بولنا

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Punjabi

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Paisaci Prakrit [Term?] (compare Sauraseni Prakrit 𑀩𑁄𑀮𑁆𑀮𑀤𑀺 (bolladi)). Compare Urdu بولنا, Marathi बोलणे (bolṇe), Bengali বলা (bola).

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

بولݨا (bolṇā) (Gurmukhi spelling ਬੋਲਣਾ)

  1. to talk; utter (words)
  2. to speak (a language)
  3. to be on speaking terms
  4. to tell off; scold

Conjugation

[edit]
    Impersonal forms of بولنا
Stem بول (bol)
Infinitive بولݨا (bolṇā)
Oblique infinitive بولَݨ (bolaṇ)
Conjunctive بول کے (bol ke)
Progressive بولدے بولدے (bolde bolde)
Participles
dir m sg m pl
obl m sg
f sg f pl
Imperfective بولدا (boldā) بولدے (bolde) بولدی (boldī) بولدِیاں (boldīyāṉ)
Perfective بولیْا (boliyā) بولے (bole) بولی (bolī) بولِیاں (bolīyāṉ)
Prospective agentive بولَݨ آلا (bolaṇ ālā) بولَݨ آلے (bolaṇ āle) بولَݨ آلی (bolaṇ ālī) بولَݨ آلِیاں (bolaṇ ālīyāṉ)
Adjectival Perfective بولیْا ہویْا (boliyā hoyā) بولے ہوئے (bole ho'e) بولی ہوئی (bolī ho'ī) بولدِیاں ہوئِیاں
Habitual بولدا ہویْا (boldā hoyā) بولدے ہوئے (bolde ho'e) بولدی ہوئی (boldī ho'ī) بولدِیاں ہوئِیاں
    Non-aspectual forms of بولنا
Singular S Formal / Plural Plural / S Formal
1st
میں
2nd
تُوں
3rd
ایہہ / اوہ
2nd
تُسیں
1st
اسیں
2nd f / 3rd

ایہہ / اوہ

Indicative Perfective m بولیْا (boliyā) بولے (bole)
f بولی (bolī) بولِیاں (bolīyāṉ)
Future m بولاں گا (bolāṉ gā) بولیْں گا (boleṉ gā) بولے گا (bole gā) بولو گے (bolo ge) بولاں گے (bolāṉ ge) بولَݨ گے (bolaṇ ge)
f بولاں گی (bolāṉ gī) بولیْں گی (boleṉ gī) بولے گی (bole gī) بولَݨ گِیاں (bolaṇ gīyāṉ)
Subjunctive Future بولاں (bolāṉ) بولیْں (boleṉ) بولے (bole) بولو (bolo) بولئِیے (bol'iye) بولَݨ (bolaṇ)
Imperative Familiar بول (bol) بولو (bolo) بولو (bolo)
Polite بولِیں (bolīṉ) بولِیو (bolīyo) بولِیو (bolīyo)
Contrafactual Present m بولدا (boldā) / بولَنْدا (bolandā) بولدے (bolde) / بولَنْدے (bolande)
f بولدی (boldī) / بولَنْدی (bolandī) بولدِیاں (boldīyāṉ) / بولَنْدِیاں (bolandīyāṉ)
    Habitual forms of بولنا
Singular S Formal / Plural Plural / S Formal
1st
میں
2nd
تُوں
3rd
ایہہ / اوہ
2nd
تُسیں
1st
اسیں
2nd f / 3rd
ایہہ / اوہ
Indicative Present m بولدا واں (boldā vāṉ) بولدا ایْں (boldā eṉ) بولدا اَے (boldā ai) بولدے او (boldā o) بولدے آں (bolde āṉ) بولدے نیْں (bolde neṉ)
f بولدی آں (boldī āṉ) بولدی ایْں (boldī eṉ) بولدی اَے (boldī ai) بولدِیاں او (boldīyāṉ o) بولدِیاں آں (boldīyāṉ āṉ) بولدِیاں نیْں (boldīyāṉ neṉ)
Past m بولدا سی (boldā sī) بولدے سی (bolde sī)
بولدا ساں (boldā sāṉ) بولدا سَیں (boldā saiṉ) بولدا سی (boldā ai) بولدے سو (bolde so) بولدے ساں (bolde sāṉ) بولدے سَن (bolde san)
f بولدی سی (boldī sī) بولدِیاں سی (boldīyāṉ sī)
بولدی ساں (boldī sāṉ) بولدی سَیں (boldī saiṉ) بولدی سی (boldā ai) بولدِیاں سو (boldīyāṉ so) بولدِیاں ساں (boldīyāṉ sāṉ) بولدِیاں سَن (boldīyāṉ san)
Presumptive Present / Past m بولداں ہوواں گا (boldāṉ hovāṉ gā) بولدا ہوویْں گا (boldā hoveṉ gā) بولدا ہووے گا (boldā hove gā) بولدے ہووو گے (bolde hovo ge) بولدے ہوواں گے (bolde hovāṉ ge) بولدے ہوݨ گا (bolde hoṇ gā)
f بولدی ہوواں گی (boldī hovāṉ gī) بولدی ہوویْں گی (boldī hoveṉ gī) بولدی ہووے گی (boldī hove gī) بولدِیاں ہووو گِیاں (boldīyāṉ hovo gīyāṉ) بولدِیاں ہوواں گِیاں (boldīyāṉ hovāṉ gīyāṉ) بولدِیاں ہوݨ گِیاں (boldīyāṉ hoṇ gīyāṉ)
Subjunctive Present m بولداں ہوواں (boldāṉ hovāṉ) بولدا ہوویْں (boldā hoveṉ) بولدا ہووے (boldā hove) بولدے ہووو (bolde hovo) بولدے ہوئیے (bolde ho'iye) بولدے ہوݨ (bolde hoṇ)
f بولدی ہوواں (boldī hovāṉ) بولدی ہوویْں (boldī hoveṉ) بولدی ہووے (boldī hove) بولدِیاں ہووو (boldīyāṉ hovo) بولدِیاں ہوئیے (boldīyāṉ ho'iye) بولدِیاں ہوݨ (boldīyāṉ hoṇ)
Contrafactual Present m بولدا ہونْدا (boldā hondā) بولدے ہونْدے (bolde honde)
f بولدی ہونْدی (boldī hondī) بولدِیاں ہونْدِیاں (boldīyāṉ hondīyāṉ)


