nosić

See also: nosič and nosíc

Old Polish[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Slavic *nosìti. First attested in the 14th century.

Pronunciation[edit]

IPA^(key): (10^th–15^th CE) /nɔɕit͡ɕ/
IPA^(key): (15^th CE) /nɔɕit͡ɕ/

Verb[edit]

nosić impf (indeterminate, imperfective determinate nieść)

(transitive) to carry (to lift (something) and take it to another place; to transport (something) by lifting)
- 1454, Legenda o św. Aleksym‎^[2], line 90:
  Nabral szobye szrebra, szlotha doszicz, czo go mogl pyechotą noszycz
  [Nabrał sobie śrebra, złota dosyć, co go mógł piechotą nosić]
- 1930 [Fifteenth century], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 14, 28:
  Gdisz chodzil krol do domu boszego, noszily (portabant) ge cy, gysz myely vrzød naprzod chodzicz
  [Gdyż chodził krol do domu bożego, nosili (portabant) je ci, jiż mieli urząd naprzód chodzić]
- 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XVI, page 334:
  Noszon byvam ducor
  [Noszon bywam ducor]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎^[4], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Moys 15:
  Noszyl ges gy (portasti eum Ex 15, 13) w moczy twogey kv przebytkv swøtemv twemv
  [Nosił jeś ji (portasti eum Ex 15, 13) w mocy twojej ku przebytku świętemu twemu]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 17r:
  Baiulare id est portare sustentare tragen noszycz
  [Baiulare id est portare sustentare tragen nosić]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 57v:
  Gestare id est portare tragen noszycz
  [Gestare id est portare tragen nosić]
(reflexive with się) to be carried
- 1930 [Fifteenth century], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 37, 27:
  Udzyelal... dwa pyerszczyenya..., abi sze mogli przewlecz przes nye szyrdzy a moglbi sze oltarz noszycz (ut... possit altare portari)
  [Udziełał... dwa pierścienia..., aby sie mogły przewlec przez nie żyrdzi a mógłby sie ołtarz nosić (ut... possit altare portari)]
to carry; to bear (to be pregnant with)
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎^[6], page 4a:
  Gdisczy Maria gest ona bila do Bethlehem prisla, a tho noszøcz tako velikø svøtoscz, tocz gest svego szinka milego
  [Gdyżci Maryja jest ona była do Betlehem przyszła, a to nosząc tako wieliką świątość, toć jest swego synka miłego]
- 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XIX, page 48:
  A wszakom czya, szynku myly, w szwem szerczu noszyla
  [A wszakom cię, synku miły, w swem sercu nosiła]
to hold (to lift and keep in one's hand without moving)
- 1882 [End of the 15th century], Emil Kałużniacki, editor, Kleinere altpolnische Texte aus Handschriften des XV. und des Anfangs des XVI. Jahrhunderts‎^[7], page 290:
  O krzyzv, drzewo bogoslawyone, kthoresz noszylo nasze zbawyenye!
  [O krzyżu, drzewo bogosławione, ktoreś nosiło nasze zbawienie!]
to carry; to bring (to have, hold, possess or maintain (something))
- 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[8], page 10:
  Czwyrdzimi, aby, poky oczecz zyw, szadny syn swey pyeczączy nye noszyl (portare... non praesumant), gedno oczczowey pyeczaczi vszywal
  [Ćwirdzimy, aby poki ociec żyw, żadny syn swej pieczęci nie nosił (portare... non praesumant), jedno oćcowej pieczęci używał]
- 1878-1889 [1422], Archiwum Komisji Historycznej‎^[9], volume III, page 327:
  Iaco Iandrzey... gest clenotu Baranow, czsso nossą byaly baran na czirwoni[m] sczicze
  [Jako Jędrzej... jest klenotu Baranow, czso noszą biały baran na czyrwony[m] szczycie]
- 1930 [Fifteenth century], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[10], 6, 6:
  Thobias... spyekl myøso tey ribi a gyne nosil, abi s sobø na drogø wzøl
  [Tobijasz... spiekł mięso tej ryby a jine nosił, aby z sobą na drogę wziął]
to wear (to don clothing and have on one's body)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[11], page 142:
  Tą suknya noszyl myly Iesus a nygdy yey nye s[w]loczyl
  [Tę suknią nosił miły Jesus a nigdy jej nie z[w]łoczył]
- 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 237:
  Czy czischi za oplatą mayą od boga, esze possyądą zyemyą troyaką, yąsch noschą, thoczu swoge czyalo
  [Ci ciszy za opłatę mają od Boga, eże posiędą ziemię trojaką, jąż noszą, toczu swoje ciało]
to bear, to withstand, to suffer
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎^[12], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 39, 21:
  Noscze (ferant) richlo ganbø swoiø
  [Noście (ferant) rychło gańbę swoję]
to lift, to raise
- 1930 [Fifteenth century], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[13], 9, 24:
  Grad y ogeyn smyeszywszy sze pospolu noszyly sze søø (ferebantur)
  [Grad i ogień smiesiwszy sie pospołu nosiły sie są (ferebantur)]
to hold high
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[14], page 153:
  Byla yego schyyą prosta, pelna a nadobna a noszyl schyą krasnye podnyoslą (gessit hoc decenter et erectum)
  [Była jego szyja prosta, pełna a nadobna a nosił szyję kraśnie podniosłą (gessit hoc decenter et erectum)]
to carry out, to bear out; to perform
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎^[15], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 24:
  Bo strzegl iesm drog boszich any iesm zle nosil (nec impie gessi) od boga mego
  [Bo strzegł jeśm drog bożych ani jeśm źle nosił (nec impie gessi) od Boga mego]
to give birth to, to bear
- 1930 [Fifteenth century], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[16], 1, 29:
  Dalesm wam wszelkye szele noszøcz szyemyø (herbam afferentem semen) podlug przyrodzenya swego na szemy
  [Dałeśm wam wszelkie ziele nosząc siemię (herbam afferentem semen) podług przyrodzenia swego na ziemi]
to give; to offer
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎^[17], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 75, 11:
  Obeczuycze... gospodnu... wszitczi, gisz ocolo iego nosycze (affertis) dari
  [Obiecujcie... Gospodnu... wszytcy, jiż około jego nosicie (affertis) dary]

