nauka

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: nauką, naukã, and naûkä

Basque[edit]

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /nau̯ka/ [nau̯.ka]
  • Rhymes: -au̯ka
  • Hyphenation: nau‧ka

Verb[edit]

nauka

  1. Third-person singular (hark), taking first-person singular (ni) as direct object, present indicative form of eduki (“to have”).

Czech[edit]

Czech Wikipedia has an article on:
Wikipedia cs

Etymology[edit]

Inherited from Old Czech nauka, from Proto-Slavic *nauka. By surface analysis, deverbal from naučit.

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

nauka f

  1. science
  2. teachings (summary of declared opinions)
  3. (dated) teaching (act of educating)

Declension[edit]

Declension of nauka (hard feminine)
singular plural
nominative nauka nauky
genitive nauky nauk
dative nauce naukám
accusative nauku nauky
vocative nauko nauky
locative nauce naukách
instrumental naukou naukami

Further reading[edit]

  • nauka in Příruční slovník jazyka českého, 1935–1957
  • nauka in Slovník spisovného jazyka českého, 1960–1971, 1989
  • nauka in Internetová jazyková příručka

Old Czech[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Slavic *nauka. By surface analysis, deverbal from naučiti.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): (13th CE) /ˈnauka/
  • IPA(key): (15th CE) /ˈnauka/

Noun[edit]

nauka f

  1. (Christianity, law) curse (severe papal punishment of guilty Christians)
    1. document issuing such a punishment

Declension[edit]

Declension of nauka (hard a-stem)
singular dual plural
nominative nauka naucě nauky
genitive nauky naukú nauk
dative naucě naukama naukám
accusative nauku naucě nauky
vocative nauko naucě nauky
locative naucě naukú naukách
instrumental naukú naukama naukami
This table shows the most common forms around the 13th century.
See also Appendix:Old Czech nouns and Appendix:Old Czech pronunciation.

Descendants[edit]

  • Czech: nauka

References[edit]

Old Polish[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Slavic *nauka. By surface analysis, deverbal from nauczyć. First attested in the end of the 14th century.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): (10th–15th CE) /na(ː)uka/
  • IPA(key): (15th CE) /nauka/, /nɒuka/

Noun[edit]

nauka f

  1. science (general collection of knowledge, abilities, or views)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[2], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 18, 2:
      Dzen dnowi wirziga slowo, a nocz nocy vkazuge naukø (indicat scientiam)
      [Dzień dniowi wyrzyga słowo, a noc nocy ukazuje naukę (indicat scientiam)]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 41r:
      Disciplina id est doctrina lere oder zucht [n]ąvką
      [Disciplina id est doctrina lere oder zucht [n]auka]
  2. instruction, notification, information, advice; collection of instructions
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[3], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 9, 11:
      Spewaycze gospodnu, iensze przebiwa w Syon, powadaycze medzi ludem naukø iego (studia eius)!
      [Śpiewajcie Gospodnu, jenże przebywa w Syjon, powiadajcie miedzy ludem naukę jego (studia eius)!]
    • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIV, page 363:
      In beneficiis w dobrodzyewstwach, documentis w navkach, exemplis w przykladach
      [In beneficiis w dobrodziewstwach, documentis w naukach, exemplis w przykładach]
  3. (law) legal instruction
    • 1858 [c. 1408], “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, page 66:
      Proszyemy wasz o navką, mogąly przyszyasznyczy dacz popyszacz zalobą y odpowyedz
      [Prosiemy was o naukę, mogąli przysiężnicy dać popisać żałobę i odpowiedź]
  4. study (act of learning)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎[4], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 13, 2:
      Zkaszeni sø y szadaiøczi sø se szczinili w naukach swogich (in studiis suis)
      [Skażeni są i żadający są sie sczynili w naukach swojich (in studiis suis)]
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 129:
      Then, czo schą na nauką, na vczienye byerze qui catezizatur, id est instruitur (communicet autem is, qui catechizatur verbo ei, qui se catechizat in omnibus bonis Gal 6, 6)
      [Ten, co się na naukę, na uczenie bierze qui catezizatur, id est instruitur (communicet autem is, qui catechizatur verbo ei, qui se catechizat in omnibus bonis Gal 6, 6)]
    • 1880 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume I, page 118:
      Loquentes vobismetipsis, gl. id est vosmetipsos instruentes, videlicet ad vestram instruccionem, non tantum aliis, mowącz kv wasey navcze, navczayącz samy szyebye, nye telko gynsze (Eph 5, 19)
      [Loquentes vobismetipsis, gl. id est vosmetipsos instruentes, videlicet ad vestram instruccionem, non tantum aliis, mowiąc ku waszej nauce, nauczając sami siebie, nie telko jinsze (Eph 5, 19)]

