pozwolić

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

From po- +‎ zwolić. First attested in the fifteenth century. Compare Old Slovak povoliť.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /pɔzvɔlʲit͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /pɔzvɔlʲit͡ɕ/

Verb

[edit]

pozwolić pf

  1. to allow; to agree, to assent [with ku (+ dative) ‘(to) what’]
    • 1930 [c. 1455], “Jud”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[1], 11, 17:
      Y poslal posli ku krolyowy edomskemu, rzekøcz: Przepuscz myø, acz przedø przes twø zemyø. Gen nye chcyal pozwolycz ku gego proszbam (qui noluit acquiescere precibus eius)
      [I posłał posły ku krolowi edomskiemu rzekąc: «Przepuść mię, ać przedę przez twą ziemię», jen nie chciał pozwolić ku jego prośbam (qui noluit acquiescere precibus eius)]

Descendants

[edit]
  • Polish: pozwolić
  • Silesian: pozwolić

References

[edit]
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “pozwolić”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pozwolić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish pozwolić. By surface analysis, po- +‎ zwolić. Compare Kashubian pòzwòlëc.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɔlit͡ɕ
  • Syllabification: po‧zwo‧lić

Verb

[edit]

pozwolić pf (imperfective pozwalać)

  1. (intransitive) to allow (to give permission; to not obstruct) [with dative ‘whom’; in addition, with na (+ accusative) ‘what’; or with infinitive or żeby (+ infinitive or past-tense clause) ‘to do what’]
    Synonym: dać
    Antonyms: zabronić, zakazać
  2. (intransitive) to permit (to allow legally) [with dative ‘whom’; in addition, with na (+ accusative) ‘what’; or with infinitive ‘to do what’]
    Synonyms: dozwolić, zezwolić
  3. (intransitive) to allow, to permit (to cause something to be possible) [with na (+ accusative) ‘what’; or with infinitive ‘to do what’]
    Synonym: umożliwić
  4. (reflexive with sobie) to allow oneself, to let oneself (to give permission to oneself to do something that might otherwise be considered inappropriate) [with infinitive ‘to do what’; or with na (+ accusative) ‘what’]
  5. (reflexive with sobie) to allow oneself, to let oneself (to do something that one considers they ought to do) [with infinitive ‘to do what’]
  6. (transitive, obsolete) to grant, to accord, to give [with accusative or genitive]
    Synonyms: udzielić, użyczyć

Verb

[edit]

pozwolić pf

  1. (in the second and third person, literary) used as a polite construction in various situations
  2. (in the second and third person) used to ask the listener to follow the speaker [with z (+ instrumental) ‘the speaker’]

Conjugation

[edit]
Conjugation of pozwolić pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive pozwolić
future tense 1st pozwolę pozwolimy
2nd pozwolisz pozwolicie
3rd pozwoli pozwolą
impersonal pozwoli się
past tense 1st pozwoliłem,
-(e)m pozwolił
pozwoliłam,
-(e)m pozwoliła
pozwoliłom,
-(e)m pozwoliło
pozwoliliśmy,
-(e)śmy pozwolili
pozwoliłyśmy,
-(e)śmy pozwoliły
2nd pozwoliłeś,
-(e)ś pozwolił
pozwoliłaś,
-(e)ś pozwoliła
pozwoliłoś,
-(e)ś pozwoliło
pozwoliliście,
-(e)ście pozwolili
pozwoliłyście,
-(e)ście pozwoliły
3rd pozwolił pozwoliła pozwoliło pozwolili pozwoliły
impersonal pozwolono
conditional 1st pozwoliłbym,
bym pozwolił
pozwoliłabym,
bym pozwoliła
pozwoliłobym,
bym pozwoliło
pozwolilibyśmy,
byśmy pozwolili
pozwoliłybyśmy,
byśmy pozwoliły
2nd pozwoliłbyś,
byś pozwolił
pozwoliłabyś,
byś pozwoliła
pozwoliłobyś,
byś pozwoliło
pozwolilibyście,
byście pozwolili
pozwoliłybyście,
byście pozwoliły
3rd pozwoliłby,
by pozwolił
pozwoliłaby,
by pozwoliła
pozwoliłoby,
by pozwoliło
pozwoliliby,
by pozwolili
pozwoliłyby,
by pozwoliły
impersonal pozwolono by
imperative 1st niech pozwolę pozwólmy
2nd pozwól pozwólcie
3rd niech pozwoli niech pozwolą
passive adjectival participle pozwolony pozwolona pozwolone pozwoleni pozwolone
anterior adverbial participle pozwoliwszy
verbal noun pozwolenie

Derived terms

[edit]
nouns
verbs

Descendants

[edit]

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pozwolić is one of the most used words in Polish, appearing 12 times in scientific texts, 31 times in news, 31 times in essays, 23 times in fiction, and 40 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 109 times, making it the 572nd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “pozwolić”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 426

Further reading

[edit]
  • pozwolić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • pozwolić in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pozwolić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pozwolić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • POZWOLIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 05.11.2016
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pozwolić”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “pozwolić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pozwolić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 922
  • pozwolić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish pozwolić.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /pɔˈzvɔ.lit͡ɕ/
  • Rhymes: -ɔlit͡ɕ
  • Syllabification: po‧zwo‧lić

Verb

[edit]

pozwolić pf (imperfective pozwŏlać)

  1. (transitive) to allow, to permit, to consent to

Conjugation

[edit]
Conjugation of pozwolić pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive pozwolić
future tense 1st pozwolã pozwolymy
2nd pozwolisz pozwolicie
3rd pozwoli pozwolōm
past tense 1st pozwoliłch,
pozwoliłech,
pozwolił żech
pozwoliłach
pozwoliła żech
pozwoliłoch1)
pozwoliło żech
1)
pozwolilimy,
pozwolilichmy
pozwoliłymy,
pozwoliłychmy
2nd pozwoliłś,
pozwoliłeś,
pozwolił żeś
pozwoliłaś
pozwoliła żeś
pozwoliłoś1)
pozwoliło żeś
1)
pozwoliliście,
pozwolili żeście
pozwoliłyście,
pozwoliły żeście
3rd pozwolił pozwoliła pozwoliło pozwolili pozwoliły
pluperfect tense2)
1st bōłch pozwolił,
bōłech pozwolił,
bōł żech pozwolił
byłach pozwoliła
była żech pozwoliła
byłoch pozwoliło1)
było żech pozwoliło
1)
byli my pozwolili,
bylichmy pozwolili
były my pozwoliły,
byłychmy pozwoliły
2nd bōłś pozwolił,
bōłeś pozwolił,
bōł żeś pozwolił
byłaś pozwoliła
była żeś pozwoliła
byłoś pozwoliło1)
było żeś pozwoliło
1)
byliście pozwolili,
byli żeście pozwolili
byłyście pozwoliły,
były żeście pozwoliły
3rd bōł pozwolił była pozwoliła było pozwoliło1)
były my pozwolili,
byłychmy pozwolili
były pozwoliły
conditional 1st bych pozwolił bych pozwoliła byście pozwolili by my pozwoliły,
bychmy pozwoliły
2nd byś pozwolił byś pozwoliła byście pozwolili byście pozwoliły
3rd by pozwolił by pozwoliła by pozwoliło by pozwolili by pozwoliły
imperative 1st niych pozwolã pozwolmy
2nd pozwol pozwolcie
3rd niych pozwoli niych pozwolōm
passive adjectival participle pozwolōny pozwolōnŏ pozwolōne pozwolyni pozwolōne
verbal noun pozwolynie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Derived terms

[edit]
nouns

Further reading

[edit]