လုံး
Jump to navigation
Jump to search
Burmese
[edit]Etymology
[edit]From Proto-Sino-Tibetan *m-lu(ŋ/m) (“heart; round”). Cognate with Drung tvleum (“round”), Jingpho lum (“round”) and Tibetan ཟླུམ (zlum, “round; spherical”).
Pronunciation
[edit]- IPA(key): /lóʊɴ/
- Romanization: MLCTS: lum: • ALA-LC: luṃʺ • BGN/PCGN: lon: • Okell: loùñ
Adjective
[edit]လုံး • (lum:)
Synonyms
[edit]- ဝိုင်း (wuing:)
Verb
[edit]လုံး • (lum:)
- to roll something into a rounded shape
- to wrestle, grapple with
- (of sound) to be garbled
- (of voice) to be unintelligible
- to be close or intimate with (someone)
- to fell the seam, plane the edges
- (of fish, meat) to mix with condiments and oil all together and cook partially
Adverb
[edit]လုံး • (lum:)
Classifier
[edit]လုံး • (lum:)
- numerical classifier used in counting round, globular things
Particle
[edit]လုံး • (lum:)
- particle suffixed to some nouns to denote: all, entire, whole
- particle suffixed to a noun to denote an entity
- particle suffixed to a noun to convey the sense of it being very much in evidence
- particle suffixed to some verbs to form verbal nouns and convey the sense of being contrived or hollow
Noun
[edit]လုံး • (lum:)
Derived terms
[edit]- ကမ္ဘာလုံး (kambhalum:)
- ကမ္ဘာလုံးခြမ်း (kambhalum:hkram:)
- ကျားမျက်လုံး (kya:myaklum:)
- ကြွားလုံးထုတ် (krwa:lum:htut)
- ကြိမ်လုံး (krimlum:)
- ကွင်းလုံးကျွတ်လွတ် (kwang:lum:kywatlwat)
- ကွင်းလုံးကျွတ်လွှတ် (kwang:lum:kywathlwat)
- ကိုယ်လုံးပေါ်မှန် (kuiylum:pauhman)
- ကော်လုံးကတ်လုံး (kaulum:katlum:)
- ခန်းလုံးပြည့် (hkan:lum:prany.)
- ချည်လုံး (hkyanylum:)
- ချွေးတလုံးလုံးနှင့် (hkywe:ta.lum:lum:hnang.)
- ခြင်းလုံး (hkrang:lum:)
- ခြောက်လုံးပတ် (hkrauklum:pat)
- ခြောက်လုံးပြူး (hkrauklum:pru:)
- ခြောက်လုံးလှန့်လုံး (hkrauklum:hlan.lum:)
- ခွင်လုံးကျွတ် (hkwanglum:kywat)
- ခဲစာလုံး (hkai:calum:)
- ငွေလုံးငွေရင်း (ngwelum:ngwerang:)
- ငေါ့လုံး (ngau.lum:)
- စကားလုံး (ca.ka:lum:)
- စင်းလုံးချော (cang:lum:hkyau:)
- စည်းလုံး (cany:lum:)
- စပါးလုံး (ca.pa:lum:)
- စာလုံး (calum:)
- စာလုံးစောင်း (calum:caung:)
- စာလုံးပေါင်း (calum:paung:)
- စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ (calum:paung:satpum)
- ဆင်လုံး (hcanglum:)
- ဆန်လုံးညို (hcanlum:nyui)
- ဆန်လုံးတီး (hcanlum:ti:)
- ဆိတ်မျက်လုံး (hcitmyaklum:)
- ဆေးတစ်လုံး (hce:taclum:)
- ဆေးလုံး (hce:lum:)
- ညလုံးပေါက် (nya.lum:pauk)
- ညာလုံး (nyalum:)
- တံခွန်လုံး (tamhkwanlum:)
- တစ်လုံးတစ်ခဲ (taclum:tachkai:)
- တစ်လုံးတစ်ပါဒ (taclum:tacpada.)
