द्रव्य
Hindi
Noun
द्रव्य • (dravya) m
Declension
Sanskrit
Etymology 1
From द्रु (drú, “wood; tree”).
Adjective
द्रव्य • (dravya)
- derived from or relating to a tree
- tree-like or corresponding to a tree
Declension
| Masculine a-stem declension of द्रव्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | द्रव्यः (dravyaḥ) | ||
| Gen. sg. | द्रव्यस्य (dravyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | द्रव्यः (dravyaḥ) | द्रव्यौ (dravyau) | द्रव्याः (dravyāḥ) |
| Vocative | द्रव्य (dravya) | द्रव्यौ (dravyau) | द्रव्याः (dravyāḥ) |
| Accusative | द्रव्यम् (dravyam) | द्रव्यौ (dravyau) | द्रव्यान् (dravyān) |
| Instrumental | द्रव्येण (dravyeṇa) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्यैः (dravyaiḥ) |
| Dative | द्रव्याय (dravyāya) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ) |
| Ablative | द्रव्यात् (dravyāt) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ) |
| Genitive | द्रव्यस्य (dravyasya) | द्रव्ययोः (dravyayoḥ) | द्रव्याणाम् (dravyāṇām) |
| Locative | द्रव्ये (dravye) | द्रव्ययोः (dravyayoḥ) | द्रव्येषु (dravyeṣu) |
| Feminine ā-stem declension of द्रव्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | द्रव्या (dravyā) | ||
| Gen. sg. | द्रव्यायाः (dravyāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | द्रव्या (dravyā) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याः (dravyāḥ) |
| Vocative | द्रव्ये (dravye) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याः (dravyāḥ) |
| Accusative | द्रव्याम् (dravyām) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याः (dravyāḥ) |
| Instrumental | द्रव्यया (dravyayā) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्याभिः (dravyābhiḥ) |
| Dative | द्रव्यायै (dravyāyai) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्याभ्यः (dravyābhyaḥ) |
| Ablative | द्रव्यायाः (dravyāyāḥ) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्याभ्यः (dravyābhyaḥ) |
| Genitive | द्रव्यायाः (dravyāyāḥ) | द्रव्ययोः (dravyayoḥ) | द्रव्याणाम् (dravyāṇām) |
| Locative | द्रव्यायाम् (dravyāyām) | द्रव्ययोः (dravyayoḥ) | द्रव्यासु (dravyāsu) |
| Neuter a-stem declension of द्रव्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | द्रव्यम् (dravyam) | ||
| Gen. sg. | द्रव्यस्य (dravyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | द्रव्यम् (dravyam) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याणि (dravyāṇi) |
| Vocative | द्रव्य (dravya) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याणि (dravyāṇi) |
| Accusative | द्रव्यम् (dravyam) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याणि (dravyāṇi) |
| Instrumental | द्रव्येण (dravyeṇa) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्यैः (dravyaiḥ) |
| Dative | द्रव्याय (dravyāya) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ) |
| Ablative | द्रव्यात् (dravyāt) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ) |
| Genitive | द्रव्यस्य (dravyasya) | द्रव्ययोः (dravyayoḥ) | द्रव्याणाम् (dravyāṇām) |
| Locative | द्रव्ये (dravye) | द्रव्ययोः (dravyayoḥ) | द्रव्येषु (dravyeṣu) |
Noun
द्रव्य • (dravya) stem, n
Declension
| Neuter a-stem declension of द्रव्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | द्रव्यम् (dravyam) | ||
| Gen. sg. | द्रव्यस्य (dravyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | द्रव्यम् (dravyam) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याणि (dravyāṇi) |
| Vocative | द्रव्य (dravya) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याणि (dravyāṇi) |
| Accusative | द्रव्यम् (dravyam) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याणि (dravyāṇi) |
| Instrumental | द्रव्येण (dravyeṇa) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्यैः (dravyaiḥ) |
| Dative | द्रव्याय (dravyāya) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ) |
| Ablative | द्रव्यात् (dravyāt) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ) |
| Genitive | द्रव्यस्य (dravyasya) | द्रव्ययोः (dravyayoḥ) | द्रव्याणाम् (dravyāṇām) |
| Locative | द्रव्ये (dravye) | द्रव्ययोः (dravyayoḥ) | द्रव्येषु (dravyeṣu) |
Etymology 2
Noun
द्रव्य • (dravya) stem, n
- a substance, thing, object
- the ingredients or materials of anything
- medicinal substance or drug
- (philosophy) elementary substance
- (grammar) single object or person, individual (compare एक (eka-))
- fit object or person (compare आ (ā-).)
- object of possession, wealth, goods, money
- gold
- bell-metal, brass
- ointment
- spirituous liquor, alcohol
- a stake, a wager
Declension
| Neuter a-stem declension of द्रव्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | द्रव्यम् (dravyam) | ||
| Gen. sg. | द्रव्यस्य (dravyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | द्रव्यम् (dravyam) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याणि (dravyāṇi) |
| Vocative | द्रव्य (dravya) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याणि (dravyāṇi) |
| Accusative | द्रव्यम् (dravyam) | द्रव्ये (dravye) | द्रव्याणि (dravyāṇi) |
| Instrumental | द्रव्येण (dravyeṇa) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्यैः (dravyaiḥ) |
| Dative | द्रव्याय (dravyāya) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ) |
| Ablative | द्रव्यात् (dravyāt) | द्रव्याभ्याम् (dravyābhyām) | द्रव्येभ्यः (dravyebhyaḥ) |
| Genitive | द्रव्यस्य (dravyasya) | द्रव्ययोः (dravyayoḥ) | द्रव्याणाम् (dravyāṇām) |
| Locative | द्रव्ये (dravye) | द्रव्ययोः (dravyayoḥ) | द्रव्येषु (dravyeṣu) |
Descendants
- → Bengali: দ্রব্য (drôbbô)
- → Hindi: द्रव्य (dravya)
- → Khmer: ទ្រព្ (trôp)
- → Lao: ຊັບ (sap)
- → Thai: ทรัพย์ (sáp)
References
- Monier Williams (1899) “द्रव्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0501.