อุบัติ

Thai

Alternative forms

• อุปบัติ

Etymology

From Pali uppatti (“arising; nativity; origination”). Cognate with Lao ອຸບັດ (ʼu bat), Modern Khmer ឧប្បត្តិ (ʼupbat). Compare Sanskrit उत्पत्ति (utpatti); Old Khmer *utpatti, ūtpãtta, otpãtta, ottapāta.

Pronunciation

Orthographic		อุบัติ ɒ u ɓ ạ t i
Phonemic		อุ-บัด ɒ u – ɓ ạ ɗ	[bound form] อุ-บัด-ติ- ɒ u – ɓ ạ ɗ – t i –
Romanization	Paiboon	ù-bàt	ù-bàt-dtì-
	Royal Institute	u-bat	u-bat-ti-
(standard) IPA(key)		/ʔu˨˩.bat̚˨˩/(R)	/ʔu˨˩.bat̚˨˩.ti˨˩./

Noun

อุบัติ • (ù-bàt)

1. (elegant, now rare) origination, birth; occurrence, emergence; happening, arising.
2. (elegant, now rare) origin; source; root.

Verb

อุบัติ • (ù-bàt) (abstract noun การอุบัติ)

1. (elegant) to originate, to be born; to occur, to emerge; to happen, to arise.
   • 1928, ธำรงเจดีย์รัฐ (เทศ วิริยรัต), หลวง, สุวรรณสังขชาดก, พระนคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, page 59:

     สิ้นพระชนม์แล้ว...ไปอุบัติในเทวสถาน

     sîn-prá-chon lɛ́ɛo ... bpai ù-bàt nai tee-wá-sà-tǎan

     Having passed away...[he] went to [and] was born in a celestial place.

   • 1936, “เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา”, in ประชุมพงศาวดาร, volume 63, พระนคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, page 112:

     มิใช่เทศกาลฝนฝนก็อุบัติ

     mí châi têet-sà-gaan fǒn fǒn gɔ̂ ù-bàt

     Not being a rainy season, rains, however, take place.

   • 1953, ธรรมไตรโลกาจารย์ (วน ฐิติญาโณ), พระ, “ธมฺมตากถา”, in เรื่องเมืองพิษณุโลก, พระนคร: โรงพิมพ์อักษรนิติ, page 2:

     อุบัติในสกุลผู้ดี

     ù-bàt nai sà-gun pûu-dii

     born to a noble family

Derived terms

• อุบัติการณ์ (ù-bàt-dtì-gaan)
• อุบัติซ้ำ
• อุบัติภัย
• อุบัติเหตุ (ù-bàt-dtì-hèet)
• อุบัติใหม่