- တစ်လုံးတစ်ဝတည်း (taclum:tac-wa.tany:)
- တွေးလုံး (twe:lum:)
- တွဲလုံး (twai:lum:)
- တီးလုံး (ti:lum:)
- တုံးလုံး (tum:lum:)
- ထန်းလုံးပျောက် (htan:lum:pyauk)
- ထမင်းလုံး (hta.mang:lum:)
- ထမင်းလုံးစီ (hta.mang:lum:ci)
- ထမင်းလုံးတစ္ဆေခြောက် (hta.mang:lum:tachcehkrauk)
- ထမင်းအိုးတစ်လုံးချက် (hta.mang:ui:taclum:hkyak)
- ထွင်လုံး (htwanglum:)
- ထွေးလားလုံးလား (htwe:la:lum:la:)
- ထွေးလုံးရစ်ပတ် (htwe:lum:racpat)
- ထေ့လုံး (hte.lum:)
- ဒီလုံး (dilum:)
- ဒူးလုံး (du:lum:)
- ဓာတ်လုံး (dhatlum:)
- နကန်းတစ်လုံးမျှမသိ (na.kan:taclum:hmya.ma.si.)
- နန်းလုံးကြိုင် (nan:lum:kruing)
- နပန်းလုံး (na.pan:lum:)
- နှစ်လုံးပြူး (hnaclum:pru:)
- နှစ်လုံးပေါက် (hnaclum:pauk)
- နေလုံးပျောက် (nelum:pyauk)
- နောက်ခံတီးလုံး (naukhkamti:lum:)
- ပင်လုံးကျွတ် (panglum:kywat)
- ပတ်မလုံးစုံ (patma.lum:cum)
- ပတ်လုံး (patlum:)
- ပန်းကန်လုံး (pan:kanlum:)
- ပရုတ်လုံး (pa.rutlum:)
- ပြက်လုံး (praklum:)
- ပြည်လုံးကျွတ် (pranylum:kywat)
- ပြည်လုံးချမ်းသာ (pranylum:hkyam:sa)
- ပြဒါးရှင်လုံး (pra.da:hranglum:)
- ပွတ်လုံး (pwatlum:)
- ပိုးတုံးလုံး (pui:tum:lum:)
- ပိုက်လုံး (puiklum:)
- ပိုင်းလုံး (puing:lum:)
- ပုစွန်လုံး (pu.cwanlum:)
- ဖြီးလုံး (hpri:lum:)
- ဖုံးတုန်းလုံးတုန်း (hpum:tun:lum:tun:)
- ဖော့လုံး (hpau.lum:)
- ဖောင်းကြွစာလုံး (hpaung:krwa.calum:)
- ဖောင်းကြွရုပ်လုံး (hpaung:krwa.ruplum:)
- ဖောင်းလုံး (hpaung:lum:)
- ဗေလုံး (belum:)
- ဘီးလုံး (bhi:lum:)
- ဘုရားတစ်ဆူဂူတစ်လုံး (bhu.ra:tachcugutaclum:)
- ဘုလုံး (bhu.lum:)
- ဘူးလုံးနားမထွင်း (bhu:lum:na:ma.htwang:)
- ဘောလုံး (bhau:lum:)
- မက်လုံး (maklum:)
- မင်လုံး (manglum:)
- မတစ်လုံးကျေ (ma.taclum:kye)
- မျက်လုံး (myaklum:)
- မျက်လုံးမျက်ဖန် (myaklum:myakhpan)
- မျက်လုံးအိမ် (myaklum:im)
- မျဉ်းလုံး (myany:lum:)
- မြက်ကလုံး (mrakka.lum:)
- မြစ်ခြင်းလုံး (mrachkrang:lum:)
- မြှောက်လုံးပင့်လုံး (hmrauklum:pang.lum:)
- မိုက်လုံးကြီး (muiklum:kri:)
- မီးလုံး (mi:lum:)
- မုန့်လုံးကြီး (mun.lum:kri:)
- မုန့်လုံးရေပေါ် (mun.lum:repau)
- ယောက်လုံး (yauklum:)
- ရစ်လုံး (raclum:)
- ရထားလုံး (ra.hta:lum:)
- ရုပ်လုံး (ruplum:)
- ရုပ်လုံးပေါ် (ruplum:pau)
- ရုပ်လုံးဖော် (ruplum:hpau)
- ရုပ်လုံးသွင်းပညာ (ruplum:swang:pa.nya)
- လက်တစ်လုံးခြား (laktaclum:hkra:)
- လက်တစ်လုံးခြားလိမ် (laktaclum:hkra:lim)
- လယ်ပုစွန်လုံး (laipu.cwanlum:)
- လှန့်လုံး (hlan.lum:)
- လှိမ့်လုံး (hlim.lum:)
- လုံးကျွတ် (lum:kywat)
- လုံးကြီးတင် (lum:kri:tang)
- လုံးကြီးပေါက်လှ (lum:kri:paukhla.)
