dziękować
Appearance
See also: dziekować
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]From dzięka + -ować. First attested in 1413. Compare Old Czech děkovati and Old Slovak ďakovať
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]dziękować impf (perfective podziękować)
- to thank (to express gratitude or appreciation toward) [with dative ‘whom’ and z (+ genitive) ‘for what’]
- 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym[1], line 158:
- A gdy do Rzymą przyal, bogv dząkowal, ysch gy do szemye przygnal
- [A gdy do Rzyma przyjał, Bogu dziękował, iż ji do ziemie przygnał]
- 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], 2, 14:
- W boiazny bozey ostal, bogu wzdi dzøkuiøcz ze wszego po wszitki dny ziwota swego (agens gratias deo omnibus diebus vitae suae)
- [W bojaźni Bożej ostał, Bogu wżdy dziękując ze wszego po wszytki dni żywota swego (agens gratias Deo omnibus diebus vitae suae)]
- (attested in Masovia, Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to praise [with dative ‘whom’ and w (+ locative) ‘for what’]
- 1876-1929 [1413], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie[3], volume XIV, Chruściechów, Sieciechów, page 498:
- Mila matuchno boza, dzankugø tobe, banczze se mnø!
- [Miła matuchno boża, dziękuję tobie, bądźże se mną!]
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[4], Krakow, Brodnia, page 4b:
- Dziakowacz bandą tobie we wszprawienyu sercza, w tem, yze nauczilem se szandow sprawiedliwosczi twoiey (confitebor tibi in directione cordis, in eo, quod didici iudicia iustitiae tuae Psal 118, 7)
- [Dziękować będę tobie we wsprawieniu serca, w tem, iże nauczyłem sie sądow sprawiedliwości twojej (confitebor tibi in directione cordis, in eo, quod didici iudicia iustitiae tuae Psal 118, 7)]
Derived terms
[edit]nouns
Related terms
[edit]nouns
Descendants
[edit]- Polish: dziękować, dziekować (Middle Polish)
- → Kashubian: dzãkòwac
- Silesian: dziynkować
- → Old Ruthenian: дѧ́ковати (djákovati), дєковати (djekovati), дѧкувати (djakuvati), дѧковать (djakovatʹ), дїѧковати (dijakovati), дъѧковати (dʺjakovati)
References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “dziękować”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “dziękować”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “dziękować”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “dziękować”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dziękować”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish dziękować. By surface analysis, dzięka + -ować. Compare Czech děkovat.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]dziękować impf (perfective podziękować)
- (intransitive) to thank (to express gratitude or appreciation toward) [with dative ‘whom’ and za (+ accusative) ‘for what’ and instrumental ‘with what’]
- Radek dziękuje matce za prezent. ― Radek thanks (his) mother for the present.
- Dziękuję! ― Thank you!
- (intransitive) to thank (to politely decline)
- (intransitive, obsolete) to return the favor (to perform the same action as someone else)
- Synonym: odwdzięczać się
- (intransitive, Middle Polish) to confirm and acknowledge receipt of receivables; to give up any claims to something
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]interjections
phrases
verbs
- nie wiedzieć impf, jak komuś dziękować impf
Related terms
[edit]noun
interjections
nouns
preposition
Descendants
[edit]- → Kashubian: dzãkòwac
Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dziękować is one of the most used words in Polish, appearing 0 times in scientific texts, 2 times in news, 9 times in essays, 17 times in fiction, and 68 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 96 times, making it the 652nd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- dziękować in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- dziękować in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dziękować”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “DZIĘKOWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 23.09.2013
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dziękować”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “dziękować”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dziękować”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 655
- dziękować in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Categories:
- Old Polish terms suffixed with -ować
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Old Polish terms with quotations
- Masovia Old Polish
- Lesser Poland Old Polish
- Sieradz-Łęczyca Old Polish
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms suffixed with -ować
- Polish 3-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɔvat͡ɕ
- Rhymes:Polish/ɔvat͡ɕ/3 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish terms with usage examples
- Polish terms with obsolete senses
- Middle Polish