Appendix:Turkic Swadesh lists

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

This is a Swadesh list of Turkic languages, specifically Proto-Turkic, Turkish, Azerbaijani, Turkmen, Kumyk, Karachay-Balkar, Crimean Tatar, Tatar, Siberian Tatar, Bashkir, Kazakh, Karakalpak, Nogai, Kyrgyz, Southern Altai, Northern Altai, Shor, Old Turkic, Uzbek, Uyghur, Karakhanid, Tuvan, Khakas, Yakut and Chuvash, compared with that of English.

EnglishProto-Turkic
edit (182)
Turkish
türk dili
edit (207)
Azerbaijani
Azərbaycan dili
edit (207)
Turkmen
türkmen dili
edit (205)
Kumyk
къумукъ тил (qumuq til)
edit (207)
Karachay-Balkar
къарачай-малкъар тил (qaraçay-malqar til)
edit (207)
Crimean Tatar
qırımtatar tili
edit (231)
Tatar
татар теле (tatar tele)
edit (297)
Siberian Tatar
seber tatar tele
edit (164)
Bashkir
башҡорт теле (başqort tele)
edit (207)
Kazakh
қазақ тілі (qazaq tılı)
edit (207)
Karakalpak
qaraqalpaq tili
edit (207)
Nogai
ногай тили (nogay tili)
edit (207)
Kyrgyz
кыргызча (kırgızca)
edit (207)
Southern Altai
тÿштÿк алтай тил (tÿštÿk altay til)
edit (207)
Northern Altai
тӱндӱк алтай тил (tündük altay til)
edit (207)
Shor
шор тили
edit (302)
Old Turkic
𐱅𐰇𐰼𐰚 (t²ür²k)
edit (103)
Uzbek
oʻzbek tili
edit (207)
Uyghur
ئۇيغۇرچە (uyghurche)
edit (207)
Karakhanid
edit (166)
Tuvan
тыва дыл (tıva dıl)
edit (207)
Khakas
хакас тілі (xakas tìlì)
edit (204)
Yakut
саха тыла (saqa tıla)
edit (207)
Chuvash
чӑваш чӗлхи (čăvaš čĕlh̬i)
edit (207)
1I (1sg)*benbenmənmenmenmenmenminminminmenmenmenmenmenmen, minменmn², b²n²menmenmenmenminminep̬ĕ
2you (2sg)*sensen, sizsənsensensensensinsinhinsen, sız*sensensensensen, sinсенs²n²sensen, siz*, sili*sensensinenes̬ĕ
3he, she, it (3sg)*olooolololoulululolololalolol, ulолul¹uuolololkinivăl
4we (1pl)*biŕbizbizbizbizbizbizbezpesbeðbızbizbizbizbispisписb²izbizbizbizbispisbihigiep̬ir
5you (2pl)*siŕsizsizsizsizsizsizsezsesheðsender, sızder*sizsizsilerslersner, snirсилерs²izsiz, sizlar, senlarsiler, sizler*, her qaysiliri*sizsilersirerehigies̬ir
6they (3pl)onlaronlarolarolaralaolaralaralarularolarolarolaralaroloranar, anïr, onorыларularularolarolarolarkinilervĕs̬em
7this*bu(-n)bubububububububılbūlbulbubulbupu, po, bo, biyeпоb¹ubububopubuku
8that*olşu, ooşu, şolşo, ololşu, оtege, şulultegeol, solsol, ana, olsol, anav, olalolol, on, oол, тиги, анзыul¹shu, o'shauolololol, sol*leš̬ĕ, śavă, văl
9hereburadaburaşu taýda, onda, bärimunda, şundamında, blaydamındamonda, biredä, bu cirdämınta, pı arata, pı yertäbındamūnda, myndabunda, bul jerdemundabul jermïndamïndaмындаb¹untabu yerda, bu yoqda, bu yondabu yerdemundāmında, bo çerdemındamannakunt̬a
10thereşurada, oradaoraol ýerde, o taýdaondaandaandategendä, anda, şul cirdäanta, şanta, şal yertätegendäonda, andaonda, sonda, ol jerde, sol jerdeondaal jeranda, ondoandaандаntau yerda, u yoqda, u yondau yerdeandāındaandaonnount̬a, śavănt̬a, lere
11who*kemkimkimkimkimkimkimkemkemkemkımkimkimkimkemkemкемkmkimkimkimkımkemkimkam
12what*nē-nenämene, ne zatnenenärsä, ninîmânimä, ni, nämänenene, ne zatemneneme, nenime, neme, mi, čüge, čüg, tʹüg, čüнооn²anima, nanëme, nemē, negǖ, qayūçüü*nimetuoqmĕn
13where*kanta, *kanïneredeharaniredeqaydaqaydaqaydaqaydaqaytaqayðaqaidaqaydakaydakaydakaydakayda, kayyaқайдаqn¹iqayerda, qaydaqeyerdeqandā, qayūdā, qanï̄kaydaxaydaqannaăśta
14when*kačanne zamanhaçanhaçanqaçanqaçanqaçanqayçanqacanqasanqaşanqashankaşankacankačankadžan, kaydžan, kačan, kažen, kašanқачанqachonqachan, qanchide, nechchideqačankajanxacanqahanhăś̬an
15how*nēčenasılnecə, nətərnähili, niçik, häýsy*neçikqalaynasılniçekqalay, niceknisek, qalayqalai, neşıkqalaykalaykandaykandïykandïg, kandïh, kandïy, kandïnʺ, kandï, kandiқайдеn²at²gqalay, qanday, nechikqandaqnetegkandıgxaydiqaydaqmĕnle
16not*ermeŕdeğildeyil, -maz/-məzdältügültüyüldüdegiltügeltügel, mastügel, imäsemesemestuvılemesemes, ǰokčok, eves, emes, tʹokэбесemas, yo'qyoq, emesyōq, ermēseves, çoknimes, çoxsuoqśuk
17all*bütün, *kamugbütün, tümbütün, hamı-bary, hemme, ähli, herbarı, bütünbiteubütün, ep, episiböten, barı, hämmäparıbötäbarlyq, bärı, bükılbarlıq, pu'tkil, pu'tinbäri, savlaybaarıončo, büdünbarčan, barčïn, baršïn, parčanтоозаqmǧbarcha, hamma, butun, bari, borliqhemme*, barche, pütün, barliqqamuɣ, barčābügü, xamık, şuptu, dögerepray, tikci, toozabarı, bütünpĕt̬ĕm, pur, purt̬e
18many*ȫküĺçokçoxköpköpköpçoqküpkänese, kän, poramküpköpko'pköpköpköpköpкöпüks², ükškoʻpköpköp, üküšxöy, kövey*köpelbeq, ügüsnumaj
19somebiraz, birkaç, bazıbəzi*, bir neçə*birnäçe, berentakbir neçebir talay, bir nençabazı, bir qaçberniçäpernicäber nisäbırneşebir neshebir neşebir necebir kanča*, büdün, barčanasкöп эбесbir necha, bir qancha, ba'zi, ayrimbir qanche*, azraq*, bezi*kaş*, bir kaş, şala, kaşkıynanince-de, köp nimes*, salaqas da, qannık ere, ağıyaq*temiś̬e
