փոր

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Armenian փոր (pʻor).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

փոր • (pʻor)

  1. belly, abdomen
    Synonym: որովայն (orovayn)
  2. stomach
    փորս ցավում է ― pʻors cʻavum ē ― my stomach hurts

Declension

[edit]
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative փոր (pʻor) փորեր (pʻorer)
dative փորի (pʻori) փորերի (pʻoreri)
ablative փորից (pʻoricʻ) փորերից (pʻorericʻ)
instrumental փորով (pʻorov) փորերով (pʻorerov)
locative փորում (pʻorum) փորերում (pʻorerum)
definite forms
nominative փորը/փորն (pʻorə/pʻorn) փորերը/փորերն (pʻorerə/pʻorern)
dative փորին (pʻorin) փորերին (pʻorerin)
1st person possessive forms (my)
nominative փորս (pʻors) փորերս (pʻorers)
dative փորիս (pʻoris) փորերիս (pʻoreris)
ablative փորիցս (pʻoricʻs) փորերիցս (pʻorericʻs)
instrumental փորովս (pʻorovs) փորերովս (pʻorerovs)
locative փորումս (pʻorums) փորերումս (pʻorerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative փորդ (pʻord) փորերդ (pʻorerd)
dative փորիդ (pʻorid) փորերիդ (pʻorerid)
ablative փորիցդ (pʻoricʻd) փորերիցդ (pʻorericʻd)
instrumental փորովդ (pʻorovd) փորերովդ (pʻorerovd)
locative փորումդ (pʻorumd) փորերումդ (pʻorerumd)

Derived terms

[edit]

Old Armenian

[edit]

Etymology 1

[edit]

Origin uncertain. The sense of “abdomen” developed from the earlier sense of “cavity, hollow”, the inside of a human being perceived as one big cavity; compare Latin alvus (“cavity, hollow; belly”).

Noun

[edit]

փոր • (pʻor)

  1. cavity, hollow
  2. the hollow core of things (e.g. of a ship, melon, vessel, etc)
  3. belly, abdomen, paunch; womb, bowels, entrails, inwards; uterus; heart
    • 5th century, Bible, Job 21.24:[1]
      Փոր նորա լի է ճարպով․ ուղիղ նորա շճեսցէ։
      Pʻor nora li ē čarpov; ułił nora ščescʻē.
      • Translation by Claude E. Cox
        His inwards are filled with fat; his marrow will become liquified.
    • 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).28.4:[2]
      իբրեւ գիտէ շնջրին, թաւալի ի տիղմ տեղի, եւ յորժամ ցամաքի կաւն, եւ դիմէ ի բերան կոկորդիլոսին եւ զամենայն փորն եւ զաղիսն ուտէ։
      ibrew gitē šnǰrin, tʻawali i tiłm tełi, ew yoržam cʻamakʻi kawn, ew dimē i beran kokordilosin ew zamenayn pʻorn ew załisn utē.
      • Translation by Gohar Muradyan
        When the otter learns [this], it rolls in a muddy place, and when the clay dries up, it rushes into the crocodile's mouth and devours all its entrails and bowels.
  4. valley; province full of valleys
Declension
[edit]
o-type
singular plural
nominative փոր (pʻor) փորք (pʻorkʻ)
genitive փորոյ (pʻoroy) փորոց (pʻorocʻ)
dative փորոյ (pʻoroy) փորոց (pʻorocʻ)
accusative փոր (pʻor) փորս (pʻors)
ablative փորոյ (pʻoroy) փորոց (pʻorocʻ)
instrumental փորով (pʻorov) փորովք (pʻorovkʻ)
locative փոր (pʻor) փորս (pʻors)
i-type
singular plural
nominative փոր (pʻor) փորք (pʻorkʻ)
genitive փորի (pʻori) փորից (pʻoricʻ)
dative փորի (pʻori) փորից (pʻoricʻ)
accusative փոր (pʻor) փորս (pʻors)
ablative փորէ (pʻorē) փորից (pʻoricʻ)
instrumental փորիւ (pʻoriw) փորիւք (pʻoriwkʻ)
locative փորի (pʻori) փորս (pʻors)

Adjective

[edit]

փոր • (pʻor)