Further reading

[edit]
  • Iqbal, Salah ud-Din (2002) “بولن”, in vaḍḍī panjābī lughat‎ (in Punjabi), Lahore: ʻAzīz Pablisharz
  • Bashir, Kanwal (2012) “بولنا”, in Punjabi-English Dictionary, Hyattsville, MD: Dunwoody Press
  • ਬੋਲਣਾ”, in Punjabi-English Dictionary, Patiala: Punjabi University, 2024
  • Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “*bōll”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press

Urdu

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Sauraseni Prakrit 𑀩𑁄𑀮𑁆𑀮𑀤𑀺 (bolladi), from Ashokan Prakrit *𑀩𑁄𑀮𑁆𑀮𑁆 (*boll, to speak, utter).[1] Also compare بُلَانَا (bulānā, to call). Perhaps further from Sanskrit *बूर्यते (būryate), a metathesized form of ब्रूयते (brūyate), from the root ब्रू (brū, speak, say).[2]

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

بولْنا (bolnā) (Hindi spelling बोलना)

  1. to speak
  2. to tell
  3. to say

Conjugation

[edit]
Impersonal forms of بولْنا
Undeclined
Stem بولْ
bol
Infinitive بولْنا
bolnā
Oblique Infinitive بولْنے
bolne
Conjunctive بولْ کَر
bol kar
بولْ کے
bol ke
Progressive بولْتے
bolte
Participles
m sg m pl f sg f pl
Infinitive بولْنا
bolnā
بولْنے
bolne
بولْنی
bolnī
بولْنِیں
bolnī̃
Habitual بولْتا
boltā
بولْتے
bolte
بولْتی
boltī
بولْتِیں
boltī̃
Perfective بولا
bolā
بولے
bole
بولی
bolī
بولِیں
bolī̃
Prospective
Agentive
بولْنے والا
bolne vālā
بولْنے والے
bolne vāle
بولْنے والی
bolne vālī
بولْنے والِیں
bolne vālī̃
Adjectival بولا ہُوا
bolā huā
بولے ہُوئے
bole hūe
بولی ہُوئی
bolī hūī
بولی ہُوئِیں
bolī hūī̃
Personal forms of بولْنا
Non-Aspectual
Singular Plural
1st
میں
2nd
تو
3rd
یہ/وہ
1st
ہم
2nd
تم
3rd
یہ/وہ/آپ
Indicative PERF m بولا
bolā
بولا
bolā
بولا
bolā
بولے
bole
بولے
bole
بولے
bole
f بولی
bolī
بولی
bolī
بولی
bolī
بولِیں
bolī̃
بولی
bolī
بولِیں
bolī̃
FUT m بولُوں گا
bolū̃ gā
بولے گا
bole gā
بولے گا
bole gā
بولیں گے
bolẽ ge
بولو گے
bolo ge
بولیں گے
bolẽ ge
f بولُوں گی
bolū̃ gī
بولے گی
bole gī
بولے گی
bole gī
بولیں گی
bolẽ gī
بولو گی
bolo gī
بولیں گی
bolẽ gī
Subjunctive PRS
FUT
بولُوں
bolū̃
بولے
bole
بولے
bole
بولیں
bolẽ
بولو
bolo
بولیں
bolẽ
Contrafactual PRS
PST
m بولْتا
boltā
بولْتا
boltā
بولْتا
boltā
بولْتے
bolte
بولْتے
bolte
بولْتے
bolte
f بولْتی
boltī
بولْتی
boltī
