Jump to content

लक्ष्मी

From Wiktionary, the free dictionary

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit लक्ष्मी (lakṣmī).

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /lək.ʂmiː/, [lɐk.ʃmiː]

Proper noun

[edit]

लक्ष्मी (lakṣmīf (Urdu spelling لکشمی)

  1. Lakshmi (Hindu deity)
  2. a female given name, Lakshmi, from Sanskrit.

Declension

[edit]

Noun

[edit]

लक्ष्मी (lakṣmīf (Urdu spelling لکشمی)

  1. wealth

Declension

[edit]

Marathi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit लक्ष्मी (lakṣmī).

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /lək.ʂmi/, [lək.ʂmiː]
  • Audio:(file)

Proper noun

[edit]

लक्ष्मी (lakṣmīf

  1. Lakshmi
  2. a female given name, Lakshmi, from Sanskrit.

Nepali

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit लक्ष्मी (lakṣmī).

Pronunciation

[edit]

Proper noun

[edit]

लक्ष्मी (lakṣmī)

  1. Lakshmi
  2. a female given name, Lakshmi, from Sanskrit.

Declension

[edit]
Declension of लक्ष्मी
Singular
nominative लक्ष्मी [lʌksmi]
accusative लक्ष्मीलाई [lʌksmiläi]
instrumental/ergative लक्ष्मीले [lʌksmile]
dative लक्ष्मीलाई [lʌksmiläi]
ablative लक्ष्मीबाट [lʌksmibäʈʌ]
genitive लक्ष्मीको [lʌksmiko]
locative लक्ष्मीमा [lʌksmimä]
Notes:
  • -को (-ko) becomes:
    • -का (-kā) when followed by a plural noun.
    • -की (-kī) when followed by a feminine noun.

Sanskrit

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From लक्ष् (lakṣ).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

लक्ष्मी (lakṣmī́) stemf

  1. mark, sign, token
    • RV 10.71.2
      सक्तुमिव-तित-उना पुनन्तो यत्र धीरा मनसा वाचमक्रत |
      अत्रा सखायः सख्यानि जानते भद्रैषांलक्ष्मीर्निहिताधि वाचि ||
      saktumiva-tita-unā punanto yatra dhīrā manasā vācamakrata |
      atrā sakhāyaḥ sakhyāni jānate bhadraiṣāṃlakṣmīrnihitādhi vāci ||
      Where, like men cleansing corn-flour in a cribble, the wise in spirit have created language,
      Friends see and recognize the marks of friendship: their speech retains the blessed sign imprinted.
  2. (with or without पापी (pāpī́)) a bad sign, impending misfortune
  3. (but in the older language more usually with पुण्या (púṇyā)) a good sign, good fortune, prosperity, success, happiness
  4. wealth, riches
  5. beauty, loveliness, grace, charm, splendour, lustre
  6. Lakshmi
  7. the Good Genius or Fortune of a king personified (and often regarded as a rival of his queen), royal power, dominion, majesty
  8. a particular verse or formula
  9. name of various plants (Hibiscus mutabilis, Acacia polycantha (syn. Mimosa suma), turmeric etc.)
  10. pearl
  11. name of the eleventh kala of the moon
  12. name of two kinds of metre
  13. name of the wife of a hero
  14. = द्रव्य (dravya)
  15. name of the wife of king Chandra-simha of Mithila and patroness of various authors
  16. name of a poetess
  17. name of another woman

Declension

[edit]
Feminine ī-stem declension of लक्ष्मी
Nom. sg. लक्ष्मी, लक्ष्मीः (lakṣmī, lakṣmīḥ)
Gen. sg. लक्ष्म्याः, लक्ष्म्यः (lakṣmyāḥ, lakṣmyaḥ)
Singular Dual Plural
Nominative लक्ष्मी, लक्ष्मीः (lakṣmī, lakṣmīḥ) लक्ष्म्यौ, लक्ष्म्या (lakṣmyau, lakṣmyā) लक्ष्म्यः (lakṣmyaḥ)
Vocative लक्ष्मि (lakṣmi) लक्ष्म्यौ, लक्ष्म्या (lakṣmyau, lakṣmyā) लक्ष्म्यः (lakṣmyaḥ)
Accusative लक्ष्मीम्, लक्ष्म्यम् (lakṣmīm, lakṣmyam) लक्ष्म्यौ, लक्ष्म्या (lakṣmyau, lakṣmyā) लक्ष्मीः, लक्ष्म्यः (lakṣmīḥ, lakṣmyaḥ)
Instrumental लक्ष्म्या (lakṣmyā) लक्ष्मीभ्याम् (lakṣmībhyām) लक्ष्मीभिः (lakṣmībhiḥ)
Dative लक्ष्म्यै, लक्ष्म्ये (lakṣmyai, lakṣmye) लक्ष्मीभ्याम् (lakṣmībhyām) लक्ष्मीभ्यः (lakṣmībhyaḥ)
Ablative लक्ष्म्याः, लक्ष्म्यः (lakṣmyāḥ, lakṣmyaḥ) लक्ष्मीभ्याम् (lakṣmībhyām) लक्ष्मीभ्यः (lakṣmībhyaḥ)
Genitive लक्ष्म्याः, लक्ष्म्यः (lakṣmyāḥ, lakṣmyaḥ) लक्ष्म्योः (lakṣmyoḥ) लक्ष्मीणाम् (lakṣmīṇām)
Locative लक्ष्म्याम्, लक्ष्म्यि (lakṣmyām, lakṣmyi) लक्ष्म्योः (lakṣmyoḥ) लक्ष्मीषु (lakṣmīṣu)

Descendants

[edit]

References

[edit]