หัวโขน

Thai

FWOTD – 5 January 2020

Khon masks

Etymology

From หัว (hǔua, “head”) +‎ โขน (kǒon, “Khon: a traditional masked performance”); literally "Khon head", referring to a mask worn in performing Khon, depicting a character from the epic Rāmāyaṇa.

Pronunciation

Orthographic		หัวโขน h ạ w o kʰ n
Phonemic		หัว-โขน h ạ w – o kʰ n
Romanization	Paiboon	hǔua-kǒon
	Royal Institute	hua-khon
(standard) IPA(key)		/hua̯˩˩˦.kʰoːn˩˩˦/(R)

Noun

หัวโขน • (hǔua-kǒon)

1. (figurative) role, function; position, office.
   • 2014, คีตะธารา, เพลิงภุมริน‎^[1], Bangkok: eReader (Thailand), page 275:

     นายพลเอกอนันต์ก้าวออกมาจากโต๊ะทำงาน "คุณคิดว่า ผมพอใจนักหรือกับหัวโขนที่สวมอยู่...ผมต้องการทำงานที่ผมรักแล้วได้ตำแหน่งมาด้วยความสามารถของผม แต่ที่ผ่านมา ผมไม่เคยภาคภูมิใจในเครื่องหมายบนบ่าของผมเลย

     naai-pon èek à-nan gâao ɔ̀ɔk maa jàak dtó tam ngaan · “kun kít wâa · pǒm pɔɔ-jai nák rʉ̌ʉ gàp hǔua-kǒon tîi sǔuam yùu ... pǒm dtɔ̂ng-gaan tam ngaan tîi pǒm rák lɛ́ɛo dâai dtam-nɛ̀ng maa dûai kwaam-sǎa-mâat kɔ̌ɔng pǒm · dtɛ̀ɛ tîi pàan maa · pǒm mâi kəəi pâak-puum-jai nai krʉ̂ʉang-mǎai bon bàa kɔ̌ɔng pǒm ləəi

     General Ek-a-nan stepped out of his working desk. 'Do you think that I'm that much satisfied with the Khon mask I'm wearing?... I want to do the work I love and gain the position through my ability. But, in the past, I'd never been proud of the emblems on my shoulder at all.

   • 2018 June 18, สวรรยา ทรัพย์ทวี, “ปลอกคอและหัวโขน เรื่องของสิ่งสมมติ”, in ต้นคิด‎^[2], Bangkok: ต้นคิด, retrieved 2019-03-03:

     คุณเคยสงสัยไหมว่า เวลาที่มีคนยกมือไหว้หรือมีคนมาฉอเลาะประจบสอพลอ เป็นเพราะตัวตนของคุณเอง หรือเป็นเพราะปลอกคอหรือหัวโขนที่คุณสวมอยู่

     kun kəəi sǒng-sǎi mǎi wâa · wee-laa tîi mii kon yók mʉʉ wâai rʉ̌ʉ mii kon maa chɔ̌ɔ-lɔ́ bprà-jòp sɔ̌ɔ-plɔɔ · bpen prɔ́ dtuua-dton kɔ̌ɔng kun eeng · rʉ̌ʉ bpen prɔ́ bplɔ̀ɔk-kɔɔ rʉ̌ʉ hǔua-kǒon tîi kun sǔuam yùu

     When there's someone raising his hands up to greet you or when there's someone talking to you with sweet, flattering, or beguiling words, have you ever wondered that it's because of your personal self or it's because of the collar or Khon mask you're wearing?

   • 2018 September 1, สิรสา บริบูรณ์, “จาก ผกก. มาเป็นวิน จยย. ก็แค่หัวโขน อย่ายึดติด”, in MSN ข่าว‎^[3], Bangkok: Microsoft:

     จาก ผกก. มาเป็นวิน จยย. ก็แค่หัวโขน อย่ายึดติด

     jàak · pɔ̌ɔ-gɔɔ-gɔɔ · maa bpen win · jɔɔ-yɔɔ-yɔɔ · gɔ̂ kɛ̂ɛ hǔua-kǒon · yàa yʉ́t-dtìt

     From police superintendent to motorbike taxi driver: It's just a Khon mask, don't be attached to it.

   • 2018, นับชัย ยุทธประสิทธิ์, เคล็ดลับแห่งชัยชนะสู่การเป็นเศรษฐี‎^[4], Bangkok: ไพลินบุ๊คเน็ต, →ISBN, page 65:

     กรณีหมดอำนาจบารมี ให้คิดขำ ๆ ว่า ได้เวลาถอดหัวโขนซะที

     gà-rá-nii mòt am-nâat baa-rá-mii · hâi kít kǎm kǎm wâa · dâai wee-laa tɔ̀ɔt hǔua-kǒon sá tii

     When losing power or authority, you should think for fun that it's finally the time to take off the Khon mask.

   • 2017 February 11, “ถอดหัวโขนออกก็คือ ปชช. อดีตผู้ว่าฯ ตระเวนเก็บขยะ”, in เดลินิวส์‎^[5], Bangkok: สี่พระยาการพิมพ์, retrieved 2019-03-03:

     ถอดหัวโขนออกก็คือ ปชช. อดีตผู้ว่าฯ ตระเวนเก็บขยะ

     tɔ̀ɔt hǔua-kǒon ɔ̀ɔk gɔ̂ kʉʉ · bpɔɔ-chɔɔ-chɔɔ · à-dìit pûu-wâa - dtrà-ween gèp kà-yà

     Having taken the Khon mask off, I'm just a citizen: Former governor who roams around to collect garbage.

   • 2016, ยิปซี, คำสั่งรักมาเฟียร้าย‎^[6], Bangkok: eReader (Thailand), page 141:

     อัลเฟรโดถอดหัวโขนคำว่าประธานแกรนด์รอสเซล...นาทีนี้เขาเป็นแค่นายอัลเฟรโดที่กำลังจูงมือพาสาวน้อยหน้าหวานเดินเที่ยว

     an-free-dôo tɔ̀ɔt hǔua-kǒon kam wâa bprà-taan grɛɛn-rɔ́ɔt-seel ... naa-tii níi kǎo bpen kɛ̂ɛ naai an-free-dôo tîi gam-lang juung mʉʉ paa sǎao nɔ́ɔi nâa wǎan dəən tîao

     Alfredo took off the Khon mask, the title President of Grand Rossel... At this minute, he was just Mister Alfredo who was holding a hand of a sweet-faced little girl, leading her on this pleasant walk.

2. (literally) Used other than figuratively or idiomatically: see หัว (hǔua),‎ โขน (kǒon).