کردن

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Central Kurdish[edit]

Etymology[edit]

From Proto-Iranian *kar-, from Proto-Indo-Iranian *kar- (“to do, make”), from Proto-Indo-European *kʷer- (“to do, make, construct”).

Verb[edit]

Northern Kurdish kirin
Southern Kurdish کردن (kirdin)

کردن (kirdin)

  1. to do
  2. to make

Conjugation[edit]

Conjugation
infinitive کردن
kirdin 		past stem کرد
kird 		present stem کە
ke
person singular plural
first second third first second third
indicative من تۆ ئەو ئێمە ئێوە ئەوان
simple
past 		کردِم
kirdim		 کردِت
kirdit		 کردی
kirdî 		کردمان
kirdman		 کردتان
kirdtan		 کردیان
kirdyan
present دەکەم
dekem		 دەکەیت
dekeyt		 دەکات
dekat 		دەکەین
dekeyn		 دەکەن
deken
past
imperfect (habitual, progressive) 		دەمکرد
demkird		 دەتکرد
detkird		 دەیکرد
deykird 		دەمانکرد
demankird		 دەتانکرد
detankird		 دەیانکرد
deyankird
past
progressive 		خەریک بووم دەمکرد
xerîk bûm demkird		 خەریک بووی دەتکرد
xerîk bûy detkird		 خەریک بوو دەیکرد
xerîk bû deykird 		خەریک بووین دەمانکرد
xerîk bûyn demankird		 خەریک بوون دەتانکرد
xerîk bûn detankird		 خەریک بوون دەیانکرد
xerîk bûn deyankird
present
progressive 		خەریکِم دەکەم
xerîkim dekem		 خەریکی دەکەیت
xerîkî dekeyt		 خەریکە دەکات
xerîke dekat 		خەریکین دەکەین
xerîkîn dekeyn		 خەریکِن دەکەن
xerîkin deken
past
perfect 		کردِبووم
kirdibûm		 کردِبووت
kirdibût		 کردِبووی
kirdibûy 		کردِبوومان
kirdibûman		 کردِبووتان
kirdibûtan		 کردِبوویان
kirdibûyan
present
perfect 		کردوومە
kirdûme		 کردووتە
kirdûte		 کردوویە
kirdûye 		کردوومانە
kirdûmane		 کردووتانە
kirdûtane		 کردوویانە
kirdûyane
subjunctive من تۆ ئەو ئێمە ئێوە ئەوان
past کردِبێتِم
kirdibêtim		 کردِبێتِت
kirdibêtit		 کردِبێتی
kirdibêtî 		کردِبێتمان
kirdibêtman		 کردِبێتتان
kirdibêttan		 کردِبێتیان
kirdibêtyan
present بِکەم
bikem		 بِکەیت
bikeyt		 بِکات
bikat 		بِکەین
bikeyn		 بِکەن
biken
imperative — تۆ — ئێمە ئێوە —
بِکە
bike		 بِکەین
bikeyn		 بِکەن
biken

Derived terms[edit]

Terms derived from کردن

See also[edit]

Persian[edit]

Etymology[edit]

From Middle Persian 𐭥𐭡𐭩𐭣𐭥𐭭𐭲𐭭𐭩 (OBYDWN-tn’), 𐭪𐭥𐭲𐭭𐭩 (krtn’ /⁠kardan⁠/), from Old Persian [script needed] (kar-, “to do, make, build”), from Proto-Indo-Iranian *kar- (“to do, make”), from Proto-Indo-European *kʷer- (“to do, make, construct”).

Modern Indo-Iranian cognates include Ossetian кӕнын (kænyn), конд (kond), Pashto کول (kawël, krël), Baluchi [script needed] (kan-, ku(r)t-), Northern Kurdish kirin, Zazaki [Term?] (kerdiš, ken-), Hindi करना (karnā), and Urdu کرنا (karnā).

The generic root for "to do, make" has developed in a wide range of specific activities, which have been preserved in old derivations such as: سگالیدن (segâlidan, “to think, meditate”), پیکر (peykar, “picture, statue”), نگاشتن (negâštan, “to paint”), انگاشتن (engâštan, “to suppose; believe, consider”), پنگاشتن (pengâštan, “paint, figure, write”).

