przebyć

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *perbýti. By surface analysis, prze- +‎ być. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝ɛbɨt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝ɛbɨt͡ɕ/

Verb

przebyć pf (imperfective przebywać or przebywawać)

1. to cross water
   • 1876-1929 [1412], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[1], volume VI, page 215:

     Jako ne mogl Jaschek przebicz w thu dw nedzelu, kedi mal listh dacz, przessz rzekø

     [Jako nie mogł Jaszek przebyć w tu dwu niedzielu, kiedy miał list dać, przez rzekę]

   • 1912-1930 [1428], Monumenta Iuris cura praepositorum Chartophylacio Maximo Varsoviensi, volume V, page 136:

     Propter debilem glaciem nullatenus per Vislam pertransire vlg. przebicz potuit

     [Propter debilem glaciem nullatenus per Vislam pertransire vlg. przebyć potuit]

2. to spend some time somewhere, to stay somewhere for a while
   • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 8, 23:

     Zaprzisyøgl Raguel Tobyasza, abi za dwye nyedzely v nyego przebil (ut duas hebdomadas moraretur apud se)

     [Zaprzysiągł Raguel Tobijasza, aby za dwie niedzieli u niego przebył (ut duas hebdomadas moraretur apud se)]

3. (attested in Greater Poland) to last; to survive
   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[3], Greater Poland, pages 101, 27:

     Ony zgynø, ale ty przebędzesz (permanes)

     [Ony zginą, ale ty przebędziesz (permanes)]

Derived terms

nouns

• przebyt
• przebytek

 

Related terms

adjectives

• przebyteczny

 

nouns

• przebywacz
• przebywanie
• przebywca

 

Descendants

• Polish: przebyć
• Silesian: przebyć

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “przebyć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przebyć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish przebyć. By surface analysis, prze- +‎ być.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈpʂɛ.bɘt͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): (16^th c.) /ˈpr̝ɛ.bɨt͡ɕ/, (17^th–18^th c.) /ˈpʂɛ.bɨt͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛbɘt͡ɕ
• Syllabification: prze‧być

Verb

przebyć pf (imperfective przebywać)

1. (transitive) to travel, to traverse (to move through a given distance or space)

   Near-synonyms: pokonać, zrobić

2. (transitive) to undergo, to experience (to undergo gradual changes)

   Synonym: przeżyć

3. (intransitive) to stay, to reside, to sojourn (to be in a particular place or situation)
4. (intransitive) to stay, to hang out (to spend some time somewhere or with someone)
5. (intransitive, obsolete) to make do with, to settle, to be content with

   Synonyms: poprzestać, ukontentować się

6. (intransitive, obsolete) to pass, to elapse, to go by

   Synonyms: minąć, przeminąć, ubiec, upłynąć

7. (transitive, obsolete) to surpass, to exceed (to have a higher value than)
8. (transitive, Middle Polish) to cross (to get to the other side of, especially water)
9. (transitive, Middle Polish) to settle, to satisfy
10. (transitive, Middle Polish) to lose, to be deprived of

    Synonyms: stracić, utracić

Conjugation

Conjugation of przebyć pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		przebyć
future tense	1st	przebędę			przebędziemy
	2nd	przebędziesz			przebędziecie
	3rd	przebędzie			przebędą
	impersonal	przebędzie się
past tense	1st	przebyłem, -(e)m przebył	przebyłam, -(e)m przebyła	przebyłom, -(e)m przebyło	przebyliśmy, -(e)śmy przebyli	przebyłyśmy, -(e)śmy przebyły
	2nd	przebyłeś, -(e)ś przebył	przebyłaś, -(e)ś przebyła	przebyłoś, -(e)ś przebyło	przebyliście, -(e)ście przebyli	przebyłyście, -(e)ście przebyły
	3rd	przebył	przebyła	przebyło	przebyli	przebyły
	impersonal	przebyto
conditional	1st	przebyłbym, bym przebył	przebyłabym, bym przebyła	przebyłobym, bym przebyło	przebylibyśmy, byśmy przebyli	przebyłybyśmy, byśmy przebyły
	2nd	przebyłbyś, byś przebył	przebyłabyś, byś przebyła	przebyłobyś, byś przebyło	przebylibyście, byście przebyli	przebyłybyście, byście przebyły
	3rd	przebyłby, by przebył	przebyłaby, by przebyła	przebyłoby, by przebyło	przebyliby, by przebyli	przebyłyby, by przebyły
	impersonal	przebyto by
imperative	1st	niech przebędę			przebądźmy
	2nd	przebądź			przebądźcie
	3rd	niech przebędzie			niech przebędą
passive adjectival participle		przebyty	przebyta	przebyte	przebyci	przebyte
anterior adverbial participle		przebywszy
verbal noun		przebycie

Further reading

• przebyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przebyć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przebyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRZEBYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 19.09.2018
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przebyć”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przebyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przebyć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 28
• przebyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish przebyć. By surface analysis, prze- +‎ być.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpʂɛ.bɪt͡ɕ/
• Rhymes: -ɛbɪt͡ɕ
• Syllabification: prze‧być

Verb

przebyć pf (imperfective przebywać)

1. (transitive) to travel, to traverse (to move through a given distance or space)
2. (transitive) to undergo, to experience (to undergo gradual changes)
3. (intransitive) to stay, to reside, to sojourn (to be in a particular place or situation)
4. (intransitive) to stay, to hang out (to spend some time somewhere or with someone)

Conjugation

This verb needs an inflection-table template.

Further reading

• przebyć in silling.org