léim

See also: leim, Leim, and lèim

Irish

Etymology 1

From Old Irish léimm, from Proto-Celtic *lanxsman (compare Welsh llam), from Proto-Indo-European *h₁lengʷʰ- (“light, not heavy”). The verb is denominal from the noun; the Old Irish verb lingid gave Modern ling, which is now literary.

Pronunciation

• (Munster) IPA^(key): /lʲeːmʲ/
• (Connacht, Ulster) IPA^(key): /l̠ʲeːmʲ/

Noun

léim f (genitive singular léime, nominative plural léimeanna)

1. verbal noun of léim
2. jump, leap
3. obstacle to be jumped
4. (geography) chasm, promontory

Declension

Declension of léim

Second declension

Bare forms Case Singular Plural Nominative léim léimeanna Vocative a léim a léimeanna Genitive léime léimeanna Dative léim léimeanna

Forms with the definite article Case Singular Plural Nominative an léim na léimeanna Genitive na léime na léimeanna Dative leis an léim don léim leis na léimeanna

Alternative forms

• léimeadh m, léimint f, léimt f

Derived terms

• athléim m (“rebound”)
• léim ailt f (“dislocation, spraining, of joint”)
• léim an daill f (“leap in the dark”)
• léim an tsiosúir f (“scissors jump”)
• léim ard f (“high jump”)
• léim as bonn f (“standing jump”)
• léim buinne f (“gush of water”)
• léim chaorach sa duibheagán f (“leap in the dark”)
• léim choirp f (“standing jump”)
• léim chuaille f (“pole vault”)
• léim éin f (“rising of bird”)
• léim fáis f (“sudden growth”)
• léim fhada f (“long jump”)
• léim giorria f (“hare's leap”)
• léim i leataobh f (“jump to one side; aberration”)
• léim láimhe f (“vault”)
• léim na srathrach f (“straddle jump”)
• léim reatha f (“running jump”)
• léim rúitín f (“dislocation, spraining, of ankle”)
• léim táilliúra f (“somersault performed with legs crossed”)
• léim uisce f (“water-jump”)
• léimneach f (“(act of) jumping”)
• léimneach (“jumping, leaping, bounding; flitting, changeable”, adj)
• léimneoir m (“jumper”)
• léimrás m (“steeplechase”)
• léimrásaíocht f (“chasing”)

 

Verb

léim (present analytic léimeann, future analytic léimfidh, verbal noun léim, past participle léimthe)

1. (transitive, intransitive) jump, leap, bound
2. start
3. fly up, out
4. rush at, attack
5. skip (over)

Conjugation

conjugation of léim (first conjugation – A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	léimim	léimeann tú; léimir†	léimeann sé, sí	léimimid	léimeann sibh	léimeann siad; léimid†	a léimeann; a léimeas	léimtear
	past	léim mé; léimeas	léim tú; léimis	léim sé, sí	léimeamar; léim muid	léim sibh; léimeabhair	léim siad; léimeadar	a léim / ar léim*	léimeadh
	past habitual	léiminn	léimteá	léimeadh sé, sí	léimimis; léimeadh muid	léimeadh sibh	léimidís; léimeadh siad	a léimeadh / a léimeadh*	léimtí
future		léimfidh mé; léimfead	léimfidh tú; léimfir†	léimfidh sé, sí	léimfimid; léimfidh muid	léimfidh sibh	léimfidh siad; léimfid†	a léimfidh; a léimfeas	léimfear
conditional		léimfinn	léimfeá	léimfeadh sé, sí	léimfimis; léimfeadh muid	léimfeadh sibh	léimfidís; léimfeadh siad	a léimfeadh / a léimfeadh*	léimfí
subjunctive	present	go léime mé; go léimead†	go léime tú; go léimir†	go léime sé, sí	go léimimid; go léime muid	go léime sibh	go léime siad; go léimid†	—	go léimtear
	past	dá léiminn	dá léimteá	dá léimeadh sé, sí	dá léimimis; dá léimeadh muid	dá léimeadh sibh	dá léimidís; dá léimeadh siad	—	dá léimtí
imperative		léimim	léim	léimeadh sé, sí	léimimis	léimigí; léimidh†	léimidís	—	léimtear
verbal noun		léim
past participle		léimthe

* indirect relative
† archaic or dialect form

• Alternative verbal nouns: léimeadh m, léimint f, léimt f

Derived terms

• aisléim (“recoil”, intransitive verb)

Descendants

• → Yola: leam

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “léim”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Alternative forms

• léighim (obsolete)

Pronunciation

• (Munster) IPA^(key): /lʲeːmʲ/
• (Connacht) IPA^(key): /l̠ʲeːmʲ/
• (Ulster) IPA^(key): /ˈl̠ʲeːjəmˠ/, [ˈl̠ʲɛi̯jəmˠ] (corresponding to the form léighim)
• Homophone: leáim (Ulster)

Verb

léim

1. first-person singular present indicative/imperative of léigh