Related terms[edit]

nouns
verbs

Descendants[edit]

References[edit]

Polish[edit]

Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish nauka. By surface analysis, deverbal from nauczyć.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /naˈu.ka/
  • (Middle Polish) IPA(key): /naˈu.ka/, /nɒˈu.ka/
  • Audio 1(file)
  • Audio 2(file)
  • Rhymes: -uka
  • Syllabification: na‧u‧ka

Noun[edit]

nauka f (related adjective naukowy)

  1. (uncountable) science (systematic method of verifying knowledge)
  2. (countable) science (field of study within such a system) [+ o (locative) = of what]
  3. (countable) teachings; dogma (set of views or theories held by some entity)
  4. (countable) lesson (something learned or to be learned)
  5. (uncountable) teaching (act of educating)
    Synonym: uczenie
  6. (uncountable) learning (act of acquiring knowledge)
    Synonym: uczenie się
  7. (countable, Christianity) sermon
    Synonym: kazanie
  8. (uncountable, obsolete) education; knowledge
  9. (obsolete) trick (effective, clever or quick way of doing something)
    Synonym: sztuczka
  10. (Middle Polish) animal training
    Synonym: tresura
  11. (Middle Polish) order; persuasion; ad hoc recommendation; tip
  12. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
    • 1594, J. Januszowski, Ł. Górnickiego, Nowy karakter, page G4:
      Návká twa ſámá mie návccy.

Declension[edit]

Declension of nauka
singular plural
nominative nauka nauki
genitive nauki nauk
dative nauce naukom
accusative naukę nauki
instrumental nauką naukami
locative nauce naukach
vocative nauko nauki

Derived terms[edit]

nouns
verbs

Related terms[edit]

adjectives
adverb
noun
verbs

Trivia[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), nauka is one of the most used words in Polish, appearing 54 times in scientific texts, 43 times in news, 76 times in essays, 7 times in fiction, and 13 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 193 times, making it the 290th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References[edit]

  1. ^ Ida Kurcz (1990) “nauka”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎[1] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 276

Further reading[edit]

  • nauka in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • nauka in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nauka”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “NAUKA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 14.01.2014
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “nauka”, in Słownik języka polskiego‎[5]
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “nauka”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎[6]
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “nauka”, in Słownik języka polskiego‎[7] (in Polish), volume 3, Warsaw, page 195

Serbo-Croatian[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Slavic *nauka.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /nǎuka/
  • Hyphenation: na‧u‧ka

Noun[edit]

nàuka f (Cyrillic spelling на̀ука)

  1. (chiefly Bosnia, Serbia, Montenegro) science

Usage notes[edit]

In Croatia, the more commonly used and preferred literary word is znȁnōst.

Declension[edit]

Declension of nauka
singular plural
nominative nauka nauke
genitive nauke nauka
dative nauci naukama
accusative nauku nauke
vocative nauko nauke
locative nauci naukama
instrumental naukom naukama

Related terms[edit]

Silesian[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Old Polish nauka. By surface analysis, deverbal from nauczyć.

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /naˈuka/
  • Rhymes: -uka
  • Syllabification: na‧u‧ka

Noun[edit]

nauka f

  1. science (systematic method of verifying knowledge)
  2. study (process of learning)
    Synonyms: edukacyjŏ, (Cieszyn) uczynie
  3. (Christianity) sermon
  4. advice
    Synonym: dorada

Declension[edit]

Declension of nauka
singular plural
nominative nauka nauki
genitive nauki nauk
dative nauce naukōm
accusative naukã nauki
instrumental naukōm naukami/naukōma
locative nauce naukach
vocative nauko nauki

Related terms[edit]

verbs

Further reading[edit]

Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=nauka&oldid=77675158"