वरुण

See also: वर्ण, व्रण, and व्राण

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit वरुण (váruṇa).

Pronunciation

• (Delhi Hindi) IPA^(key): /ʋə.ɾʊɳ/, [ʋɐ.ɾʊ̃ɳ]

Proper noun

वरुण • (varuṇ) m

1. Varuna (Hindu deity associated with water)
2. name for the island of Borneo
3. (neologism) Neptune

Declension

Declension of वरुण (sg-only masc cons-stem)

	singular
direct	वरुण varuṇ
oblique	वरुण varuṇ
vocative	वरुण varuṇ

See also

Solar System in Hindi · सूर्य-मंडल (sūrya-maṇḍal) (layout · text)
Star	सूर्य (sūrya), सूरज (sūraj)
IAU planets and notable dwarf planets	बुध (budh)	शुक्र (śukra)	भूमि (bhūmi), पृथ्वी (pŕthvī)	मंगल (maṅgal)		बृहस्पति (bŕhaspati)	शनि (śani)	अरुण (aruṇ)	वरुण (varuṇ), अंधा तारा (andhā tārā)	यम (yam)
Notable moons	—	—	चाँद (cā̃d), चंद्र (candra)		—

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• ৱৰুণ (Assamese script)
• ᬯᬭᬸᬡ (Balinese script)
• বরুণ (Bengali script)
• 𑰪𑰨𑰲𑰜 (Bhaiksuki script)
• 𑀯𑀭𑀼𑀡 (Brahmi script)
• ဝရုဏ (Burmese script)
• વરુણ (Gujarati script)
• ਵਰੁਣ (Gurmukhi script)
• 𑌵𑌰𑍁𑌣 (Grantha script)
• ꦮꦫꦸꦟ (Javanese script)
• 𑂫𑂩𑂳𑂝 (Kaithi script)
• ವರುಣ (Kannada script)
• វរុណ (Khmer script)
• ວຣຸຓ (Lao script)
• വരുണ (Malayalam script)
• ᠸᠠᡵᡠᢏᠠ (Manchu script)
• 𑘪𑘨𑘳𑘜 (Modi script)
• ᠸᠠᠷᠤᢏᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧊𑧈𑧔𑦼 (Nandinagari script)
• 𑐰𑐬𑐸𑐞 (Newa script)
• ଵରୁଣ (Odia script)
• ꢮꢬꢸꢠ (Saurashtra script)
• 𑆮𑆫𑆶𑆟 (Sharada script)
• 𑖪𑖨𑗜𑖜 (Siddham script)
• වරුණ (Sinhalese script)
• 𑩾𑩼𑩒𑩪 (Soyombo script)
• 𑚦𑚤𑚰𑚘 (Takri script)
• வருண (Tamil script)
• వరుణ (Telugu script)
• วรุณ (Thai script)
• ཝ་རུ་ཎ (Tibetan script)
• 𑒫𑒩𑒳𑒝 (Tirhuta script)
• 𑨭𑨫𑨃𑨘 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Hwárunas, from Proto-Indo-Iranian *Hwárunas, from Proto-Indo-European *h₁wér-u-nos, from *h₁wer- (“broad”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ʋɐ́.ɾu.ɳɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ˈʋɐ.ɾu.ɳɐ/

Proper noun

वरुण • (váruṇa) stem, m

1. Varuna
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.25.1:

     यच्चि॒द्धि ते॒ विशो॑ यथा॒ प्र दे॑व वरुण व्र॒तम्।
     मि॒नी॒मसि॒ द्यवि॑द्यवि॥

     yácciddhí te víśo yathā prá deva varuṇa vratám.
     minīmási dyávidyavi.

     In as much as all people commit errors, so do we, divine Varuṇa, daily disfigure your worship by imperfections.

Declension

Masculine a-stem declension of वरुण (váruṇa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वरुणः váruṇaḥ	वरुणौ / वरुणा¹ váruṇau / váruṇā¹	वरुणाः / वरुणासः¹ váruṇāḥ / váruṇāsaḥ¹
Vocative	वरुण váruṇa	वरुणौ / वरुणा¹ váruṇau / váruṇā¹	वरुणाः / वरुणासः¹ váruṇāḥ / váruṇāsaḥ¹
Accusative	वरुणम् váruṇam	वरुणौ / वरुणा¹ váruṇau / váruṇā¹	वरुणान् váruṇān
Instrumental	वरुणेन váruṇena	वरुणाभ्याम् váruṇābhyām	वरुणैः / वरुणेभिः¹ váruṇaiḥ / váruṇebhiḥ¹
Dative	वरुणाय váruṇāya	वरुणाभ्याम् váruṇābhyām	वरुणेभ्यः váruṇebhyaḥ
Ablative	वरुणात् váruṇāt	वरुणाभ्याम् váruṇābhyām	वरुणेभ्यः váruṇebhyaḥ
Genitive	वरुणस्य váruṇasya	वरुणयोः váruṇayoḥ	वरुणानाम् váruṇānām
Locative	वरुणे váruṇe	वरुणयोः váruṇayoḥ	वरुणेषु váruṇeṣu
Notes	¹Vedic

Noun

वरुण • (váruṇa) stem, m

1. ocean
2. water
3. sun
4. name of the island of Borneo
5. a warder off or dispeller
6. name of a particular magical formula recited over weapons
7. a tree of species Crateva adansonii ( <= Crataeva Roxburghii)
8. (in the plural) the gods generally

Declension

Masculine a-stem declension of वरुण (váruṇa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वरुणः váruṇaḥ	वरुणौ / वरुणा¹ váruṇau / váruṇā¹	वरुणाः / वरुणासः¹ váruṇāḥ / váruṇāsaḥ¹
Vocative	वरुण váruṇa	वरुणौ / वरुणा¹ váruṇau / váruṇā¹	वरुणाः / वरुणासः¹ váruṇāḥ / váruṇāsaḥ¹
Accusative	वरुणम् váruṇam	वरुणौ / वरुणा¹ váruṇau / váruṇā¹	वरुणान् váruṇān
Instrumental	वरुणेन váruṇena	वरुणाभ्याम् váruṇābhyām	वरुणैः / वरुणेभिः¹ váruṇaiḥ / váruṇebhiḥ¹
Dative	वरुणाय váruṇāya	वरुणाभ्याम् váruṇābhyām	वरुणेभ्यः váruṇebhyaḥ
Ablative	वरुणात् váruṇāt	वरुणाभ्याम् váruṇābhyām	वरुणेभ्यः váruṇebhyaḥ
Genitive	वरुणस्य váruṇasya	वरुणयोः váruṇayoḥ	वरुणानाम् váruṇānām
Locative	वरुणे váruṇe	वरुणयोः váruṇayoḥ	वरुणेषु váruṇeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• → Bengali: বরুণ (borun)
• → Greek: Βαρούνα (Varoúna)
• → English: Varuna
• → Persian: وارونا
• → Gujarati: વરૂણ (varūṇ)
• → Armenian: Վարունա (Varuna)
• → Japanese: ヴァルナ
• → Kannada: ವರುಣ (varuṇa)
• → Khmer: ភិរុណ (phirun)
• → Korean: 바루나 (baruna)
• → Malayalam: വരുണൻ (varuṇaṉ)
• → Punjabi: ਵਰੁਣ (varuṇ)
• → Russian: Варуна (Varuna)
• → Tamil: வருணன் (varuṇaṉ)
• → Telugu: వరుణుడు (varuṇuḍu)
• → Thai: พระพิรุณ
• → Chinese: 伐樓拿／伐楼拿