  1. hollow, empty, void
Declension
[edit]
o-type
singular plural
nominative փոր (pʻor) փորք (pʻorkʻ)
genitive փորոյ (pʻoroy) փորոց (pʻorocʻ)
dative փորոյ (pʻoroy) փորոց (pʻorocʻ)
accusative փոր (pʻor) փորս (pʻors)
ablative փորոյ (pʻoroy) փորոց (pʻorocʻ)
instrumental փորով (pʻorov) փորովք (pʻorovkʻ)
locative փոր (pʻor) փորս (pʻors)
i-type
singular plural
nominative փոր (pʻor) փորք (pʻorkʻ)
genitive փորի (pʻori) փորից (pʻoricʻ)
dative փորի (pʻori) փորից (pʻoricʻ)
accusative փոր (pʻor) փորս (pʻors)
ablative փորէ (pʻorē) փորից (pʻoricʻ)
instrumental փորիւ (pʻoriw) փորիւք (pʻoriwkʻ)
locative փորի (pʻori) փորս (pʻors)
Derived terms
[edit]
Descendants
[edit]
  • Armenian: փոր (pʻor)
  • → Georgian: ფორი (pori)
  • → Romani: pori, pir, puri, poria, per

References

[edit]
  1. ^ Cox, Claude E. (2006) Armenian Job: reconstructed Greek text, critical edition of the Armenian with English translation (Hebrew University Armenian studies; 8), Leuven – Paris – Dudley, MA: Peeters, page 156
  2. ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)‎[1], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 132, 159

Further reading

[edit]
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “փոր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 518—519
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “փոր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 942
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “փոր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate‎[5], PhD dissertation, Leiden University, page 75

Etymology 2

[edit]

Unknown.[1][2][3] Perhaps originally meaning swansdown and borrowed from Iranian: compare Persian پر قو (par qu),[4] Gilaki [script needed] (pə́rə ɣu),[5] Judeo-Tat пәргу,[6] Talysh ғо пәр (ğo pǝr),[7] all meaning "swansdown" and containing the word for "bird's down" from Proto-Indo-Iranian *parnám (“wing, feather”) and the word for "swan" (Persian قو (qu)). Note especially Persian پریقو (pariqu) glossed as "swan" in Steingass,[8] if not a mistake for "swansdown". For a transfer between animal name and its product compare սամոյր (samoyr), տիկ (tik), բորենի (boreni).

Alternative forms

[edit]

Noun

[edit]

փոր • (pʻor)

  1. swan
    Synonym: կարապ (karap)
    • 5th century, Łazar Pʻarpecʻi, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] 7:[9][10]
      այլ եւ զջրասուզակ մամռախնդիր խօզակեր մեծանձունք եւ յաղթամարմինք հաւքն, փորն եւ թանձրն եւ սագն, եւ կամ այլ բազում եւ անհամար ցամաքայնոցն եւ ջրայնոցն ջոկք թռչնոցն։
      ayl ew zǰrasuzak mamṙaxndir xōzaker mecanjunkʻ ew yałtʻamarminkʻ hawkʻn, pʻorn ew tʻanjrn ew sagn, ew kam ayl bazum ew anhamar cʻamakʻaynocʻn ew ǰraynocʻn ǰokkʻ tʻṙčʻnocʻn.
      • Translation by Robert W. Thomson
        and the large and powerful aquatic birds that seek out weeds and feed on moss—the swan, duck, and goose, and many other numberless coveys of birds, terrestrial or aquatic.
    • 5th century, Basil of Caesarea, Yałags Vecʻawreay ararčʻutʻean [Homiliae in Hexaemeron] :
      Դարձեալ եթէ կամեսցիս տեղեկանալ մեւս եւս թռչնոյ՝ որ անուանեալ կոչի կիկնոս, այս ինքն փոր կամ ձկնաքաղ, թէ զիարդ կիկնոսն հաւ մխէ զերկայն պարանոցն ի ջուրն, զի ի խորոց անտի ի վեր ածից է զպէտս իւրոյ կերակրոյն։
      Darjeal etʻē kamescʻis tełekanal mews ews tʻṙčʻnoy, or anuaneal kočʻi kiknos, ays inkʻn pʻor kam jknakʻał, tʻē ziard kiknosn haw mxē zerkayn paranocʻn i ǰurn, zi i xorocʻ anti i ver acicʻ ē zpēts iwroy kerakroyn.
      • Translation by John A. C. Greppin
        Moreover, if you should wish to be informed of another bird which os called the kiknos, the same as a pʻor ('swan') or jknakʻał ('heron'); how the kiknos bird extends its long neck into the water so that thence from the bottom it would carry up the necessities for its nourishment.
    • 5th? century, Movsēs Xorenacʻi, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of Armenia] :
      […] ուր հասարակաց կերակուր ասեն զառ մեզ պատուական եւ սակաւուց ճաշակելիս՝ զփասեան եւ զպոր, եւ այլք այսպիսիք
      […] ur hasarakacʻ kerakur asen zaṙ mez patuakan ew sakawucʻ čašakelis, zpʻasean ew zpor, ew aylkʻ ayspisikʻ
      • Translation by John A. C. Greppin
        […] where they call common food our dainty and rary dishes of pheasant and swan and the like.
Declension
[edit]
o-type
singular plural
nominative փոր (pʻor) փորք (pʻorkʻ)
genitive փորոյ (pʻoroy) փորոց (pʻorocʻ)
dative փորոյ (pʻoroy) փորոց (pʻorocʻ)
accusative փոր (pʻor) փորս (pʻors)
ablative փորոյ (pʻoroy) փորոց (pʻorocʻ)
instrumental փորով (pʻorov) փորովք (pʻorovkʻ)
locative փոր (pʻor) փորս (pʻors)
post-classical
Derived terms
[edit]
Descendants
[edit]
  • Middle Armenian: փոր (pʻor)