20few*āŕazazazazbirkesek, biraz, azazazasäðazazazazasasасzoz, kam, pichaazāzeveeş, biçii, as*asağıyaqsah̬al
21otherbaşka, diğer, öbür, ötekibaşqa, ayrı, digər*başgabaşğa, özgebaşxası, birsibaşqa, digerbaşkapaşqabaşqabasqabasqa, bo'tenbaskabaşkabaškabaška, paška, öskö, öskeпашқаboshqa, o'zgabashqa, özge, artuqaδïn, aδruq, öŋīöske, ıındı, başka*pasxaatınurăh
22one*bīrbirbirbirbirbirbirberperberbırbirbirbirbirbir, pir, vir, mirпирb²ir²birbirbīrbirpirbiirpĕrre
23two*ẹk(k)iikiikiikkiekiekiekiikeikeikeekıekiékiekiekieki, ekkiийгиkiikkiikkiikkīiyiikiikkiikkĕ
24three*üčüçüçüçüçyuçüçöçöcösüşu'shüşücüčüč, üšӱшüčuchüchüčüşüsüsviśśĕ
25four*tȫrtdörtdörddörtdörttertdörtdürttürtdürttörtto'rtdörttörttörttörtтӧртt²ür²t²toʻrttöttȫrtdörttörttüörttăvattă
26five*bẹ̄ĺ(k)beşbeşbäş, kellebeşbeşbeşbişpişbişbesbesbesbeşbešbeš, pešпешb²s² (bes), b²is², b²išbeshbeshbḗšbeşpisbiespillĕk
27big*bedükbüyükböyükuly*, çişikulluullu, demeñilibüyükzursur, oloður, däw, ölkänülken, ūlyu'lkenüykencoŋǰaan, uluulug, ulu, piikулуғ, поғдаul¹ǧkatta, buyuk, ulkanchong*, yoghan, büyük, zor*bedük, uluɣulugulugulaqanpys̬ăk, mănă
28long*uŕakuzunuzunuzynuzunuzun, uzaquzunozınossonoðonūzynuzınuzınuzunuzunuzunузунuzn¹uzunuzunuzunuzunuzunuhunvărăm
29wide*gēŋgenişgenişgiňiş, giňgeñ, enlikeñkeñ, kenişkiñkiñkiŋkeñken', enlikeñ, énlikenenelbek, keŋ, ǰalbakkenʺкең, энниг, чалбақkengkengkeŋ, yasï̄delgem, kalbak, algıg*çalbax, allığkieñ, ketitsarlak̬a, anlă
30thick*kalïŋkalınsıx, qalıngalyňqalınbazıq, semiz, qalınqalınyuanqalınqalın, yıwanqalyñqalın', juwankalın, yuvankalıŋkalïŋ, ǰoonkalïnқалын, чоонql¹n¹, y²uǧn¹qalin, yo'g'onqëlinqalïnkılınxalınqalıñhulăn
31heavy*iagïrağırağıragyrawurauurağırawırauırawır, ağırauyrawıravırooruuraar, uurаарǧr¹ogʻirëghiraɣïraaraarıar, ıaraqanjyvăr
32small*kičügküçükkiçik, balacakiçi, kiçijikgiççigitçekiçikkeçkenä, keçekeckenäbäläkäy, bäläkäskışı, kışkene, kışkentaikishkentay, kishkenekişkeykicinekeykičinek, kičükičeč, kičenek, kičigeš, kičih, kičik, kičeš, kičinegešкичигkičgkichkina, kichikkichikkičig, ušaqbiçe, biçiikiçicekkıra, kuccuguy, kıccıgıypĕč̬ĕk
33short*kïsgakısaqısagysgaqısğaqısxaqısqaqıskaqısqaqıθqaqysqaqısqakıskakıskakïskakïskaқысқаqisqaqisqaqïsɣā, qïrtçoldak, kıskaxısxakılgaskĕske
34narrow*tïgïŕdardardartartartartartartartartartartartartarтaрtortartārtar, kızııniske*, tar*kıarağas, sinnyigesans̬ăr, tăvăr*
35thin*yiŋčgeinceincə, nazik*inçeinçe, nazik, yuqqaiñçge, juqainceneçkä, näzekyeckä, yoğayoqa, näðekensız, jıñışke, qysañ, tarjin'ishke, na'zikyinişke, nazikickečičke, ǰukačičkeчишке, чуғаy²nčga, y¹uy¹qaingichka, yupqa, nozikinchike, yupqayinčgē, yuvqāçiñge, çugaçuğacax, çuğa, niskesinnyiges, caraas*śüh̬e, śinś̬e
36woman*xātun, *kï̄ŕkadınqadınheleý, aýal*qatın gişitişirıuqadınxatınqatınqatın, xatınäiel*, qatynhayal, qatınxatın-kızayal*üy kiži, emegen*, kadïnkaat, katтижи кижиayol*, xotin, qizayal*urāɣūt, išīlērxereejen, kaday, xereejen kijiipçi kizijaqtarhĕrarăm
37man (adult male)*ēradamkişierkek, adam*erkek, er gişier kişi, erkegirıuerkek, aqayirir keşeirer, erkek, jıgıterkekér, érkekerkeker kiži, ererэр кижиerkaker, erkekerer (kiji)ir kizier kihiarś̬yn
38man (human being)*kišiinsan, kişikəs, insan*, adam*ynsan, adam*, kişiadam*, gişiadam*, kişiinsan, adam, kişikeşekeşekeşe, äðämkısı, adam*kisi, adam*ädem*kişikižikiži, adam*кижиkis²i, kišikishi, odam, inson*insan, kishikišīkijikizikihiśyn, et̬em
39child*bāla, *urugçocukbala, uşaq, çağaçagabalabala, sabiybalabalapalabalabalabalabalabalabalapala, balaпалаuǧl¹bola, chaqabalakenčurugpala, olğanoğoač̬a
40wifekarıarvad, əyalaýalqatınqatın, yuy biyçeapayxatınqatınqatın, xatınäiel, qatyn, jar, zaiyphayal, qatınxatın, pişeayal*emegen, üy kiži, kadïnkaatэпчи, эмдеги, қатxotin, ayol, rafiqaxotun*, ayal*, yoldash*kiskaday, amdıı kijiipçizioyoq, kergenarăm
41husbandkocaərär, adamereraqayiririrer, erkek, küieuku'yew, erér, kiyev, bayküyöööbögön, er kiži, er, küyüerэрer, kuyovyoldash*, er*bēger, aşakirierup̬ăška
42mother*apaanne, anaanaejeanaana, annyaanaanainääsäy, inäyanaana, eneanaapaeneeneэне, ичеügona, aya, oyianaanā, ebēie, avaice, ineiyeanne
43father*atababa, ataatakakaataata, attyaataataataatayäke, ataa'ke, ataataataadaada, ava, agaада, абаota, adadada, ataatāada, açaaba, adaağaatte
44animalhayvanheyvanhaýwanhaywanxayıuan, janıuarayvanxaywan, cänlekqaywan, yännekyänlek, xaywan, yanwaraiuan, xaiuan, januarhaywanayvan, yanuvarjanıbar*anʺаң-қуш, мал-қушkiy²ik, y¹il¹qihayvon, jonivorhaywan*, janliq*añ-meñ, **kııl, qaramayčĕrč̬un, vylʹăh
45fish*bālïkbalıkbalıqbalykbalıqçabaqbalıqbalıqpalıqbalıqbalyqbalıqbalıkbalıkbalïkbalïk, palïkпалықbaliqbëliqbalïqbalıkpalıxbalıkpulă
46bird*kuĺkuşquşguşquşçıpçıqquşqoşqoşqoşqūsquskuskuşkuškušқушqus¹qushqushquškuşxuskötör, cııcaaq*kajăk
47dog*köpekköpek, itit, köpəkit, köpek*, güýükititköpek, itetetetitiytiytitiytit, eger, egir, igirадай, эгерit¹it, kuchuk, ko'ppakitïtıtaday*ıtjyt̬ă
