զարդ
Armenian
Etymology
From (deprecated template usage) [etyl] Old Armenian զարդ (zard).
Pronunciation
Audio: (file)
- (Eastern Armenian) IPA(key): /zɑɾtʰ/, [zɑɾtʰ]
- (Western Armenian) IPA(key): /zɑɾt/, [zɑɾtʰ]
Noun
զարդ • (zard)
- ornament, adornment, accessory (e.g., ring, bracelet, necklace)
- decoration, adornment (of a house)
- design, pattern, tracery
- (figuratively) a person who is amiable or agreeable (a person with a personality trait that stands out and is pleasant)
- (figuratively) verdure, vegetation
- nature, environment (the natural world)
- embellishment, color (of language)
- (figuratively) decor, ornament (of a person who stands out superficially, but has little else to offer)
- that which is superior or better than others of its kind
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | զարդ (zard) | զարդեր (zarder) | ||
| dative | զարդի (zardi) | զարդերի (zarderi) | ||
| ablative | զարդից (zardicʻ) | զարդերից (zardericʻ) | ||
| instrumental | զարդով (zardov) | զարդերով (zarderov) | ||
| locative | զարդում (zardum) | զարդերում (zarderum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | զարդը/զարդն (zardə/zardn) | զարդերը/զարդերն (zarderə/zardern) | ||
| dative | զարդին (zardin) | զարդերին (zarderin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | զարդս (zards) | զարդերս (zarders) | ||
| dative | զարդիս (zardis) | զարդերիս (zarderis) | ||
| ablative | զարդիցս (zardicʻs) | զարդերիցս (zardericʻs) | ||
| instrumental | զարդովս (zardovs) | զարդերովս (zarderovs) | ||
| locative | զարդումս (zardums) | զարդերումս (zarderums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | զարդդ (zardd) | զարդերդ (zarderd) | ||
| dative | զարդիդ (zardid) | զարդերիդ (zarderid) | ||
| ablative | զարդիցդ (zardicʻd) | զարդերիցդ (zardericʻd) | ||
| instrumental | զարդովդ (zardovd) | զարդերովդ (zarderovd) | ||
| locative | զարդումդ (zardumd) | զարդերումդ (zarderumd) | ||
Derived terms
- զարդենի (zardeni)
Old Armenian
Etymology
Noun
զարդ • (zard)
- ornament, finery, embellishment, preparation, furniture, cloths, fringe, decoration; dress, toilette; attire
- զարդ/զարդք երկնից ― zard/zardkʻ erknicʻ ― the stars
- առնուլ զզարդ զանձամբ, զարդ առնուլ ― aṙnul zzard zanjamb, zard aṙnul ― to adorn oneself
- ի զէն եւ ի զարդ վառիլ ― i zēn ew i zard vaṙil ― to arm oneself, to fly to arms
Declension
u-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | զարդ (zard) | զարդք (zardkʻ) | |
| genitive | զարդու (zardu) | զարդուց (zarducʻ) | |
| dative | զարդու (zardu) | զարդուց (zarducʻ) | |
| accusative | զարդ (zard) | զարդս (zards) | |
| ablative | զարդուէ (zarduē) | զարդուց (zarducʻ) | |