بولْتی
boltī
بولْتِیں
boltī̃
بولْتی
boltī
بولْتِیں
boltī̃
Imperative PRS بولْ
bol
بولو
bolo
بولِیے
boliye
FUT بولِیو
boliyo
بولْنا
bolnā
بولِیے گا
boliye gā
Habitual Aspect
Indicative PRS m بولْتا ہُوں
boltā hū̃
بولْتا ہَے
boltā hai
بولْتا ہَے
boltā hai
بولْتے ہَیں
bolte ha͠i
بولْتے ہو
bolte ho
بولْتے ہَیں
bolte ha͠i
f بولْتی ہُوں
boltī hū̃
بولْتی ہَے
boltī hai
بولْتی ہَے
boltī hai
بولْتی ہَیں
boltī ha͠i
بولْتی ہو
boltī ho
بولْتی ہَیں
boltī ha͠i
PERF m بولْتا تھا
boltā thā
بولْتا تھا
boltā thā
بولْتا تھا
boltā thā
بولْتے تھے
bolte the
بولْتے تھے
bolte the
بولْتے تھے
bolte the
f بولْتی تھی
boltī thī
بولْتی تھی
boltī thī
بولْتی تھی
boltī thī
بولْتی تِھیں
boltī thī̃
بولْتی تھی
boltī thī
بولْتی تِھیں
boltī thī̃
Presumptive PRS
PST
m بولْتا ہُوں گا
boltā hū̃ gā
بولْتا ہو گا
boltā ho gā
بولْتا ہو گا
boltā ho gā
بولْتے ہوں گے
bolte hõ ge
بولْتے ہو گے
bolte ho ge
بولْتے ہوں گے
bolte hõ ge
f بولْتی ہُوں گی
boltī hū̃ gī
بولْتی ہو گی
boltī ho gī
بولْتی ہو گی
boltī ho gī
بولْتی ہوں گیں
boltī hõ gẽ
بولْتی ہو گی
boltī ho gī
بولْتی ہوں گی
boltī hõ gī
Subjunctive PRS m بولْتا ہُوں
boltā hū̃
بولْتا ہو
boltā ho
بولْتا ہو
boltā ho
بولْتے ہوں
bolte hõ
بولْتے ہو
bolte ho
بولْتے ہوں
bolte hõ
f بولْتی ہُوں
boltī hū̃
بولْتی ہو
boltī ho
بولْتی ہو
boltī ho
بولْتی ہوں
boltī hõ
بولْتی ہو
boltī ho
بولْتی ہوں
boltī hõ
Contrafactual PRS
PST
m بولْتا ہوتا
boltā hotā
بولْتا ہوتا
boltā hotā
بولْتا ہوتا
boltā hotā
بولْتے ہوتے
bolte hote
بولْتے ہوتے
bolte hote
بولْتے ہوتے
bolte hote
f بولْتی ہوتی
boltī hotī
بولْتی ہوتی
boltī hotī
بولْتی ہوتی
boltī hotī
بولْتی ہوتِیں
boltī hotī̃
بولْتی ہوتی
boltī hotī
بولْتی ہوتِیں
boltī hotī̃
Perfective Aspect
Singular Plural
1st
میں
2nd
تو
3rd
یہ/وہ
1st
ہم
2nd
تم
3rd
یہ/وہ/آپ
Indicative PRS m بولا ہُوں
bolā hū̃
بولا ہَے
bolā hai
بولا ہَے
bolā hai
بولے ہَیں
bole ha͠i
بولے ہو
bole ho
بولے ہَیں
bole ha͠i
f بولی ہُوں
bolī hū̃
بولی ہَے
bolī hai
بولی ہَے
bolī hai
بولی ہَیں
bolī ha͠i
بولی ہو
bolī ho
بولی ہَیں
bolī ha͠i
PST m بولا تھا
bolā thā
بولا تھا
bolā thā
بولا تھا
bolā thā
بولے تھے
bole the
بولے تھے
bole the
بولے تھے
bole the
f بولی تھی
bolī thī
بولی تھی
bolī thī
بولی تھی
bolī thī
بولی تِھیں
bolī thī̃
بولی تھی
bolī thī
بولی تِھیں
bolī thī̃
