πρέσβυς

Ancient Greek

Alternative forms

• πρεῖγυς (preîgus) — Cretan

Etymology

The first component of the word is likely from Proto-Indo-European *pres (“before, in front”), an extended form of *per-. The second component is debated:

• From Proto-Indo-European *gʷṓws (“cattle”), thus "one who leads cattle".
• From Proto-Indo-European *gʷew-, a variant of *gʷem- (“to go”), thus "one who goes in front". Compare Sanskrit पुरोगव (purogava, “leader”), from पुरस् (puras, “in front”) and गम् (gam, “to go”).
• Together with the first component, from Proto-Indo-European *pre(y)sgʷu-, and cognate with Old Armenian երէց (erēcʻ, “elder, senior”) and Latin priscus (“ancient”), pristinus (“primitive, pristine”).

Pronunciation

 

• IPA^(key): /préz.bys/ → /ˈprez.βys/ → /ˈprez.vis/

• (5^th BCE Attic) IPA^(key): /préz.bys/
• (1^st CE Egyptian) IPA^(key): /ˈprez.bys/
• (4^th CE Koine) IPA^(key): /ˈprez.βys/
• (10^th CE Byzantine) IPA^(key): /ˈprez.vys/
• (15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /ˈprez.vis/

Adjective

πρέσβῠς • (présbus) m (feminine πρέσβειᾰ, neuter πρέσβῠ); first/third declension

1. elderly, aged
   • 429 BCE, Sophocles, Oedipus the King 941
   • 409 BCE, Sophocles, Philoctetes 665

Declension

First and third declension of πρέσβῠς; πρέσβειᾰ; πρέσβῠ (Attic)

Number		Singular				Dual				Plural
Case/Gender		Masculine	Feminine	Neuter		Masculine	Feminine	Neuter		Masculine	Feminine	Neuter
Nominative		πρέσβῠς présbus	πρέσβειᾰ présbeia	πρέσβῠ présbu		πρέσβεε présbee	πρεσβείᾱ presbeíā	πρέσβεε présbee		πρέσβεις présbeis	πρέσβειαι présbeiai	πρέσβη / πρέσβεᾰ présbē / présbea
Genitive		πρέσβεος présbeos	πρεσβείᾱς presbeíās	πρέσβεος présbeos		πρεσβέοιν presbéoin	πρεσβείαιν presbeíain	πρεσβέοιν presbéoin		πρεσβέων presbéōn	πρεσβειῶν presbeiôn	πρεσβέων presbéōn
Dative		πρέσβει présbei	πρεσβείᾳ presbeíāi	πρέσβει présbei		πρεσβέοιν presbéoin	πρεσβείαιν presbeíain	πρεσβέοιν presbéoin		πρέσβεσῐ / πρέσβεσῐν présbesi(n)	πρεσβείαις presbeíais	πρέσβεσῐ / πρέσβεσῐν présbesi(n)
Accusative		πρέσβῠν présbun	πρέσβειᾰν présbeian	πρέσβῠ présbu		πρέσβεε présbee	πρεσβείᾱ presbeíā	πρέσβεε présbee		πρέσβεις présbeis	πρεσβείᾱς presbeíās	πρέσβη / πρέσβεᾰ présbē / présbea
Vocative		πρέσβῠ présbu	πρέσβειᾰ présbeia	πρέσβῠ présbu		πρέσβεε présbee	πρεσβείᾱ presbeíā	πρέσβεε présbee		πρέσβεις présbeis	πρέσβειαι présbeiai	πρέσβη / πρέσβεᾰ présbē / présbea
Derived forms		Adverb				Comparative				Superlative
		πρεσβέως presbéōs				πρεσβῠ́τερος presbúteros				πρεσβῠ́τᾰτος presbútatos
Notes:		This table gives Attic inflectional endings. For declension in other dialects, see Appendix:Ancient Greek dialectal declension.

Noun

πρέσβῠς • (présbus) m (genitive πρέσβεως); third declension

1. old man
2. elder, chief, prince
   • 458 BCE, Aeschylus, Agamemnon 184,205,530
3. (superlative) revered, honored
4. ambassador
   • 470 BCE, Aeschylus, The Suppliants 728
5. (at Sparta) a political title, higher than γέρων (gérōn, “senator”): chief, president
   • Inscriptiones Laconiae 1237, 1326
6. a name of the τρόχιλος (trókhilos, “wren”)
   • 384 BCE – 322 BCE, Aristotle, History of Animals 9.11,5
7. a type of daw or chough
   • 384 BCE – 322 BCE, Aristotle, History of Animals 9.1,15

Usage notes

For the feminine, see πρέσβᾰ (présba), πρέσβειρᾰ (présbeira), πρεσβηῐ́ς (presbēís).

Inflection

Irregular declension of ὁ πρέσβῠς; τοῦ πρέσβεως (Attic)

Case / #	Singular	Dual	Plural
Nominative	ὁ πρέσβῠς ho présbus	τὼ πρέσβη tṑ présbē	οἱ πρέσβεις hoi présbeis
Genitive	τοῦ πρέσβεως toû présbeōs	—	τῶν πρέσβεων tôn présbeōn
Dative	τῷ πρέσβει tôi présbei	—	τοῖς πρέσβεσῐ / πρέσβεσῐν toîs présbesi(n)
Accusative	τὸν πρέσβῠν tòn présbun	τὼ πρέσβη tṑ présbē	τοὺς πρέσβεις toùs présbeis
Vocative	πρέσβῠ présbu	πρέσβη présbē	πρέσβεις présbeis
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For declension in other dialects, see Appendix:Ancient Greek dialectal declension.

Synonyms

• (ambassador): πρεσβευτής (presbeutḗs)

Derived terms

• πρεσβεία (presbeía)
• πρεσβεῖον (presbeîon)
• πρεσβεύω (presbeúō)

Further reading

• “πρέσβυς”, in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
• “πρέσβυς”, in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
• “πρέσβυς”, in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
• πρέσβυς in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
• πρέσβυς in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
• “πρέσβυς”, in Slater, William J. (1969) Lexicon to Pindar, Berlin: Walter de Gruyter
• G4245 in Strong, James (1979) Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible
• Woodhouse, S. C. (1910) English–Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language‎^[1], London: Routledge & Kegan Paul Limited.
  • ambassador idem, page 26.
  • commissioner idem, page 148.
  • deputy idem, page 213.
  • envoy idem, page 279.
  • legate idem, page 484.
  • old man idem, page 572.
• “πρέσβυς”, in ΛΟΓΕΙΟΝ [Logeion] (in English, French, Spanish, German, Dutch and Chinese), University of Chicago, 2011

Greek

Etymology

From Ancient Greek πρέσβυς (présbus).

Noun

πρέσβυς • (présvys) m (plural πρέσβεις, feminine πρέσβειρα)

1. Katharevousa form of πρέσβης (présvis, “ambassador”)

Related terms

• see: πρέσβης m (présvis, “ambassador”)