Jump to content

Appendix:Turkic Swadesh lists

From Wiktionary, the free dictionary

This is a Swadesh list of Turkic languages, specifically Proto-Turkic, Turkish, Azerbaijani, Turkmen, Kumyk, Karachay-Balkar, Crimean Tatar, Tatar, Siberian Tatar, Bashkir, Kazakh, Karakalpak, Nogai, Kyrgyz, Southern Altai, Northern Altai, Shor, Old Turkic, Uzbek, Uyghur, Karakhanid, Tuvan, Khakas, Yakut and Chuvash, compared with that of English.

EnglishProto-Turkic
edit (197)
Turkish
türk dili
edit (207)
Azerbaijani
Azərbaycan dili
edit (207)
Turkmen
türkmen dili
edit (205)
Kumyk
къумукъ тил (qumuq til)
edit (207)
Karachay-Balkar
къарачай-малкъар тил (qaraçay-malqar til)
edit (207)
Crimean Tatar
qırımtatar tili
edit (231)
Tatar
татар теле (tatar tele)
edit (297)
Siberian Tatar
seber tatar tele
edit (164)
Bashkir
башҡорт теле (başqort tele)
edit (207)
Kazakh
қазақ тілі (qazaq tılı)
edit (207)
Karakalpak
qaraqalpaq tili
edit (207)
Nogai
ногай тили (nogay tili)
edit (207)
Kyrgyz
кыргызча (kırgızca)
edit (207)
Southern Altai
тÿштÿк алтай тил (tÿštÿk altay til)
edit (207)
Northern Altai
тӱндӱк алтай тил (tündük altay til)
edit (207)
Shor
шор тили
edit (302)
Old Turkic
𐱅𐰇𐰼𐰚 (t²ür²k)
edit (103)
Uzbek
oʻzbek tili
edit (207)
Uyghur
ئۇيغۇرچە (uyghurche)
edit (207)
Karakhanid
edit (166)
Tuvan
тыва дыл (tıva dıl)
edit (207)
Khakas
хакас тілі (xakas tìlì)
edit (204)
Yakut
саха тыла (saqa tïla)
edit (207)
Chuvash
чӑваш чӗлхи (čăvaš čĕlh̬i)
edit (207)
1I (1sg)*benbenmənmenmenmenmenminminminmenmenmenmenmenmen, minменmn², b²n²menmenmenmenminminep̬ĕ
2you (2sg)*sensen, sizsənsensensensensinsinhinsen, sız*sensensensensen, sinсенs²n²sensen, siz*, sili*sensensinenes̬ĕ
3he, she, it (3sg)*olooolololoulululolololalolol, ulолul¹uuolololkinivăl
4we (1pl)*biŕbizbizbizbizbizbizbezpesbeźbızbizbizbizbispisписb²izbizbizbizbispisbihigiep̬ir
5you (2pl)*siŕsizsizsizsizsizsizsezsesheźsender, sızder*sizsizsilerslersner, snirсилерs²izsiz, sizlar, senlarsiler, sizler*, her qaysiliri*sizsilersirerehigies̬ir
6they (3pl)onlaronlarolarolaralaolaralaralarularolarolarolaralaroloranar, anïr, onorыларularularolarolarolarkinilervĕs̬em
7this*bu(-n)bubububububububılbūlbulbubulbupu, po, bo, biyeпоb¹ubububopubuku
8that*olşu, ooşu, şolşo, ololşu, оtege, şulultege, şul, anawol, solsol, ana, olsol, anav, olalolol, on, oол, тиги, анзыul¹shu, o'shauolololol, sol*leš̬ĕ, śavă, văl
