Jump to content

मध्य

From Wiktionary, the free dictionary

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit मध्य (mádhya), from Proto-Indo-European *médʰyos (between, in the middle, middle). Cognate with Latin medius (middle, medium), English mid, middle, Persian میان.

Pronunciation

[edit]

Adjective

[edit]

मध्य (madhya) (indeclinable)

  1. middle (normally of time)
  2. central, in the middle of

Noun

[edit]

मध्य (madhyam

  1. center/centre, middle
    Synonym: बीच (bīc)
  2. (Indian classical music) Synonym of मध्यम (madhyam)
  3. (Indian classical music) a medium tempo, played quicker than विलंबित (vilambit) and slower than द्रुत (drut)
  4. (Indian classical music) the middle-pitch सप्तक (saptak), higher than मंद्र (mandra) and lower than तार (tār)

Declension

[edit]
Declension of मध्य (masc cons-stem)
singular plural
direct मध्य
madhya
मध्य
madhya
oblique मध्य
madhya
मध्यों
madhyõ
vocative मध्य
madhya
मध्यो
madhyo

Marathi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit मध्य (mádhya). Doublet of मध्ये (madhye) and माज (māj).

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /məd̪ʱ.jə/
  • Audio:(file)

Noun

[edit]

मध्य (madhyam

  1. centre, middle
  2. waist

References

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Indo-Iranian *mádʰyas (middle), from Proto-Indo-European *médʰyos (middle). Cognate with Avestan 𐬨𐬀𐬌𐬜𐬌𐬌𐬀 (maiδiia), Latin medius (middle, medium), Ancient Greek μέσος (mésos), English mid, middle.

Pronunciation

[edit]

Adjective

[edit]

मध्य (mádhya) stem

  1. middle
  2. central

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of मध्य
singular dual plural
nominative मध्यः (madhyaḥ) मध्यौ (madhyau)
मध्या¹ (madhyā¹)
मध्याः (madhyāḥ)
मध्यासः¹ (madhyāsaḥ¹)
accusative मध्यम् (madhyam) मध्यौ (madhyau)
मध्या¹ (madhyā¹)
मध्यान् (madhyān)
instrumental मध्येन (madhyena) मध्याभ्याम् (madhyābhyām) मध्यैः (madhyaiḥ)
मध्येभिः¹ (madhyebhiḥ¹)
dative मध्याय (madhyāya) मध्याभ्याम् (madhyābhyām) मध्येभ्यः (madhyebhyaḥ)
ablative मध्यात् (madhyāt) मध्याभ्याम् (madhyābhyām) मध्येभ्यः (madhyebhyaḥ)
genitive मध्यस्य (madhyasya) मध्ययोः (madhyayoḥ) मध्यानाम् (madhyānām)
locative मध्ये (madhye) मध्ययोः (madhyayoḥ) मध्येषु (madhyeṣu)
vocative मध्य (madhya) मध्यौ (madhyau)
मध्या¹ (madhyā¹)
मध्याः (madhyāḥ)
मध्यासः¹ (madhyāsaḥ¹)
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of मध्या
singular dual plural
nominative मध्या (madhyā) मध्ये (madhye) मध्याः (madhyāḥ)
accusative मध्याम् (madhyām) मध्ये (madhye) मध्याः (madhyāḥ)
instrumental मध्यया (madhyayā)
मध्या¹ (madhyā¹)
मध्याभ्याम् (madhyābhyām) मध्याभिः (madhyābhiḥ)
dative मध्यायै (madhyāyai) मध्याभ्याम् (madhyābhyām) मध्याभ्यः (madhyābhyaḥ)
ablative मध्यायाः (madhyāyāḥ)
मध्यायै² (madhyāyai²)
मध्याभ्याम् (madhyābhyām) मध्याभ्यः (madhyābhyaḥ)
genitive मध्यायाः (madhyāyāḥ)
मध्यायै² (madhyāyai²)
मध्ययोः (madhyayoḥ) मध्यानाम् (madhyānām)
locative मध्यायाम् (madhyāyām) मध्ययोः (madhyayoḥ) मध्यासु (madhyāsu)
vocative मध्ये (madhye) मध्ये (madhye) मध्याः (madhyāḥ)
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of मध्य
singular dual plural
nominative मध्यम् (madhyam) मध्ये (madhye) मध्यानि (madhyāni)
मध्या¹ (madhyā¹)
accusative मध्यम् (madhyam) मध्ये (madhye) मध्यानि (madhyāni)
मध्या¹ (madhyā¹)
instrumental मध्येन (madhyena) मध्याभ्याम् (madhyābhyām) मध्यैः (madhyaiḥ)
मध्येभिः¹ (madhyebhiḥ¹)
dative मध्याय (madhyāya) मध्याभ्याम् (madhyābhyām) मध्येभ्यः (madhyebhyaḥ)
ablative मध्यात् (madhyāt) मध्याभ्याम् (madhyābhyām) मध्येभ्यः (madhyebhyaḥ)
genitive मध्यस्य (madhyasya) मध्ययोः (madhyayoḥ) मध्यानाम् (madhyānām)
locative मध्ये (madhye) मध्ययोः (madhyayoḥ) मध्येषु (madhyeṣu)
vocative मध्य (madhya) मध्ये (madhye) मध्यानि (madhyāni)
मध्या¹ (madhyā¹)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