References

[edit]
  1. ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “փոր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 520a
  2. ^ Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 939
  3. ^ J̌ahukyan, Geworg (2010) “փոր”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 767b
  4. ^ Rubinčik Ju. A., editor (1985), “پر”, in Persidsko-russkij slovarʹ [Persian–Russian Dictionary]‎[2] (in Russian), 3rd edition, volume I, Moscow: Russkij jazyk, page 276b
  5. ^ Kerimova, A. A., Mameladze, A. K., Rastorgujeva, V. S. (1980) “ɣu”, in Giljansko-russkij slovarʹ [Gilaki–Russian Dictionary] (in Russian), Moscow: Nauka, page 287
  6. ^ Агарунов, Я., Агарунов, М. (2010) “пәргу”, in Большой словарь языка горских евреев джуури [Large Dictionary of the Juhuri Language of Mountain Jews]‎[3] (in Russian), Baku: Абилов, Зейналов и сыновья, page 171a
  7. ^ Pirejko, L. A. (1976) “ғо”, in Talyšsko-russkij slovarʹ [Talysh–Russian Dictionary], Moscow: Russkij jazyk, page 65a
  8. ^ Steingass, Francis Joseph (1892) “پریقو”, in A Comprehensive Persian–English dictionary, London: Routledge & K. Paul, page 248a
  9. ^ Łazar Pʻarpecʻi (1904) G. Tēr-Mkrtčʻean and St. Malxasean, editors, Patmutʻiwn Hayocʻ ew tʻułtʻ aṙ Vahan Mamikonean [History of Armenia and Letter to Vahan Mamikonian] (Patmagirkʻ hayocʻ; I.4), Tiflis: Aragatip Mnacʻakan Martiroseancʻi, page 10
  10. ^ Thomson, Robert W. (1991) The History of Łazar Pʿarpecʿi (Columbia University Program in Armenian Studies. Suren D. Fesjian Academic Publications; 4)‎[4], Atlanta, Georgia: Scholars Press, page 43

Further reading

[edit]
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “փոր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Greppin, John A. C. (1978) Classical and Middle Armenian bird names: A linguistic, taxonomic, and mythological study, Delmar, New York: Caravan Books, page 27
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “պոր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy

Etymology 3

[edit]

Noun

[edit]

փոր • (pʻor)

  1. Alternative form of բուռ (buṙ)
Declension
[edit]
i-type
singular plural
nominative փոր (pʻor) փորք (pʻorkʻ)
genitive փորի (pʻori) փորից (pʻoricʻ)
dative փորի (pʻori) փորից (pʻoricʻ)
accusative փոր (pʻor) փորս (pʻors)
ablative փորէ (pʻorē) փորից (pʻoricʻ)
instrumental փորիւ (pʻoriw) փորիւք (pʻoriwkʻ)
locative փորի (pʻori) փորս (pʻors)
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=փոր&oldid=82322225"