9hereburadaburaşu taýda, onda, bärimunda, şundamında, blaydamındamonda, biredä, bu cirdämınta, pı arata, pı yertäbındamūnda, myndabunda, bul jerdemundabul jermïndamïndaмындаb¹untabu yerda, bu yoqda, bu yondabu yerdemundāmında, bo çerdemındamannakunt̬a
10thereşurada, oradaoraol ýerde, o taýdaondaandaandategendä, anda, şul cirdäanta, şanta, şal yertätegendə, şunda, anawındaonda, andaonda, sonda, ol jerde, sol jerdeondaal jeranda, ondoandaандаntau yerda, u yoqda, u yondau yerdeandāındaandaonnount̬a, śavănt̬a, lere
11who*kemkimkimkimkimkimkimkemkemkemkımkimkimkimkemkemкемkmkimkimkimkımkemkimkam
12what*nē-nenämene, ne zatnenenärsä, ninîmânimə, ni, nəmə, nenene, ne zatemneneme, nenime, neme, mi, čüge, čüg, tʹüg, čüнооn²anima, nanëme, nemē, negǖ, qayūçüü*nimetuoqmĕn
13where*kanta, *kanïneredeharaniredeqaydaqaydaqaydaqaydaqaytaqayźaqaidaqaydakaydakaydakaydakayda, kayyaқайдаqn¹iqayerda, qaydaqeyerde, nedeqandā, qayūdā, qanï̄kaydaxaydaqannaăśta
14when*kačanne zamanhaçanhaçanqaçanqaçanqaçanqayçanqacanqasanqaşanqashankaşankacankačankadžan, kaydžan, kačan, kažen, kašanқачанqachonqachan, qanchide, nechchideqačankajanxacanqahanhăś̬an
15how*nēčenasılnecə, nətərnähili, niçik, häýsy*neçikqalaynasılniçekqalay, niceknisek, qalayqalai, neşıkqalaykalaykandaykandïykandïg, kandïh, kandïy, kandïnʺ, kandï, kandiқайдеn²at²gqalay, qanday, nechikqandaqnetegkandıgxaydiqaydaqmĕnle
16not*ermeŕdeğildeyil, -maz/-məzdältügültüyüldüdegiltügeltügel, mastügel, iməsemesemestuvılemesemes, ǰokčok, eves, emes, tʹokэбесemas, yo'qyoq, emesyōq, ermēseves, çoknimes, çoxsuoqśuk
17all*bütün, *kamugbütün, tümbütün, hamı-bary, hemme, ähli, herbarı, bütünbiteubütün, ep, episiböten, barı, hämmäparıbötə, barı, barsabarlyq, bärı, bükılbarlıq, pu'tkil, pu'tinbäri, savlaybaarıončo, büdünbarčan, barčïn, baršïn, parčanтоозаqmǧbarcha, hamma*, butun, bari, borliqhemme*, barche, pütün, barliqqamuɣ, barčābügü, xamık, şuptu, dögerepray, tikci, toozabarï, bütünpĕt̬ĕm, pur, purt̬e
18many*ȫküĺçokçoxköpköpköpçoqküpkänese, kän, poramküp, suqköpko'pköpköpköpköpкöпüks², ükškoʻpköpköp, üküšxöy, kövey*köpelbeq, ügüsnumaj
19somebiraz, birkaç, bazıbəzi*, bir neçə*birnäçe, berentakbir neçebir talay, bir nençabazı, bir qaçberniçäpernicäber nisə, ber qansabırneşebir neshebir neşebir necebir kanča*, büdün, barčanasкöп эбесbir necha, bir qancha, ba'zi*, ayrimbir qanche*, azraq*, bezi*kaş*, bir kaş, şala, kaşkıynanince-de, köp nimes*, salaqas da, qannïk ere, ağïyaq*temiś̬e
20few*āŕazazazazbirkesek, biraz, azazazasəź, , kəmazazazazasasасzoz, kam*, pichaazāzeveeş, biçii, as*asağïyaqsah̬al