Pronunciation[edit]

  • Audio(file)
 

Readings
Classical reading? kardan
Dari reading? kardan
Iranian reading? kardan
Tajik reading? kardan
  • Audio (Iran)(file)
    • (dialectal Iranian, especially Mashhad, Yazd, Shiraz): IPA(key): /keɾˈdæn/

Verb[edit]

Dari کردن
Iranian Persian
Tajik кардан

کَرْدَن • (kardan) (present stem کُن (kon))

  1. to do
    Synonym: انجام دادن (anjâm dâdan)
  2. to make
  3. A highly productive light verb that derives verbs from nouns and adjectives.
    Synonyms: انجام دادن (anjâm dâdan), فرمودن (farmudan, honorific)
    ‎معرفی (mo'arrefi, “introduction”) + ‎کردن (kardan) → ‎معرفی کردن (mo'arrefi kardan, “to introduce”, literally “to make introduction”)
    ‎پیشرفت (pišraft, “progress”) + ‎کردن (kardan) → ‎پیشرفت کردن (pišraft kardan, “to progress”, literally “to make progress”)
    ‎باز (bâz, “open”) + ‎کردن (kardan) → ‎باز کردن (bâz kardan, “to open”, literally “to make open”)
    ‎تمیز (tamiz, “clean”) + ‎کردن (kardan) → ‎تمیز کردن (tamiz kardan, “to clean”, literally “to make clean”)
    ‎گوش (guš, “ear”) + ‎کردن (kardan) → ‎گوش کردن (guš kardan, “to listen”)
  4. (vulgar) to fuck

Conjugation[edit]

