osoba

See also: òsoba, ôsoba, and osobą

Czech

Etymology

Inherited from Old Czech osoba, from Proto-Slavic *osoba.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈosoba]

• audio

  (file)

Noun

osoba f

1. person
2. (grammar) person

Declension

Declension of osoba (hard feminine)

	singular	plural
nominative	osoba	osoby
genitive	osoby	osob
dative	osobě	osobám
accusative	osobu	osoby
vocative	osobo	osoby
locative	osobě	osobách
instrumental	osobou	osobami

Related terms

• osobitost f
• osobitý
• osobní m
• osobnost f
• zosobnění

 

Further reading

• osoba in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
• osoba in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
• osoba in Internetová jazyková příručka

Old Czech

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *osoba.

Pronunciation

• IPA^(key): (13^th CE) /ˈosoba/
• IPA^(key): (15^th CE) /ˈosoba/

Noun

osoba f

1. being (thing that exists from its properties)
2. form, appearance, shape
3. image, simile
4. form; manner of existence
5. (Christianity) body and blood (bread and wine) of the Sacrament of the Eucharist (Is there an English equivalent to this definition?)
6. (Christianity) person (any one of the three hypostases of the Holy Trinity: the Father, Son, or Holy Spirit)
7. person
8. person (in conjunction with another nominal; someone specific and not someone else)
9. (grammar) person

Declension

Declension of osoba (hard a-stem)

	singular	dual	plural
nominative	osoba	osobě	osoby
genitive	osoby	osobú	osob
dative	osobě	osobama	osobám
accusative	osobu	osobě	osoby
vocative	osobo	osobě	osoby
locative	osobě	osobú	osobách
instrumental	osobú	osobama	osobami

This table shows the most common forms around the 13th century.
See also Appendix:Old Czech nouns and Appendix:Old Czech pronunciation.

Derived terms

adjectives

• osoblivý
• osobný
• osob̕ený

 

adverbs

• osobně
• osobě

 

nouns

• osobenie
• osobenstvie
• osobie
• osobitel
• osobnost
• osobstvo

 

verbs

• osobiti pf, osobovati impf

 

Descendants

• Czech: osoba

Further reading

• Jan Gebauer (1903–1916), “osoba”, in Slovník staročeský (in Czech), Prague: Česká grafická společnost "unie", Česká akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *osoba. First attested in the mid 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɔsɔba/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɔsɔba/

Noun

osoba f

1. essence (quality that makes up or determines a being)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎^[1], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ath 29, sim. Puł:

     Bog gest z osoby (ex substantia) albo sz postawy oczczowy... vrodzon, a czlowekem gest z osoby (ex substantia) maczerzyny

     [Bog jest z osoby (ex substantia) albo z postawy oćcowy... urodzon, a człowiekiem jest z osoby (ex substantia) macierzyny]

2. person

   Synonyms: człowiek, twarz

   • 1930 [Fifteenth century], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], section 1,17:

     Niżadnemu rozdział nie będzie miedzy osobami (nulla erit distantia personarum) sąsiednimi, takież małego jako wielikiego przesłyszcie ani przymiecie czyjejkoli osoby (personam), bo sąd boży jest

     [Nyzadnemv rosdzal nye *bodze myedzi osobami (nulla erit distantia personarum) søszetnimi, takesz malego iako wyelikyego przesliscze, ani przymyecze czyeykoli osoby (personam), bo søød bozi iest]

3. form, appearance, shape
   • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, page 300:

     Othvorzylo szya nyebo y stapyl dvch szvyąthy w czyelney oszobye (corporali specie Luc 3, 22), yakoby goląbycza, nan

     [Otworzyło się niebo i zstąpił Duch Święty w cielnej osobie (corporali specie Luc 3, 22) jakoby gołębica, nań]

4. type, species, kind
   • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 112:

     Vrząndnyczi... ot ludzy... ot ktorichkoly rzeczi, kupy ktoregokoly bi rodzayu albo ossobi (cuiuscumque generis vel speciei)... bilibi, targowego braacz nye mayąn

     [Urzędnicy... ot ludzi... ot ktorychkoli rzeczy kupi, ktoregokoli by rodzaju albo osoby (cuiuscumque generis vel speciei)... byłyby, targowego brać nie mają]

Declension

Declension of -

	singular	dual	plural
nominative	—	—	—
genitive	osoby	—	—
dative	—	—	—
accusative	—	—	—
instrumental	—	—	osobami
locative	osobie	—	—
vocative	—	—	—

Derived terms

adjectives

• osobliwy
• osobny

 

adverbs

• na osobiu
• na osobnicy
• osobie
• osobliwie
• osobnie
• osobno
• w swej osobie
• z osobna

 

nouns

• osobienie
• osobnoć
• osobność

 

verb

• osobić pf

 

Descendants

• Polish: osoba
• Silesian: ôsoba, osoba

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “osoba”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish osoba, from Proto-Slavic *osoba.

