сыр

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: Appendix:Variations of "sir"

Bashkir

[edit]
Сыр

Etymology

[edit]

Borrowed from Russian сыр (syr, “cheese”).

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): [sɯ̞r]
  • Hyphenation: сыр (one syllable)

Noun

[edit]

сыр • (sır)

  1. cheese
    Беҙ һөттән сыр һәм май яһайбыҙ.
    Beź höttən sır həm may yahaybıź.
    We make milk into cheese and butter.
    Кис еткәс, сыр менән макарон ашарға теләйем.
    Kis yetkəs, sır menən makaron aşarğa teləyem.
    I want to eat macaroni and cheese for dinner.

Declension

[edit]
Declension of сыр (sır)
singular plural
absolute сыр (sır) сырҙар (sırźar)
definite genitive сырҙың (sırźıñ) сырҙарҙың (sırźarźıñ)
dative сырға (sırğa) сырҙарға (sırźarğa)
definite accusative сырҙы (sırźı) сырҙарҙы (sırźarźı)
locative сырҙа (sırźa) сырҙарҙа (sırźarźa)
ablative сырҙан (sırźan) сырҙарҙан (sırźarźan)

Belarusian

[edit]
Belarusian Wikipedia has an article on:
Wikipedia be
сыр

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Slavic *syrъ (“cheese”).

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): [sɨr]
  • Audio:(file)

Noun

[edit]

сыр • (syr) m inan (genitive сы́ру, uncountable)

  1. cheese (a dairy product made from curdled or cultured milk)
    • 1938 [1848], Charles Dickens, anonymous translator, Домбі і сын, Minsk: ДВБ, translation of Dombey and Son, page 119:
      Гадзін у восем зноў загучэў гонг, заклікаючы на малітву ў сталовай, дзе пасля дварэцкі распараджаўся за сталом, што стаяў ля сцяны, на якім былі хлеб, сыр і піва для тых маладых джэнтльменаў, хто не супраць быў падмацавацца.
      Hadzin u vósjem znoŭ zahučeŭ honh, zaklikajučy na malitvu ŭ stalóvaj, dzje paslja dvarecki rasparadžaŭsja za stalóm, što stajaŭ lja scjany, na jakim byli xljeb, syr i piva dlja tyx maladyx džentlʹmjenaŭ, xto nje supracʹ byŭ padmacavacca.
      [original: At eight o’clock or so, the gong sounded again for prayers in the dining-room, where the butler afterwards presided over a side table, on which bread and cheese and beer were spread for such young gentlemen as desired to partake of those refreshments.]

Declension

[edit]
Declension of сыр (inan sg-only hard masc-form accent-a)
singular
nominative сыр
syr
genitive сы́ру
sýru
dative сы́ру
sýru
accusative сыр
syr
instrumental сы́рам
sýram
locative сы́ры
sýry

References

[edit]
  • “сыр” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org
  • “сыр”, in Skarnik's Belarusian dictionary (in Belarusian), based on Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984)

Kabardian

[edit]

Pronunciation

[edit]

Adjective

[edit]

сыр • (sər)

  1. spicy

Karaim

[edit]

Etymology

[edit]

Derived from Arabic سِرّ (sirr).

Noun

[edit]

сыр • (sır)

  1. secret, mystery.

References

[edit]
  • N. A. Baskakov, S.M. Šapšala, editor (1973), “сыр”, in Karaimsko-Russko-Polʹskij Slovarʹ, Moscow: Moskva, →ISBN

Kazakh

[edit]
Alternative scripts
Arabic سىر
Cyrillic сыр
Latin syr
Yañalif sьr

Etymology 1

[edit]

Noun

[edit]

сыр • (syr)

  1. paint
  2. (ceramics) glaze; enamel

Etymology 2

[edit]

From Arabic سِرّ (sirr, “secret”).

