aya

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: Aya, AYA, ayá, áya, āya, ayą́, aþa, and Ay'a

English[edit]

Etymology 1[edit]

Noun[edit]

aya (plural ayas)

  1. Alternative form of ayah

Etymology 2[edit]

Adverb[edit]

aya (not comparable)

  1. (archaic, dialect, New England) Yes; yea; aye.
    • 1938, Thornton Wilder, Our Town: A Play in Three Acts, Coward-McCann and Samuel French, published 1965, →ISBN:
      “The date is May 7, 1901, just before dawn. (COCK CROW offstage.) Aya, just about.”
    • 2001, David McCullough, John Adams, Simon & Schuster, published 2001, →ISBN:
      “And for all her reading, her remarkable knowledge of English poetry and literature, she was never to lose certain countrified Yankee patterns of speech, saying 'Canady' for Canada, as an example, using 'set' for sit, or the old New England 'aya,' for yes.”

Anagrams[edit]

Azerbaijani[edit]

Etymology[edit]

From Common Turkic *āja.

Pronunciation[edit]

  • (file)

Noun[edit]

aya (definite accusative ayanı, plural ayalar)

  1. (Chambarak) palm of the hand [1]
    Synonyms: ovuc, kəfə

Declension[edit]

    Declension of aya
singular plural
nominative aya
ayalar
definite accusative ayanı
ayaları
dative ayaya
ayalara
locative ayada
ayalarda
ablative ayadan
ayalardan
definite genitive ayanın
ayaların
    Possessive forms of aya
nominative
singular plural
mənim (my) ayam ayalarım
sənin (your) ayan ayaların
onun (his/her/its) ayası ayaları
bizim (our) ayamız ayalarımız
sizin (your) ayanız ayalarınız
onların (their) ayası or ayaları ayaları
accusative
singular plural
mənim (my) ayamı ayalarımı
sənin (your) ayanı ayalarını
onun (his/her/its) ayasını ayalarını
bizim (our) ayamızı ayalarımızı
sizin (your) ayanızı ayalarınızı
onların (their) ayasını or ayalarını ayalarını
dative
singular plural
mənim (my) ayama ayalarıma
sənin (your) ayana ayalarına
onun (his/her/its) ayasına ayalarına
bizim (our) ayamıza ayalarımıza
sizin (your) ayanıza ayalarınıza
onların (their) ayasına or ayalarına ayalarına
locative
singular plural
mənim (my) ayamda ayalarımda
sənin (your) ayanda ayalarında
onun (his/her/its) ayasında ayalarında
bizim (our) ayamızda ayalarımızda
sizin (your) ayanızda ayalarınızda
onların (their) ayasında or ayalarında ayalarında
ablative
singular plural
mənim (my) ayamdan ayalarımdan
sənin (your) ayandan ayalarından
onun (his/her/its) ayasından ayalarından
bizim (our) ayamızdan ayalarımızdan
sizin (your) ayanızdan ayalarınızdan
onların (their) ayasından or ayalarından ayalarından
genitive
singular plural
mənim (my) ayamın ayalarımın
sənin (your) ayanın ayalarının
onun (his/her/its) ayasının ayalarının
bizim (our) ayamızın ayalarımızın
sizin (your) ayanızın ayalarınızın
onların (their) ayasının or ayalarının ayalarının

References[edit]

  1. ^ Bədəlova, Almaz (2023) “aya”, in Qərbi Azərbaycan şivələri lüğəti [Dictionary of "Western Azerbaijan" Dialects] (in Azerbaijani), Ankara: İKSAD, →ISBN, page 26

Further reading[edit]

  • aya” in Obastan.com.

Biak[edit]

Pronoun[edit]

aya

  1. first person singular pronoun, I

Chickasaw[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Proto-Muskogean *aya.

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

aya (active and stative)

  1. (intransitive) to go (I)
  2. (transitive) to go (somewhere) (I;3)
  3. (intransitive) to go to the bathroom, defecate (I)
  4. (intransitive) to walk (in baseball) (I)
  5. (auxiliary, preceded by II or III subject prefix) to get

Usage notes[edit]

  • Replaced by iyya with Class I subject prefixes (aya used with Class I subject suffix -li).
  • Replaced by ayya with Class III or N prefixes.
  • The auxiliary is more common in the negative than the affirmative.

