ผู้บัญชาการ

Thai

Etymology

From ผู้ (pûu, “person; man”, used as agent noun prefix) +‎ บัญชา (ban-chaa, “to direct; to command”) +‎ การ (gaan, “activity; affair; business”).

Pronunciation

Orthographic		ผู้บัญชาการ pʰ ū ˆ ɓ ạ ɲ d͡ʑ ā k ā r
Phonemic		พู่-บัน-ชา-กาน b ū ˋ – ɓ ạ n – d͡ʑ ā – k ā n
Romanization	Paiboon	pûu-ban-chaa-gaan
	Royal Institute	phu-ban-cha-kan
(standard) IPA(key)		/pʰuː˥˩.ban˧.t͡ɕʰaː˧.kaːn˧/(R)

Noun

ผู้บัญชาการ • (pûu-ban-chaa-gaan) (classifier คน)

1. (especially of a police or military body) chief; leader; commander. Abbreviation: ผบ. (pɔ̌ɔ-bɔɔ)

   ผู้บัญชาการทหารบก

   pûu-ban-chaa-gaan tá-hǎan bɔɔ-gɔɔ

   Chief of the Army; Chief of the Land Staff; Chief of the Land Force

   ผู้บัญชาการตำรวจนครบาล

   pûu-ban-chaa-gaan dtam-rùuat ná-kɔɔn-baan

   Metropolitan Police Commander

   ผู้บัญชาการทหารอากาศ

   pûu-ban-chaa-gaan tá-hǎan aa-gàat

   Chief of the Air Force; Chief of the Air Staff

2. (historical) head (of a university), as rector, president, chancellor, etc.
   • 1917 April 15, “ประกาศตั้งอธิบดีกรมมหาวิทยาลัยและตั้งผู้บัญชาการจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ลงวันที่ ๖ เมษายน ๒๔๖๐”, in ราชกิจจานุเบกษา‎^[1], volume 34, Bangkok: สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, retrieved 2019-09-28, page 23:

     ให้...มหาอำมาตย์ตรี พระยาอนุกิจวิธูรเปนผู้บัญชาการจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย...ตั้งแต่บัดนี้ไป

     hâi ... má-hǎa-am-màat-dtrii · prá-yaa à-nú gìt wí-tuun bpen pûu-ban-chaa-gaan jù-laa-long-gɔɔn má-hǎa-wít-tá-yaa-lai ... dtâng-dtɛ̀ɛ bàt-níi bpai

     Maha Ammat Tri Phraya Anukit Withun shall be...President of Chulalongkorn University...henceforth onwards.

Usage notes

• As for the second sense, the term was, historically, only used for Chulalongkorn University from 1917 to 1932, after which the post was renamed อธิการบดี (à-tí-gaan-bɔɔ-dii).

Related terms

• ผู้กำกับการ
• ผู้จัดการ (pûu-jàt-gaan)
• ผู้บังคับการ
• ผู้ประศาสน์การ (pûu-bprà-sàat-gaan)
• ผู้ว่าการ (pûu-am-nuai-gaan)
• ผู้อำนวยการ (pûu-am-nuai-gaan)