Conjugation of کردن (kardán) (literary Iranian Persian)
infinitive کردن
(kardán)
stem present کن
(kon)
past کرد
(kard)
participle present کننده
(konandé)
past کرده
(kardé)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist کنم
(kónam) 		کنی
(kóni) 		کند
(kónad) 		کنیم
(kónim) 		کنید
(kónid) 		کنند
(kónand)
present (imperfect) می‌کنم
(mí-konam) 		می‌کنی
(mí-koni) 		می‌کند
(mí-konad) 		می‌کنیم
(mí-konim) 		می‌کنید
(mí-konid) 		می‌کنند
(mí-konand)
present progressive دارم می‌کنم
(dấram mí-konam) 		داری می‌کنی
(dấri mí-koni) 		دارد می‌کند
(dấrad mí-konad) 		داریم می‌کنیم
(dấrim mí-konim) 		دارید می‌کنید
(dấrid mí-konid) 		دارند می‌کنند
(dấrand mí-konand)
present perfect کرده‌ام
(kardé-am) 		کرده‌ای
(kardé-i) 		کرده است
(kardé ast) 		کرده‌ایم
(kardé-im) 		کرده‌اید
(kardé-id) 		کرده‌اند
(kardé-and)
past کردم
(kárdam) 		کردی
(kárdi) 		کرد
(kard) 		کردیم
(kárdim) 		کردید
(kárdid) 		کردند
(kárdand)
past (imperfect) می‌کردم
(mí-kardam) 		می‌کردی
(mí-kardi) 		می‌کرد
(mí-kard) 		می‌کردیم
(mí-kardim) 		می‌کردید
(mí-kardid) 		می‌کردند
(mí-kardand)
past progressive داشتم می‌کردم
(dấštam mí-kardam) 		داشتی می‌کردی
(dấšti mí-kardi) 		داشت می‌کرد
(dâšt mí-kard) 		داشتیم می‌کردیم
(dấštim mí-kardim) 		داشتید می‌کردید
(dấštid mí-kardid) 		داشتند می‌کردند
(dấštand mí-kardand)
pluperfect کرده بودم
(kardé búdam) 		کرده بودی
(kardé búdi) 		کرده بود
(kardé bud) 		کرده بودیم
(kardé búdim) 		کرده بودید
(kardé búdid) 		کرده بودند
(kardé búdand)
future خواهم کرد
(xâhám kard) 		خواهی کرد
(xâhí kard) 		خواهد کرد
(xâhád kard) 		خواهیم کرد
(xâhím kard) 		خواهید کرد
(xâhíd kard) 		خواهند کرد
(xâhánd kard)
subjunctive present بکنم
(békonam) 		بکنی
(békoni) 		بکند
(békonad) 		بکنیم
(békonim) 		بکنید
(békonid) 		بکنند
(békonand)
past کرده باشم
(kardé bấšam) 		کرده باشی
(kardé bấši) 		کرده باشد
(kardé bấšad) 		کرده باشیم
(kardé bấšim) 		کرده باشید
(kardé bấšid) 		کرده باشند
(kardé bấšand)
imperative بکن
(békon) 		بکنید
(békonid)
Conjugation of کردن (kardán) (colloquial Tehrani)
infinitive کردن
(kardán)
stem present کن
(kon)
past کرد
(kard)
participle present کننده
(konandé)
past کرده
(kardé)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist کنم
(kónam) 		کنی
(kóni) 		کنه
(kóne) 		کنیم
(kónim) 		کنین
(kónin) 		کنن
(kónan)
present (imperfect) می‌کنم
(mí-konam) 		می‌کنی
(mí-koni) 		می‌کنه
(mí-kone) 		می‌کنیم
(mí-konim) 		می‌کنین
(mí-konin) 		می‌کنن
(mí-konan)
present progressive دارم می‌کنم
(dấram mí-konam) 		داری می‌کنی
(dấri mí-koni) 		داره می‌کنه
(dấre mí-kone) 		داریم می‌کنیم
(dấrim mí-konim) 		دارین می‌کنین
(dấrin mí-konin) 		دارن می‌کنن
(dấran mí-konan)
present perfect کرده‌ام
(kardám) 		کرده‌ای
(kardí) 		کرده
(kardé) 		کرده‌ایم
(kardím) 		کرده‌این
(kardín) 		کرده‌ان
(kardán)
past کردم
(kárdam) 		کردی
(kárdi) 		کرد
(kárd) 		کردیم
(kárdim) 		کردین
(kárdin) 		کردن
(kárdan)
past (imperfect) می‌کردم
(mí-kardam) 		می‌کردی
(mí-kardi) 		می‌کرد
(mí-kard) 		می‌کردیم
(mí-kardim) 		می‌کردین
(mí-kardin) 		می‌کردن
(mí-kardan)
past progressive داشتم می‌کردم
(dấštam mí-kardam) 		داشتی می‌کردی
(dấšti mí-kardi) 		داشت می‌کرد
(dấšt mí-kard) 		داشتیم می‌کردیم
(dấštim mí-kardim) 		داشتین می‌کردین
(dấštin mí-kardin) 		داشتن می‌کردن
(dấštan mí-kardan)
pluperfect کرده بودم
(kardé búdam) 		کرده بودی
(kardé búdi) 		کرده بود
(kardé bud) 		کرده بودیم
(kardé búdim) 		کرده بودین
(kardé búdin) 		کرده بودن
(kardé búdan)
subjunctive present بکنم
(bókonam) 		بکنی
(bókoni) 		بکنه
(bókone) 		بکنیم
(bókonim) 		بکنین
(bókonin) 		بکنن
(bókonan)
past کرده باشم
(kardé bấšam) 		کرده باشی
(kardé bấši) 		کرده باشه
(kardé bấše) 		کرده باشیم
(kardé bấšim) 		کرده باشین
(kardé bấšin) 		کرده باشن
(kardé bấšan)
imperative بکن
(bókon) 		بکنین
(bókonin)
Conjugation of کردن (kardán) (literary Dari Persian)
infinitive کردن
(kardán)
stem present کن
(kun)
past کرد
(kard)
participle present کننده
(kunindá)