Noun

[edit]

сыр • (syr)

  1. secret
Synonyms
[edit]

Kildin Sami

[edit]

Pronunciation

[edit]
This entry needs pronunciation information. If you are familiar with the IPA then please add some!

Noun

[edit]

сыр (syr)

  1. Alternative form of сырр (syrr)

Inflection

[edit]

This noun needs an inflection-table template.

Further reading

[edit]
  • A. Antonova, E. Sheller (2021) “сыр”, in Саамско-русский и Русско-саамский словарь, Tromsø: UiT The Arctic University of Norway

Kumyk

[edit]

Noun

[edit]

сыр • (sır)

  1. secret

Declension

[edit]
Declension of сыр (sır)
Singular Plural
nominative сыр (sır) сырлар (sırlar)
accusative сырны (sırnı) сырланы (sırlanı)
dative сыргъа (sırğa) сырлагъа (sırlağa)
locative сырда (sırda) сырларда (sırlarda)
ablative сырдан (sırdan) сырлардан (sırlardan)
genitive сырны (sırnı) сырланы (sırlanı)
Possessive forms of сыр (sır)
1sg Singular Plural
nominative сырым (sırım) сырларым (sırlarım)
accusative сырымны (sırımnı) сырларымны (sırlarımnı)
dative сырымгъа (sırımğa) сырларыма (sırlarıma)
locative сырымда (sırımda) сырларымда (sırlarımda)
ablative сырымдан (sırımdan) сырларымдан (sırlarımdan)
genitive сырымны (sırımnı) сырларымны (sırlarımnı)
1pl Singular Plural
nominative сырыбыз (sırıbız) сырларыбыз (sırlarıbız)
accusative сырыбызны (sırıbıznı) сырларыбызны (sırlarıbıznı)
dative сырыбызгъа (sırıbızğa) сырларыбызгъа (sırlarıbızğa)
locative сырыбызда (sırıbızda) сырларыбызда (sırlarıbızda)
ablative сырыбыздан (sırıbızdan) сырларыбыздан (sırlarıbızdan)
genitive сырыбызны (sırıbıznı) сырларыбызны (sırlarıbıznı)
2sg Singular Plural
nominative сырынгъ (sırınğ) сырларынгъ (sırlarınğ)
accusative сырынгъны (sırınğnı) сырларынгъны (sırlarınğnı)
dative сырынгъа (sırınğa) сырларынгъа (sırlarınğa)
locative сырынгъда (sırınğda) сырларынгъда (sırlarınğda)
ablative сырынгъдан (sırınğdan) сырларынгъдан (sırlarınğdan)
genitive сырынгъны (sırınğnı) сырларынгъны (sırlarınğnı)
2pl Singular Plural
nominative сырыгъыз (sırığız) сырларыгъыз (sırlarığız)
accusative сырыгъызны (sırığıznı) сырларыгъызны (sırlarığıznı)
dative сырыгъызгъа (sırığızğa) сырларыгъызгъа (sırlarığızğa)
locative сырыгъызда (sırığızda) сырларыгъызда (sırlarığızda)
ablative сырыгъыздан (sırığızdan) сырларыбыздан (sırlarıbızdan)
genitive сырыгъызны (sırığıznı) сырларыгъызны (sırlarığıznı)
3 Singular Plural
nominative сыры (sırı) сырлары (sırları)
accusative сырын (sırın) сырларын (sırların)
dative сырына (sırına) сырларына (sırlarına)
locative сырында (sırında) сырларында (sırlarında)
ablative сырындан (sırından) сырларындан (sırlarından)
genitive сырыны (sırını) сырларыны (sırlarını)

Further reading

[edit]

Nganasan

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Samoyedic *sër. Cognate with Tundra Nenets сэрʼ (ser).