FUT m بولا ہُوں گا
bolā hū̃ gā
بولا ہو گا
bolā ho gā
بولا ہو گا
bolā ho gā
بولے ہوں گے
bole hõ ge
بولے ہو گے
bole ho ge
بولے ہوں گے
bole hõ ge
f بولی ہُوں گی
bolī hū̃ gī
بولی ہو گی
bolī ho gī
بولی ہو گی
bolī ho gī
بولی ہوں گی
bolī hõ gī
بولی ہو گی
bolī ho gī
بولی ہوں گی
bolī hõ gī
Presumptive PRS
PST
m بولا ہُوں گا
bolā hū̃ gā
بولا ہو گا
bolā ho gā
بولا ہو گا
bolā ho gā
بولے ہوں گے
bole hõ ge
بولے ہو گے
bole ho ge
بولے ہوں گے
bole hõ ge
f بولی ہُوں گی
bolī hū̃ gī
بولی ہو گی
bolī ho gī
بولی ہو گی
bolī ho gī
بولی ہوں گی
bolī hõ gī
بولی ہو گی
bolī ho gī
بولی ہوں گی
bolī hõ gī
Subjunctive PRS m بولا ہُوں
bolā hū̃
بولا ہو
bolā ho
بولا ہو
bolā ho
بولے ہوں
bole hõ
بولے ہو
bole ho
بولے ہوں
bole hõ
f بولی ہُوں
bolī hū̃
بولی ہو
bolī ho
بولی ہو
bolī ho
بولی ہوں
bolī hõ
بولی ہو
bolī ho
بولی ہوں
bolī hõ
FUT m بولا ہوؤُں
bolā hoū̃
بولا ہوئے
bolā hoe
بولا ہوئے
bolā hoe
بولے ہوئیں
bole hoẽ
بولے ہوؤ
bole hoo
بولے ہوئیں
bole hoẽ
f بولی ہوؤُں
bolī hoū̃
بولی ہوئے
bolī hoe
بولی ہوئے
bolī hoe
بولی ہوئیں
bolī hoẽ
بولی ہوؤ
bolī hoo
بولی ہوئیں
bolī hoẽ
Contrafactual PRS
PST
m بولا ہوتا
bolā hotā
بولا ہوتا
bolā hotā
بولا ہوتا
bolā hotā
بولے ہوتے
bole hote
بولے ہوتے
bole hote
بولے ہوتے
bole hote
f بولی ہوتی
bolī hotī
بولی ہوتی
bolī hotī
بولی ہوتی
bolī hotī
بولی ہوتِیں
bolī hotī̃
بولی ہوتی
bolī hotī
بولی ہوتِیں
bolī hotī̃
Progressive Aspect
Indicative PRS m بولْ رَہا ہُوں
bol rahā hū̃
بولْ رَہا ہَے
bol rahā hai
بولْ رَہا ہَے
bol rahā hai
بولْ رَہے ہَیں
bol rahe ha͠i
بولْ رَہے ہو
bol rahe ho
بولْ رَہے ہَیں
bol rahe ha͠i
f بولْ رَہی ہُوں
bol rahī hū̃
بولْ رَہی ہَے
bol rahī hai
بولْ رَہی ہَے
bol rahī hai
بولْ رَہی ہَیں
bol rahī ha͠i
بولْ رَہی ہو
bol rahī ho
بولْ رَہی ہَیں
bol rahī ha͠i
PST m بولْ رَہا تھا
bol rahā thā
بولْ رَہا تھا
bol rahā thā
بولْ رَہا تھا
bol rahā thā
بولْ رَہے تھے
bol rahe the
بولْ رَہے تھے
bol rahe the
بولْ رَہے تھے
bol rahe the
f بولْ رَہی تھی
bol rahī thī
بولْ رَہی تھی
bol rahī thī
بولْ رَہی تھی
bol rahī thī
بولْ رَہی تِھیں
bol rahī thī̃
بولْ رَہی تھی
bol rahī thī
بولْ رَہی تِھیں
bol rahī thī̃
FUT m بولْ رَہا ہُوں گا
bol rahā hū̃ gā
بولْ رَہا ہو گا
bol rahā ho gā
بولْ رَہا ہو گا
bol rahā ho gā
بولْ رَہے ہوں گے
bol rahe hõ ge
بولْ رَہے ہو گے
bol rahe ho ge
