Appendix:Bashkir Swadesh list

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

This is a Swadesh list of words in Bashkir, compared with definitions in English.

Presentation

[edit]
For further information, including the full final version of the list, read the Wikipedia article: Swadesh list.

American linguist Morris Swadesh believed that languages changed at measurable rates and that these could be determined even for languages without written precursors. Using vocabulary lists, he sought to understand not only change over time but also the relationships of extant languages. To be able to compare languages from different cultures, he based his lists on meanings he presumed would be available in as many cultures as possible. He then used the fraction of agreeing cognates between any two related languages to compute their divergence time by some (still debated) algorithms. Starting in 1950 with 165 meanings, his list grew to 215 in 1952, which was so expansive that many languages lacked native vocabulary for some terms. Subsequently, it was reduced to 207, and reduced much further to 100 meanings in 1955. A reformulated list was published posthumously in 1971.

List

[edit]
EnglishBashkir
башҡорт теле (başqort tele)
edit (207)
1I (1sg)мин (min)
2you (2sg)һин (hin)
3he, she, it (3sg)ул (ul)
4we (1pl)беҙ (beź)
5you (2pl)һеҙ (heź)
6they (3pl)улар (ular)
7thisбыл (bıl)
8thatтеге (tege), шул (şul), анау (anaw)
9hereбында (bında)
10thereтегендә (tegendə), шунда (şunda), анауында (anawında)
11whoкем (kem)
12whatнимә (nimə), ни (ni), нәмә (nəmə), нә ()
13whereҡайҙа (qayźa)
14whenҡасан (qasan)
15howнисек (nisek), ҡалай (qalay)
16notтүгел (tügel), имәс (iməs)
17allбөтә (bötə), бары (barı), барса (barsa)
18manyкүп (küp), суҡ (suq)
19someбер нисә (ber nisə), бер ҡанса (ber qansa)
20fewәҙ (əź), аҙ (), кәм (kəm)
21otherбашҡа (başqa), бүтән (bütən), үҙгә (üźgə)
22oneбер (ber)
23twoике (ike)
24threeөс (ös)
25fourдүрт (dürt)
26fiveбиш (biş)
27bigҙур (źur), дәү (dəw), өлкән (ölkən)
28longоҙон (oźon)
29wideкиң (kiñ)
30thickҡалын (qalın), йыуан (yıwan)
31heavyауыр (awır), ағыр (ağır)
32smallбәләкәй (bələkəy), бәләкәс (bələkəs), кесе (kese)
33shortҡыҫҡа (qıśqa)
34narrowтар (tar)
35thinйоҡа (yoqa), нәҙек (nəźek)
36womanҡатын (qatın), хатын (xatın)
37man (adult male)ир (ir), иркәк (irkək)
38man (human being)кеше (keşe), әҙәм (əźəm)
39childбала (bala)
40wifeҡатын (qatın), хатын (xatın)
41husbandир (ir), иркәк (irkək)
42motherәсә (əsə), инә (inə), ана (ana)
43fatherата (ata)
44animalйәнлек (yənlek), хайуан (xaywan), януар (yanwar)
45fishбалыҡ (balıq)
46birdҡош (qoş)
47dogэт (et)
48louseбет (bet)
49snakeйылан (yılan)
50wormҡорт (qort), селәүсен (seləwsen)
51treeағас (ağas), тирәк (tirək)
52forestурман (urman)
53stickтаяҡ (tayaq), сыбыҡ (sıbıq)
54fruitмәйүә (məywə)
55seedорлоҡ (orloq)
56leafяпраҡ (yapraq)
57rootтамыр (tamır)
58bark (of a tree)ҡайыр (qayır), ҡабыҡ (qabıq)
59flowerсәскә (səskə), сәсәк (səsək)
60grassүлән (ülən), ут (ut)
61ropeбәй (bəy), бағ (bağ), бау (baw)
62skinтире (tire)
63meatит (it)
64bloodҡан (qan)
65boneһөйәк (höyək)
66fat (noun)май (may), яғ (yağ)
67eggйомортҡа (yomortqa), күкәй (kükəy)
68hornмөгөҙ (mögöź)
69tailҡойроҡ (qoyroq)
70featherҡауырһын (qawırhın), ҡаурый (qawrıy)
71hairсәс (səs)
72headбаш (baş)
73earҡолаҡ (qolaq)
74eyeкүҙ (küź)
75noseтанау (tanaw), морон (moron)
76mouthауыҙ (awıź), ағыҙ (ağıź)
77toothтеш (teş)
78tongue (organ)тел (tel)
79fingernailтырнаҡ (tırnaq)
80footтабан (taban)
81legаяҡ (ayaq)
82kneeтубыҡ (tubıq)
83handҡул (qul)
84wingҡанат (qanat)
85bellyэс (es), ҡорһаҡ (qorhaq), ҡарын (qarın)
86gutsэсәк (esək)
87neckмуйын (muyın)
88backарҡа (arqa)
89breastимсәк (imsək)
90heartйөрәк (yörək)
91liverбауыр (bawır), бәғер (bəğer)
92to drinkэсергә (esergə)
93to eatашарға (aşarğa)
94to biteтешләргә (teşlərgə)
