przebywać

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *perbyvati. By surface analysis, prze- +‎ bywać. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝ɛbɨvat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝ɛbɨvat͡ɕ/

Verb

przebywać impf (perfective przebyć)

1. to stay; to be located; to reside
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎^[2], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 14, 1:

     Gospodne, kto bødze przebiwacz (habitabit) w przebitcze twoiem?

     [Gospodnie, kto będzie przebywać (habitabit) w przebytce twojem?]

   • 1930 [Fifteenth century], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 15, 15:

     Straszeny søø wszitczy przebiwayøczy Cananeyszczy

     [Zstraszeni są wszytcy przebywający Kananejszczy]

2. to exist; to last

   Synonym: przebywawać

   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎^[4], page 157:

     Oczysczy nasche szamnyenye, w ktoremze nycz dobrego nye przebywa

     [Oczyści nasze sąmnienie, w ktoremże nic dobrego nie przebywa]

Derived terms

nouns

• przebywacz
• przebywanie
• przebywca

 

verbs

• przebywać po gościnie impf

 

Related terms

adjectives

• przebyteczny

 

nouns

• przebyt
• przebytek

 

verbs

• być impf, bywać impf
• przebywawać impf

 

Descendants

• Masurian: prżebiwacz
• Polish: przebywać
• Silesian: przebywać

References

• Boryś, Wiesław (2005) “bywać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “przebywać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “przebywać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish przebywać. prze- +‎ bywać.

Pronunciation

• IPA^(key): /pʂɛˈbɨ.vat͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /pʂɛˈbɨ.vat͡ɕ/, /pr̝ɛˈbɨ.vat͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɨvat͡ɕ
• Syllabification: prze‧by‧wać

Verb

przebywać impf (perfective przebyć)

1. (transitive) to travel, to traverse (to move through a given distance or space)

   Near-synonyms: pokonywać, robić

2. (transitive) to undergo, to experience (to undergo gradual changes)

   Synonym: przeżywać

3. (intransitive) to stay, to reside, to sojourn (to be in a particular place or situation)
4. (intransitive) to stay, to hang out (to spend some time somewhere or with someone)

   Synonym: siedzieć

5. (intransitive, obsolete) to make do with, to settle, to be content with

   Synonyms: kontentować się, poprzestawać

6. (intransitive, obsolete) to pass, to elapse, to go by

   Synonyms: mijać, przemijać, ubiegać, upływać

7. (transitive, obsolete) to surpass, to exceed (to have a higher value than)
8. (Middle Polish, intransitive) to persist in something, to keep something

   Near-synonyms: trwać, zachowywać

9. (Middle Polish, intransitive) to exist

   Synonym: istnieć

10. (Middle Polish, intransitive) to have sex

    Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks

11. (Middle Polish, transitive) to deal with something

    Synonym: zajmować się

Conjugation

Conjugation of przebywać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		przebywać
present tense	1st	przebywam			przebywamy
	2nd	przebywasz			przebywacie
	3rd	przebywa			przebywają
	impersonal	przebywa się
past tense	1st	przebywałem, -(e)m przebywał	przebywałam, -(e)m przebywała	przebywałom, -(e)m przebywało	przebywaliśmy, -(e)śmy przebywali	przebywałyśmy, -(e)śmy przebywały
	2nd	przebywałeś, -(e)ś przebywał	przebywałaś, -(e)ś przebywała	przebywałoś, -(e)ś przebywało	przebywaliście, -(e)ście przebywali	przebywałyście, -(e)ście przebywały
	3rd	przebywał	przebywała	przebywało	przebywali	przebywały
	impersonal	przebywano
future tense	1st	będę przebywał, będę przebywać	będę przebywała, będę przebywać	będę przebywało, będę przebywać	będziemy przebywali, będziemy przebywać	będziemy przebywały, będziemy przebywać
	2nd	będziesz przebywał, będziesz przebywać	będziesz przebywała, będziesz przebywać	będziesz przebywało, będziesz przebywać	będziecie przebywali, będziecie przebywać	będziecie przebywały, będziecie przebywać
	3rd	będzie przebywał, będzie przebywać	będzie przebywała, będzie przebywać	będzie przebywało, będzie przebywać	będą przebywali, będą przebywać	będą przebywały, będą przebywać
	impersonal	będzie przebywać się
conditional	1st	przebywałbym, bym przebywał	przebywałabym, bym przebywała	przebywałobym, bym przebywało	przebywalibyśmy, byśmy przebywali	przebywałybyśmy, byśmy przebywały
	2nd	przebywałbyś, byś przebywał	przebywałabyś, byś przebywała	przebywałobyś, byś przebywało	przebywalibyście, byście przebywali	przebywałybyście, byście przebywały
	3rd	przebywałby, by przebywał	przebywałaby, by przebywała	przebywałoby, by przebywało	przebywaliby, by przebywali	przebywałyby, by przebywały
	impersonal	przebywano by
imperative	1st	niech przebywam			przebywajmy
	2nd	przebywaj			przebywajcie
	3rd	niech przebywa			niech przebywają
active adjectival participle		przebywający	przebywająca	przebywające	przebywający	przebywające
passive adjectival participle		przebywany	przebywana	przebywane	przebywani	przebywane
contemporary adverbial participle		przebywając
verbal noun		przebywanie

