ξυπνάω

Greek

Alternative forms

• ξυπνώ (xypnó) (more formal variant)

Etymology

Inherited from the mediaeval Byzantine Greek ξυπνῶ (xupnô), from Koine Greek ἐξυπνῶ (exupnô), from Ancient Greek ἐξ (ex, “out”) and ὕπνος (húpnos, “sleep”). Also see ἔξυπνος (éxupnos).

Pronunciation

• IPA^(key): /ksiˈpna.o/
• Hyphenation: ξυ‧πνά‧ω

Verb

ξυπνάω • (xypnáo) / ξυπνώ (past ξύπνησα, passive —, ppp ξυπνημένος)

1. (intransitive) to awake, wake up

   Αύριο θα ξυπνήσω νωρίς. ― Ávrio tha xypníso norís. ― Tomorrow I shall wake up early.

2. (transitive) to awaken, wake

   Θα ξυπνήσεις το μωρό με τις φωνές σου. ― Tha xypníseis to moró me tis fonés sou. ― You'll wake the baby with your talking.

3. (figuratively) to become aware, wake up, awaken

   Ξύπνα επιτέλους, η ζωή αλλάζει! ― Xýpna epitélous, i zoḯ allázei! ― Wake up already; life changes!

Conjugation

ξυπνάω / ξυπνώ   (active forms only plus passive perfect participle)

	Active voice ➤
Indicative mood ➤	Imperfective aspect ➤	Perfective aspect ➤
Non-past tenses ➤	Present ➤	Dependent ➤
1 sg	ξυπνάω, ξυπνώ	ξυπνήσω
2 sg	ξυπνάς	ξυπνήσεις
3 sg	ξυπνάει, ξυπνά	ξυπνήσει
1 pl	ξυπνάμε, ξυπνούμε	ξυπνήσουμε, [‑ομε]
2 pl	ξυπνάτε	ξυπνήσετε
3 pl	ξυπνάνε, ξυπνάν, ξυπνούν(ε)	ξυπνήσουν(ε)
Past tenses ➤	Imperfect ➤	Simple past ➤
1 sg	ξυπνούσα, ξύπναγα	ξύπνησα
2 sg	ξυπνούσες, ξύπναγες	ξύπνησες
3 sg	ξυπνούσε, ξύπναγε	ξύπνησε
1 pl	ξυπνούσαμε, ξυπνάγαμε	ξυπνήσαμε
2 pl	ξυπνούσατε, ξυπνάγατε	ξυπνήσατε
3 pl	ξυπνούσαν(ε), ξύπναγαν, (ξυπνάγανε)	ξύπνησαν, ξυπνήσαν(ε)
Future tenses ➤	Continuous ➤	Simple ➤
1 sg	θα ξυπνάω, θα ξυπνώ ➤	θα ξυπνήσω ➤
2,3 sg, 1,2,3 pl	θα ξυπνάς, …	θα ξυπνήσεις, …
	Perfect aspect ➤
Present perfect ➤	έχω, έχεις, … ξυπνήσει	είμαι, είσαι, … ξυπνημένος, ‑η, ‑ο ➤ (also passive voice)
Past perfect ➤	είχα, είχες, … ξυπνήσει	ήμουν, ήσουν, … ξυπνημένος, ‑η, ‑ο
Future perfect ➤	θα έχω, θα έχεις, … ξυπνήσει	θα είμαι, θα είσαι, … ξυπνημένος, ‑η, ‑ο
Subjunctive mood ➤	Formed using present, dependent (for simple past) or present perfect from above with a particle (να, ας).
Imperative mood ➤	Imperfective aspect	Perfective aspect
2 sg	ξύπνα, ξύπναγε	ξύπνησε, ξύπνα
2 pl	ξυπνάτε	ξυπνήστε
Other forms
Active present participle ➤	ξυπνώντας ➤
Active perfect participle ➤	έχοντας ξυπνήσει ➤
Passive perfect participle ➤	ξυπνημένος, -η, -ο1 ➤
Nonfinite form ➤	ξυπνήσει
Notes     Appendix:Greek verbs	1. The passive perfect participle, mostly found in compounds.  • (…) optional or informal.   […] rare.   {…} learned, archaic.  • Multiple forms are shown in order of reducing frequency.  • Periphrastic imperative forms may be produced using the subjunctive.

Related terms

• αγουροξυπνημένος (agouroxypniménos, “half-awake”)
• ξύπνημα (xýpnima, “awakening”)
• ξυπνημένος (xypniménos, “awoken”, rare participle)
• ξυπνητήρι n (xypnitíri, “alarm clock”)
• ξυπνητός (xypnitós, “awake”)
• ξυπνητούρια n pl (xypnitoúria)
• ξύπνιος (xýpnios, “awake; smart”)
• ξύπνος m (xýpnos)
• ξυπνός (xypnós, “clever”) (έξυπνος (éxypnos))

• and see: έξυπνος (éxypnos, “clever”)

See also

• νυστάζω (nystázo, “to be tired”)
• ξενυχτάω (xenychtáo, “to stay up all night”)