21otherbaşka, diğer, öbür, ötekibaşqa, ayrı, digər*başgabaşğa, özgebaşxası, birsibaşqa, digerbaşkapaşqabaşqa, bütən, üźgəbasqabasqa, bo'tenbaskabaşkabaškabaška, paška, öskö, öskeпашқаboshqa, o'zgabashqa, özge, artuqaδïn, aδruq, öŋīöske, ıındı, başka*pasxaatïnurăh
22one*bīrbirbirbirbirbirbirberperberbırbirbirbirbirbir, pir, vir, mirпирb²ir²birbirbīrbirpirbiirpĕrre
23two*ẹk(k)iikiikiikkiekiekiekiikeikeikeekıekiékiekiekieki, ekkiийгиkiikkiikkiikkīiyiikiikkiikkĕ
24three*üčüçüçüçüçyuçüçöçöcösüşu'shüşücüčüč, üšӱшüčuchüchüčüşüsüsviśśĕ
25four*tȫrtdörtdörddörtdörttertdörtdürttürtdürttörtto'rtdörttörttörttörtтӧртt²ür²t²toʻrttöttȫrtdörttörttüörttăvattă
26five*bẹ̄ĺ(k)beşbeşbäş, kellebeşbeşbeşbişpişbişbesbesbesbeşbešbeš, pešпешb²s² (bes), b²is², b²išbeshbeshbḗšbeşpisbiespillĕk
27big*bedükbüyükböyükuly*, çişikulluullu, demeñilibüyükzursur, oloźur, dəw, ölkənülken, ūlyu'lkenüykencoŋǰaan, uluulug, ulu, piikулуғ, поғдаul¹ǧkatta, buyuk, ulkanchong*, yoghan, büyük, zor*bedük, uluɣuluguluğulaqanpys̬ăk, mănă
28long*uŕakuzunuzunuzynuzunuzun, uzaquzunozınossonoźonūzynuzınuzınuzunuzunuzunузунuzn¹uzunuzunuzunuzunuzunuhunvărăm
29wide*gēŋgenişgenişgiňiş, giňgeñ, enlikeñkeñ, kenişkiñkiñkiñkeñken', enlikeñ, énlikenenelbek, keŋ, ǰalbakkenʺкең, энниг, чалбақkengkengkeŋ, yasï̄delgem, kalbak, algıg*çalbax, allığkieŋ, ketitsarlak̬a, anlă
30thick*kalïŋkalınsıx, qalıngalyňqalınbazıq, semiz, qalınqalınyuanqalınqalın, yıwanqalyñqalın', juwankalın, yuvankalıŋkalïŋ, ǰoonkalïnқалын, чоонql¹n¹, y²uǧn¹qalin, yo'g'onqëlinqalïnkılınxalınqalïŋhulăn
31heavy*iagïrağırağıragyrawurauurağırawırauırawır, ağırauyrawıravırooruuraar, uurаарǧr¹ogʻirëghiraɣïraaraarïar, ïaraqanjyvăr
32small*kičügküçükkiçik, balacakiçi, kiçijikgiççigitçekiçikkeçkenä, keçekeckenäbələkəy, bələkəs, kesekışı, kışkene, kışkentaikishkentay, kishkenekişkeykicinekeykičinek, kičükičeč, kičenek, kičigeš, kičih, kičik, kičeš, kičinegeš, kidžigкичигkičgkichkina, kichikkichikkičig, ušaqbiçe, biçiikiçicekkïra, kuččuguy, kïččïgïypĕč̬ĕk
33short*kïsgakısaqısagysgaqısğaqısxaqısqaqıskaqısqaqıśqaqysqaqısqakıskakıskakïskakïskaқысқаqisqaqisqaqïsɣā, qïrtçoldak, kıskaxısxakïlgaskĕske
34narrow*tïgïŕdardardartartartartartartartartartartartartarтaрtortartārtar, kızııniske*, tar*kïarağas, sinňigesans̬ăr, tăvăr*
35thin*yiŋčgeinceincə, nazik*inçeinçe, nazik, yuqqaiñçge, juqainceneçkä, näzekyeckä, yoğayoqa, nəźekensız, jıñışke, qysañ, tarjin'ishke, na'zikyinişke, nazikickečičke, ǰukačičke, čiškeчишке, чуғаy²nčga, y¹uy¹qaingichka, yupqa, nozik*inchike, yupqayinčgē, yuvqāçiñge, çugaçuğacax, çuğa, niskesinňiges, čaraas*śüh̬e, śinś̬e
