kształt

Polish

Alternative forms

• kstałt (Middle Polish)
• xtałt (Pre-reform orthography (1936))

Etymology

Inherited from Old Polish kstałt.

Pronunciation

• IPA^(key): /kʂtawt/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈkʂtɒɫt/

• Audio 1

  (file)

• Audio 2

  (file)

• Rhymes: -awt
• Syllabification: kształt

Noun

kształt m inan

1. form, shape (appearance of something in terms of its arrangement in space, especially its outline)

   Synonyms: forma, postać, wygląd

2. shape (overall form or organization of something; form; formation)

   Synonyms: budowa, struktura

3. (in the plural, colloquial) figure (certain parts of a woman's body, considered in terms of their sexual attractiveness)

   Synonym: figura

4. (obsolete) shape (someone or something as seen unclearly, e.g. from a distance)
5. (obsolete) model (that which one follows or models on)
6. (obsolete) format

   Synonym: format

7. (obsolete) type, kind

   Synonyms: gatunek, odmiana, rodzaj

8. (obsolete) decoration; grandeur; parade, show
9. (obsolete) refinement, polish, panache

   Synonym: ogłada

10. (obsolete, minerology) chunk of mineral limited in some plane
11. (Middle Polish) image, likeness, painting, engraving, sketch
12. (Middle Polish) pretense, excuse

    Synonyms: pozór, pretekst

13. (Middle Polish) trait (that which marks something somehow)

    Synonym: cecha

14. (Middle Polish) bra; breastplate; corset (upper part of women's clothing)
15. (Middle Polish) shape; Further details are uncertain.
    • 1532, Bartłomiej z Bydgoszczy, Słownik łacińsko-polski‎^[2], page 58b:

      Figura, kstałt, viobrazenye

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[3], page 113b:

      Facies, Xtałt/ Poſtáć/ Spoſob/ Obyczay.

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[4], page 113b:

      Facies maris, Xtałt morski.

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[5], page 127a:

      Filium orationis pro Stylo et ducendi forma ac compositione ipsius orationis, Obyczay/ xtałt/ forma ſubtilność/ ſpoſób/ roſcyągnienie álbo roſpoſtárcie rzeczy.

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[6], page 337b:

      Qualitas, Iákość/ Obyczay/ Spoſób/ Formá/ Xtałt.

    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[7], page 429b:

      Forma ‒ Kſztalłt [!], forma, ſpoſob.

    • 1594, J. Januszowski, Ł. Górnickiego, Nowy karakter, page H, H [2 r.].:

      kſſtallt/ kŝiądz ták ia chcę piſáć. kto teſſ chce prez x. tedy mu to wolno.

Declension

Declension of kształt

	singular	plural
nominative	kształt	kształty
genitive	kształtu	kształtów
dative	kształtowi	kształtom
accusative	kształt	kształty
instrumental	kształtem	kształtami
locative	kształcie	kształtach
vocative	kształcie	kształty

Derived terms

adjectives

• kształtny
• kształtowy

 

nouns

• kształtka
• kształtownica
• kształtownik
• kształtówka

 

prepositions

• na kształt

 

verbs

• kształcić impf
• kształtować impf

 

verbs

• nabrać realnych kształtów pf, nabierać realnych kształtów impf

 

Related terms

adjectives

• kształcący
• kształceniowy
• kształtowniczy

 

adverbs

• kształcąco
• kształtnie

 

nouns

• kształtniczek
• kształtność

 

Descendants

• → Belarusian: кшталт (kštalt)
• → Kashubian: sztôłt, (dialectal) chsztôłt, ksztôłt
• Slovincian: ksztolt
• → Ukrainian: кшталт (kštalt)

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), kształt is one of the most used words in Polish, appearing 43 times in scientific texts, 3 times in news, 9 times in essays, 8 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 68 times, making it the 946th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• 5434 in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• kształty in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kstałt, kształt”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “KSZTAŁT”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 12.07.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “kształt”, in Słownik języka polskiego‎^[8]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “kształt”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[9]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “kształt”, in Słownik języka polskiego‎^[10] (in Polish), volume 2, Warsaw, page 611

Silesian

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈkʂtawt/
• Rhymes: -awt
• Syllabification: kształt

Noun

kształt m inan

1. Alternative form of ksztołt

Further reading

• Henryk Jaroszewicz (2022) “kształt”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 91