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), przebywać is one of the most used words in Polish, appearing 11 times in scientific texts, 34 times in news, 4 times in essays, 4 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 58 times, making it the 1115th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• przebywać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przebywać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przebywać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przebywać”, in Słownik języka polskiego‎^[5]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przebywać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[6]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przebywać”, in Słownik języka polskiego‎^[7] (in Polish), volume 5, Warsaw, page 29
• przebywać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish przebywać. By surface analysis, prze- +‎ bywać.

Pronunciation

• IPA^(key): /pʂɛˈbɨvat͡ɕ/
• Rhymes: -ɨvat͡ɕ
• Syllabification: prze‧by‧wać

Verb

przebywać impf (perfective przebyć)

1. (transitive) to travel, to traverse (to move through a given distance or space)
2. (transitive) to undergo, to experience (to undergo gradual changes)
3. (intransitive) to stay, to reside, to sojourn (to be in a particular place or situation)
4. (intransitive) to stay, to hang out (to spend some time somewhere or with someone)

Conjugation

Conjugation of przebywać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		przebywać
present tense	1st	przebywōm			przebywōmy
	2nd	przebywŏsz			przebywŏcie
	3rd	przebywŏ			przebywajōm
past tense	1st	przebywołch, przebywołech, przebywoł żech	przebywałach przebywała żech	przebywałoch1) przebywało żech1)	przebywalimy, przebywalichmy	przebywałymy, przebywałychmy
	2nd	przebywołś, przebywołeś, przebywoł żeś	przebywałaś przebywała żeś	przebywałoś1) przebywało żeś1)	przebywaliście, przebywali żeście	przebywałyście, przebywały żeście
	3rd	przebywoł	przebywała	przebywało	przebywali	przebywały
future tense	1st	bydã przebywoł, bydã przebywać	bydã przebywała, bydã przebywać	bydã przebywało,1) bydã przebywać	bydymy przebywali, bydymy przebywać	bydymy przebywały, bydymy przebywać
	2nd	bydziesz przebywoł, bydziesz przebywać	bydziesz przebywała, bydziesz przebywać	bydziesz przebywało,1) bydziesz przebywać	bydziecie przebywali, bydziecie przebywać	bydziecie przebywały, bydziecie przebywać
	3rd	bydzie przebywoł, bydzie przebywać	bydzie przebywała, bydzie przebywać	bydzie przebywało, bydzie przebywać	bydōm przebywali, bydōm przebywać	bydōm przebywały, bydōm przebywać
pluperfect tense2)	1st	bōłch przebywoł, bōłech przebywoł, bōł żech przebywoł	byłach przebywała była żech przebywała	byłoch przebywało1) było żech przebywało1)	byli my przebywali, bylichmy przebywali	były my przebywały, byłychmy przebywały
	2nd	bōłś przebywoł, bōłeś przebywoł, bōł żeś przebywoł	byłaś przebywała była żeś przebywała	byłoś przebywało1) było żeś przebywało1)	byliście przebywali, byli żeście przebywali	byłyście przebywały, były żeście przebywały
	3rd	bōł przebywoł	była przebywała	było przebywało1)	były my przebywali, byłychmy przebywali	były przebywały
conditional	1st	bych przebywoł	bych przebywała	byście przebywali	by my przebywały, bychmy przebywały
	2nd	byś przebywoł	byś przebywała	byście przebywali	byście przebywały
	3rd	by przebywoł	by przebywała	by przebywało	by przebywali	by przebywały
imperative	1st	niych przebywōm			przebywejmy
	2nd	przebywej			przebywejcie
	3rd	niych przebywŏ			niych przebywajōm
active adjectival participle		przebywajōncy	przebywajōncŏ	przebywajōnce	przebywajōncy	przebywajōnce
passive adjectival participle		przebywany	przebywanŏ	przebywane	przebywani	przebywane
verbal noun		przebywanie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms. 2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Further reading

• przebywac in dykcjonorz.eu
• przebywać in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “przebywać”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 120