Verb[edit]

nosić pf

to deliver; to bring
- 1960 [1423], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 721:
  Yako panycz noszil list ot Yødrzeya do Bronisza, a on go nye chczal wszyøcz
  [Jako panic nosił list ot Jędrzeja do Bronisza, a on go nie chciał wziąć]

Derived terms[edit]

nouns

verbs

Descendants[edit]

Masurian: noszicz
Polish: nosić
Silesian: nosić

References[edit]

Boryś, Wiesław (2005) “nosić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
Mańczak, Witold (2017) “nosić”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
Bańkowski, Andrzej (2000) “nosić”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “nosić (się)”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “nosić”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish nosić.

Pronunciation[edit]

IPA^(key): /ˈnɔ.ɕit͡ɕ/
(Middle Polish) IPA^(key): /ˈnɔ.ɕit͡ɕ/
Audio 1, nosić (file)
Audio 2, nosić się (file)
Rhymes: -ɔɕit͡ɕ
Syllabification: no‧sić

Verb[edit]

nosić impf (indeterminate, imperfective determinate nieść)

(transitive) to carry; to bear (to lift (something) and take it to another place; to transport (something) by lifting)
(transitive) to carry; to bring (to have, hold, possess or maintain (something))
(transitive) to carry, to bear (to have or display (a mark or other feature)
(transitive) to wear (to carry or have equipped on or about one's body, as an item of clothing, equipment, decoration, etc.)
(transitive) to carry, to bear; to wear (to have something that distinguishes one in appearance from other people or animals)
(transitive, literary) to bear, to carry (to have a distinguishing feature, e.g. a name)
(transitive, colloquial, of a situation, set of circumstances, etc.) to knock around; to carry (to cause someone to change places often or be restless) [+ po (locative) = around what]
(transitive, of horses of vehicles) to carry
Synonym: wieźć
(transitive, obsolete, chiefly of hens) to lay an egg
Synonym: składać jajo
(transitive, obsolete) to accustom (to cause someone to become used to something) [+ do (genitive) = to what]
Synonyms: przyzwyczajać, zaprawiać
(transitive, obsolete) to hold up; to lift (to raise and keep in one's hand while not moving)
Synonym: trzymać
(transitive, obsolete) to carry oneself; to bear (to be pregnant with)
(intransitive, obsolete, of a horse) to have a particular gait
(transitive, Middle Polish) to bring; to deliver
Synonyms: dostarczać, przynosić
(transitive, Middle Polish) to bear (to take responsibility for or bear consequences)
(transitive, Middle Polish) to slander
Synonym: obmawiać
(transitive, Middle Polish) to throw
Synonym: rzucać
(transitive, Middle Polish) to take; to get, to receive
(transitive, Middle Polish, of plants) to bring, to bear; to fruit
Synonym: przynosić
(transitive, Middle Polish) to hold a position
Synonym: piastować
(transitive, Middle Polish) to progress in a particular way
Hypernym: postępować
(transitive, Middle Polish) to contain
Synonyms: obejmować, zawierać
(transitive, Middle Polish) to dress (to place clothes on someone or something)
Synonym: ubierać
(transitive, Middle Polish) to carry; Further details are uncertain.
- 1593, J. Wujek, Nowy Testament‎^[18], page przedm 14:
  Ktore mieyſca Márcion ták zepſował/ iáko Tertullian świádczy/ że miáſto tego ſłowká Nośmy/ po Graecku φορέσωμεν vczynił/ Będźiem nośić / (φορέσομεν, iednę tylko literę odmieniwſzy.
- 1593, J. Wujek, Nowy Testament‎^[19], page przedm 14:
  Ktorą ſkazę/ y teraz Graeckie exemplarze máią; iáko y ſam Eráſmus przełożył/ Geſtabimus, Nośić będźiemy.
(reflexive with się) to dress (to wear a particular kind of clothing)
Synonym: ubierać się
(reflexive with się) to carry oneself (to behave or conduct in a particular way)
(reflexive with się) to play around with; to toy with (to intend to do for some time) [+ z (instrumental) = with what]
(reflexive with się, of clothes, accessories, etc.) to wear well (to compliment someone's outfit; to go well with)
(reflexive with się) to go through (to experience something constantly)
(reflexive with się, obsolete) to pace (to move frantically and quickly)
(reflexive with się, Middle Polish) to leave, to depart
Synonyms: see Thesaurus:uciekać
(reflexive with się, Middle Polish) to enter
Synonym: wchodzić

