ချုပ်
Jump to navigation
Jump to search
See also: ချပ်
Burmese
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Sino-Tibetan *ʔ-(d/g)rup (“to sew”). Cognate with Tibetan འདྲུབ་ ('drub, “idem”) (STEDT khyup "sew, bind; confine; cut off; imprison; control, rule").
The other senses, such as "confine", "control", and "summarize", are all considered equivalent to the "sew" sense by MED, as a form of "binding".
Pronunciation
[edit]- IPA(key): /t͡ɕʰoʊʔ/
- Romanization: MLCTS: hkyup • ALA-LC: khyupʻ • BGN/PCGN: chok • Okell: hcouʔ
Verb
[edit]ချုပ် • (hkyup)
- to sew (join pieces of fabric by means of needle and thread), bind, stitch
- to hamper the free movement of someone or something, bind
- to confine, detain
- to control, withhold
- to head, lead
- to summarize, abridge
- to make colors fast
- to suffer from (some form of constriction in the bowels)
- to make an obligation (such as a contract) binding, sign (a contract)
- to come to an end, bring to a close, cease
Derived terms
[edit]- ကတိခံဝန်ချုပ် (ka.ti.hkam-wanhkyup)
- ကတိစာချုပ် (ka.ti.cahkyup)
- ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် (ka-kwaire:u:ci:hkyup)
- ခံဝန်ချုပ် (hkam-wanhkyup)
- ချုပ်ကိုင် (hkyupkuing)
- ချုပ်ချယ် (hkyuphkyai)
- ချုပ်ခုံ (hkyuphkum)
- ချုပ်ငြိမ်း (hkyupngrim:)
- ချုပ်စာ (hkyupca)
- ချုပ်ဆို (hkyuphcui)
- ချုပ်ဆေး (hkyuphce:)
- ချုပ်တည်း (hkyuptany:)
- ချုပ်ထိုင်း (hkyuphtuing:)
- ချုပ်နှောင် (hkyuphnaung)
- ချုပ်ရက် (hkyup-rak)
- ချုပ်ရိုး (hkyup-rui:)
- ခြေချုပ် (hkrehkyup)
- ခြေချုပ်မိ (hkrehkyupmi.)
- ခေါင်ချုပ် (hkaunghkyup)
- ဂိုဏ်းချုပ် (guin:hkyup)
- ငါးရိုးချုပ် (nga:rui:hkyup)
- စက်ချုပ် (cakhkyup)
- စစ်ဌာနချုပ် (cachtana.hkyup)
- စစ်ထောက်ချုပ် (cachtaukhkyup)
- စစ်ရာထူးခန့်ချုပ် (cacrahtu:hkan.hkyup)
- စစ်ရေးချုပ် (cacre:hkyup)
- စစ်ဥပဒေချုပ် (cacu.pa.dehkyup)
- စစ်ဦးစီးအရာရှိချုပ်(ကြည်း) (cacu:ci:a.rahri.hkyup(krany:))
- စစ်ဦးစီးအရာရှိချုပ်(ရေ) (cacu:ci:a.rahri.hkyup(re))
- စစ်ဦးစီးအရာရှိချုပ်(လေ) (cacu:ci:a.rahri.hkyup(le))
- စာချုပ် (cahkyup)
- စာချုပ်စာတမ်း (cahkyupcatam:)
- စာချုပ်ပေတည်း (cahkyuppetany:)
- စာတည်းမှူးချုပ် (catany:hmu:hkyup)
- စာရင်းချုပ် (carang:hkyup)
- စာရင်းစစ်ချုပ် (carang:cachkyup)
- ဆီးချုပ် (hci:hkyup)
- ဆီးချုပ်ရောဂါ (hci:hkyup-rau:ga)
- ဇက်ချုပ် (jakhkyup)
- ဈေးချုပ် (jhe:hkyup)
- ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် (hnywankra:re:hmu:hkyup)
- ဌာနချုပ် (htana.hkyup)
- တပ်ထိန်းချုပ် (taphtin:hkyup)
- တရားသူကြီးချုပ် (ta.ra:su-kri:hkyup)
- ထိန်းချုပ် (htin:hkyup)
- ထောင်ကြီးချုပ် (htaungkri:hkyup)
- ဓာတ်ချုပ် (dhathkyup)
- နှစ်ချုပ် (hnachkyup)
- နှစ်ချုပ်ရှင်းတမ်း (hnachkyuphrang:tam:)
- နှစ်ချုပ်အစီရင်ခံစာ (hnachkyup-a.ciranghkamca)
- နိဂုံးချုပ် (ni.gum:hkyup)
- နေဝင်မိုးချုပ် (newangmui:hkyup)
- ပန်းထိုးပန်းချုပ် (pan:htui:pan:hkyup)
- ပသျှူးချုပ် (pa.hsyu:hkyup)
- ပါးချုပ် (pa:hkyup)
- ပါမောက္ခချုပ် (pamaukhka.hkyup)
- ပေါင်းချုပ် (paung:hkyup)
- ဖမ်းချုပ် (hpam:hkyup)
- ဗိုလ်ချုပ် (builhkyup)
- ဗိုလ်မှူးချုပ် (builhmu:hkyup)
- ဘုရင်ခံချုပ် (bhu.ranghkamhkyup)
- မိုးချုပ် (mui:hkyup)
- မိုးချုပ်နေဝင် (mui:hkyupnewang)
- ရက်ချုပ် (rakhkyup)
- ရွာနီးချုပ်စပ် (rwani:hkyupcap)
- ရှေ့နေချုပ် (hre.nehkyup)
- ရဲချုပ် (rai:hkyup)
- လက်ချုပ် (lakhkyup)
- လချုပ် (la.hkyup)
- လိပ်ပြာချုပ် (lipprahkyup)
- လုံးချုပ် (lum:hkyup)
- လေချုပ် (lehkyup)
- ဝက်သိုးချုပ် (waksui:hkyup)
- ဝန်ကြီးချုပ် (wankri:hkyup)
- ဝမ်းချုပ် (wam:hkyup)
- ဝိညာဉ်ချုပ် (wi.nyanyhkyup)
- ဝိုင်းကြီးချုပ် (wuing:kri:hkyup)
- သီချုပ် (sihkyup)
- အကျဉ်းချုပ် (a.kyany:hkyup)
- အကျယ်ချုပ် (a.kyaihkyup)
- အစိမ်းချုပ် (a.cim:hkyup)
- အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် (a.htwehtwea.twang:re:hmu:hkyup)
- အနှစ်ချုပ် (a.hnachkyup)
- အပ်ချုပ်ခုံ (aphkyuphkum)
- အပ်ချုပ်စက် (aphkyupcak)
- အပ်ချုပ်ဆိုင် (aphkyuphcuing)
- အပ်ချုပ်ပညာ (aphkyuppa.nya)
- အဖွဲ့ချုပ် (a.hpwai.hkyup)
- အုပ်ချုပ် (uphkyup)
- ဥပဒေပေါင်းချုပ် (u.pa.depaung:hkyup)
Descendants
[edit]- → Shan: ၶျုၵ်ႈ (khjūk, “to control”)
Further reading
[edit]- “ချုပ်” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.