Jump to content

chart

From Wiktionary, the free dictionary

English

[edit]
English Wikipedia has an article on:
Wikipedia

Etymology

[edit]

Borrowed from Middle French charte (card, map), from Late Latin charta (paper, card, map), Latin charta (papyrus, writing), from Ancient Greek χάρτης (khártēs, papyrus, thin sheet). See charter, card, carte.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]
English Wikipedia has an article on:
Wikipedia

chart (plural charts)

  1. A map.
    1. A map illustrating the geography of a specific phenomenon.
    2. A navigator's map.
  2. A systematic non-narrative presentation of data.
    1. A tabular presentation of data; a table.
    2. A diagram.
      • 2012 March, Brian Hayes, “Pixels or Perish”, in American Scientist, volume 100, number 2, page 106:
        Drawings and pictures are more than mere ornaments in scientific discourse. Blackboard sketches, geological maps, diagrams of molecular structure, astronomical photographs, MRI images, the many varieties of statistical charts and graphs: These pictorial devices are indispensable tools for presenting evidence, for explaining a theory, for telling a story.
    3. A graph.
      • 2013 November 30, Paul Davis, “Letters: Say it as simply as possible”, in The Economist, volume 409, number 8864:
        Congratulations on managing to use the phrase “preponderant criterion” in a chart (“On your marks”, November 9th). Was this the work of a kakorrhaphiophobic journalist set a challenge by his colleagues, or simply an example of glossolalia?
    4. A record of a patient's diagnosis, care instructions, and recent history.
      Hypernym: medical record (formerly synonymous; loosely still so)
      I snuck a look at his chart. It doesn't look good.
    5. A ranked listing of competitors, as of recorded music.
      They're at the top of the charts again this week.
  3. A written deed; a charter.
  4. (differential geometry, topology) Synonym of coordinate chart.

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • Japanese: チャート (chāto)
  • Korean: 차트 (chateu)
  • Swahili: chati
  • Welsh: siart

Translations

[edit]

Verb

[edit]

chart (third-person singular simple present charts, present participle charting, simple past and past participle charted)

  1. (transitive) To draw a chart or map of.
    chart the seas
  2. (transitive) To draw or figure out (a route or plan).
    Let's chart how we're going to get from here to there.
    We are on a course for disaster without having charted it.
    • 1991 May 4, Michael Bronski, “One Man's 'Poison'”, in Gay Community News, page 11:
      The men in "Homo," (and even perhaps Haynes himself) are not looking for acceptance or validation, but a way to chart their own notions of self-determination in a world that makes little sense and offers even less comfort.
  3. (transitive) To record systematically.
    1. To enter (medical information) into a medical record.
      Did you chart the urine output yet?
  4. (intransitive, of a record or artist) To appear on a hit-recording chart.
    The song has charted for 15 weeks!
    The band first charted in 1994.

Derived terms

[edit]

Translations

[edit]
[edit]

Anagrams

[edit]

Irish

[edit]

Verb

[edit]

chart

  1. analytic past indicative of cart

Lower Sorbian

[edit]
chart

Etymology

[edit]

From Proto-Slavic *xъrtъ, cognate with Polish chart, Czech chrt, Ukrainian хорт (xort), Serbo-Croatian hȑt.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

chart m anim

  1. greyhound (lean breed of dog used in hunting and racing)

Declension

[edit]

Hypernyms

[edit]

Further reading

[edit]
  • Muka, Arnošt (1921, 1928) “chart”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
  • Starosta, Manfred (1999) “chart”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *xъrtъ. First attested in 1404.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /xa(ː)rt/
  • IPA(key): (15th CE) /xart/, /xɒrt/

Noun

[edit]

chart m animal (female equivalent charcica)

