Jump to content

granica

From Wiktionary, the free dictionary
See also: Granica, granicą, and Granicą

Lower Sorbian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *granica.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

granica f

  1. border (line or frontier area separating regions)

Declension

[edit]

Synonyms

[edit]

Further reading

[edit]
  • Muka, Arnošt (1921, 1928) “granica”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
  • Starosta, Manfred (1999) “granica”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *granica. By surface analysis, grań +‎ -ica. First attested in the 13th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɡraɲit͡sa/
  • IPA(key): (15th CE) /ɡraɲit͡sa/

Noun

[edit]

granica f (related adjective graniczny)

  1. (attested in Greater Poland, Silesia, Sieradz-Łęczyca) border (line separating two regions)
    • 1888 [1397], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[1], Greater Poland, page 28:
      Swaczø, iako Wawrzinecz ne mal nouego dzalu s Ianem mymo stare granicze
      [Świadczę, jako Wawrzyniec nie miał nowego działu s Janem mimo stare granice]
    • 1956 [Middle of the 15th century], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku[2], Silesia, page 48v:
      Et in hiis omnibus inter nos et vos chaos, magnum chaos welke rossdzele[nie], chaos proprie granicze, firmatum est wtwerdzone gest (inter nos et vos chaos magnum firmatum est, ut hi, qui volunt hinc transire ad vos, non possint neque inde huc transmeare Luc 16, 26)
      [Et in hiis omnibus inter nos et vos chaos, magnum chaos wielkie rozdziele[nie], chaos proprie granice, firmatum est utwierdzone jest (inter nos et vos chaos magnum firmatum est, ut hi, qui volunt hinc transire ad vos, non possint neque inde huc transmeare Luc 16, 26)]
    • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[3], [4], [5], volume XXII, Łęczyca, page 11:
      Linguam balbucientem clinat, s grąnicz vywodzy, destruit et clausa sub pectore manifestat
      [Linguam balbucientem clinat, z granic wywodzi, destruit et clausa sub pectore manifestat]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 56r:
      Gades grąnyczą
      [Gades granica]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 75v:
      Limes [] est proprie via transuersa per agros granyczą
      [Limes [] est proprie via transuersa per agros granica]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 82v:
      Meta est circuitus vel alicuius rei finis eyn zyl granyczą
      [Meta est circuitus vel alicuius rei finis eyn zyl granica]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 136v:
      Terminus eyn ende granyczą
      [Terminus eyn ende granica]
  2. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) border (all territory belonging to such a line)
    • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[6], Krakow, Brodnia, page 10a:
      Wisluchay nas, boze, zbawiczelu nas, nadzeio wszithkich granicz zemie y w morzu daleko (spes omnium finium terrae et in mari longe Psal 64, 6)
      [Wysłuchaj nas, Boże, zbawicielu nasz, nadziejo wszytkich granic ziemie i w morzu daleko (spes omnium finium terrae et in mari longe Psal 64, 6)]
  3. (attested in Greater Poland, Masovia) boundary mark in the form of a mound or furrow, marked tree, or stack of trees
    • 1888 [1393], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[7], Greater Poland, page 67:
      Iacom przi tem bil, kedi Potrasz s Czesantha mal vmowø, po czosnom meli sipacz granicze
      [Jakom przy tem był, kiedy Piotrasz z Cieszętą miał umowę, po ciosnom mieli sypać granice]
    • 1920 [1405], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 547, Płońsk:
      Yacom ya Sandkowy granicze ne porambil anim ye przedal na dwa voszy
      [Jakom ja Sędkowi granice nie porąbił anim je przedał na dwa wozy]

Derived terms

[edit]
verbs
[edit]
adverbs
nouns
verbs

Descendants

[edit]

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “granica”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “granica”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Mańczak, Witold (2017) “granica”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “granica”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “granica”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “granica”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish granica. By surface analysis, grań +‎ -ica.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -it͡sa
  • Syllabification: gra‧ni‧ca
  • Homophone: Granica

Noun

[edit]

granica f (related adjective graniczny)

  1. border (line separating two regions) [with między (+ instrumental) ‘between what’]
  2. edge, limit (bound beyond which one may not go) [with między (+ instrumental) ‘between what’]
  3. limit (moment or situation that defines what is acceptable)
  4. limit (dividing line or factors that differentiate something)
  5. (mathematics) limit (value to which a sequence converges)
  6. (obsolete, children's games) type of children's game

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
adverbs
nouns
prepositions
verbs
verbs
[edit]
adjectives
adverbs
nouns

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), granica is one of the most used words in Polish, appearing 41 times in scientific texts, 36 times in news, 40 times in essays, 18 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 143 times, making it the 413th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “granica”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 137

Further reading

[edit]
  • granica in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • granica in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “granica”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • GRANICA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.10.2014
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “granica”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “granica”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “granica”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 901

Serbo-Croatian

[edit]
Serbo-Croatian Wikipedia has an article on:
Wikipedia sh

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *granica. Compare grána.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ɡrǎnit͡sa/
  • Hyphenation: gra‧ni‧ca

Noun

[edit]

grànica f (Cyrillic spelling гра̀ница)

  1. border
    državna granicacountry border
    preći granicuto cross the border
  2. boundary, limit
    unutar granica zakonawithin the boundaries of law
    Prešao si granicu!You crossed the line! (literally, “You crossed the limit!”)

Declension

[edit]

Synonyms

[edit]

Further reading

[edit]
  • granica”, in Hrvatski jezični portal [Croatian language portal] (in Serbo-Croatian), 2006–2024

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish granica.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ɡraˈɲi.t͡sa/
  • Rhymes: -it͡sa
  • Syllabification: gra‧ni‧ca

Noun

[edit]

granica f (diminutive graniczka, related adjective graniczny)

  1. border (line separating two regions)
  2. (politics) border (line dividing countries)
  3. edge, limit (bound beyond which one may not go)

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
verbs
[edit]
adverbs
nouns

Further reading

[edit]

Slovene

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *granica.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

grȃnica f

  1. (archaic) border
    Synonym: mêja

Inflection

[edit]
The diacritics used in this section of the entry are non-tonal. If you are a native tonal speaker, please help by adding the tonal marks.
Feminine, a-stem
nom. sing. gránica
gen. sing. gránice
singular dual plural
nominative
(imenovȃlnik)
gránica gránici gránice
genitive
(rodȋlnik)
gránice gránic gránic
dative
(dajȃlnik)
gránici gránicama gránicam
accusative
(tožȋlnik)
gránico gránici gránice
locative
(mẹ̑stnik)
gránici gránicah gránicah
instrumental
(orọ̑dnik)
gránico gránicama gránicami

Further reading

[edit]
  • granica”, in Slovarji Inštituta za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, portal Fran
  • granica”, in Termania, Amebis
  • See also the general references