Conjugation[edit]

Conjugation of nosić impf
	person	singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		nosić
present tense	1^st	noszę			nosimy
	2^nd	nosisz			nosicie
	3^rd	nosi			noszą
	impersonal	nosi się
past tense	1^st	nosiłem, -(e)m nosił	nosiłam, -(e)m nosiła	nosiłom, -(e)m nosiło	nosiliśmy, -(e)śmy nosili	nosiłyśmy, -(e)śmy nosiły
	2^nd	nosiłeś, -(e)ś nosił	nosiłaś, -(e)ś nosiła	nosiłoś, -(e)ś nosiło	nosiliście, -(e)ście nosili	nosiłyście, -(e)ście nosiły
	3^rd	nosił	nosiła	nosiło	nosili	nosiły
	impersonal	noszono
future tense	1^st	będę nosił, będę nosić	będę nosiła, będę nosić	będę nosiło, będę nosić	będziemy nosili, będziemy nosić	będziemy nosiły, będziemy nosić
	2^nd	będziesz nosił, będziesz nosić	będziesz nosiła, będziesz nosić	będziesz nosiło, będziesz nosić	będziecie nosili, będziecie nosić	będziecie nosiły, będziecie nosić
	3^rd	będzie nosił, będzie nosić	będzie nosiła, będzie nosić	będzie nosiło, będzie nosić	będą nosili, będą nosić	będą nosiły, będą nosić
	impersonal	będzie nosić się
conditional	1^st	nosiłbym, bym nosił	nosiłabym, bym nosiła	nosiłobym, bym nosiło	nosilibyśmy, byśmy nosili	nosiłybyśmy, byśmy nosiły
	2^nd	nosiłbyś, byś nosił	nosiłabyś, byś nosiła	nosiłobyś, byś nosiło	nosilibyście, byście nosili	nosiłybyście, byście nosiły
	3^rd	nosiłby, by nosił	nosiłaby, by nosiła	nosiłoby, by nosiło	nosiliby, by nosili	nosiłyby, by nosiły
	impersonal	noszono by
imperative	1^st	niech noszę			nośmy
	2^nd	noś			noście
	3^rd	niech nosi			niech noszą
active adjectival participle		noszący	nosząca	noszące	noszący	noszące
passive adjectival participle		noszony	noszona	noszone	noszeni	noszone
contemporary adverbial participle		nosząc
verbal noun		noszenie

Derived terms[edit]

interjections

żeby święta ziemia nie nosiła

nouns

phrases

proverbs

suffix

-nośny

verbs

Trivia[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), nosić is one of the most used words in Polish, appearing 8 times in scientific texts, 4 times in news, 4 times in essays, 23 times in fiction, and 20 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 59 times, making it the 1092nd most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

References[edit]

^ Ida Kurcz (1990) “nosić”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎^[1] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 295

Serbo-Croatian[edit]

Etymology[edit]

From nos +‎ -ić.

Pronunciation[edit]

IPA^(key): /nǒsit͡ɕ/
Hyphenation: no‧sić

Noun[edit]

nòsić m (Cyrillic spelling но̀сић)

Diminutive of nos

Declension[edit]

Declension of nosić

	singular	plural
nominative	nosić	nosići
genitive	nosića	nosića
dative	nosiću	nosićima
accusative	nosić	nosiće
vocative	nosiću	nosići
locative	nosiću	nosićima
instrumental	nosićem	nosićima

Silesian[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish nosić.

