wymowa

See also: wymową

Old Polish

Alternative forms

• wymołwa

Etymology

Deverbal from wymówić. First attested in the fourteenth century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /vɨmɔva/
• IPA^(key): (15^th CE) /vɨmɔva/

Noun

wymowa f (diminutive wymówka)

1. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) statement, utterance, expression

   Synonym: wymówienie

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[1], Krakow, Brodnia, page 13b:

     Ku twoiey sprawyedlyuosczi czynienyu wszitki nasze aby szly wimowi

     [Ku twojej sprawiedliwości czynieniu wszytki nasze aby szły wymowy]

2. story, fable
   • 1874-1891 [Fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[2], [3], [4]}, volume XXIII, page 279:

     Trademus ea (sc. documenta moralia), vt intelligas clarius..., per fabulas figurarum, gl. per locuciones fabulosas wymowy

     [Trademus ea (sc. documenta moralia), vt intelligas clarius..., per fabulas figurarum, gl. per locuciones fabulosas wymowy]

3. eloquence
   • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 86:

     Wymowa facundia

     [Wymowa facundia]

4. (attested in Masovia) condition; exception

   Synonym: wymówienie

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 32:

     Ysz gdiby... then tho pozyczcza za svmmą penyądzy... prosczye a przes kthoreykole wymowy (sine aliqua condicione) yakoby za przerzeczoną svmmą *peynyądzy doszycz czynyącze przyąl (sc. rzeczy zastawione)

     [Iż gdyby... ten to pożyczca za summę pieniędzy... proście a przez ktorejkole wymowy (sine aliqua condicione), jakoby za przerzeczoną summę pieniędzy dosyć czyniące, przyjął (sc. rzeczy zastawione)]

5. (attested in Lesser Poland) justification; excuse

   Synonym: wymówienie

   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[5], Lesser Poland, page 16:

     Gdy nyektorzy bywayą pozwany przed naszą oblycznoscz o nyektore vini, ... wziąli sobie obyczay, ysz tho... przykazanym swych panow... czynyą, ktorąsz to wymową od zlosczy y od smyerczy czastokrocz byli wyzwoleny

     [Gdy niektorzy bywają pozwani przed naszę obliczność o niektore winy, ... wzięli sobie obyczaj, iż to... przykazanim swych panow... czynią, ktorąż to wymową od złości i od śmierci częstokroć byli wyzwoleni]

6. (attested in Greater Poland, Masovia) deal; arrangement, agreement
   • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[6], volume I, Międzyrzecz, Warsaw, page 488:

     Contra initum pactum mymo pospolithy slub y wymoua

     [Contra initum pactum mimo pospolity ślub i wymowę]

Derived terms

adjective

• wymowny

 

Related terms

adjectives

• niewymowiący
• niewymowny
• niewymówiony
• wymówiony

 

adverb

• niewymownie

 

nouns

• wymawianie
• wymowność
• wymówca
• wymówienie

 

verbs

• mówić impf
• wymówić pf, wymawiać impf

 

Descendants

• Polish: wymowa

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “wymowa”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish wymowa. By surface analysis, deverbal from wymówić.

Pronunciation

• IPA^(key): /vɘˈmɔ.va/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔva
• Syllabification: wy‧mo‧wa

Noun

wymowa f (diminutive wymówka, augmentative wymówisko)

1. pronunciation; articulation (manner of saying sounds)
2. pronunciation (ability to say sounds)
3. (figurative) meaning, purport, significance

Declension

Declension of wymowa

	singular
nominative	wymowa
genitive	wymowy
dative	wymowie
accusative	wymowę
instrumental	wymową
locative	wymowie
vocative	wymowo

Related terms

adjectives

• wymowny

 

Related terms

adjectives

• wymawialny
• wymawianiowy

 

adverb

• wymownie

 

nouns

• wymawialność
• wymowność
• wymówca
• wymóweczka
• wymówienie

 

verbs

• mówić impf
• wymówić pf, wymawiać impf

 

Further reading

• wymowa in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wymowa in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wymowa”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “WYMOWA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2014 April 24
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wymowa”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “wymowa”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wymowa”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 938