ลูกขุน

Thai

Alternative forms

• (obsolete) ลูกฃุน

 

Etymology

From ลูก (lûuk, “subordinate”) +‎ ขุน (kǔn, “chief; lord; master”); literally "lord's subordinate".

Pronunciation

Orthographic		ลูกขุน l ū k kʰ u n
Phonemic		ลูก-ขุน l ū k – kʰ u n
Romanization	Paiboon	lûuk-kǔn
	Royal Institute	luk-khun
(standard) IPA(key)		/luːk̚˥˩.kʰun˩˩˦/(R)

Noun

ลูกขุน • (lûuk-kǔn)

1. (archaic) public officer.
   • 2005, “กฎมนเทิยรบาล”, in กฎหมายตรา ๓ ดวง เล่ม ๑ ฉบับพิมพ์มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง แก้ไขปรับปรุงใหม่, Bangkok: สุขภาพใจ, →ISBN, page 75:

     อนึ่ง ลูกขุนนา ๑๐๐๐๐ ถึงนา ๘๐๐ แลไปคบไปหาพระราชบุตรพระราชนัดดา โทษถึงตาย

     à-nʉ̀ng · lûuk-kǔn naa · mʉ̀ʉn-nʉ̀ng · tʉ̌ng naa · bpɛ̀ɛt-rɔ́ɔi · lɛɛ bpai kóp bpai hǎa prá-râat-chá bùt prá-râat-chá nát-daa · tôot tʉ̌ng dtaai

     Moreover, [for] the luk khun [who are entitled to] 800 fiefs to 10,000 fiefs and come into contact or association with royal children or royal grandchildren, death shall be the penalty.

   • 2005, “กฎมนเทิยรบาล”, in กฎหมายตรา ๓ ดวง เล่ม ๑ ฉบับพิมพ์มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง แก้ไขปรับปรุงใหม่, Bangkok: สุขภาพใจ, →ISBN, page 76:

     อนึ่ง ลูกขุนผู้ใดขาดถือน้ำพระพิพัท โทษถึงตาย

     à-nʉ̀ng · lûuk-kǔn pûu dai kàat tʉ̌ʉ-náam-prá-pí-pát · tôot tʉ̌ng dtaai

     Moreover, [for] any luk khun who fails to attend the drinking of the water of allegiance, death shall be the penalty.

2. (historical)
   1. formally known as ลูกขุน ณ ศาลา (lûuk-kǔn-ná-sǎa-laa): body of high-ranking public officers responsible for running the administration of the state and offering advice to the sovereign, roughly equivalent to a modern-day cabinet; member of such body, such as minister.
   2. formally known as ลูกขุน ณ ศาลหลวง (lûuk-kǔn-ná-sǎan-lǔuang): body of judicial officers responsible for deciding questions of law in legal cases, as distinguished from ตระลาการ (dtrà-laa-gaan), whose responsibility is to decide questions of fact; member of such body.
   3. (ศาลา~) place of meeting of this administrative or judicial body.
      • 2005, “กฎมนเทิยรบาล”, in กฎหมายตรา ๓ ดวง เล่ม ๑ ฉบับพิมพ์มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง แก้ไขปรับปรุงใหม่, Bangkok: สุขภาพใจ, →ISBN, page 55:

        แลราชกุญทังปวงมิให้เดิรทางลูกขุน ให้เดิรทางหลังพุทธาวาศ

        lɛɛ râat-chá-gun táng-bpuuang mí hâi dəən taang lûuk-kǔn · hâi dəən taang lǎng pút-taa-wâat

        And all the members of the royal family shall not walk [in through] the way of luk khun, [but] shall walk [in via] the way behind Phutthawat.

      • 2005, “กฎมนเทิยรบาล”, in กฎหมายตรา ๓ ดวง เล่ม ๑ ฉบับพิมพ์มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง แก้ไขปรับปรุงใหม่, Bangkok: สุขภาพใจ, →ISBN, page 71:

        อนึ่ง วิวาทเถียงกันณะศาลาลูกขุน ให้ใส่ขื่อไว้หน้าศาลาลูกขุนวันหนึ่ง

        à-nʉ̀ng · wí-wâat tǐiang gan ná sǎa-laa lûuk-kǔn · hâi sài kʉ̀ʉ wái nâa sǎa-laa lûuk-kǔn wan nʉ̀ng

        Moreover, [people who] quarrel or dispute with each other at the luk khun hall shall be put [in] cangues [and] placed in front of the luk khun hall [for] one day.

3. (biblical and archaic)
   1. judge; tribunal.
      • 1839, พระคฤษวงษโดยมัดซาย [The Gospel by Matthew]‎^[1], 2nd edition, J.T. Jones, page 11:

        พวกปะโรหิตผู้ใหญ่ทั้งผู้เถ้าผู้แก่และบันดาลูกฃุนทั้งปวงหาพญานเทจ์สับปลับจะมาไส่ความแก่พระเยซู จะให้เปนโทษถึงตาย

        pûuak bpà-roo-hìt pûu-yài táng pûu-tâo-pûu-gɛ̀ɛ lɛ́ ban-daa lûuk-kǔn táng-bpuuang hǎa pá-yaan tét sàp-bplàp jà maa sài-kwaam gɛ̀ɛ prá yee-suu · jà hâi bpen tôot tʉ̌ng dtaai

        All the high priests and the elders as well as the umpires found false and deceitful evidence so as to blame the deed upon Jesus, intending to have him punished with death.

   2. (ศาลา~) place of a judge or tribunal; place where a judicial decision is rendered.
      • 1849, American and Foreign Bible Society, “โยฮัน”, in The Four Gospels and Acts‎^[2], translated by John Taylor Jones, Union Press:

        เขาจึ่งเอาพระเยซูภาไปจากกายะฟาไปถึงศาลาลูกขุน ครั้งนั้น เพลาก็จวนรุ่งแล้ว ฝ่ายคนทั้งหลายเขามิได้เข้าไปในศาลาลูกขุน กลัวจะเปนมลทิลไป แล้วจะกินปัศคามิได้

        kǎo jʉ̀ng ao prá yee-suu paa bpai jàak gaa-yá-faa bpai tʉ̌ng sǎa-laa lûuk-kǔn · kráng nán · pee-laa gɔ̂ juuan rûng lɛ́ɛo · fàai kon táng-lǎai kǎo mí dâai kâo bpai nai sǎa-laa lûuk-kǔn · gluua jà bpen mon-tin bpai · lɛ́ɛo jà gin bpàt-sà-kaa mí dâai

        Then led they Jesus from Caiaphas unto the hall of judgment: and it was early; and they themselves went not into the judgment hall, lest they should be defiled; but that they might eat the passover.

4. (law)
   1. juror.
   2. (คณะ~) jury.

Synonyms

• (public officer) See ขุนนาง (kǔn-naang).

Derived terms

• ลูกขุน ณ ศาลหลวง
• ลูกขุน ณ ศาลา
• ลูกขุนพลอยพยัก
• ลูกขุนศาลหลวง
• ลูกขุนศาลา