past کرده
(kardá)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist کنم
(kúnam) 		کنی
(kúnī) 		کند
(kúnad) 		کنیم
(kúnēm) 		کنید
(kúnēd) 		کنند
(kúnand)
present (imperfect) می‌کنم
(mḗ-kunam) 		می‌کنی
(mḗ-kunī) 		می‌کند
(mḗ-kunad) 		می‌کنیم
(mḗ-kunēm) 		می‌کنید
(mḗ-kunēd) 		می‌کنند
(mḗ-kunand)
present progressive در حال کردن استم
(dar hāl-i kardan astam) 		در حال کردن استی
(dar hāl-i kardan astī) 		در حال کردن است
(dar hāl-i kardan ast) 		در حال کردن استیم
(dar hāl-i kardan astēm) 		در حال کردن استید
(dar hāl-i kardan astēd) 		در حال کردن استند
(dar hāl-i kardan astand)
present perfect کرده‌ام
(kardá-am) 		کرده‌ای
(kardá-ī) 		کرده‌است
(kardá ast) 		کرده‌ایم
(kardá-ēn) 		کرده‌اید
(kardá-ēd) 		کرده‌اند
(kardá-and)
past کردم
(kárdam) 		کردی
(kárdī) 		کرد
(kard) 		کردیم
(kárdēm) 		کردید
(kárdēd) 		کردند
(kárdand)
past (imperfect) می‌کردم
(mḗ-kardam) 		می‌کردی
(mḗ-kardī) 		می‌کرد
(mḗ-kard) 		می‌کردیم
(mḗ-kardēm) 		می‌کردید
(mḗ-kardēd) 		می‌کردند
(mḗ-kardand)
past progressive در حال کردن بودم
(dar hāl-i kardan būdam) 		در حال کردن بودی
(dar hāl-i kardan būdī) 		در حال کردن بود
(dar hāl-i kardan būd) 		در حال کردن بودیم
(dar hāl-i kardan būdēm) 		در حال کردن بودید
(dar hāl-i kardan būdēd) 		در حال کردن بودند
(dar hāl-i kardan būdand)
pluperfect کرده بودم
(kardá bū́dam) 		کرده بودی
(kardá bū́dī) 		کرده بود
(kardá būd) 		کرده بودیم
(kardá bū́dēm) 		کرده بودید
(kardá bū́dēd) 		کرده بودند
(kardá bū́dand)
future خواهم کرد
(xāhám kard) 		خواهی کرد
(xāhī́ kard) 		خواهد کرد
(xāhád kard) 		خواهیم کرد
(xāhḗm kard) 		خواهید کرد
(xāhḗd kard) 		خواهند کرد
(xāhánd kard)
subjunctive present بکنم
(bíkunam) 		بکنی
(bíkunī) 		بکند
(bíkunad) 		بکنیم
(bíkunēm) 		بکنید
(bíkunēd) 		بکنند
(bíkunand)
past کرده باشم
(kardá bā́šam) 		کرده باشی
(kardá bā́šī) 		کرده باشد
(kardá bā́šad) 		کرده باشیم
(kardá bā́šēm) 		کرده باشید
(kardá bā́šēd) 		کرده باشند
(kardá bā́šand)
imperative بکن
(bíkun) 		بکنید
(bíkunēd)
Conjugation of کدن (kadán) (colloquial Kabuli)
infinitive کدن
(kadán)
stem present کو
(ku)
past کد
(kad)
participle present کننده
(kunindá)
past کده
(kadá)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative aorist کنم
(kúnum) 		کنی
(kúnī) 		کنه
(kúna) 		کنیم
(kúnēm) 		کنین
(kúnēn) 		کنن
(kúnan)
present (imperfect) می‌کنم
(mḗ-kunum) 		می‌کنی
(mḗ-kunī) 		می‌کنه
(mḗ-kuna) 		می‌کنیم
(mḗ-kunēm) 		می‌کنین
(mḗ-kunēn) 		می‌کنن
(mḗ-kunan)
present progressive ده آل کدن استم
(da āl-i kadan astum) 		ده آل کدن استی
(da āl-i kadan astī) 		ده آل کدن است
(da āl-i kadan ast) 		ده آل کدن استیم
(da āl-i kadan astēm) 		ده آل کدن استین
(da āl-i kadan astēn) 		ده آل کدن استن
(da āl-i kadan astan)
present perfect کدم
(kadám) 		کدی
(kadī́) 		کداست
(kadást) 		کدیم
(kadḗm) 		کدین
(kadḗn) 		کدن
(kadán)
past کدم
(kádum) 		کدی
(kádī) 		کده
(kada) 		کدیم
(kádēm) 		کدین
(kádēn) 		کدن
(kádan)
past (imperfect) می‌کدم
(mḗ-kadum) 		می‌کدی
(mḗ-kadī) 		می‌کده
(mḗ-kada) 		می‌کدیم
(mḗ-kadēm) 		می‌کدین
(mḗ-kadēn) 		می‌کدن
(mḗ-kadan)
past progressive ده آل کدن بودم
(da āl-i kadan būdum) 		ده آل کدن بودی
(da āl-i kadan būdī) 		ده آل کدن بود
(da āl-i kadan būd) 		ده آل کدن بودیم
(da āl-i kadan būdēm) 		ده آل کدن بودین
(da āl-i kadan būdēn) 		ده آل کدن بودن
(da āl-i kadan būdan)
pluperfect کده بودم
(kadá bū́dum) 		کده بودی
(kadá bū́dī) 		کده بوده
(kadá būda) 		کده بودیم
(kadá bū́dēm) 		کده بودین
(kadá bū́dēn) 		کده بودن
(kadá bū́dan)
future خوایم کد
(xāyyúm kad) 		خوایی کد
(xāyyī́ kad) 		خوایه کد
(xāyyá kad) 		خواییم کد
(xāyyḗm kad) 		خوایین کد
(xāyyḗn kad) 		خواین کد
(xāyyán kad)
subjunctive present بکنم
(búkunum) 		بکنی
(búkunī) 		بکنه
(búkuna) 		بکنیم
(búkunēm) 		بکنین
(búkunēn) 		بکنن
(búkunan)
past کده باشم
(kadá bā́šam) 		کده باشی
(kadá bā́šī) 		کده باشه
(kadá bā́ša) 		کده باشیم
(kadá bā́šēm) 		کده باشین
(kadá bā́šēn) 		کده باشن
(kadá bā́šan)
imperative بکو
(búku) 		بکنین
(búkunēn)