Pronunciation

• IPA^(key): /ɔˈsɔ.ba/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɔba
• Syllabification: o‧so‧ba

Noun

osoba f (diminutive osóbka)

1. person

   Synonyms: człowiek, twarz

2. (grammar) person
3. (obsolete or Masuria) form, appearance, shape; persona
4. (Middle Polish, theater) character in a play
5. → (narratology) character in any work [+genitive = of what]

   Synonym: postać

6. person (in conjunction with another nominal; someone specific and not someone else)

   osoba ministra ― the minister/the minister's person

   osoba autora ― the author/the author's person

   osoba króla ― the king/the king's person

   osoba papieża ― the pope/the pope's person

   osoba władcy ― the ruler/the ruler's person

7. (humorous, obsolete) personality, notable, figure (well-known person)

   Synonym: osobistość

8. (Middle Polish) property, essence (quality that makes up or determines a being)
9. (Middle Polish, Christianity) person (any one of the three hypostases of the Holy Trinity: the Father, Son, or Holy Spirit)
10. (Middle Polish, Christianity) body and blood (bread and wine) of the Sacrament of the Eucharist (Is there an English equivalent to this definition?)
11. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
    • 1563, Biblija (tzw. brzeska)‎^[3], page 120c marg:

      W Greckim ſtoi Hypoſtáſis/ ktore słowo poſpolićie po Polſku wykłádáią bytnoſćią ábo iſtnoſćią/ ábo też oſobą/ wſzákoż káżdemu tu ná wolą dano niech káżdy iákich chce wykłádow vżywa/ gdyż trudno thy słowá Greckie właśnie wyráżone być máią ięzykiem náſzim.

Declension

Declension of osoba

	singular	plural
nominative	osoba	osoby
genitive	osoby	osób
dative	osobie	osobom
accusative	osobę	osoby
instrumental	osobą	osobami
locative	osobie	osobach
vocative	osobo	osoby

Derived terms

adjectives

• osobistościowy
• osobisty
• osobkowy
• osobliwościowy
• osobliwy
• osobniczy
• osobnikowy
• osobnopłciowy
• osobny
• osobopoznawczy
• osobotwórczy
• osobowomęski
• osobowościowotwórczy
• osobowościowy
• osobowy

 

adverbs

• osobie
• osobiście
• osobliwie
• osobniczo
• (obsolete) osobnie
• osobno
• osobowo
• osobowościowo
• we własnej osobie

 

nouns

• osoba dramatu
• osoba fizyczna
• osoba prawna
• osoba publiczna
• osoba trzecia
• osobca
• osobistość
• (obsolete) osobliwek
• osobliwostka
• osobliwość
• (obsolete) osobnia
• osobniak
• (Middle Polish) osobnica
• (obsolete) osobnictwo
• osobniczka
• osobniczość
• osobnik
• (obsolete) osobnikowość
• osobność
• osobodzień
• osobogodzina
• osobokilometr
• osobość
• osobowość
• osobówka
• osóbek

 

verb

• (obsolete) osobkować impf
• (obsolete) osobować impf

 

Related terms

adjective

• bezosobowy

 

adverb

• bezosobowo

 

nouns

• bezosobnik
• bezosobowość

 

