मृत

See also: मत, मूत, मौत, मातृ, मातें, मति, माता, and मिति

Hindi

Etymology

(deprecated template usage) Borrowed from Sanskrit मृत (mṛta). Doublet of मुआ (muā) and मुरदा (murdā).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /mɾɪt̪/

Adjective

मृत • (mŕt)

1. dead, deceased

   Synonyms: मरा (marā), मुर्दा (murdā)

   Antonyms: ज़िंदा (zindā), जीवित (jīvit)

Derived terms

• मृतप्राय (mŕtaprāy, “nearly dead”)

Related terms

• मृत्यु (mŕtyu, “death”)

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “मृत”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

---

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *mr̥tás, from Proto-Indo-Iranian *mr̥tás, from Proto-Indo-European *mr̥tós (“dead”), from *mer- (“to die”). Cognate with Latin mortuus, Ancient Greek βροτός (brotós), Avestan 𐬨𐬆𐬭𐬆𐬙𐬀 (mər^əta), Persian مرده (morde). See also मर्त (márta), derived from a related root.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /mr̩.tɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈmr̩.t̪ɐ/

Adjective

मृत • (mṛtá)

1. dead, deceased, death-like, torpid, rigid
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.18.3:

     इमे जीवा वि मृतैराववृत्रन्नभूद्भद्रा देवहूतिर्नो अद्य ।

     ime jīvā vi mṛtairāvavṛtrannabhūdbhadrā devahūtirno adya.

     Divided from the dead are these, the living: now be our calling on the Gods successful.

2. departed, vanished (as consciousness)
3. vain, useless
4. calcined, reduced (said of metals)

Declension

Masculine a-stem declension of मृत (mṛtá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मृतः mṛtáḥ	मृतौ / मृता¹ mṛtaú / mṛtā́¹	मृताः / मृतासः¹ mṛtā́ḥ / mṛtā́saḥ¹
Vocative	मृत mṛ́ta	मृतौ / मृता¹ mṛ́tau / mṛ́tā¹	मृताः / मृतासः¹ mṛ́tāḥ / mṛ́tāsaḥ¹
Accusative	मृतम् mṛtám	मृतौ / मृता¹ mṛtaú / mṛtā́¹	मृतान् mṛtā́n
Instrumental	मृतेन mṛténa	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृतैः / मृतेभिः¹ mṛtaíḥ / mṛtébhiḥ¹
Dative	मृताय mṛtā́ya	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृतेभ्यः mṛtébhyaḥ
Ablative	मृतात् mṛtā́t	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृतेभ्यः mṛtébhyaḥ
Genitive	मृतस्य mṛtásya	मृतयोः mṛtáyoḥ	मृतानाम् mṛtā́nām
Locative	मृते mṛté	मृतयोः mṛtáyoḥ	मृतेषु mṛtéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of मृता (mṛtā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मृता mṛtā́	मृते mṛté	मृताः mṛtā́ḥ
Vocative	मृते mṛ́te	मृते mṛ́te	मृताः mṛ́tāḥ
Accusative	मृताम् mṛtā́m	मृते mṛté	मृताः mṛtā́ḥ
Instrumental	मृतया / मृता¹ mṛtáyā / mṛtā́¹	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृताभिः mṛtā́bhiḥ
Dative	मृतायै mṛtā́yai	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृताभ्यः mṛtā́bhyaḥ
Ablative	मृतायाः / मृतायै² mṛtā́yāḥ / mṛtā́yai²	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृताभ्यः mṛtā́bhyaḥ
Genitive	मृतायाः / मृतायै² mṛtā́yāḥ / mṛtā́yai²	मृतयोः mṛtáyoḥ	मृतानाम् mṛtā́nām
Locative	मृतायाम् mṛtā́yām	मृतयोः mṛtáyoḥ	मृतासु mṛtā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of मृत (mṛtá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मृतम् mṛtám	मृते mṛté	मृतानि / मृता¹ mṛtā́ni / mṛtā́¹
Vocative	मृत mṛ́ta	मृते mṛ́te	मृतानि / मृता¹ mṛ́tāni / mṛ́tā¹
Accusative	मृतम् mṛtám	मृते mṛté	मृतानि / मृता¹ mṛtā́ni / mṛtā́¹
Instrumental	मृतेन mṛténa	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृतैः / मृतेभिः¹ mṛtaíḥ / mṛtébhiḥ¹
Dative	मृताय mṛtā́ya	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृतेभ्यः mṛtébhyaḥ
Ablative	मृतात् mṛtā́t	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृतेभ्यः mṛtébhyaḥ
Genitive	मृतस्य mṛtásya	मृतयोः mṛtáyoḥ	मृतानाम् mṛtā́nām
Locative	मृते mṛté	मृतयोः mṛtáyoḥ	मृतेषु mṛtéṣu
Notes	¹Vedic

Noun

मृत • (mṛtá) stem, n

1. death
2. = चैत्य (caitya), a grave
3. begging, food or alms obtained by begging

Declension

Neuter a-stem declension of मृत (mṛtá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	मृतम् mṛtám	मृते mṛté	मृतानि / मृता¹ mṛtā́ni / mṛtā́¹
Vocative	मृत mṛ́ta	मृते mṛ́te	मृतानि / मृता¹ mṛ́tāni / mṛ́tā¹
Accusative	मृतम् mṛtám	मृते mṛté	मृतानि / मृता¹ mṛtā́ni / mṛtā́¹
Instrumental	मृतेन mṛténa	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृतैः / मृतेभिः¹ mṛtaíḥ / mṛtébhiḥ¹
Dative	मृताय mṛtā́ya	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृतेभ्यः mṛtébhyaḥ
Ablative	मृतात् mṛtā́t	मृताभ्याम् mṛtā́bhyām	मृतेभ्यः mṛtébhyaḥ
Genitive	मृतस्य mṛtásya	मृतयोः mṛtáyoḥ	मृतानाम् mṛtā́nām
Locative	मृते mṛté	मृतयोः mṛtáyoḥ	मृतेषु mṛtéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Tamil: மிருதம் (mirutam)

Related terms

• मरति (márati)

References

• Monier Williams (1899) “मृत”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0827.