Derived terms[edit]

Persian compound verbs with کردن

References[edit]

Southern Kurdish[edit]

Etymology[edit]

From Proto-Iranian *kar-, from Proto-Indo-Iranian *kar- (“to do, make”), from Proto-Indo-European *kʷer- (“to do, make, construct”).

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

Northern Kurdish kirin
Central Kurdish کردن (kirdin)
  1. (transitive) to do, to make (to perform an action)

Conjugation[edit]

Conjugation
infinitive کردن
kirdin 		past stem کرد
kird 		present stem کە
ke
person singular plural
first second third first second third
indicative م ت ئەۊ ئیمە ئیوە ئوان
simple
past 		کردم
kirdim		 کردیت
kirdît		 کرد
kird 		کردیم
kirdîm		 کردن
kirdin		 کردن
kirdin
present کەم
kem		 کەیت
keyt		 کەێ
keÿ 		کەیم
keym		 کەن
ken		 کەن
ken
past
imperfect (habitual, progressive) 		دکرد
dkird		 دکرد
dkird		 دکرد
dkird 		دکرد
dkird		 دکرد
dkird		 دکرد
dkird
past
progressive 		داشتم ددکرد
daştim didkird		 داشتی ددکرد
daştî didkird		 داشت ددکرد
daşt didkird 		داشتیم ددکرد
daştîm didkird		 داشتن ددکرد
daştin didkird		 داشتن ددکرد
daştin didkird
present
progressive 		دێرم کەم
dêrm kem		 دێری کەیت
dêrî keyt		 دێرێ کەێ
dêrê keÿ 		دێریم کەیم
dêrîm keym		 دێرن کەن
dêrn ken		 دێرن کەن
dêrn ken
past
perfect 		کردِۊم
kirdiẅmi		 کردِۊت
kirdiẅti		 کردِۊ
kirdiẅ 		کردِۊمن
kirdiẅmin		 کردِۊن
kirdiẅni		 کردِۊن
kirdiẅni
present
perfect 		کردوومە
kirdûme		 کردووتە
kirdûte		 کردووە
kirduwe 		کردوویمە
kirdûyme		 کردوونە
kirdûne		 کردوونە
kirdûne
subjunctive م ت ئەۊ ئیمە ئیوە ئوان
past کردِبێتِم
kirdibêtim		 کردِبێتِت
kirdibêtit		 کردِبێتی
kirdibêtî 		کردِبێتمان
kirdibêtman		 کردِبێتتان
kirdibêttan		 کردِبێتیان
kirdibêtyan
present بکەم
bkem		 بکەیت
bkeyt		 بکەێ
bkeÿ 		بکەیم
bkeym		 بکەن
bken		 بکەن
bken
imperative — ت — — ئیوە —
بکە
bke 		بکەن
bken

Derived terms[edit]

Urdu[edit]

Etymology[edit]

Borrowed from Classical Persian کردن (kardan).

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

کَرْدَن • (kardan) (Hindi spelling कर्दन)

  1. (rare, example) to do

References[edit]

  • “کردن”, in اُردُو لُغَت (urdū luġat) (in Urdu), Ministry of Education: Government of Pakistan, 2017.
  • “کردن”, in ریخْتَہ لُغَت (rexta luġat) - Rekhta Dictionary [Urdu dictionary with meanings in Hindi & English], Noida, India: Rekhta Foundation, 2024.
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=کردن&oldid=78956889"