95to suckимергә (imergə), һурырға (hurırğa)
96to spitтөкөрөргә (tökörörgə)
97to vomitҡоҫорға (qośorğa)
98to blowөрөргә (örörgə), иҫергә (iśergə)
99to breatheтын алырға (tın alırğa), дәм алырға (dəm alırğa)
100to laughкөлөргә (kölörgə)
101to seeкүрергә (kürergə)
102to hearишетергә (işetergə)
103to knowбелергә (belergə)
104to thinkуйларға (uylarğa)
105to smellеҫкәргә (yeśkərgə)
106to fearҡурҡырға (qurqırğa)
107to sleepйоҡларға (yoqlarğa)
108to liveйәшәргә (yəşərgə)
109to dieүлергә (ülergə)
110to killүлтерергә (ülterergə)
111to fightһуғышырға (huğışırğa), орошорға (oroşorğa)
112to huntауларға (awlarğa)
113to hitһуғырға (huğırğa), орорға (ororğa)
114to cutҡырҡырға (qırqırğa), киҫергә (kiśergə)
115to splitярырға (yarırğa)
116to stabсәнсергә (sənsergə), ҡаҙарға (qaźarğa)
117to scratchтырнарға (tırnarğa)
118to digҡаҙырға (qaźırğa)
119to swimйөҙөргә (yöźörgə)
120to flyосорға (osorğa)
121to walkатларға (atlarğa)
122to comeкилергә (kilergə)
123to lie (as in a bed)ятырға (yatırğa)
124to sitултырырға (ultırırğa)
125to standторорға (tororğa)
126to turn (intransitive)боролорға (borolorğa), борорға (bororğa), әйләнергә (əylənergə)
127to fallтөшөргә (töşörgə)
128to giveбирергә (birergə)
129to holdтоторға (totorğa)
130to squeezeҡыҫырға (qıśırğa)
131to rubышҡырға (ışqırğa), һөртөргә (hörtörgə)
132to washйыуырға (yıwırğa)
133to wipeһөртөргә (hörtörgə)
134to pullтартырға (tartırğa)
135to pushэтергә (etergə), этәрергә (etərergə), төртөргә (törtörgə)
136to throwташларға (taşlarğa), бәрергә (bərergə)
137to tieбәйләргә (bəylərgə), бағларға (bağlarğa)
138to sewтегергә (tegergə)
139to countһанарға (hanarğa), иҫәпләргә (iśəplərgə), хисапларға (xisaplarğa)
140to sayәйтергә (əytergə), тиергә (tiyergə), гәпләргә (gəplərgə)
141to singйырларға (yırlarğa)
142to playуйнарға (uynarğa)
143to floatйөҙөргә (yöźörgə)
144to flowағырға (ağırğa)
145to freezeтуңырға (tuñırğa), өшөргә (öşörgə)
146to swellшешергә (şeşergə)
147sunҡояш (qoyaş)
148moonай (ay)
149starйондоҙ (yondoź)
150waterһыу (hıw)
151rainямғыр (yamğır)
152riverйылға (yılğa), даръя (darʺya), нәһер (nəher)
153lakeкүл (kül)
154seaдиңгеҙ (diñgeź)
155saltтоҙ (toź)
156stoneташ (taş)
157sandҡом (qom)
158dustсаң (sañ), туҙан (tuźan)
159earthтупраҡ (tupraq), ер (yer)
160cloudболот (bolot)
161fogтоман (toman)
162skyкүк (kük), асман (asman)
163windел (yel)
164snowҡар (qar)
165iceбоҙ (boź)
166smokeтөтөн (tötön)
167fireут (ut)
168ashкөл (köl)
169to burnянырға (yanırğa)
170roadюл (yul)
171mountainтау (taw)
172redҡыҙыл (qıźıl)
173greenйәшел (yəşel)
174yellowһары (harı)
175whiteаҡ (aq)
176blackҡара (qara)
177nightтөн (tön), кисә (kisə)
178dayкөн (kön)
179yearйыл (yıl)
180warmйылы (yılı)
181coldһыуыҡ (hıwıq)
182fullтулы (tulı)
183newяңы (yañı)
184oldиҫке (iśke), ҡарт (qart) (person)
185goodһәйбәт (həybət), яҡшы (yaqşı)
186badнасар (nasar), яман (yaman)
187rottenсерек (serek)
188dirtyбысраҡ (bısraq)
189straightтура (tura), туғры (tuğrı)
190roundйоморо (yomoro), түңәрәк (tüñərək)
191sharp (as a knife)үткер (ütker)
192dull (as a knife)үтмәҫ (ütməś)
193smoothтигеҙ (tigeź), шыма (şıma)
194wetдымлы (dımlı)
195dryҡоро (qoro)
196correctдөрөҫ (döröś), туғры (tuğrı)
197nearяҡын (yaqın), эргә (ergə)
198farалыҫ (alıś), йыраҡ (yıraq)
199rightуң ()
200leftһул (hul)
201at-да/-дә/-та/-тә/-ҙа/-ҙә (-da/-də/-ta/-tə/-źa/-źə), -ла/-лә (-la/-lə), өҫтөндә (öśtöndə)
202in-да/-дә/-та/-тә/-ҙа/-ҙә (-da/-də/-ta/-tə/-źa/-źə), -ла/-лә (-la/-lə), эсендә (esendə)
203withменән (menən), белән (belən), илә (ilə)
204andһәм (həm), вә (), менән (menən), да/дә/та/тә/ҙа/ҙә (da/də/ta/tə/źa/źə), ла/лә (la/lə)
205if-һа/-һә (-ha/-hə), әгәр (əgər), әгәр ҙә (əgər źə), гәр (gər)
206becauseсөнки (sönki)
207nameисем (isem), ат (at)
Swadesh lists
Individual languages
Language families, family branches, and geographic groupings
Constructed languages
Reconstructed proto-languages
(edit this template)