48louse*bïtbitbitbitbitbibitbetpetbetbitbiytbiytbitbiytpitпитbitpitbitbıtpitbıtpyjt̬ă
49snake*yï̄lanyılanilanýylanyılanjilyanyılanyelanyılanyılanjylanjılanyılanjılanǰïlančïlan, tʹïlanчыланy¹il¹n¹ilonyilanyïlānçılançılanmoğoy, erien üönśĕlen
50worm*kūrtsolucan, kurtqurdgurt, gurçukxurtqurtqurtsuwalçan, qortqortqort, seläwsenqūrtqurtkurtkurtkurtkurtқуртqurtqurutqurtkurt, şıylaşkınxurtüönăman, hurt
51tree*ïgačağaçağacbag, agaçterekterekterekağaçağacağasağaşag'ashterekbak*agašagač, agaš, aačағашiǧčdaraxt, yogʻoch*derex*, yaghach*yïɣačıyaşağasmas*jyvăś
52forest*ormanormanmeşə, ormantokaýorman, ağaçlıqağaçormanurmantös, urman, ağaclıqurmanorman, toğaitog'ayormantokoyarka, agaš, terekagaš, čïš, tʹïšағаш, чышy²iš, y¹is¹oʻrmon, toʻqayorman, janggalarga, arıg, ezimağastıa, oyuurvărman
53stick*čï̄pčçubuk, değnek, çıtaçubuqçöp, taýak*tayaqtayaqçubuqtayaktayaqtayaqtaäq, asataäqtayaqtayaktayaktayakčïbïkтайақyogʻoch, tayoqchoqmaq, tayaq*, soyla*, chiwiq*čïbïqbuduk, dayangıış, sıptayaxmas, baalkı*, tayaqpat̬ak, tuja
54fruit*yẹ̄miĺčmeyve, meyvameyvəmiweyemişjemiş, kögetmeyva, yemişcimeşyemeşyemeşjemısjemis, miyweyemisjemişǰiilek-фруктmevamewe*, yel-yëmishyémišçimisfrukt, nimisfrukt*śimĕś
55seed*urluk, *urugtohumçiyid, toxumtohumurluqurluq, bürtükurluq, tuhumbörtek, orlıqorloqorloqūryq, tūqymtuqım, urıqurlıkurukürenürenӱренurugʻ, tuxumuruq, tuxum*uruɣürezinürentuoraaq, burdukvărlăh, vără
56leaf*yapurgak, *büryaprakyarpaqýaprakyapıraqçapraqyaprakyafraqyapraqyapraqjapyraqjapıraqyapırakjalbırakbür, ǰalbïraktʹalbïrakпӱрyaproq, bargyopurmaq, yapraqyapurɣāqbürüpürsebirdeqśulś̬ă
57root*kökkökkök, tüpkök, düýp*tamurtamırtamırtamırtamırtamırtamyrtamırtamırtamırtamïrtazïlтазыл, тӧс, чылтысildiz, tomiryiltiz, tüpkök, tǖp, yïldïzdazılçilege, tazılsilis, tördö*tymar
58bark (of a tree)*kāpukkabukqabıqgabykqabuqqabuqqabuqqabıqqabıqqayır, qabıqqabyqqabıqkabıkkabıkčöbrö, kabïkčobïrgaқақпашqobiq, qobuqqowzaqqāsçövüreexaxpas, xabıxqatırıkhup̬ă, hujăr
59flower*čečekçiçekçiçək, gülgülçeçekgül, gokkaçiçekçäçäk, gölkölsäskä, säsäkgül*, şeşekgu'lşeşekeygül*čečekčedžek, dʹakayak, čakayakчақкийекgul, chechakgül*, chëchek*čečekçeçekçaxayax, porçosibekki, cecik*čeč̬ek, śeśke
60grass*otot, çimen, çimotototxans, kırdık, otlauotülänülänülänot, şöpsho'pölencöpölöŋ, otölönʺот, öлеңoʻt, oʻlanot, ot-chöp, chöpotòtototkurăk
61rope*yip, *yïpip, halatiptanap, ýüp, urgan*yip, arqanarqan, jip, bauarqan, yip, sıcımbaw, arkanpaubäy, bağ, bawjıp, arqan, baujipbav, arkanarkanbuu, armakčï*bag, pagпағarqon, ip, bog'arqan, arghamchayïp, uruqxendir, çep, arkan, bagpağ, arğamcıbıavĕren, păjav, śip
62skin*tẹrideri, tendəri, gön*deri*, ham*teriteriteritiretiretireterıteriteriteriteretereтереteritëreterīkeş, algı*teertiriitir
63meat*etetətetetetetitititetet, go'shétetetetэтgoʻsht, etgösh*, et*etètitet, kak̬aj
64blood*kiānkanqanganqanqanqanqanqanqanqanqankankankankanқанqn¹qonqanqānxanxanqaanjun
65bone*kemük, *siŋökkemiksümüksüňksüyeksüyekkemik, süyeksöyaksöyäkhöyäksüieksu'yeksüyeksööksööksöökсööкs²üŋp̊suyaksö'ngeksüŋüksööksöökuñuoqšămă
66fat (noun)*semiŕ, *yāgyağyağyağmay, yawjauyağ, maymaymaymaymaimaymaymayüs, ǰuu, maydʹu, dʹagчағyogʻ, moyyagh, mayyāɣ, ǖz, čïrüs, çagçağ, simis, üssıaśu
67egg*yumurtkayumurtayumurtaýumurtgayımırtqagakkı, jumurtxayımırtayomırkayomortqayomortqa, kükäyjūmyrtqama'yekyumırtkajumurtkaǰïmïrtkanʹïmïrtka, nʹurtkaныбыртқаtuxum, yumurtqatuxumyumurtɣāçuurganımırxasımııtśămart̬a
68horn*burguboynuzbuynuzşah*müyuzmüyüzmüyüz, boynuzmögezmöyösmögöðmüiızmu'yizmüyizmüyüzmüüsmüüsмӱусshox, muguz, shoxmünggüzmüŋüzmıyısmüusmuosmăjrak̬a
69tail*kudrukkuyrukquyruqguýrukquyruqquyruqquyruqqoyrıqqoyroqqoyroqqūiryqquyrıqkuyrıkkuyrukkuyrukkuyruk, koyrugқузуруқqud¹r¹uq̊¹dum, quyruqquyruqquδruqkudurukxuzuruxkuturukhüre
70feather*tǖktüytükýelektükqanat tüktükqawrıyqıyaq, qauırsınqawırhın, qawrıyjün, qauyrsynpa'rkuşınjünǰuŋtük, sïsчӱгjun, tuk, patpeyyǖg, *çügçügtüü, kuorsuntĕk
71hair*s(i)ač, *kïlsaç, kılsaç, qıl*saç, tüý, gylçaç, tük, qılçaçsaç, qılçäç, qılcacsäsşaş, tük, qylshash, tu'k, qılşaş, kılcacčač, kïl*čaš, čač, kïlшашs¹čsoch, qil, yol*chach*, tük, qil*sač, qïl, çaş, dük, xılsas, xılbattaq, as, tüü, kıl*śüś
72head*baĺčbaş, kafabaşbaşbaşbaşbaşbaşpaşbaşbasbas, gellebasbaşbašbaš, pašпашb¹šboshbashbašbaşpastöbö, baspuś
73ear*kulkakkulakqulaqgulakqulaqqulaqqulaqqolaqqolaqqolaqqūlaqqulaqkulakkulakkulakkulakқулақq̊¹ul¹qqquloqqulaqqulaq, qulqaqkulakxulaxkulgaaqhălh̬a
74eye*köŕgözgözкөзgözközközküzküsküðközko'zközközköskarak, kozқарақküzkoʻzközkȫzkarakxaraxqaraqkuś
75nose*burunburunburunburunburunburunburunborınporontanawmūrynmurınburınmuruntumčuk, muruntanak, tunčukпурунburunburunburundumçukpurun, tumzux, tuncuxmurun, munnusăms̬a