- လုံးကောက် (lum:kauk)
- လုံးခနဲ (lum:hka.nai:)
- လုံးချင်း (lum:hkyang:)
- လုံးချာချာဖြစ် (lum:hkyahkyahprac)
- လုံးချာလိုက် (lum:hkyaluik)
- လုံးချုပ် (lum:hkyup)
- လုံးချော (lum:hkyau:)
- လုံးစေ့ပတ်စေ့ (lum:ce.patce.)
- လုံးတင် (lum:tang)
- လုံးတီး (lum:ti:)
- လုံးထွင်း (lum:htwang:)
- လုံးထွင်းလှေ (lum:htwang:hle)
- လုံးထွေး (lum:htwe:)
- လုံးပတ် (lum:pat)
- လုံးပန်း (lum:pan:)
- လုံးပွား (lum:pwa:)
- လုံးပါးပါး (lum:pa:pa:)
- လုံးပို (lum:pui)
- လုံးပေါက် (lum:pauk)
- လုံးရပ်သဏ္ဍာန် (lum:rapsandan)
- လုံးလည်လိုက် (lum:lanyluik)
- လုံးလားထွေးလား (lum:la:htwe:la:)
- လုံးလုံး (lum:lum:)
- လုံးလုံးခဲခဲ (lum:lum:hkai:hkai:)
- လုံးလုံးလျားလျား (lum:lum:lya:lya:)
- လုံးဝ (lum:wa.)
- လူတစ်လုံးသူတစ်လုံး (lutaclum:sutaclum:)
- လူလုံးပြ (lulum:pra.)
- လူလုံးလူထည် (lulum:luhtany)
- လူလုံးလူပေါက် (lulum:lupauk)
- လူလုံးလူဖန် (lulum:luhpan)
- လေးလုံးကွဲ (le:lum:kwai:)
- လေးလုံးခြောက်ဖက် (le:lum:hkraukhpak)
- လေးလုံးစပ် (le:lum:cap)
- လေးလုံးမကွဲ (le:lum:ma.kwai:)
- လေးလုံးလေးဖက် (le:lum:le:hpak)
- လေတစ်လုံးမိုးတစ်လုံး (letaclum:mui:taclum:)
- လေလုံးထွား (lelum:htwa:)
- ဝမ်းသာလုံးဆို့ (wam:salum:hcui.)
- ဝလုံး (wa.lum:)
- ဝါးလုံး (wa:lum:)
- ဝါးလုံးထိုး (wa:lum:htui:)
- ဝါးလုံးထောက်ခုန် (wa:lum:htaukhkun)
- သံလုံးပစ် (samlum:pac)
- သကြားလုံး (sa.kra:lum:)
- သစ်လုံး (saclum:)
- သောလုံး (sau:lum:)
- ဟန်တစ်လုံးပန်တစ်လုံး (hantaclum:pantaclum:)
- အကုန်လုံး (a.kunlum:)
- အနာလုံး (a.nalum:)
- အပ်ချည်လုံး (aphkyanylum:)
- ဥတစ်လုံးတစ်ကောင်ကြွက် (u.taclum:tackaungkrwak)
- ဦးလုံး (u:lum:)
- ဦးလုံးသွင်း (u:lum:swang:)
- ဦးလုံးသိမ်း (u:lum:sim:)
Further reading
[edit]- “လုံး” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
Pa'o Karen
[edit]Etymology
[edit]From Proto-Karen *loŋᴮ (“stone, rock”) (Luangthongkum, 2019) or *loŋ¹ (“idem”) (Burling, 1969), from Proto-Sino-Tibetan *r-lu(ŋ/k) (“stone”). Cognate with S'gaw Karen လၢၢ် (luẖ), Western Kayah ꤜꤟꤢꤪ (lo̤a).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]လုံး (transliteration needed)
Categories:
- Burmese terms inherited from Proto-Sino-Tibetan
- Burmese terms derived from Proto-Sino-Tibetan
- Burmese terms with IPA pronunciation
- Burmese lemmas
- Burmese adjectives
- Burmese verbs
- Burmese adverbs
- Burmese classifiers
- Burmese particles
- Burmese nouns
- Pa'o Karen terms inherited from Proto-Karen
- Pa'o Karen terms derived from Proto-Karen
- Pa'o Karen terms inherited from Proto-Sino-Tibetan
- Pa'o Karen terms derived from Proto-Sino-Tibetan
- Pa'o Karen terms with IPA pronunciation
- Pa'o Karen lemmas
- Pa'o Karen nouns