Pronunciation

[edit]

Adjective

[edit]

сыр • (sɨr)

  1. white
  2. gray

Noun

[edit]

сыр • (sɨr)

  1. ice

References

[edit]
  • N. T. Kosterkina, A. C. Momde, T. Y. Zhdanova (2001) “сыр”, in Словарь нганасанско-русский и русско-нганасанский, St. Petersburg: Просвещение, →ISBN, page 160

Russian

[edit]
Russian Wikipedia has an article on:
Wikipedia ru

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *syrъ (“cheese”), from Proto-Balto-Slavic *sū́ˀras, from Proto-Indo-European *súHros.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

сыр • (syr) m inan (genitive сы́ра, nominative plural сыры́, genitive plural сыро́в, relational adjective сы́рный, diminutive сыро́к)

  1. cheese

Declension

[edit]
Declension of сыр (inan masc-form hard-stem accent-c) 
singular plural
nominative сы́р
sýr 		сыры́
syrý
genitive сы́ра
sýra 		сыро́в
syróv
dative сы́ру
sýru 		сыра́м
syrám
accusative сы́р
sýr 		сыры́
syrý
instrumental сы́ром
sýrom 		сыра́ми
syrámi
prepositional сы́ре
sýre 		сыра́х
syráx
partitive сы́ру
sýru
locative сыру́
syrú

Derived terms

[edit]
Phrases
[edit]

Descendants

[edit]
  • → Bashkir: сыр (sır)
  • → Kazakh: сыр (syr)
  • → Ingrian: sььra, siiru
  • → Kildin Sami: сырр (syrr)
  • → Moksha: сыр (sir)
  • → Southern Altai: сыр (sïr)
  • → Udmurt: сыр (syr)
  • → Uzbek: sir

Adjective

[edit]

сыр • (syr)

  1. short masculine singular of сыро́й (syrój)

References

[edit]
  • Vasmer, Max (1964–1973) “сыр”, in Oleg Trubachyov, transl., Этимологический словарь русского языка (in Russian), Moscow: Progress
  • Chernykh, P. Ja. (1993) “сыр”, in Историко-этимологический словарь русского языка (in Russian), 3rd edition, volume 2 (панцирь – ящур), Moscow: Russian Lang., →ISBN, page 221

Southern Altai

[edit]

Etymology 1

[edit]

Borrowed from Russian сыр (syr, “cheese”).

Noun

[edit]

сыр • (sïr)

  1. cheese
Synonyms
[edit]

References

[edit]

N. A. Baskakov, Toščakova N.A, editor (1947), “сыр”, in Ojrotsko-Russkij Slovarʹ, Moscow: M.: OGIZ, →ISBN

2. Русско-Алтайский словарь 1964

Etymology 2

[edit]

Compare to Kyrgyz сыр (sır, “dye, paint”)

Noun

[edit]

сыр • (sïr)

  1. dye, paint

Udmurt

[edit]
Сыр.

Etymology

[edit]

Borrowed from Russian сыр (syr).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

сыр • (syr)