| instrumental | զարդու (zardu) | զարդուք (zardukʻ) | |
| locative | զարդու (zardu) | զարդս (zards) | |
| i-type plural instrumental զարդիւք (zardiwkʻ) is also attested | |||
Derived terms
- ամենազարդ (amenazard)
- անզարդ (anzard)
- անզարդական (anzardakan)
- անզարդանամ (anzardanam)
- անզարդացուցանեմ (anzardacʻucʻanem)
- անզարդեցուցանեմ (anzardecʻucʻanem)
- անզարդիմ (anzardim)
- անզարդութիւն (anzardutʻiwn)
- աշխարհազարդ (ašxarhazard)
- աշտանակազարդ (aštanakazard)
- ապարանազարդ (aparanazard)
- առաքինազարդ (aṙakʻinazard)
- աստեղազարդ (astełazard)
- աստուածազարդ (astuacazard)
- աստուածազարդեալ (astuacazardeal)
- արիւնազարդ (ariwnazard)
- արփազարդեալ (arpʻazardeal)
- արփիազարդ (arpʻiazard)
- արփիազարդեալ (arpʻiazardeal)
- աւազանազարդ (awazanazard)
- բազմազարդ (bazmazard)
- բազմազարդութիւն (bazmazardutʻiwn)
- բարեզարդ (barezard)
- բարեզարդաբար (barezardabar)
- բարեզարդապէս (barezardapēs)
- բարեզարդեմ (barezardem)
- բարեզարդութիւն (barezardutʻiwn)
- բարեձեւազարդեալ (barejewazardeal)
- բոլորազարդ (bolorazard)
- բողբոջազարդ (bołboǰazard)
- բոցազարդ (bocʻazard)
- գեհենազարդ (gehenazard)
- գեղազարդ (gełazard)
- գեղազարդեմ (gełazardem)
- գեղազարդութիւն (gełazardutʻiwn)
- գեղեցկազարդ (gełecʻkazard)
- գեղեցկազարդեմ (gełecʻkazardem)
- գեղեցկազարդութիւն (gełecʻkazardutʻiwn)
- գերազարդ (gerazard)
- գերազարդաբար (gerazardabar)
- գերազարդապէս (gerazardapēs)
- գերազարդեալ (gerazardeal)
- գերազարդութիւն (gerazardutʻiwn)
- գերունակազարդ (gerunakazard)
- գունազարդեմ (gunazardem)
- գրազարդ (grazard)
- դալարազարդութիւն (dalarazardutʻiwn)
- դիազարդ (diazard)
- դիազարդիկ (diazardik)
- դիազարդութիւն (diazardutʻiwn)
- եկեղեցազարդ (ekełecʻazard)
- եռազարդ (eṙazard)
- եռազարդեան (eṙazardean)
- երգունազարդեմ (ergunazardem)
- երկիւղազարդ (erkiwłazard)
- երկնազարդ (erknazard)
- երփնազարդ (erpʻnazard)
- երփնազարդեալ (erpʻnazardeal)
- զարդաբեր (zardaber)
- զարդագեղ (zardageł)
- զարդագեղեալ (zardagełeal)
- զարդալից (zardalicʻ)
- զարդախօս (zardaxōs)
- զարդակից (zardakicʻ)
- զարդապէս (zardapēs)
- զարդասէր (zardasēr)
- զարդասիրիկ (zardasirik)
- զարդասիրութիւն (zardasirutʻiwn)
- զարդարագիր (zardaragir)
- զարդարանք (zardarankʻ)
- զարդարեմ (zardarem)
- զարդարեցուցանեմ (zardarecʻucʻanem)
- զարդարիմ (zardarim)
- զարդարիչ (zardaričʻ)
- զարդարկոտ (zardarkot)
- զարդարուած (zardaruac)
- զարդարումն (zardarumn)
- զարդարուն (zardarun)
- զարդափայլ (zardapʻayl)
- զարդափայլեմ (zardapʻaylem)
- զարդափայլիմ (zardapʻaylim)
- զարդեր (zarder)
- զինազարդեալ (zinazardeal)
- ընկուզազարդ (ənkuzazard)
- թագազարդ (tʻagazard)
- թագազարդեմ (tʻagazardem)
- թաղանթազարդ (tʻałantʻazard)
- ինքնազարդ (inkʻnazard)
- իրաւազարդ (irawazard)
- լկտէզարդ (lktēzard)
