edit]Learned borrowings
- → Bengali: পুরাণ (puran) (learned)
- → Gujarati: પુરાણ (purāṇ) (learned)
- → Hindi: पुराण (purāṇ) (learned)
- → Kannada: ಪುರಾಣ (purāṇa) (learned)
- → Malayalam: പുരാണം (purāṇaṁ) (learned)
- → Punjabi: ਪੁਰਾਣ (purāṇ) (learned)
- → Tamil: புராணம் (purāṇam) (learned)
- → Telugu: పురాణము (purāṇamu) (learned)
- → Sindhi: purāṇu (learned)
Noun
[edit]पुराण • (purāṇá) stem, m
- a कर्ष (karṣa) or measure of silver
- a thing or event of the past, an ancient tale or legend, old traditional history
- (in the plural) the ancients
Declension
[edit]Masculine a-stem declension of पुराण | |||
---|---|---|---|
Nom. sg. | पुराणः (purāṇaḥ) | ||
Gen. sg. | पुराणस्य (purāṇasya) | ||
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पुराणः (purāṇaḥ) | पुराणौ (purāṇau) | पुराणाः (purāṇāḥ) |
Vocative | पुराण (purāṇa) | पुराणौ (purāṇau) | पुराणाः (purāṇāḥ) |
Accusative | पुराणम् (purāṇam) | पुराणौ (purāṇau) | पुराणान् (purāṇān) |
Instrumental | पुराणेन (purāṇena) | पुराणाभ्याम् (purāṇābhyām) | पुराणैः (purāṇaiḥ) |
Dative | पुराणाय (purāṇāya) | पुराणाभ्याम् (purāṇābhyām) | पुराणेभ्यः (purāṇebhyaḥ) |
Ablative | पुराणात् (purāṇāt) | पुराणाभ्याम् (purāṇābhyām) | पुराणेभ्यः (purāṇebhyaḥ) |
Genitive | पुराणस्य (purāṇasya) | पुराणयोः (purāṇayoḥ) | पुराणानाम् (purāṇānām) |
Locative | पुराणे (purāṇe) | पुराणयोः (purāṇayoḥ) | पुराणेषु (purāṇeṣu) |
References
[edit]- Monier Williams (1899) “पुराण”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 635, column 1.
- Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 146-147
Categories:
- Hindi terms borrowed from Sanskrit
- Hindi terms derived from Sanskrit
- Hindi doublets
- Hindi terms with IPA pronunciation
- Hindi lemmas
- Hindi proper nouns
- Hindi masculine nouns
- hi:Hinduism
- Hindi masculine consonant-stem nouns
- Hindi adjectives
- Hindi indeclinable adjectives
- Hindi formal terms
- Pali lemmas
- Pali adjectives
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit proper nouns
- Sanskrit proper nouns in Devanagari script
- Sanskrit neuter nouns
- Sanskrit a-stem nouns
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit masculine nouns