Inflection[edit]

Descendants[edit]

  • Mobilian: aya

Eastern Huasteca Nahuatl[edit]

Adverb[edit]

aya

  1. not yet

Ewe[edit]

Noun[edit]

aya

  1. wind

Hausa[edit]

Pronunciation[edit]

  • IPA(key): /ʔáː.jàː/
    • (Standard Kano Hausa) IPA(key): [ʔáː.jàː]

Etymology 1[edit]

From Arabic آيَة (ʔāya).

Noun[edit]

āyā̀ f (plural āyōyī, possessed form āyàr̃)

  1. verse (usually of the Qur'an)
  2. punctuation mark
  3. pause

Etymology 2[edit]

Noun[edit]

ayā f (possessed form ayar̃)

  1. tiger nut (Cyperus esculentus) (a plant)
  2. tiger nut (a fruit)

Iban[edit]

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

aya

  1. uncle (parent's brother)

Iraqw[edit]

Noun[edit]

aya m (plural ayeemoo n)

  1. village, land, country, neighborhood

References[edit]

  • Mous, Maarten, Qorro, Martha, Kießling, Roland (2002) Iraqw-English Dictionary (Kuschitische Sprachstudien), volume 18, Köln, Germany: Rüdiger Köppe Verlag, →ISBN, page 9

Japanese[edit]

Romanization[edit]

aya

  1. Rōmaji transcription of あや

Jumaytepeque[edit]

Noun[edit]

aya

  1. woman, female

References[edit]

  • Chris Rogers, The Use and Development of the Xinkan Languages

Kurudu[edit]

Pronoun[edit]

aya

  1. first person singular pronoun, I

Laz[edit]

Pronoun[edit]

aya

  1. Latin spelling of აჲა (aya)

Malay[edit]

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

aya (Jawi spelling ايا, plural aya-aya, informal 1st possessive ayaku, 2nd possessive ayamu, 3rd possessive ayanya)

  1. father (male parent)

Synonyms[edit]

Further reading[edit]

Maybrat[edit]

Noun[edit]

aya

  1. water

References[edit]

  • A Grammar of Maybrat: A Language of the Bird's Head Peninsula, Papua Province, Indonesia (2007)

Olukumi[edit]

Etymology[edit]

Cognate with Igala ọ́yà, Ifè aya, Yoruba aya, ọya, ọyà, proposed to be derived from Proto-Yoruba *ɔ-yà

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

aya

  1. wife
    Antonym: ọkọ

Derived terms[edit]

Related terms[edit]

Papiamentu[edit]

Etymology[edit]

From Spanish allá and Portuguese alá.

Adverb[edit]

aya

  1. there

Quechua[edit]

Noun[edit]

aya

  1. soul, spirit, ghost
  2. corpse, deceased, dead person

Declension[edit]

Synonyms[edit]

Derived terms[edit]

Spanish[edit]

Etymology[edit]

Inherited from Latin avia (grandmother).

Pronunciation[edit]

 
  • IPA(key): (everywhere but Argentina and Uruguay) /ˈaʝa/ [ˈa.ʝa]
  • IPA(key): (Buenos Aires and environs) /ˈaʃa/ [ˈa.ʃa]
  • IPA(key): (elsewhere in Argentina and Uruguay) /ˈaʒa/ [ˈa.ʒa]

Noun[edit]

aya f (plural ayas)

  1. female equivalent of ayo

Swahili[edit]

Etymology[edit]

Borrowed from Arabic آيَة (ʔāya).

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

aya (n class, plural aya)

  1. paragraph
    Synonym: paragrafu
  2. verse

Tagalog[edit]

Etymology 1[edit]

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

aya (Baybayin spelling ᜀᜌ)

  1. pleasantness of the weather, face, etc.
    Synonyms: aliwalas, kaaliwalasan
Derived terms[edit]

Etymology 2[edit]

Borrowed from Spanish aya (governess).

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

aya (Baybayin spelling ᜀᜌ)

  1. governess; caretaker of children
    Synonyms: yaya, ama, sisiwa

Etymology 3[edit]

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

ayà (Baybayin spelling ᜀᜌ)

  1. Alternative form of yaya
Derived terms[edit]

Ternate[edit]

Etymology[edit]

Probably from Classical Malay ايق (ayak) (cf. ayak), the stem of مڠايق (mengayak, to sieve).