76mouth*āgïŕağızağızagyzawuzauzağızawızauısawıð, ağıðauyzawızavızoozoosagïs, uus, oozаас, ақсыǧzogʻizaghizaɣïzaasaasayaqśăvar
77tooth*tīĺdişdişdiştiştiştişteşteşteştıstististiştištišтишtishchishtï̄šdiştistiisšăl
78tongue (organ)*tildildildiltiltiltilteltelteltıltiltiltiltiltilтилtiltiltïldıltiltılčĕlh̬e
79fingernail*dïrŋaktırnakdırnaqdyrnaktırnaqtırnaqtırnaqtırnaqtırnaqtırnaqtyrnaqtırnaqtırnaktırmaktïrmaktïrgak, tïrbakтырбақtirnoqtirnaq, tiymaqtïrŋaqdırgaktırğaxtıñıraqčĕrne
80foot*adakayakayaqaýakayaqtabanayaqtabanayaqtabanaäq, tabantabantabanbutbut, ayakayakтабанoyoqayaqaδaqdavan, tavangay, butazaxataqura
81leg*būtbacakqıçaýakayaq, butayaqbacaqayakayaqayaqaäq, būtayaqayakbutbutput, butазақd¹qoyoq, putputbūtbut, döñmek*azax, but*buut*pĕś̬ĕ
82knee*topïkdizdizdyztobuq, tiztobuqtizteztubıqtubıqtızedizetiztizetizetobïk, tobuk, tizeтизеt²iztizzatiztīzdiskektizektobukčĕrk̬uśśi
83hand*eligeləlelqolqolelqulqulqulqolqolkolkolkolkolқолqoʻlqoleligxolxoliliială
84wing*kāynatkanatqanadganatqanatqanatqanatqanatqanatqanatqanatqanatkanatkanatkanatkanatқанатqn¹t¹qanotqanatqanatçalgınxanatkınatśunat
85belly*kạrïnkarın, göbekqarıngarynqarın, qursaqqarınqursaq, qarın, qorsaqqorsaq, eces, qorhaqqaryn, ış, qūrsaqqarın, ish, qursaq, kursakkursakkarïnkarïnқарын, қурсақqr¹n¹, qur¹uǧs¹qqorinqorsaq, qarin*qarïnijin, xırınxarın, ictiishyrăm
86guts*bagïrsukbağırsak, barsakbağırsaqiçegeiçekçegile, bağırsaqeçäkecäkesäkışekishekişekicegiičegeidžege, idže, ičekичегеichaküchey*baɣïrsuqşöyündüiçegeohoğospyrš̬ă
87neck*bōynboyunboyun, süysünboýunboyunboyunboyunmuyenpuyınmuyınmoiynmoyınmoyınmoyunmoyïnmoyun, moyïnмойунboʻyinboyunboyïnmoyunmoyınmoonnyu, mooymăj
88back*kerü, *arkaarka, sırtarxa, kürək, belarka, yagyrnyarqaarqaarqa, sırtarkayeltkä, yertkä, sırtarqaarqaarqaarkaarkabel, arkaarka, arga, pil, bilкöксӱorqaarqaarqā, učāoorgauça, arğa, pilkelin, arğaśurăm
89breast*köküŕgöğüsdöş, göyüsemjekkökürek, töşkökürek, yoşün, emçekköküs, kökrekkükräkkükräk, tüşimsäkkeude, kökırek, tös, emşekko'kirek, to's, gewdekökirekemcekemčekkögüsтöшemchakemchek*, kökrek*, tösh*, köksi*kögüz, emigemigimjekemiiykăk̬ăr
90heart*yürekyürek, kalpürəkýürekyurekjürekyürekyöräkyöräkyöräkjürekju'rekyurekjürökǰürekčürek, tʹürek, tʹürökчӱрекy²ür²kyurakyürekyürek, köŋülçürekçüreksüreqčĕre
91liver*biagïrkaraciğer, ciğerciyər*, bağırbagyrbawurbauurqara cigerbawırpauırbawırbauyrbawırbavırboorbuurpaarпаарjigarjiger*, bëghirbaɣïrbaarpaarbıarpĕver
92to drink*ič-içmekiçməkiçmekiçmekiçergeiçmekeçärgäeckäleesewışuishiwişüvicüüičerишichmoqichmekičmēkijerizergeisĕś
93to eat*yē-yemekyeməkiýmekaşamaqauuzlanırğa, aşarğaaşamaqaşargaaşanqalıaşawjeujewyev, aşavjeǰiirdʹi, či, če, tʹi, čiyчииy²iyemoqyimek, yëmekyḗmēkçiirçirgeahaa, sieśi
94to bite*ïsïr-ısırmakdişləmək*dişlemekxapmaqqabarğatişlemekteşlärgäteşlägäleteşläwtısteutislewtislevtiştöötišteertišteergeызырtishlamoqchishlimekïsïrmāq, tišlēmēkızırar, tutkulaarızırarğa, tudarğaıtırśyrt
95to suck*em-, *simü-emmekəmməkemmekemmek, sormaqemergeemmekimärgäimkäleimewemu, soruemiw, sorıwémüv, soruvemüü*soror, emersorсорemmoq, soʻrmoqemmek*, shorimaq*اماك, sōrmāqsorar, emer*sorarğa, emerğeemĕm
96to spit*tüpkür-tükürmektüpürməktüýkürmektükürmektükürürgetükürmektökerergätököröwtükırutu'kiriwtükirüvtükürüütükürertükürтӱккӱрtuplamoqtükürmeksoδmāqdükpürertükürerğesilleesur
97to vomit*kus-kusmakqusmaqgusmakqusmaqqusarğaqusmaqqosargaqosqalıqoθowqūsuqusıw, qayt etiwkusuvkusuukuzarkusқусqusmoqqusmaqqusmāq, yanmāqkuzarxuzarğaqotuolathăs
98to blow*ür-üflemeküfürməküflemek, öwüsmeküfürmek, eşmekufgürürgeesmek, üfürmekörergä, isärgäöröwüru, ürleuu'rlew, esiw, u'plewürüv, ésüvüylöö*ürerurӱбӱр, салғынаesmoqpüwdimekesmēkürer*, xadıır*ürerğe*, übürerğeürvĕr
99to breathesoluk almak, solumak, nefes almaknəfəs almaqdem almaktınış almaqsolurğanefes almaksulargatın alğalıtın alıwdem aludem alıwtınıs aluvdem aluu*tïnartïnтынnafas olmoq, dam chiqalmoqnepes almaq, dem almaqtïnmāqtınartınarğatıınsyvla
100to laugh*kül-gülmekgülməkgülmekkülemekkülürgekülmekkölergäkölöwküluku'liwkülüvkülüükatkïrar, külerkül, külüқатқырkulmoqkülmekkülmēk, qatɣurmāqkattırarxatxırarga, külergekülkul
101to see*kör-görmekgörməkgörmekgörmekkörürgekörmekkürergäkürewköruko'riwkörüvkörüükörörkörкöрk̥ür², kür²koʻrmoqkörmekkörmēkköörkörergekörkur
102to hear*ẹĺit-işitmek, duymakeşitməkeşitmekeşitmekeşitirgeeşitmekişetergäişetewestuesitiwésitüvuguuugarukуқs²id²eshitmoqanglimaqešitmēkdıñnaaristergeihitilt
103to know*bil-bilmekbilməkbilmekbilmekbilirgebilmekbelergäbelewbılubiliwbilüvbilüübilerbil, pilпилb²il²bilmoqbilmekbilmēkbilirpilergebilpĕl
104to think*tüĺ-ün-düşünmekdüşünmək, sanmaqpikir etmek, saýmak, üýtmekoylamaqsağışlanırğa, oyumlarğatüşünmekuylargauylawoilauoylawoylavoyloosananar, sanaarsanaпöгӱн, толанs¹qn¹oʻylamoqoylimaq, pikir qilmaqȫmēk, saqïnmāqbodaar, bodanır, sagışsıraar*sağınarğasanaašuh̬ăšla, šutla*
