kochać

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: kòchac

Old Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *koxati. First attested in c. 1301–1350.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /kɔxat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /kɔxat͡ɕ/

Verb

[edit]

kochać impf

  1. (transitive or reflexive with się, attested in Lesser Poland) to love; to like; to enjoy [with genitive or instrumental or na (+ locative) ‘what’; or with z (+ instrumental) ‘whom’; or with w (+ locative) ‘whom/what’]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎[1], page 120:
      Wschem lyvdzyem vczynyl szye vdzączny, myly a barzo lyvbyezny, bo yego kraszye szye wschysczy dzyvovaly a yego nadobnych obyczayow wschysczy szye cochaly (suisque pulchris moribus condelectabantur) y yego mądrosczy zvmyawszy szye kochaly
      [Wszem ludziem uczynił sie wdzięczny, miły a barzo lubiezny, bo jego krasie sie wszyscy dziwowali a [w] jego nadobnych obyczajoch wszyscy sie kochali (suisque pulchris moribus condelectabantur) […] i jego mądrości zumiawszy sie kochali]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 50, 17:
      Gospodne..., bi bil chczal offarø, dalbich bil owszem, offeramy ne bødzesz se kochacz (holocaustis non delectaberis)
      [Gospodnie..., by był chciał ofiarę, dałbych był owszem, ofierami nie będziesz sie kochać (holocaustis non delectaberis)]
    • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎[3], Modlitewnik Nawojki, page 54:
      Gdy jesz krolya angyelskyego w szwogym zywoczye... noszyla, sz nym szye kochala, kochayaczy bostwa yego pozywala
      [Gdy jeś krola anjelskiego w swojim żywocie... nosiła, z nim sie kochała, kochajęcy bostwa jego pożywała]
    • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎[4], Miechów, page br 13:
      Lezøcy sø, giz sø u[e z]lem cohaiø
      [Leżący są, jiż się w[e z]łem kochają]
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎[5], Krakow, page gl. 119b:
      Quanto enim diuiciis et pulchritudine splenduit chochala gest
      [Quanto enim diuiciis et pulchritudine splenduit kochała jest]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[6], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 5:
      W glose wesela y w zpowedzi zwøk cochaiøcego se (sonus epulantis)
      [W głosie wiesiela i [w] spowiedzi źwięk kochającego sie (sonus epulantis)]
  2. (transitive, attested in Lesser Poland) to give someone pleasure; to cheer up
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[7], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 91, 4:
      Cochal me ies (delectatis me), gospodne, w uczinenu twoiem
      [Kochał mie jeś (delectatis me), Gospodnie, w uczynieniu twojem]
  3. (transitive) to pamper, to please, to indulge, to pander
    • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎[8], [9], [10], volume XXIII, page 308:
      Kochaiancz fouendo
      [Kochając fouendo]
  4. (reflexive with się) to please (to be liked; to be pleasant for)
    • 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 324r:
      Cocha szø placuit (deo)
      [Kocha się placuit (Deo)]
  5. (reflexive with się, attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to praise with joy
    • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎[11], Krakow, Brodnia, page 107b:
      Weszelmi sie bogu, kochaymi sie w panye (iubilemus deo Psal 94, 1)..., w spowiedzi y w psalmowem pyenyu kochaymi sie iemu (sc. bogu, in psalmis iubilemus ei Psal 94, 2), angelskemu krolyowi poymy pospolu
      [Weselmy sie Bogu, kochajmy sie w Panie (iubilemus Deo Psal 94, 1)..., w spowiedzi i w psalmowem pieniu kochajmy sie jemu (sc. Bogu, in psalmis iubilemus ei Psal 94, 2), anjelskiemu krolowi pojmy pospołu]

Derived terms

[edit]
nouns
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: kochać

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “kochać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “kochać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Mańczak, Witold (2017) “kochać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “kochać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “kochać (się), chochać (się)”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish kochać.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio 1; “kochać”:(file)
  • Audio 2; “kochać”:(file)
  • Audio 3; “kochać się”:(file)
  • Rhymes: -ɔxat͡ɕ
  • Syllabification: ko‧chać