Pronunciation[edit]

IPA^(key): /ˈnɔɕit͡ɕ/
Rhymes: -ɔɕit͡ɕ
Syllabification: no‧sić

Verb[edit]

nosić impf (indeterminate, imperfective determinate niyś)

(transitive) to carry; to bear
Synonym: smykać

Conjugation[edit]

Conjugation of nosić impf
	person	singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		nosić
present tense	1^st	noszã			noszymy
	2^nd	nosisz			nosicie
	3^rd	nosi			noszōm
past tense	1^st	nosiōłch, nosiōłech, nosiōł żech	nosiyłach nosiyła żech	nosiyłoch¹⁾ nosiyło żech¹⁾	nosiylimy, nosiylichmy	nosiyłymy, nosiyłychmy
	2^nd	nosiōłś, nosiōłeś, nosiōł żeś	nosiyłaś nosiyła żeś	nosiyłoś¹⁾ nosiyło żeś¹⁾	nosiyliście, nosiyli żeście	nosiyłyście, nosiyły żeście
	3^rd	nosiōł	nosiyła	nosiyło	nosiyli	nosiyły
future tense	1^st	bydã nosiōł, bydã nosić	bydã nosiyła, bydã nosić	bydã nosiyło,¹⁾ bydã nosić	bydymy nosiyli, bydymy nosić	bydymy nosiyły, bydymy nosić
	2^nd	bydziesz nosiōł, bydziesz nosić	bydziesz nosiyła, bydziesz nosić	bydziesz nosiyło,¹⁾ bydziesz nosić	bydziecie nosiyli, bydziecie nosić	bydziecie nosiyły, bydziecie nosić
	3^rd	bydzie nosiōł, bydzie nosić	bydzie nosiyła, bydzie nosić	bydzie nosiyło, bydzie nosić	bydōm nosiyli, bydōm nosić	bydōm nosiyły, bydōm nosić
pluperfect tense²⁾	1^st	bōłch nosiōł, bōłech nosiōł, bōł żech nosiōł	byłach nosiyła była żech nosiyła	byłoch nosiyło¹⁾ było żech nosiyło¹⁾	byli my nosiyli, bylichmy nosiyli	były my nosiyły, byłychmy nosiyły
	2^nd	bōłś nosiōł, bōłeś nosiōł, bōł żeś nosiōł	byłaś nosiyła była żeś nosiyła	byłoś nosiyło¹⁾ było żeś nosiyło¹⁾	byliście nosiyli, byli żeście nosiyli	byłyście nosiyły, były żeście nosiyły
	3^rd	bōł nosiōł	była nosiyła	było nosiyło¹⁾	były my nosiyli, byłychmy nosiyli	były nosiyły
conditional	1^st	bych nosiōł	bych nosiyła	byście nosiyli	by my nosiyły, bychmy nosiyły
	2^nd	byś nosiōł	byś nosiyła	byście nosiyli	byście nosiyły
	3^rd	by nosiōł	by nosiyła	by nosiyło	by nosiyli	by nosiyły
imperative	1^st	niych noszã			nośmy
	2^nd	noś			noście
	3^rd	niych nosi			niych noszōm
active adjectival participle		noszōncy	noszōncŏ	noszōnce	noszōncy	noszōnce
passive adjectival participle		noszōny	noszōnŏ	noszōne	noszyni	noszōne
verbal noun		noszynie
¹⁾ Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms. ²⁾ The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Derived terms[edit]

verbs

nanosić impf, naniyś pf
podnosić impf, podniyś pf
przenosić impf, przeniyś pf
roznosić impf, rozniyś pf
unosić impf
wynosić impf, wyniyś pf
zanosić impf, zaniyś pf
ôdnosić impf, ôdniyś pf

nosić

Contents

Old Polish[edit]

Etymology[edit]

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

Verb[edit]

Derived terms[edit]

Descendants[edit]

References[edit]

Polish[edit]

Etymology[edit]

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

Conjugation[edit]

Derived terms[edit]

Trivia[edit]

References[edit]

Further reading[edit]

Serbo-Croatian[edit]

Etymology[edit]

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

Declension[edit]

Silesian[edit]

Etymology[edit]

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

Conjugation[edit]

Derived terms[edit]

Further reading[edit]

Navigation menu

nosić

Old Polish[edit]

Etymology[edit]

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

Verb[edit]

Derived terms[edit]

Descendants[edit]

References[edit]

Polish[edit]

Etymology[edit]

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

Conjugation[edit]

Derived terms[edit]

Trivia[edit]

References[edit]

Further reading[edit]

Serbo-Croatian[edit]

Etymology[edit]

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

Declension[edit]

Silesian[edit]

Etymology[edit]

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

Conjugation[edit]

Derived terms[edit]

Further reading[edit]

Navigation menu

Search