105to smellkoklamak, kokmakiyləmək, qoxumaqysgamak*iyislemekiyiskergeqoqlamaqisnärgäyeθkäwiıskeu*iyiskewiyiskilevjıttooǰïtaardʹït, tʹït, yïdïчыстаisqamoq*purimaq*yïδlāmāqçıttaar*çıstanarğa*sıttaa*šăršla*, šărš̬ă k̬ălar*, šărš̬ă k̬ĕr*
106to fear*kork-korkmakqorxmaqgorkmak, eýmenmekqorqmaqqorqurğaqorqmaqqurkırgaqurqıwqorquqorqıwkorkuvkorkuukorkïïrkoruk, korïk, korgïқоруқqur¹qqoʻrqmoqqorqmaqqorqmāqkorgarxorığarğakuttanhăra
107to sleep*ūdï-uyumakyatmaquklamakyuxlamaqjuqlarğayuqlamaqyoqlargayoqlağalıyoqlawūiyqtauuyqılawuyklavuktoouyuktaaruyta, uyuktaузуud¹uxlamoquxlimaquδï̄māq, yatmāquduuruzirğautuyśyvăr
108to live*dīri-yaşamak, oturmakyaşamaqýaşamakyaşamaqjaşarğayaşamaqyaşärgäyäşäwjasaujasawyaşavjaşooǰürer, ǰadarčažaчурта, чатy¹šyashamoqyashimaqyašāmāqçurttaarçurtirğaolor, sırıtpurăn
109to die*öl-ölmekölməkölmekölmekyolürge, auuşurğaölmekülärgäülewöluo'liwölüvölüüölöröl, ül, üülöлül²oʻlmoqölmekölmēk, kečmēkölürölergeölvil
110to kill*öltür-öldürmeköldürməköldürmeköltürmekyoltürürge, joyarğaöldürmeküterergäülterewöltıruo'ltiriwöltirüvöltürüüöltüreröttür, ötür, öltiröдӱрül²r²oʻldirmoqöltürmeköldürmēkölürerödirergeölörvĕler
111to fight*saba-dövüşmek, kavga etmekvuruşmaq, savaşmaq, döyüşməkuruşmak*, söweşmek, göreşmek*yabuşmaq, erişmektutuşurğa, küreşirgedögüşmekköräşergähuğışıwsoğysu, ūrysuurısıw, sawash etiwsogısuv, kavga étüvsoguşuutartïžar, kürežer, ǰuulažar*kürešчаалаш, кӱреш, тудушs²üŋšurushmoq*, qurashmoq*soqushmaq, urushmaqsavašmāq, čalïšmāq, süŋüšmēk, urušmāqdemisejir, çaalajar, dayıldajırkürezerge, xarbazarğa, çaalazarğa*oqsus, tuhun, kırgıs, seriilesśap̬ăś
112to hunt*ābla-avlamakovlamaqawlamakaw etmekuuçulanırğaavlamaqawlargaawlawaulauawlawañşılavuulooaŋdaar, uulaaranʺla, anʺnaаңнаovlamoqowlimaqavlāmāqañnaar, añnııratsnirğabultaasunara ś̬üre, kajăk̬a ś̬üre, tytma ś̬üre
113to hit*ur-vurmakvurmaqpatlamak, urmak*urmaqururğa, soğarğaurmaqsuğarga, bärergähuğıwūru, soğuurıw, sog'ıwsoguv, uruvuruusogorsok, ürшап, соқur¹urmoqurmaqurmāq, qaqmāqkagar, sogar, şançarcabarğa, teerge, urunarğaoğus, sırbatśap, šakka
114to cut*kes-kesmekkəsməkkesmekgesmekkeserge, jırırğakesmekkisärgäqırqıw, kiθewkesukesiwkesüvkesüükezerkesкесks², b¹ičkesmoqkesmek, qiymaq*kesmēk, bïčmāq, qïymāq, ormāqkezerkizergekıs, bıskas
115to split*yār-yarmak, ayırmakbölmək, yarmaqýarylmakbölmekyuleşirge, bölürgeyarmaqbülärgäyarıwjarubo'liwbölüvbölüübölör, oodor, ǰararčar, dʹar, tʹar, yar, pol, kadaчаар, кезе шап, ӱлеyormoqyarmaqyarmāq, yermēk, aδïrmāq, sökmēkçarar, oondaktaarçararğa, oodarğa*qayıtpajla, ujăr
116to stabbıçaklamaksancmaq, batırmaqpyçaklamak, naýzalamakçançmaq, qadamaqçançırğasoqmaqçänçergäsänsew, qaðawsūğu, qadau, şanşushanshıw, qadawşanşuv, kadavsayuusayarkadaқаза, тоорs¹nčsanchmoq, tiqmoqtiqmaq*, sanjimaq, pichaqlimaqsančmāq, suqmāqbijekteer, şançar, şişteersazarğabatarı saayčik, tir
117to scratch*kạĺčï-kaşımakcızmaq, qaşımaqdyrnaçaklamaktırnamaqtırnarğatırnamaqtırnargatırnawtyrnautırnawtırnavtırmootïrmaartïrba, tïrbaktaтырбақтаtirnamoqtirnaqlimaqqašï̄māq, ezmēkdırbaktaartırbaxtirğatarbaa, tıñıraqtaačărmala, čer, šăjăr
118to dig*kaŕ-kazmakqazmaqgazmakqazmaqqazarğaqazmaqqazırgaqaðıwqazuqazıwkazuvkazuukazarkasқасqazimoqkolimaq, qazmaqqazmāq, qazï̄māq, üšēmēk, üŋmēkkazarxazarğaqasalt, čavma, čak̬ala, čavala, čavsa k̬ălar
119to swim*yüŕ-yüzmeküzməkýüzmekyuzmekjüzergeyaldamaqyözärgäyöðöwjüzuju'ziwyaldav, yuzüvsüzüüežiner, ǰüzerčüzчӱc, ық чöрsuzmoqsu üzmekyüzmēk, čapmāqeştirçüzergeuhun, qarbaa
120to fly*uč-uçmakuçmaquçmakuçmaquçarğauçmaqoçargaocqalıosowūşuushıwuşuvucuuučar, , üčучуқuchmoquchmaqučmāq, teŋmēkujaruçugarğakötvĕś
121to walk*yüri-yürümekyürümək, gəzmək, yeriməkýöremek, barmakyurümekjürürge, barırğayürmekbarırga, yörergäatlawbaru, jüruжүриўyurüvbasuubarar, ǰürertʹör-, čür-чöрy¹ur¹iyurmoq, bormoq, kezmoqmangmaq, yürmekyorï̄māqbaar, çoruur*pararğa, çörergebar, qaamput, śüre
122to come*kẹl-gelmekgəlməkgelmekgelmekkelirgekelmekkilergäkilewkeluкелиўkelüvkelüükelerkelкелkl²kelmoqkelmekkelmēkkelirkilergekelkil, py
123to lie (as in a bed)*yat-yatmak, uzanmakuzanmaq, yatmaqýatmak, uzanmakyatmaqjatarğayatmaq, uzanmaqyatargayatqalıyatıwjatuжатыўyatuvjatuuǰadarčat, dʹat, tʹat, džat, yatчатy¹t¹yotmoqyatmaqyatmāqçıdarçadarğasıtvyrt
124to sit*oltur-oturmakoturmaqoturmakolturmaqoltururğaoturmaqutırırgautırğalıultırıwotyruотырыўoltıruvoturuuoturarotïrодурul¹r¹oʻtirmoqolturmaqolturmāqolurarodırarğaolorlar
125to stand*dur-durmak, dikilmekdurmaqdurmakturmaqsüyelirge, sirelirgeturmaqtorırgatorğalıtorowtūruтурыўturuvturuuturarturтурt¹ur¹turmoqturmaqturmāqturarturarğatur
126to turn (intransitive)dönmekdönməkdönmekburmaq, burulmaqbururğaburulmaqborırgaborolowbūru, būryluбурыў, бурылыўburuv, burıluvburuluuaylanar, burïlaraylanпур, пурулburmoqburimaq, örümek*, aylandurmaq, pëqiratmaqevürmēk, čevürmēk, tevürmēkeer, ergildireraylan(dır)arğa, aylandırı bızarğaergit, eriypăr, śavăr