- լուսազարդ (lusazard)
- լուսազարդեմ (lusazardem)
- լուսազարդութիւն (lusazardutʻiwn)
- խաչազարդ (xačʻazard)
- խոհեմազարդ (xohemazard)
- խոյրապսակազարդ (xoyrapsakazard)
- խոնարհազարդ (xonarhazard)
- խորանազարդ (xoranazard)
- ծաղկազարդ (całkazard)
- ծաղկազարդեմ (całkazardem)
- ծաղկազարդութիւն (całkazardutʻiwn)
- ծայրազարդեալ (cayrazardeal)
- ծառազարդ (caṙazard)
- ծառզարդար (caṙzardar)
- ծիրանազարդ (ciranazard)
- ծիրանազարդեմ (ciranazardem)
- ծիրանէզարդ (ciranēzard)
- կամարազարդ (kamarazard)
- կանաչազարդ (kanačʻazard)
- կանաչազարդեալ (kanačʻazardeal)
- կարմրազարդ (karmrazard)
- կենազարդ (kenazard)
- հիմնազարդեմ (himnazardem)
- հոգեզարդ (hogezard)
- հոգէզարդ (hogēzard)
- հոգիազարդ (hogiazard)
- հոգիազարդեմ (hogiazardem)
- հրազարդ (hrazard)
- հրաշազարդ (hrašazard)
- հրաշազարդագոյն (hrašazardagoyn)
- հրաշազարդապէս (hrašazardapēs)
- հրաշազարդեմ (hrašazardem)
- հրաշազարդութիւն (hrašazardutʻiwn)
- ճաճանչազարդ (čačančʻazard)
- ճառագայթազարդ (čaṙagaytʻazard)
- ճառագայթազարդեալ (čaṙagaytʻazardeal)
- մարգարտազարդ (margartazard)
- մաքրազարդ (makʻrazard)
- մաքրազարդեմ (makʻrazardem)
- մեծազարդ (mecazard)
- մեհենազարդ (mehenazard)
- մեհենազարդութիւն (mehenazardutʻiwn)
- միազարդիմ (miazardim)
- մրազարդ (mrazard)
- նախազարդ (naxazard)
- ներքսազարդ (nerkʻsazard)
- նշողազարդ (nšołazard)
- նշուլազարդ (nšulazard)
- նորոգազարդ (norogazard)
- շառաւիղազարդութիւն (šaṙawiłazardutʻiwn)
- շնորհազարդ (šnorhazard)
- շնորհազարդեմ (šnorhazardem)
- շնորհազարդութիւն (šnorhazardutʻiwn)
- շողազարդ (šołazard)
- շուշանազարդ (šušanazard)
- շուշանազարդեալ (šušanazardeal)
- շրջազարդ (šrǰazard)
- շքեղազարդ (škʻełazard)
- շքեղազարդափայլ (škʻełazardapʻayl)
- շքեղազարդեմ (škʻełazardem)
- շքեղազարդութիւն (škʻełazardutʻiwn)
- ողկուզազարդ (ołkuzazard)
- ոսկեզարդ (oskezard)
- ոսկեզարդեմ (oskezardem)
- ոսկեհուռազարդ (oskehuṙazard)
- ոսկիազարդ (oskiazard)
- ուռճազարդ (uṙčazard)
- չզարդ (čʻzard)
- չքնաղազարդ (čʻkʻnałazard)
- պաճուճազարդ (pačučazard)
- պայծառազարդ (paycaṙazard)
- պայծառազարդեմ (paycaṙazardem)
- պայծառազարդութիւն (paycaṙazardutʻiwn)
- պատենազարդ (patenazard)
- պարազարդեմ (parazardem)
- պարազարդիմ (parazardim)
- պճնազարդ (pčnazard)
- պճնազարդեմ (pčnazardem)
- պճնազարդիմ (pčnazardim)
- պսակազարդ (psakazard)
- պտղազարդ (ptłazard)
- պտղազարդիմ (ptłazardim)
- ջահազարդեմ (ǰahazardem)
- ջահազարդիմ (ǰahazardim)
- սաւառնազարդ (sawaṙnazard)
- սաւառնազարդեալ (sawaṙnazardeal)
Descendants
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “զարդ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “զարդ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “արդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page զարդ