หิ่งห้อย

Thai

FWOTD – 2 May 2018

a firefly emitting light

a horde of fireflies flying through a bamboo forest in Nagoya, Japan

Etymology

Of uncertain origin. Compare Shan ႁိင်ႇႁွႆႈ (hìng hāui); Mandarin 螢火／萤火 (yínghuǒ); Lao ຫິ່ງຫ້ອຍ, ຫິ່ງຫ້ອຽ.

Pronunciation

Orthographic		หิ่งห้อย h i ˋ ŋ h ˆ ɒ y
Phonemic {Unorthographical; Short}		หิ่ง-ห็้อย h i ˋ ŋ – h ˘ ˆ ɒ y
Romanization	Paiboon	hìng-hɔ̂i
	Royal Institute	hing-hoi
(standard) IPA(key)		/hiŋ˨˩.hɔj˥˩/(R)

Noun

หิ่งห้อย • (hìng-hɔ̂i)

1. firefly.
   • 2011, รพินทรนาถ ฐากูร, หิ่งห้อย, ผีเสื้อ, →ISBN, page 17:

     หิ่งห้อยถือกำเนิดในจีนและญี่ปุ่นซึ่งมีผู้มาขอให้ข้าพเจ้าจารึกข้อคิดให้เสมอบนแผ่นพัดและผืนไหม

     hìng-hɔ̂i tʉ̌ʉ-gam-nə̂ət nai jiin lɛ́ yîi-bpùn sʉ̂ng mii pûu maa kɔ̌ɔ-hâi kâa-pá-jâao jaa-rʉ́k kɔ̂ɔ-kít hâi sà-mə̌ə bon pɛ̀n pát lɛ́ pʉ̌ʉn mǎi

     Fireflies had their origin in China and Japan where thoughts were very often claimed from me in my handwriting on fans and pieces of silk.

   • 2008, ประกาศิต ศิริวนา, "หิ่งห้อยน้อย", in รวมบทกวีนิพนธ์จากหมออนามัย หิ่งห้อย: ร้อยเรียงจากใจคนทํางานเพื่อสุขภาพของชาวชนบทไทย, โครงการวารสารหมออนามัย, page 7:

     ฉันอยากเห็นเธอเป็นหิ่งห้อยตัวนั้น ผู้เชื่อมั่นในแสงตนทุกหนแห่ง แต่เวลาเปลี่ยนไปเธอเปลี่ยนแปลง เป็นแมลงปีกแข็งธรรมดา

     chǎn yàak hěn təə bpen hìng-hɔ̂i dtuua nán · pûu chʉ̂ʉa-mân nai sɛ̌ɛng dton túk hǒn-hɛ̀ng · dtɛ̀ɛ wlao bplìian bpai təə bplìian-bplɛɛng · bpen má-lɛɛng-bpìik-kɛ̌ng tam-má-daa

     I had always wanted you to be like that firefly, who confided in its own light wherever it flew. But as time went by, you just changed — changed into an ordinary beetle.

   • 2003, ประภาส ชลศรานนท์, นิทานหิ่งห้อย:

     หิ่งห้อยนับร้อยนับพัน ส่องแสงระยิบระยับกัน สว่างไสวไปทั้งต้นลำพู

     hìng-hɔ̂i náp rɔ́ɔi náp pan · sɔ̀ng sɛ̌ɛng rá-yíp-rá-yáp gan · sà-wàang-sà-wǎi bpai táng dtôn lam-puu

     Fireflies as many as hundreds or thousands emit glittering lights, illuminating the entire mangrove apple tree.

   • โคลงโลกนิติ:

     อย่าหมิ่นของเล็กนั้น สี่สถาน เล็กพริกพระกุมาร จีดจ้อย งูเล็กเท่าสายพาน พิษยิ่ง ไฟเล็กเท่าหิ่งห้อย อย่าได้ดูแคลน

     yàa mìn kɔ̌ɔng lék nán · sìi sà-tǎan · lék prík prá-gù-maan · jìit jɔ̂i · nguu lék tâo sǎai-paan · pĺt yîng · fai lék tâo hìng-hɔ̂i · yàa dâai duu-klɛɛn

     There are four types of little things that should not be belittled: a small pepper; a little child; a venomous serpent, though as tiny as a serpentine belt; and a light, though as tiny as a firefly. Belittle them not.