spowiadać

Old Polish

Alternative forms

• spowiedać

Etymology

From s- +‎ powiadać. First attested in the end of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /spɔvjadat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /spɔvjadat͡ɕ/

Verb

spowiadać impf (perfective spowiedzieć or wyspowiadać)

1. (reflexive with się) to proclaim
   • 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], section 19,7:

     Day slawø panv bogv israhelskyemv a spowyaday syø (confitere)

     [Daj sławę Panu Bogu israhelskiemu a spowiadaj się (confitere)]

2. (transitive or reflexive with się, attested in Lesser Poland) to praise; to spread good word about someone; to make famous
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 7, 18:

     Spowadacz se bødø (confitebor) gospodnu podlug prawdi iego

     [Spowiadać sie będę (confitebor) Gospodnu podług prawdy jego]

3. (Christianity, attested in Greater Poland) to shrive (to hear a confession)
   • 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 423, Poznań:

     Iacoszm panø kaliszkø spowedal i bozim czalem oprawil

     [Jakośm panią kaliską spowiedał i Bożym Ciałem oprawił]

4. (reflexive with się, Christianity, attested in Greater Poland, Lesser Poland) to confess, to shrive (to disclose sins) [with dative or przed (+ instrumental) ‘to/in whom’, along with genitive or z (+ genitive) ‘about what’]

   Synonym: wspowiadać się

   • 1959 [1426], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1222, Poznań:

     Yacosm byl nemoczen Welą (leg. w Wielą) Nedzela prawą nemoczą hy spowadalem za

     [Jakośm był niemocen w Wielą Niedzielą prawą niemocą hi spowiadałem się]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[3], Krakow, page 174b:

     Nechacz szø ten tho lud pred tobø spoueda a thy ge przesegnag

     [Niechać się ten to lud przed tobą spowieda a ty je przeżegnaj]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[4], Krakow, page 14a:

     Bichom *szo nauczyly svich grzecof spouedacz a pokuthø sza ne strogicz

     [Bychom się nauczyli swych grzechow spowiedać a pokutę za nie strojić]

   • End of the 14th century, Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 1:

     Szpowadami szø bogw naszemw milemw, yszeszmi szgrzeszili

     [Spowiadamy sie Bogu naszemu miłemu, iżesmy zgrzeszyli]

Related terms

adjective

• spowiedniczy

 

nouns

• spowiednik
• spowiedź

 

verbs

• powiedzieć pf, powiadać impf

 

Descendants

• Polish: spowiadać

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “spowiadać, spowiedać, spowiadać się, spowiedać się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• spowiedać (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish spowiadać. By surface analysis, s- +‎ powiadać.

Pronunciation

• IPA^(key): /spɔˈvja.dat͡ɕ/

• Audio 1; “spowiadać”:

  (file)

• Audio 2; “spowiadać się”:

  (file)

• Rhymes: -adat͡ɕ
• Syllabification: spo‧wia‧dać

Verb

spowiadać impf (perfective wyspowiadać or (obsolete) spowiedzieć)

1. (transitive, Christianity) to shrive (to hear a confession)

   Synonyms: słuchać spowiedzi, udzielać spowiedzi

   Przed mszą ksiądz spowiadał wiernych. ― Before Mass, the priest heard confessions from the faithful.

2. (transitive) to grill, to press (to interrogate; to question aggressively or harshly, especially to try and get an explanation) [with z (+ genitive) ‘about what’]
3. (reflexive with się, Christianity) to confess, to shrive (to disclose sins) [with u (+ genitive) ‘to whom’] [with z (+ genitive) ‘about what’]

   Synonym: jednać się z Bogiem

4. (reflexive with się) to let slip (to reveal a secret, especially by coercion) [with dative ‘to whom’ and z (+ genitive) ‘what’]
5. (reflexive with się) to confide, to confide in (to say something in confidence) [with dative or przed (+ instrumental) ‘to/in whom’, along with z (+ genitive) ‘about what’]

   Synonym: zwierzać się

Conjugation

Conjugation of spowiadać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		spowiadać
present tense	1st	spowiadam			spowiadamy
	2nd	spowiadasz			spowiadacie
	3rd	spowiada			spowiadają
	impersonal	spowiada się
past tense	1st	spowiadałem, -(e)m spowiadał	spowiadałam, -(e)m spowiadała	spowiadałom, -(e)m spowiadało	spowiadaliśmy, -(e)śmy spowiadali	spowiadałyśmy, -(e)śmy spowiadały
	2nd	spowiadałeś, -(e)ś spowiadał	spowiadałaś, -(e)ś spowiadała	spowiadałoś, -(e)ś spowiadało	spowiadaliście, -(e)ście spowiadali	spowiadałyście, -(e)ście spowiadały
	3rd	spowiadał	spowiadała	spowiadało	spowiadali	spowiadały
	impersonal	spowiadano
future tense	1st	będę spowiadał, będę spowiadać	będę spowiadała, będę spowiadać	będę spowiadało, będę spowiadać	będziemy spowiadali, będziemy spowiadać	będziemy spowiadały, będziemy spowiadać
	2nd	będziesz spowiadał, będziesz spowiadać	będziesz spowiadała, będziesz spowiadać	będziesz spowiadało, będziesz spowiadać	będziecie spowiadali, będziecie spowiadać	będziecie spowiadały, będziecie spowiadać
	3rd	będzie spowiadał, będzie spowiadać	będzie spowiadała, będzie spowiadać	będzie spowiadało, będzie spowiadać	będą spowiadali, będą spowiadać	będą spowiadały, będą spowiadać
	impersonal	będzie spowiadać się
conditional	1st	spowiadałbym, bym spowiadał	spowiadałabym, bym spowiadała	spowiadałobym, bym spowiadało	spowiadalibyśmy, byśmy spowiadali	spowiadałybyśmy, byśmy spowiadały
	2nd	spowiadałbyś, byś spowiadał	spowiadałabyś, byś spowiadała	spowiadałobyś, byś spowiadało	spowiadalibyście, byście spowiadali	spowiadałybyście, byście spowiadały
	3rd	spowiadałby, by spowiadał	spowiadałaby, by spowiadała	spowiadałoby, by spowiadało	spowiadaliby, by spowiadali	spowiadałyby, by spowiadały
	impersonal	spowiadano by
imperative	1st	niech spowiadam			spowiadajmy
	2nd	spowiadaj			spowiadajcie
	3rd	niech spowiada			niech spowiadają
active adjectival participle		spowiadający	spowiadająca	spowiadające	spowiadający	spowiadające
passive adjectival participle		spowiadany	spowiadana	spowiadane	spowiadani	spowiadane
contemporary adverbial participle		spowiadając
verbal noun		spowiadanie

Derived terms

nouns

• spowiadacz
• spowiadalnica

 

Related terms

adjectives

• spowiedniczy
• spowiedny
• spowiedziowy

 

nouns

• spowiedka
• spowiednia
• spowiednica
• spowiedniczka
• spowiednik
• spowiedź

 

verbs

• powiedzieć pf, powiadać impf

 

Further reading

• spowiadać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• spowiadać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “spowiedać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “spowiedać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “SPOWIEDAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 15.12.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “spowiadać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “spowiadać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “spowiadać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 325