Verb

[edit]

kochać impf

  1. (transitive) to love (to have a strong affection for; to have romantic feelings for)
    Synonym: miłować
    Kocham cię. ― I love you.
  2. (transitive) to love (to care deeply about, to be dedicated to)
  3. (transitive, auxiliary) to love (to be strongly inclined towards something) [with infinitive ‘to do what’]
    Synonym: uwielbiać
  4. (transitive, Middle Polish) to grow (to make larger in number, size, height, or length)
  5. (reflexive with się) to love each other
  6. (reflexive with się) to be in love with, to love someone secretly
    Synonym: bujać się
  7. (reflexive with się) to be in love with, to love (to strongly like) [with w (+ locative) ‘with what’]
  8. (reflexive with się, euphemistic) to love, to make love (to have sex with) [with z (+ instrumental) ‘with whom’]
    Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks
  9. (reflexive with się, rare) to love oneself
  10. (reflexive with się, Middle Polish, of plants) to take (to grow well in an environment)
  11. (reflexive with się, Middle Polish) to grow (to become taller or longer)
    Synonym: wzrastać

Conjugation

[edit]
Conjugation of kochać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive kochać
present tense 1st kocham kochamy
2nd kochasz kochacie
3rd kocha kochają
impersonal kocha się
past tense 1st kochałem,
-(e)m kochał 		kochałam,
-(e)m kochała 		kochałom,
-(e)m kochało 		kochaliśmy,
-(e)śmy kochali 		kochałyśmy,
-(e)śmy kochały
2nd kochałeś,
-(e)ś kochał 		kochałaś,
-(e)ś kochała 		kochałoś,
-(e)ś kochało 		kochaliście,
-(e)ście kochali 		kochałyście,
-(e)ście kochały
3rd kochał kochała kochało kochali kochały
impersonal kochano
future tense 1st będę kochał,
będę kochać 		będę kochała,
będę kochać 		będę kochało,
będę kochać 		będziemy kochali,
będziemy kochać 		będziemy kochały,
będziemy kochać
2nd będziesz kochał,
będziesz kochać 		będziesz kochała,
będziesz kochać 		będziesz kochało,
będziesz kochać 		będziecie kochali,
będziecie kochać 		będziecie kochały,
będziecie kochać
3rd będzie kochał,
będzie kochać 		będzie kochała,
będzie kochać 		będzie kochało,
będzie kochać 		będą kochali,
będą kochać 		będą kochały,
będą kochać
impersonal będzie kochać się
conditional 1st kochałbym,
bym kochał 		kochałabym,
bym kochała 		kochałobym,
bym kochało 		kochalibyśmy,
byśmy kochali 		kochałybyśmy,
byśmy kochały
2nd kochałbyś,
byś kochał 		kochałabyś,
byś kochała 		kochałobyś,
byś kochało 		kochalibyście,
byście kochali 		kochałybyście,
byście kochały
3rd kochałby,
by kochał 		kochałaby,
by kochała 		kochałoby,
by kochało 		kochaliby,
by kochali 		kochałyby,
by kochały
impersonal kochano by
imperative 1st niech kocham kochajmy
2nd kochaj kochajcie
3rd niech kocha niech kochają
active adjectival participle kochający kochająca kochające kochający kochające
passive adjectival participle kochany kochana kochane kochani kochane
contemporary adverbial participle kochając
verbal noun kochanie

Derived terms

[edit]
verb

Derived terms

[edit]
adjecetives
nouns
interjections
verbs

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), kochać is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 0 times in news, 4 times in essays, 18 times in fiction, and 57 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 80 times, making it the 804th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “kochać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 181

Further reading

[edit]
  • kochać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • kochać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • kochać in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kochać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kochać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “KOCHAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 19.01.2015
  • “KOCHAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 24.08.2009
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “kochać”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “kochać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “kochać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 385
  • kochać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • kochać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “kochać”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=kochać&oldid=82190481"