127to fall*düĺ-düşmekdüşməkýykylmakyığılmaqtüşerge, jığılırğatüşmektöşärgä, yegılırgatöşöwjauu, jyğylu, qūlauқулаў, жығылыўyıgıluvtüşüütüžer, ǰïgïlartüšтӱш, чығыл, ушtushmoq, yiqilmoqchüshmek, yiqilmaq, ghulimaqtüšmēk, učmāqdüjertüzergetüstün, tak̬ăn, ük
128to give*bēr-vermekverməkbermekbermekberirgebermekbirergäbirewberuбериўberüvberüübererber, perперb²r²bermoqbermekbḗrmēkbeerpirergebierpar
129to hold*tut-tutmaktutmaq*, saxlamaq*tutmaktutmaqtutarğatutmaqtotargatotowtūtu, ūstauтутыў, устаўıslav, tutuvkarmootudartutтутt¹ut¹tutmoqtutmaqtutmāqtudartudarğatuttyt
130to squeezesıkmaksıxmaqsykmakqısmaqqısarğasıqmaqqısargaqıθıwqysuқысыўkısuvsıguusïgarkïsқыза тутsiqmoq, qismoqqismaq, siqmaqsïkmāqkızarxızarğaıkhĕs, čămărt̬a, hĕster, păč̬ărt̬a
131to rubsürmek, sürtmek, uğmaksürməkoýkamak, sürtenmekişımaqışırğasürtmekışkırga, uwargaışqıwysqylauысқылаў, ысыўıskılavsürtüüǰïžarčiš, yïšчосishqalamoq, surtmoq*sürkimeksürtmēk, türtmēk, yaqmāqdürbüür, ögeerçızarğaaal, sot*săt̬ăr, sĕr
132to wash*yu(b)-yıkamak, yunmakyumaqýuwmakjuwmaqjuuarğayuvmaqyuargayıwıwjuuжуўыўyuvuvjuuǰunarčunчунyuvmoqyuymaqçuurçuurğasuuyśu
133to wipe*sīl-silmeksilməksüpürmeksibirmeksıyparğa, qurğaqsıtırğasilmeksörtergähörtöwsürtuсүртиўsürtüvaarcuuarčïïr-чосartmoqsürtmekçodar, aştaar*çızarğasotšăl
134to pull*tart-çekmekçəkməkdartmak, çekmektartmaqtartırğaçekmektartırgatartıwtartuтартыўtartuvtartuutartar, čöyörtartтартchoʻzmoq, tortmoqtartmaqtırtarsörtirge, tartarğatartturt, sĕt̬ĕr*
135to push*it-itmekitələməkitmektürtmek, tebermektürtergeitemeketärgäetew, etärew, törtöwiteru, türtuийтериўiytevtürtüüiyderiytитitarmoq, turtmoqittermekideriderge, sazarğaüt, astĕk, tĕrt
136to throw*ạt-atmakatmaqatmaktaşlamaq, atmaqatarğaatmaqtaşlargataşlaw, bärewtastauтаслаў, ылақтырыўtaslav, bılaktıruvırgıtuutaštaaratташта, шелotmoq*, tashlamoq*tashlimaq, atmaqoktaar, dajaartastirğa, silergebıraq, kebis, tamnaa*yvăt, ut, părah
137to tiebağlamakbağlamaqbaglamakbaylamaqbaylarğa, eşergebağlamaqbäylärgäbäyläw, bağlawbailauбайлаўbaylav, bavlavbayloobuulaarpaglaпағлаb¹abogʻlamoqbaghlimaqbaglaarpalğirğabaaykăk̬ar, śyh, syp
138to sewdikmektikməktikmektikmektigergetikmektegärgätegewtıguтигиўtigüvtigüüköktöör, tigertikтикtikmoqtikmekdaaraartigergetikśĕle, tĕrle*
139to count*sā(y)-saymaksaymaqsanamaksanamaqsanarğasaymaqsanargahanaw, iθäpläwsanau, esepteuсанаўsanavsanootooloor, čottoorsanaтоола, санаsanamoqsanimaqsanaarsanirğaaaq, aqsaanna aaqšutla
140to say*āy-demek, söylemekdeməkdiýmekaytmaq, demekaytırğademekäytergääytewaitu, deuайтыў, деўaytuv, devaytuuaydar, deer, söylöörte, aytайтt²i, aytmoq, demoq*dëmek, ëytmaqçugaalar, sögleer, deerçooxtirğa, çoxtanarğaet, diete, kala
141to singşarkı söylemekoxumaqsaýramakyırlamaqjırlarğayırlamaqcırlargayırlawjyrlau, än aituқосық айтыўyırlavırdookožoŋdoor, sarïndaarsarnaырла, сарнаashula aytmoq, kuylamoqnaxsha ëytmaq, sayrimaqırlaarırlirğa, sarnirğaıllaajurla
142to play*oy-oynamakoynamaqoýnamakoynamaqoynarğaoynamaquynargauynawoinauойнаўoynavoynoooynooroyna, oynoойнаoʻynamoqoynimaqoynaaroynirğaoonnyoovylja
143to float*yüŕ-yüzmeküzməkýüzmekyuzmekjüzergeyaldamaqyözärgäyöðöwjüzuжүзиўyaldav, yuzüvkalkuuǰüzerakық, ақsuzmoqleylimek*, üzmek, lepildimek*saldaarçüzerge, ağarğauhun*, ust
144to flow*ak-akmakaxmaqakmakaqmaqsarqırğaaqmaqağargaağıwağuағыўaguvaguuagarakақoqmoqaqmaqagar*, töktür*ağarğasüürjuh
145to freeze*toŋ-donmak, dondurmakdonmaqşatlamak, doňdurmakbuzlamaq, üşümekbuzlarğa, yuşürgebuzlanmaqöşergä, tuñırgatuñqalı, öşögäletuŋıw, öşöwüsu, toñuтоңыўtoñuv, buzlav, üsüvtoŋuučarčaar, tonortonʺтоң, тооmuzlamoq, toʻngmoqtonglimaqdoñartoorğatoñšăn
146to swell*sīĺč-şişmekşişməkçişmekşişmek, göpmekköbergeşişmekşeşärgäşeşewısip-kebu, ısınu, ısuисиўsisüvşişüüsïstaar, köbör, tižiirköp, tižiшиш, кöпshishmoqköpmek*, qaparmaq*, ishshimaqıjar, dörteer, xapıyar*sizerge, köbergeihen tağıs, is, köbeöšyś
147sun*küneĺgüneşgün, günəşgüngün, güneşkünküneşqoyaşqoyaşqoyaşkünқуяс, күнkünkünkünkün, kuyašкӱн, қуйашkün²quyosh, kunkün, quyash*künxünkünkünhĕvel
148moon*āń(k)ayayayayayayayayaiайayayayayайoyayāyayayıyujăh
149star*yulduŕyıldızulduzýyldyzyulduzjulduzyıldızyoldızyıltısyondoðjūldyzжулдызyuldızjıldızǰïldïsyïldïs, čiltïs, dʹïldïsчылтысyulduzyultuzyulduzsıldısçıltıssulusśălt̬ăr
150water*subsususuwsuwsuusuvsusıuhıwsuсуўsuvsuusuusuu, sug, suug, суғs¹ub¹suvsusūvsugsuğuušyv
151rain*yagmuryağmuryağışýagyşyañur, yawunjauunyağmuryañgıryañqır, yauınyamğırjañbyr, jauynжамғырyamgırjaanǰaaš, ǰaŋmïrnʹanmïr, nʹanʺmïr, nʹïnʺmïrнағбурyomgʻiryamghuryaɣmurçàsnañmırsamıır, ardaqśumăr
152river*yïrmak, *ögüŕırmak, nehirçayderýaözençereközen, neeryelgayılğayılğaözenдəрьяsuv, yılga suvdarıya*suusugсуғ, чулатügzdaryoderya*ögüzxemsuğörüsśyrma, šyv, juh̬anš̬yv