  1. cheese

Declension

[edit]
Declension of сыр (soft declension)
singular plural
nominative сыр
syr 		сыръёс
syrjos
accusative сырез
syrez 		сыръёсыз
syrjosyz
genitive сырлэн
syrlen 		сыръёслэн
syrjoslen
dative сырлы
syrly 		сыръёслы
syrjosly
ablative сырлэсь
syrleś 		сыръёслэсь
syrjosleś
instrumental сырен
syren 		сыръёсын
syrjosyn
abessive сыртэк
syrtek 		сыръёстэк
syrjostek
adverbial сыръя
syrja 		сыръёсъя
syrjosja
inessive сырын
syryn 		сыръёсын
syrjosyn
illative сыре
syre 		сыръёсы
syrjosy
elative сырысь
syryś 		сыръёсысь
syrjosyś
egressive сырысьен
syryśjen 		сыръёсысьен
syrjosyśjen
terminative сырозь
syroź 		сыръёсозь
syrjosoź
prolative сыретӥ
syreti 		сыръёсытӥ
syrjosyti
allative сырлань
syrlań 		сыръёслань
syrjoslań
Possessive forms of сыр
1st singular possessive forms of сыр
singular plural
nominative сыре
syre 		сыръёсы
syrjosy
accusative сырме
syrme 		сыръёсме
syrjosme
genitive сырелэн
syrelen 		сыръёсылэн
syrjosylen
dative сырелы
syrely 		сыръёсылы
syrjosyly
ablative сырелэсь
syreleś 		сыръёсылэсь
syrjosyleś
instrumental сыреным
syrenym 		сыръёсыным
syrjosynym
2nd singular possessive forms of сыр
singular plural
nominative сыред
syred 		сыръёсыд
syrjosyd
accusative сырдэ
syrde 		сыръёстэ
syrjoste
genitive сыредлэн
syredlen 		сыръёсыдлэн
syrjosydlen
dative сыредлы
syredly 		сыръёсыдлы
syrjosydly
ablative сыредлэсь
syredleś 		сыръёсыдлэсь
syrjosydleś
instrumental сыреныд
syrenyd 		сыръёсыныд
syrjosynyd
3rd singular possessive forms of сыр
singular plural
nominative сырез
syrez 		сыръёсыз
syrjosyz
accusative сырзэ
syrze 		сыръёссэ
syrjosse
genitive сырезлэн
syrezlen 		сыръёсызлэн
syrjosyzlen
dative сырезлы
syrezly 		сыръёсызлы
syrjosyzly
ablative сырезлэсь
syrezleś 		сыръёсызлэсь
syrjosyzleś
instrumental сыреныз
syrenyz 		сыръёсыныз
syrjosynyz
1st plural possessive forms of сыр
singular plural
nominative сырмы
syrmy 		сыръёсмы
syrjosmy
accusative сырмэс
syrmes 		сыръёсмес
syrjosmes
genitive сырмылэн
syrmylen 		сыръёсмылэн
syrjosmylen
dative сырмылы
syrmyly 		сыръёсмылы
syrjosmyly
ablative сырмылэсь
syrmyleś 		сыръёсмылэсь
syrjosmyleś
instrumental сыренымы
syrenymy 		сыръёсынымы
syrjosynymy
2nd plural possessive forms of сыр
singular plural
nominative сырды
syrdy 		сыръёсты
syrjosty
accusative сырдэс
syrdes 		сыръёстэс
syrjostes
genitive сырдылэн
syrdylen 		сыръёстылэн
syrjostylen
dative сырдылы
syrdyly 		сыръёстылы
syrjostyly
ablative сырдылэсь
syrdyleś 		сыръёстылэсь
syrjostyleś
instrumental сыреныды
syrenydy 		сыръёсыныды
syrjosynydy
3rd plural possessive forms of сыр
singular plural
nominative сырзы
syrzy 		сыръёссы
syrjossy
accusative сырзэс
syrzes 		сыръёссэс
syrjosses
genitive сырзылэн
syrzylen 		сыръёссылэн
syrjossylen
dative сырзылы
syrzyly 		сыръёссылы
syrjossyly
ablative сырзылэсь
syrzyleś 		сыръёссылэсь
syrjossyleś
instrumental сыренызы
syrenyzy 		сыръёсынызы
syrjosynyzy

References

[edit]
  • L. E. Kirillova, L. L. Karpova, editors (2008), “сыр”, in Удмурт-ӟуч кыллюкам, Izhevsk: Удмуртский институт истории, языка и литературы УрО РАН, →ISBN, page 620
  • Yrjö Wichmann, Toivo Emil Uotila (1987) Mikko Korhonen, editor, Wotjakischer Wortschatz (Lexica Societatis Fenno-Ugricae; Volume 21) (overall work in German), Helsinki: Suomalais-ugrilainen Seura, →ISBN, →ISSN, page 223
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=сыр&oldid=82453467"