  1. (attested in Greater Poland, Kuyavia, Masovia, Southern Borderlands, Lesser Poland) greyhound; sighthound (fast hunting dog capable of covering long distances, with a slender body structure, long and thin legs, a narrow muzzle and very good eyesight)
    • 1902 [1404], “Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich z XV wieku”, in Franciszek Piekosiński, editor, Studia, rozprawy i materiały z dziedziny historii polskiej i prawa polskiego[1], volume 6, Poznań, Pyzdry, Kościan, Gniezno, page 221:
      Iacom Wiszocze chartow w mem domu ne dal
      [Jacom Wysoce chartow w mem domu nie dał]
    • 1861 [1419], Józef Przyborowski, editor, Vetustissimam adiectivorum linguae Polonae declinationem monumentis ineditis illustravit, Greater Poland, page 13:
      Any kony cradzonych... chowal any zamycal any chartow
      [Ani koń kradzionych... chował ani zamycał ani chartow]
    • 1897 [1421], Teki Adolfa Pawińskiego[2], volume VII, number 2077, Brześć Kujawski Voivodeship:
      Pro valthere o chard czirniui
      [Pro valthere o chart czyrniwy]
    • 1916 [1434], “Łowiectwo na Mazowszu w wieku XV”, in Kazimierz Tymieniecki, editor, Przegląd Historyczny[3], volume 20, Masovia, page 58:
      Pyotr nye wząl przeth Voythkovypiy charthy, ogary, vyszly lyscha schamowtor szylą
      [Piotr nie wziął przed Wojtkowipi charty, ogary, wyszli lisza samowtor siłą]
    • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 84:
      Velter... est ąuoddam genus canum venaticorum vlg. ogarz, charth
      [Velter... est ąuoddam genus canum venaticorum vlg. ogarz, chart]
    • 1908 [1440], Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, volume VIII, pages 2, 41:
      O kthorego chartha mye xącz winø dal, tegom ya nye widal
      [O ktorego charta mie ksiądz winę dał, tegom ja nie widał]
    • 1877-1999 [1440], Franciszek Piekosiński, Antoni Gąsiorowski, Henryk Kowalewicz, Ryszard Walczak, Tomasz Jasiński, Izabela Skierska, editors, Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski. Codex diplomaticus Maioris Poloniae [Diplomatic Code of Greater Poland], volume V, Greater Poland, page 626:
      Z jednym psem al. chartem
      [Z jednym psem al. chartem]
    • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[4], [5], [6], volume XVI, page 343:
      Chart valter
      [Chart valter]
    • 1915 [1431-1468], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543[7], Chełm, Hrubieszów, page 525:
      Pro duobus walteribus al. charthy
      [Pro duobus walteribus al. charty]
    • 1950 [1468], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1299, Warsaw:
      Yakom ya gwalthem nye wszyal... Wawrzinczowy... chartha sz charczycza
      [Jakom ja gwałtem nie wziął... Wawrzyńcowi... charta z charcicą]
    • 1907 [c. 1470], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej[8], Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 408:
      De ch... asperato nulla est difficultas ut: chleb, chmeel, chaarth, chrost, quia antiąuam retinet figuracionem, scilicet per c et h
      [De ch... asperato nulla est difficultas ut: chleb, chmiel, chart, chrost, quia antiąuam retinet figuracionem, scilicet per c et h]
    • [1473], Adam Wolff, editor, Rękopiśmienne ekscerpty Adama Wolffa pochodzące z mazowieckich ksiąg sądowych, Zakroczym, pages 6, 320:
      Nye vsczwala volu aany go czy charthovye zayedly do szmyerczi
      [Nie uszczwała wołu ani go czy charotwie zajedli do śmierci]
    • 1914 [1500], Adorján Divéky, editor, Zsigmond lengyel herczeg Budai számadásai (1500-1502, 1505)[9], page 75:
      Pro novis obroszy et corigia ad eas ad canes domini principis charthi
      [Pro novis obrosy et corigia ad eas ad canes domini principis charty]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 143v:
      Velter eyn wind est canis quia velox est charth
      [Velter eyn wind est canis quia velox est chart]

Descendants

[edit]

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “chart”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “chart”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “chart”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “chart”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • K. Nitsch, editor (1954), “chart”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 222
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “chart”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “chart”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl
chart

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish chart.

Pronunciation

[edit]
 

Noun

[edit]

chart m animal (female equivalent charcica, diminutive charcik, related adjective charci)

  1. greyhound; sighthound (fast hunting dog capable of covering long distances, with a slender body structure, long and thin legs, a narrow muzzle and very good eyesight)
  2. (Kielce) Synonym of wilk

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
[edit]

Further reading

[edit]
  • chart in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • chart in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chart”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Wiesław Morawski (05.04.2023) “CHART”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “chart”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “chart”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “chart”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 273
  • Jan Karłowicz (1900) “chart”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 176
  • chart in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Spanish

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from English chart, from French charte.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈt͡ʃaɾt/ [ˈt͡ʃaɾt̪]
  • Rhymes: -aɾt
  • Syllabification: chart

Noun

[edit]

chart m (plural charts)

  1. chart