Pronunciation[edit]

Verb[edit]

aya

  1. (transitive) to sift

Conjugation[edit]

Conjugation of aya
Singular Plural
Inclusive Exclusive
1st toaya foaya miaya
2nd noaya niaya
3rd Masculine oaya iaya, yoaya
Feminine moaya
Neuter iaya
- archaic

References[edit]

  • Rika Hayami-Allen (2001) A descriptive study of the language of Ternate, the northern Moluccas, Indonesia, University of Pittsburgh

Turkish[edit]

Etymology 1[edit]

From Ottoman Turkish آیا, from Proto-Turkic *hāya, *āja (palm (of hand)).

Noun[edit]

aya (definite accusative ayayı, plural ayalar)

  1. palm (of hand)
Declension[edit]
Inflection
Nominative aya
Definite accusative ayayı
Singular Plural
Nominative aya ayalar
Definite accusative ayayı ayaları
Dative ayaya ayalara
Locative ayada ayalarda
Ablative ayadan ayalardan
Genitive ayanın ayaların
Possessive forms
Nominative
Singular Plural
1st singular ayam ayalarım
2nd singular ayan ayaların
3rd singular ayası ayaları
1st plural ayamız ayalarımız
2nd plural ayanız ayalarınız
3rd plural ayaları ayaları
Definite accusative
Singular Plural
1st singular ayamı ayalarımı
2nd singular ayanı ayalarını
3rd singular ayasını ayalarını
1st plural ayamızı ayalarımızı
2nd plural ayanızı ayalarınızı
3rd plural ayalarını ayalarını
Dative
Singular Plural
1st singular ayama ayalarıma
2nd singular ayana ayalarına
3rd singular ayasına ayalarına
1st plural ayamıza ayalarımıza
2nd plural ayanıza ayalarınıza
3rd plural ayalarına ayalarına
Locative
Singular Plural
1st singular ayamda ayalarımda
2nd singular ayanda ayalarında
3rd singular ayasında ayalarında
1st plural ayamızda ayalarımızda
2nd plural ayanızda ayalarınızda
3rd plural ayalarında ayalarında
Ablative
Singular Plural
1st singular ayamdan ayalarımdan
2nd singular ayandan ayalarından
3rd singular ayasından ayalarından
1st plural ayamızdan ayalarımızdan
2nd plural ayanızdan ayalarınızdan
3rd plural ayalarından ayalarından
Genitive
Singular Plural
1st singular ayamın ayalarımın
2nd singular ayanın ayalarının
3rd singular ayasının ayalarının
1st plural ayamızın ayalarımızın
2nd plural ayanızın ayalarınızın
3rd plural ayalarının ayalarının

References[edit]

Etymology 2[edit]

Noun[edit]

aya

  1. dative singular of ay

Yale[edit]

Noun[edit]

aya

  1. father

Yoruba[edit]

Alternative forms[edit]

Etymology 1[edit]

Cognate with Igala ọ́yà, Ifè aya, Olukumi aya, proposed to be derived from Proto-Yoruboid *ɔ́-yà

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

aya or ayà

  1. wife[1]
    Synonyms: abilekọ, ìyàwó
    Antonym: ọkọ
Notes[edit]
  • The form ayà is used by speakers of Central Yoruba dialects. Other speakers of Central Yoruba and Northeast Yoruba dialects use the form ọyà
Derived terms[edit]
  • aláya (married man)
  • ayaba (queen, royal wife)

Etymology 2[edit]

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

àyà

  1. chest
  2. (by extension) lungs, heart
    Synonyms: ọkàn, ẹ̀dọ̀
  3. (idiomatic) bravery, courage
    Synonyms: akin, ògbójú
Derived terms[edit]

Etymology 3[edit]

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

àyá

  1. (literally) same time in the past year
  2. (by extension) anniversary
    Synonyms: àyájọ́, ayẹyẹ
Derived terms[edit]

References[edit]

  1. ^ Crowther, Samuel (1852) A Vocabulary of the Yoruba Language[1], London: Seeleys, page 55

Yupiltepeque[edit]

Etymology[edit]

Cognate to Jumaytepeque aya, Jutiapa aiya, Chiquimulilla aʔyāj, Sinacantán ayala.

Pronunciation[edit]

Noun[edit]

aya

  1. woman

See also[edit]

References[edit]

  • Vocabularios de la lengua xinca de Sinacantan (1868, D. Juan Gavarrete)
  • Chris Rogers, The Use and Development of the Xinkan Languages

Zazaki[edit]

Pronoun[edit]

aya

  1. she