Collocations

Collocations

• ważna osoba ― important person
• święta osoba ― holy person
• państwowa osoba ― state person
• poważna osoba ― serious person
• zawodowa osoba ― professional person
• indywidualne osoby ― individual persons
• konkretna osoba ― particular person
• obca osoba ― strange person
• rozmaite osoby ― various people
• żywa osoba ― living person
• wspaniała osoba ― great person
• pojedyncze osoby ― single persons
• podejrzana osoba ― suspicious person
• ukochaa osoba ― loved person
• osoba publiczna ― public person
• osoba ubezwłasnowolniona ― incapacitated person
• osoba postronna ― bystander
• osoba prywatna ― private person
• osoba zmarła ― the person died
• osoba prawna ― legal person
• osoba winna ― guilty person
• osoba dorosła ― adult
• osoba ograniczona ― limited person
• osoba ubezpieczona ― insured person
• osoba niepełnosprawna ― disabled person
• sprawa osoby ― person's thing/issue/affair/business
• życie osoby ― person's life
• prawo osoby ― the right of a person
• praca osoby ― the work of a person
• grupa osób ― group of people
• zespół osób ― team of people
• głos osoby ― person's vote
• sytuacja osoby ― person's situation
• śmierć osoby ― death of a person
• wola osoby ― person's will
• rodzina osoby ― person's family
• stanowisko osoby ― person's position
• rozwój osoby ― person development
• rola osoby ― role of the person
• zdrowie osoby ― health of the person
• opinia osoby ― person's opinion
• wiedza osoby ― person's knowledge
• wolność osoby ― freedom of a person
• ochrona osoby ― protection of a person
• zgoda osoby ― consent of a person
• pozycja osoby ― person's position
• nazwisko osoby ― person's name
• zachowanie osoby ― behavior of a person
• los osoby ― the fate of a person
• kategoria osób ― category of people
• odpowiedzialność osoby ― person's responsibility
• własność osoby ― property of a person
• wrażenie osoby ― impression of a person
• cecha osoby ― feature of a person
• obecność osoby ― the presence of a person
• majątek osoby ― person's property
• relacja osób ― relationship of people
• funkcjonowanie osoby ― functioning of a person
• postawa osoby ― person's attitude
• fotografia osoby ― photography of a person
• dusza osoby ― soul of a person
• umysł osoby ― mind of a person
• intencja osoby ― person's intention
• utrata osoby ― loss of a person
• szkoda osoby ― damage to a person
• żądanie osoby ― person's request
• osoba czynności ― person of action
• osoba jakiegoś pochodzenia ― person of some origin

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), osoba is one of the most used words in Polish, appearing 21 times in scientific texts, 109 times in news, 29 times in essays, 23 times in fiction, and 14 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 196 times, making it the 279th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• osoba in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• osoba in Polish dictionaries at PWN
• “osoba”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish], 2010-2023
• “OSOBA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807-1814), “osoba”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861), “osoba”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “osoba”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 856
• Zofia Stamirowska (1987-2021), “osoba”, in Anna Basara, editor, Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, volume 5, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, →ISBN, page 178
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “osoba”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)

Serbo-Croatian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *osoba.

Pronunciation

• IPA^(key): /ôsoba/
• Hyphenation: o‧so‧ba

Noun

ȍsoba f (Cyrillic spelling о̏соба)

1. person

Declension

Declension of osoba

	singular	plural
nominative	osoba	osobe
genitive	osobe	osoba
dative	osobi	osobama
accusative	osobu	osobe
vocative	osobo	osobe
locative	osobi	osobama
instrumental	osobom	osobama

Silesian

Pronunciation

• IPA^(key): /ɔˈsɔba/
• Rhymes: -ɔba
• Syllabification: o‧so‧ba

Noun

osoba f

1. Alternative spelling of ôsoba
   • 2013, Waldemar Szymczyk, editor, Rajzyntasza‎^[4], →ISBN, archived from the original on December 1, 2021, page 34:

     W brutalnej burdzie zginęła jedna osoba, czternaścioro rannych przewieziono już do szpitala.

     One person died in a brutal brawl, and the fourteen injured have already been transfered to the hospital.

Slovak

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *osoba.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɔsɔba/

Noun

osoba f (genitive singular osoby, nominative plural osoby, genitive plural osôb, declension pattern of žena)

1. person
2. (grammar) person

Declension

Declension of osoba

	singular	plural
nominative	osoba	osoby
genitive	osoby	osôb
dative	osobe	osobám
accusative	osobu	osoby
locative	osobe	osobách
instrumental	osobou	osobami

Related terms

• osobnosť f
• osobitosť f
• osobitý
• osobný
• osôbka
• zosobnenie n

References

• osoba in Slovak dictionaries at slovnik.juls.savba.sk