153lake*kȫlgölgölkölkölkölgölkülkülkülkölкөлkölkölkölkölкöлkül²koʻlkölkȫlxölkölküölkülĕ
154sea*teŋiŕdenizdənizdeňizdeñizteñizdeñizdiñgeztiñkesdiŋgeðteñızтеңизteñizdeŋiztalay, teŋistenʺisталайt¹l¹uy¹dengizdë'ngizteŋiz, kȫldalay*talay*bayğaltinĕs
155salt*dūŕtuzduzduztuztuztuztoztostoðtūzдузtuztuztustuz, tusтусtuztuztūzdustustuustăvar
156stone*tiāĺtaşdaşdaştaştaştaştaştaştaştasтасtastaştaštašташt¹štoshtashtāšdaştastaasčul
157sand*kumkumqumgum, çägexum, qayıryuzmez, qumqumqomqomqomqūmқум, шегеkum, kayırkumkumak, kumkubak, kumқумақqumqumqumkum, elezin*xumkumaqhăjăr
158dust*tōz, *tōzantoztozçaň, toz, tozançañbuqutoztuzantusansaŋ, tuðantozañ, şañгирт, шаңşañcaŋtoozïntozïnтозунt¹uzchangchang, tozangtōz, toprāqdoozuntozınbııl*tus̬an
159earth*yẹryer, yeryüzü, dünyatorpaq*, yer*topraktopuraqtopuraqtopraqcir, tufraqtupraqtupraq, yertopyraq, jerтопырақtopırakjertobrak, ǰertobrak, čer, tʹyer, dʹyer, yerтобрақ, черtuproqtopa, tupraq, yërtoprāq, yḗrdovurak, xörzüntobırax, çirsir, buorśĕr, tăpra
160cloud*bulïtbulutbuludbulutbulutbulutbulutbolıtpolotbolotbūltбултbulıtbulutbulutbulut, pulutпулутb¹ul¹it¹bulutbulutbulïtbulutpulutbılıtpĕlĕt
161fog*bus, *būgsisdumandumantumantumantumantomantomantomantūmanдуманtumantumantumantuman, tubanтубанt¹umn¹tumantumantumān, būstumantubantumantĕtre
162sky*teŋrigök, gökyüzügöygök, asmankökkökkökkükauakükkök, aspan*, äue*көк, аспанkökasman*teŋeritegri, tegre, tehre, tehri, tenʺyere, tenʺyeri, tenʺir, tenʺreтегриt²ŋr²s²koʻk, osmon*asman*, kök*teŋrī, kȫkdeertigirqallaantüp̬e
163wind*yẹlyel, rüzgârkülək, yelýelyeljelyelcilyelyeljel, samal*желyeljelsalkïn, ǰelyel, salgïnсалғынyelshamal*, shelkin shamal*yḗl, esinxat*, salgınçiltıalśil
164snow*kārkarqargarqarqarqarqarqarqarqarқарkarkarkarkarқарqr¹qorqarqārxarxarqaarjur
165ice*būŕbuzbuzbuzbuzbuzbuzbozposboðmūzмузbuzmuztoš, musbus, pus, pusмусmuzmuzbūzdoşpusmuuspăr
166smoke*tumandumantüstütüssetütüntütüntütüntötentötöntötöntütın, ysтүтинtütintütünïš, tüdüntüdün, tüdin, ïšыш, тӱдӱнtutuntütün, istütün, ïšıştüdün, ısburuotĕt̬ĕm
167fire*ōtod, ateşodotot, yalınotateş, otutututot, örtот, жалынot, yalınotot, ört*otотut¹olov, oʻtot, atesh*ōtototuotvut
168ash*külkülkülkülkülkülkülkölkölkölkülкүлkülkülkülkül, gülкӱлkulkülkülxülkülkülkĕl
169to burn*tam-yakmak, yanmakyanmaqötmek, otlamak, ýanmakyanmaq, güymekjanarğayanmaqyanargayanqalıyanıwjanuжаныўyanuvküyüüküyerküyкöйyonmoqköymek, yanmaqkıvar, örttenirköyerğeumay*, umat*, uotta*śun
170road*yōlyolyolýolyoljolyolyulyulyuljolжолyoljolǰoltʹol, čol, dʹol, yolчолy¹ul¹yoʻlyolorukçolsuolśul
171mountain*tāg, *k(i)ayadağdağdagtawtaudağtawtautawtauтаўtavtookïr, tuutagтағt¹ǧtogʻtaghdagtağqayatu
172red*kïŕïlkızıl, kırmızıqırmızı*, algyzylqızılqızılqırmızı, qızılqızılqısılqıðılqyzylқызылkızılkızılkïzïlkïsïl, kïzïlқызылq̊²izl¹qizilqizilkızılxızılkıhılhĕrlĕ
173green*yāĺïlyeşilyaşılýaşylyaşıl, gökjaşil, kökyeşilyaşelyäşelyäşeljasylжасылyasıljaşılǰažïlčažïl, dʹažïlчажылyashilyëshilnogaan*(ot) kök, noğan, çazılküöqsimĕs, eš̬ĕl
174yellow*siarïgsarısarısarysarısarısarısarısarıharısaryсарыsarısarısarïsarï, saarïсарығs¹r¹ǧsariqsëriqsarıgsarığarağas, saharqaysară
175white*ürüŋ, *ākak, beyazakaqaqbeyaz, aqaqaqaqaqақakakakakақaq, ür²üŋoqaqakaxürüñ, mağanšură
176black*kara, *qarakara, siyahqaragaraqaraqaraqara, siyaqaraqaraqaraqaraқараkarakarakarakaraқараqr¹aqora, siyohqara, siyah reng*karaxaraqarahura
177night*kēčegecegecəgijegeçekeçegecetöntöntöntünтүнtüntüntüntünтӱнt²ün²tun, kecha*tün, këche*, këch*düntün, xaraatüünkaś
178day*küngün, gündüzgüngüngünkünkünkönkönkönkünкүнkünkünkünkünкӱн, кӱндӱсkün², k̥ün²t²zkunkünxünkünkünkun
179year*yāĺ, *yïlyıl, seneilýylyıljılyıl, seneyelyılyıljylжылyıljılǰïlčïl, yïl, dʹïl, čaš, dʹašчылy²il¹yilyilçılçılsıl, jılśul
180warm*yïlïgsıcak, ılıkilıqýylyyılıjılıissicılıyılıyılıjylyжыллыyılıjıluuǰïluyïlïg, čïlu, dʹïlu, čïlïgчылығiliqilliq, ilmançılıgçılığsılaasăš̬ă
181cold*sogïksoğuk, serinsoyuqsowuksuwuqsuuuqsuvuqsalkın, suwıqsıuıqhıwıqsuyq, salqynсуўықsuvık, salkınsuuksooksuukсооқsovuqsogh, soghuqsooksooxmülüün, tımnıısivĕ
182full*tōl-doludoludoly, dok*tolutolutolutulıtulıtulıtoly, tolyqтолыtolıtoluktolotola, toloтолдураtoʻq, toʻlatoluqdolutoldıratolorutulli
183new*yaŋïyeniyeni, təzətäze*yañıjañıyañıyañayañayaŋıjañaжаңаyañıjaŋıǰaŋïčanʺï, dʹanʺï, dʹaa, yaaнааyangiyë'ngiçaanaasañaśĕnĕ
184old*es-(kü)eski, yaşlıköhnə, əski, qarı*, qoca*köne*, garry*esgieski, qart*eski, qartiske, qartiskeiθke, qart*eskı, qart, kärı*ески, көнеéskieskieski, kargan*karïgan, eskiэскиeski, qarikona*, eski*ergi, kırgan*irgi, kirì*erge, kırjağas*kivĕ, vat̬ă*
185good*edgüiyiyaxşıýagşy, gowyyaxşıaxşı, igiyahşı, eyiyaxşıyaqşıhäybät, yaqşıjaqsy, igıжақсыyaxşı, iygijakşıǰakšïčakšï, tʹakšï, yakšï, dʹakšïчақшыd²güyaxshiyaxshi, yaramliq, izgü*ekiçaxsıücügey, ütüölajăh
