เผือ
Jump to navigation
Jump to search
See also: เผื่อ
Thai
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Pronunciation
[edit]| Orthographic/Phonemic | เผือ e pʰ ụ̄ ɒ | |
| Romanization | Paiboon | pʉ̌ʉa |
| Royal Institute | phuea | |
| (standard) IPA(key) | /pʰɯa̯˩˩˦/(R) | |
Pronoun
[edit]เผือ • (pʉ̌ʉa)
- (archaic) an exclusive plural first person pronoun:[1][2][3] we.
- 1292/93, พ่อขุนรามคำแหง, “จารึกพ่อขุนรามคำแหง (ด้านที่ ๑)”, in ประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม ๓, Bangkok: กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, published 1999, →ISBN, page 8:
- พ่อกูชื่อสรีอีนทราทิตย แม่กูชื่อนางเสือง พี่กูชื่อบานเมือง ตูพี่น้องท้องเดียวห้าคน ผู้ชายสาม ผู้หญิงโสง พี่เผือผู้อ้ายตายจากเผือเตียมแต่ยังเล็ก
- pɔ̂ɔ guu chʉ̂ʉ sǐi in-traa-tít · mɛ̂ɛ guu chʉ̂ʉ naang sʉ̌ʉang · pîi guu chʉ̂ʉ baan mʉʉang · dtuu pîi-nɔ́ɔng tɔ́ɔng diao hâa kon · pûu-chaai sǎam · pûu-yǐng sǒong · pîi pʉ̌ʉa pûu âai dtaai jàak pʉ̌ʉa dtiiam-dtɛ̀ɛ yang lék
- My father is called Si Inthrathit. My mother is called Nang Sueang. My elder brother is called Ban Mueang. We, five brothers and sisters from the same womb, [are] three men [and] two women. Our elder brother, the eldest one, departed from us since [he was/we were] still young.
- พ่อกูชื่อสรีอีนทราทิตย แม่กูชื่อนางเสือง พี่กูชื่อบานเมือง ตูพี่น้องท้องเดียวห้าคน ผู้ชายสาม ผู้หญิงโสง พี่เผือผู้อ้ายตายจากเผือเตียมแต่ยังเล็ก
See also
[edit]Archaic Thai personal pronouns
| 1st | 2nd | 3rd | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Exclusive | Inclusive | ||||
| Informal | Singular | กู (guu) | มึง (mʉng) | มัน (man) | |
| Dual | เผือ (pʉ̌ʉa) | รา (raa) | เขือ (kʉ̌ʉa) | ขา (kǎa) | |
| Plural | ตู (dtuu) | เรา (rao) | สู (sǔu) | เขา (kǎo) | |
| Formal | Singular | ข้า (kâa), ตู (dtuu), เรา (rao) | เจ้า (jâao), สู (sǔu) | เพื่อน (pʉ̂ʉan), เขา (kǎo) | |
| Plural | ตูข้า | เราข้า | สูเจ้า | เขาเจ้า | |
References
[edit]- ^ วงษ์เทศ, สุจิตต์, editor (1983), สุโขทัยไม่ใช่ราชธานีแห่งแรกของไทย (in Thai), Bangkok: มติชน, →ISBN, page 174: “เผือ แปลว่า เรา (เป็นพหูพจน์). พิฑูร [มลิวัลย์:] คำว่า เผือ ทางอิสานมีใช้แต่ในวรรณคดี หมายความเป็นทวิพจน์ คือ เรา (สองคน) ข้า (สองคน) เช่นเดียวกับคำ เขือ ซึ่งแปลว่า ท่าน (ทั้งสอง) เธอ (ทั้งสอง).”
- ^ ราชบัณฑิตยสถาน (2013) พจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย สมัยสุโขทัย ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมหาราช หลักที่ ๑ (in Thai), 3rd edition, Bangkok: ราชบัณฑิตยสถาน, →ISBN, page 49: “เผืออ (เผือ) ส. สรรพนามบุรุษที่ ๑ ทวิพจน์ หมายถึง เราทั้งสอง ไม่รวมผู้ฟัง ในความว่า 'พี่เผือผู้อ้ายตายจากเผือเตียมแต่ยังเล็ก' (๑/๒–๓).”
- ^ พงศ์ศรีเพียร, วินัย (2009) “เอกสารลำดับที่ ๑ จารึกพ่อขุนรามคำแหง”, in ๑๐๐ เอกสารสำคัญ: สรรพสาระประวัติศาสตร์ไทย ลำดับที่ ๑ (in Thai), Bangkok: ศักดิ์โสภาการพิมพ์, →ISBN, page 13: “เผือ หมายถึง พวกกูทั้งสอง (เฉพาะผู้พูด) ในที่นี้ เมื่อพ่อขุนรามคำแหงกล่าวว่า พี่เผือผู้อ้าย หมายถึง พี่คนโตของพวกกูทั้งสอง คือ พ่อขุนบานเมืองและพระองค์ท่านเอง.”