بولْ رَہے ہوں گے
bol rahe hõ ge
f بولْ رَہی ہُوں گی
bol rahī hū̃ gī
بولْ رَہی ہو گی
bol rahī ho gī
بولْ رَہی ہو گی
bol rahī ho gī
بولْ رَہی ہوں گی
bol rahī hõ gī
بولْ رَہی ہو گی
bol rahī ho gī
بولْ رَہی ہوں گی
bol rahī hõ gī
Presumptive PRS
PST
m بولْ رَہا ہُوں گا
bol rahā hū̃ gā
بولْ رَہا ہو گا
bol rahā ho gā
بولْ رَہا ہو گا
bol rahā ho gā
بولْ رَہے ہوں گے
bol rahe hõ ge
بولْ رَہے ہو گے
bol rahe ho ge
بولْ رَہے ہوں گے
bol rahe hõ ge
f بولْ رَہی ہُوں گی
bol rahī hū̃ gī
بولْ رَہی ہو گی
bol rahī ho gī
بولْ رَہی ہو گی
bol rahī ho gī
بولْ رَہی ہوں گی
bol rahī hõ gī
بولْ رَہی ہو گی
bol rahī ho gī
بولْ رَہی ہوں گی
bol rahī hõ gī
Subjunctive PRS m بولْ رَہا ہُوں
bol rahā hū̃
بولْ رَہا ہو
bol rahā ho
بولْ رَہا ہو
bol rahā ho
بولْ رَہے ہوں
bol rahe hõ
بولْ رَہے ہو
bol rahe ho
بولْ رَہے ہوں
bol rahe hõ
f بولْ رَہی ہُوں
bol rahī hū̃
بولْ رَہی ہو
bol rahī ho
بولْ رَہی ہو
bol rahī ho
بولْ رَہی ہوں
bol rahī hõ
بولْ رَہی ہو
bol rahī ho
بولْ رَہی ہوں
bol rahī hõ
FUT m بولْ رَہا ہوؤُں
bol rahā hoū̃
بولْ رَہا ہوئے
bol rahā hoe
بولْ رَہا ہوئے
bol rahā hoe
بولْ رَہے ہوئیں
bol rahe hoẽ
بولْ رَہے ہوؤ
bol rahe hoo
بولْ رَہے ہوئیں
bol rahe hoẽ
f بولْ رَہی ہوؤُ
bol rahī hoū
بولْ رَہی ہوئے
bol rahī hoe
بولْ رَہی ہوئے
bol rahī hoe
بولْ رَہا ہوئیں
bol rahā hoẽ
بولْ رَہی ہوؤ
bol rahī hoo
بولْ رَہا ہوئیں
bol rahā hoẽ
Contrafactual PRS
PST
m بولْ رَہا ہوتا
bol rahā hotā
بولْ رَہا ہوتا
bol rahā hotā
بولْ رَہا ہوتا
bol rahā hotā
بولْ رَہے ہوتے
bol rahe hote
بولْ رَہے ہوتے
bol rahe hote
بولْ رَہے ہوتے
bol rahe hote
f بولْ رَہی ہوتی
bol rahī hotī
بولْ رَہی ہوتی
bol rahī hotī
بولْ رَہی ہوتی
bol rahī hotī
بولْ رَہی ہوتِیں
bol rahī hotī̃
بولْ رَہی ہوتی
bol rahī hotī
بولْ رَہی ہوتِیں
bol rahī hotī̃
Singular Plural
1st
میں
2nd
تو
3rd
یہ/وہ
1st
ہم
2nd
تم
3rd
یہ/وہ/آپ

References

[edit]
  1. ^ Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “*bōll”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
  2. ^ Chatterji, Suniti Kumar (1926) The Origin and Development of the Bengali Language[1], volume 2, Calcutta: Calcutta University Press, page 876

Further reading

[edit]
  • Qureshi, Bashir Ahmad (1971) “بولنا”, in Kitabistan's 20th Century Standard Dictionary‎, Lahore: Kitabistan Pub. Co.