186badkötüpis, yaman(er)bet, pis, ýaman*yamanaman, osalyaramay, yamannaçaryamannasar, yamannaşar, jamanжаманyamanjamanǰaman, koomoynemen, yaman, nʹaman, dʹamanчабалy¹b¹l¹q, y¹b¹zyomonyaman, yaramsiz, nachar, osalbak, bagayxomay, çabalkuhağan, jaabıjap̬ăh, nač̬ar
187rottençürükçürükçüýrükçirikçirigen, çirikçürükçerekcerekserekşırıkширикşirikcirikčirikirik, čirikирикchirikchirik, chirigenirik, çıdıgçızığ, çızaan*, ìrìk*sıtıybıtśĕrĕk
188dirtypis, kirliçirkli, kirlikirli, hapakir, naskirkirlipıçraq, kerlekerle, pıcraqbısraqbatpaqty, kır, las, sazdyкирлиkirli, naskirkirlükirligкирлигkirkir, meynet*, paskinaxirlig, boktugkirlig, purtaxkirdeeq, badaraanpylʹčăklă, varlanč̬ăk, hura
189straight*tüŕdüz, düzgün, doğrudüzgöni, dogrytuwra, tüztuura, tüztüzturıturı, töstura, tuğrıtüzu, turaтуўры, дүзиўtuvra, tüztüztüs, čiketüsтӱсtoʻgʻri, tik*udul, tüzdort, xönükönikönötürĕ
190roundyuvarlak, toparlakyumrutogalak, öwredögerektögerektögerektügäräk, yomrıyomoroyomoro, tüŋäräkdomalaq, döñgelek, jūmyrдумалақ, жумырыtımalak, tögerektogolok*bolčok, tegeriktoglak, togolokтоғалақdumaloq, yumaloq*domlaq, yumilaqtögerik, tırıkıtoğılax, tegilek, terpektögürükśavrak̬a
191sharp (as a knife)*yitikeskinitiýiti, ötgürittijütükeskinütkenütkerütkerötkırөткирötkirkurckurčötkürчидиг, уштығoʻtkirkeskin, ötkür, ittikyitigçidig, ötkürçitigsıtııśivĕč, vičkĕn
192dull (as a knife)körkütkütektomaqgumux, gumadaxtoqalütmäsütmäsütmäθötpec, dökırөтпесötpes, topalmokokmoko, ötpösötpösалығoʻtmasötmes, qashangdögey, şaptı, muguromassıppaqmăk̬a
193smoothpürüzsüz, düzgünhamar, düztekiztegişsıydamtegizşoma, tigestiges, yılmağayşımategısтегисtegisjılmakaykileŋ, ǰïlïm, tüstüsсылағай, айғыtekis, silliqtekshi*, siliqyaprï̄, alaŋdeski, tastüsdeqsijak̬a, tak̬ăr, türĕ
194wet*ȫlıslak, nemlinəm, yaş, islaqçygly, öl*suw, dımjibigendımyuyeşsıulıdımlıylğal, dymqyl*ылғалsuv, suvlangansuuülüš, čïktusu, sug, öлhoʻl, namhöl, nemȫlöl, şık, möön, şalölinceğey, uulaaq, siikteeqjĕp̬e, nürĕ, islenč̬ĕk
195dry*kūrïkkuruquruquryqurğaq, quruqurğaqquruqorıqoroqoroqūrğaqқурғақkurgak, kurıkurgakkurgak, kurukurugқуруғquruq, qurgʻoqquruq, qurghaqquruɣkurgagxuruğkuraanaqtip̬ĕ, hărăk
196correct*kẹr-tüdoğru, gerçekdüzgün, doğrudogrydurustüzdoğrudöres, turıtörösdöröθdūrys, turaдурыс, туўрыdurıstuuračïnšinшынапtoʻgʻritoghra, durusčï̄nşın, ılaptıgsın, ortasöp, söptööq, tabatĕrĕs
197near*yạgukyakınyaxınýakynyuwuqjuuuqyaqınyakınyıuıqyaqın, ergäjaqyn, juyqжақынyuvıkjakınǰuuktʹagïnчағынy¹ǧq̊¹yaqinyëqinyaqïn, yaɣūqçookçağıncugasśyvăh
198far*uŕakuzakuzaquzak, alyşuzaq, yıraquzaquzaqyeraqalısalıθ, yıraqalys, jyraqузақ, алысuzak, alısalısïraakïrakырақir¹quzoq, olis*yiraq, uzaqyïrāqırakıraxıraaqinś̬e
199right*oŋsağsağsag, sağоңonʺоңoʻngonguñasylt̬ăm
200left*sōlsolsolçepsolsolsolsulsulhulsolсол, шепsolsolsolsolсолchapsolsōlsolagaysolqañassulah̬aj
201at-da, -de, -a, -e-da/-də-да/-де, üstünde-да/-де, yusünde-da, -de, -ta, -te-da, -dä, östendä-ta, -tä-да/-дә/-та/-тә/-ҙа/-ҙә, -ла/-лә-да/-де, astynda-да/-де/-та/-те, үстинде-да/-де/-та/-те, üstinde-da-де/-те-да/-деӱстӱндеüza-da-دا/-دە/-تا/-تە-dē, -dā-да/-де, -та/-те-да/-де/-та/-те-га/-ҕа-ра/-ре, -та/-те
202in*-de-da, -de, içinde, içerisinde-da/-də-да/-де, içinde-да/-де, içinde-da, -de, -ta, -te-da, -dä, eçendä-ta, -tä-да/-дә/-та/-тә/-ҙа/-ҙә, -ла/-лә, esendä-да/-де, ışınde-да/-де/-та/-те, ишинде-да/-де/-та/-те, işinde-da-де/-те-да/-деиштинде-daichide, ichre*, -دا/-دە/-تا/-تەičindē, ičrē, -dē, -dā-да/-де, -та/-те, iştinde-да/-де/-та/-теihiger-ра/-ре, -та/-те
203with*bileile, -leilə, -la/-ləbilenbulanbla-nen, ilebelənpelän, manmenän-men, -menenменен, бенен, пененman, menmenen-ла/-леbïlaқапшыраbilanbilenbirlē-bile, -bile kadı/kataykıtta, kıtarı-па/-пе
204andve, ile, da/wewa, -да/-деem, daveda, , hämta, , ämhäm, menän, да/дә/та/тә/ҙа/ҙә, ла/ләjäne, menжәне, ҳәм, -да/-де/-та/-теém, -да/-де/-та/-теjanala, onoydo okla, le, vla, vle, да/депазоқvawe*, hem, yenetaqï̄, yemēbile, bolgaş, bazadaa, taauonnatat̬a, ta, te, -па/-пе
205if*-sa-sa, -se, ise, eğer-sa/-sə, əgəregereger-са/-се, eseeger-sa, -sä, ägärägär-һа/-һә, ägär, ägär ðä-са/-се, egerегерéger-sa-се/-зе-за/-зеэде ползаagar-سا/-سە, eger*ersē, -sē, -sā, apaŋ-за/-са, -зе/-се, bolza, bir eves*buollağına, öskö-сан/-сен, enč̬en, eh̬er
206because*üčün, *učunçünküçünkiçünkinege tügülyuçün, nek deseñçünkiçönkinik tisäñsönkiöitkenıсебебиnege deseñantkenineniŋ učun deze, učunušunанаң аараchunki-ghachqa, -gechke, -qachqa, -kech, chünki*üčünçüge deerge, ooñujunihin*mĕnš̬ĕn t̬es̬en
207name*ātad, isimadatatatad, isimisem, atisemisemat, esımат, исимatatatatатism, nom, otat, isim*, nam*ātatataatjat
Swadesh lists
Individual languages
Language families, family branches, and geographic groupings
Constructed languages
Reconstructed proto-languages
(edit this template)