मध्य (mádhya) stemm

  1. centre, middle
    • c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 10.111.8:
      दू॒रं किल॑ प्रथ॒मा ज॑ग्मुरासा॒मिन्द्र॑स्य॒ याः प्र॑स॒वे स॒स्रुरापः॑ ।
      क्व॑ स्वि॒दग्रं॒ क्व॑ बु॒ध्न आ॑सा॒मापो॒ मध्यं॒ क्व॑ वो नू॒नमन्तः॑ ॥
      dūráṃ kíla prathamā́ jagmurāsāmíndrasya yā́ḥ prasavé sasrúrā́paḥ.
      kvà svidágraṃ kvà budhná āsāmā́po mádhyaṃ kvà vo nūnámántaḥ.
      The first of those waters, which issued forth at Indra's sending, went very far. Where, waters, is your beginning, where your root, where is your centre, where indeed is your termination?

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of मध्य
singular dual plural
nominative मध्यः (mádhyaḥ) मध्यौ (mádhyau)
मध्या¹ (mádhyā¹)
मध्याः (mádhyāḥ)
मध्यासः¹ (mádhyāsaḥ¹)
accusative मध्यम् (mádhyam) मध्यौ (mádhyau)
मध्या¹ (mádhyā¹)
मध्यान् (mádhyān)
instrumental मध्येन (mádhyena) मध्याभ्याम् (mádhyābhyām) मध्यैः (mádhyaiḥ)
मध्येभिः¹ (mádhyebhiḥ¹)
dative मध्याय (mádhyāya) मध्याभ्याम् (mádhyābhyām) मध्येभ्यः (mádhyebhyaḥ)
ablative मध्यात् (mádhyāt) मध्याभ्याम् (mádhyābhyām) मध्येभ्यः (mádhyebhyaḥ)
genitive मध्यस्य (mádhyasya) मध्ययोः (mádhyayoḥ) मध्यानाम् (mádhyānām)
locative मध्ये (mádhye) मध्ययोः (mádhyayoḥ) मध्येषु (mádhyeṣu)
vocative मध्य (mádhya) मध्यौ (mádhyau)
मध्या¹ (mádhyā¹)
मध्याः (mádhyāḥ)
मध्यासः¹ (mádhyāsaḥ¹)
  • ¹Vedic

Descendants

[edit]

References

[edit]
  • Monier Williams (1899) “मध्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 781/3.
  • Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎[1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 303
  • Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “mádhya”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press

Further reading

[edit]
  • Hellwig, Oliver (2010–2025) “madhya”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.