36woman*xātun, *kï̄ŕkadınqadınheleý, aýal*qatın gişitişirıuqadınxatınqatınqatın, xatınäiel*, qatynhayal, qatınxatın-kızayal*üy kiži, emegen*, kadïnkaat, katтижи кижиayol*, xotin, qizayal*urāɣūt, išīlērxereejen, kaday, xereejen kijiipçi kizijaqtarhĕrarăm
37man (adult male)*ēradamkişierkek, adam*erkek, er gişier kişi, erkegirıuerkek, aqayirir keşeir, irkəker, erkek, jıgıterkekér, érkekerkeker kiži, erer, irэр кижиerkaker, erkekerer (kiji)ir kizier kihiarś̬yn
38man (human being)*kišiinsan, kişikəs, insan*, adam*ynsan, adam*, kişiadam*, gişiadam*, kişiinsan, adam, kişikeşekeşekeşe, əźəmkısı, adam*kisi, adam*ädem*kişikižikiži, adam*кижиkis²i, kišikishi, odam*, inson*insan, kishikišīkijikizikihiśyn, et̬em
39child*bāla, *urugçocukbala, uşaq, çağaçagabalabala, sabiybalabalapalabalabalabalabalabalabalapala, balaпалаuǧl¹bola, chaqabalakenčurugpala, olğanoğoač̬a
40wife*xātunkarıarvad, əyalaýalqatınqatın, yuy biyçeapayxatınqatınqatın, xatınäiel, qatyn, jar, zaiyphayal, qatınxatın, pişeayal*emegen, üy kiži, kadïnkaat, katэпчи, эмдеги, қатxotin, ayol*, rafiqa*xotun*, ayal*, yoldash*kiskaday, amdıı kijiipçizioyoq, kergenarăm
41husbandkocaərär, adamereraqayiririr, irkəker, erkek, küieuku'yew, erér, kiyev, bayküyöööbögön, er kiži, er, küyüer, irэрer, kuyovyoldash*, er*bēger, aşakirierup̬ăška
42mother*apaanne, anaanaejeanaana, annyaanaanainäəsə, inə, anaanaana, eneanaapaeneeneэне, ичеügona, aya, oyianaanā, ebēie, avaice, ineiyeanne
43father*atababa, ataatakakaataata, attyaataataataataäke, ataa'ke, ataataataadaada, ava, agaада, абаota, adadada, ataatāada, açaaba, adaağaatte
44animal*Ăŋhayvanheyvanhaýwanhaywanxayıuan, janıuarayvanxaywan, cänlekqaywan, yännekyənlek, xaywan, yanwaraiuan, xaiuan, januarhaywanayvan, yanuvarjanıbar*anʺаң-қуш, мал-қушkiy²ik, y¹il¹qihayvon*, jonivor*haywan*, janliq*añ-meñ, **kïïl, qaramayčĕrč̬un, vylʹăh
45fish*bālïkbalıkbalıqbalykbalıqçabaqbalıqbalıqpalıqbalıqbalyqbalıqbalıkbalıkbalïkbalïk, palïkпалықbaliqbëliqbalïqbalıkpalıxbalïkpulă
46bird*kuĺkuşquşguşquşçıpçıqquşqoşqoşqoşqūsquskuskuşkuškušқушqus¹qushqushquškuşxuskötör, čïïčaaq*kajăk
47dog*köpekköpek, itit, köpəkit, köpek*, güýükititköpek, itetetetitiytiytitiytit, eger, egir, igirадай, эгерit¹it, kuchuk, ko'ppakitïtıtaday*ïtjyt̬ă
48louse*bïtbitbitbitbitbibitbetpetbetbitbiytbiytbitbiytpitпитbitpitbitbıtpitbïtpyjt̬ă
49snake*yï̄lanyılanilanýylanyılanjilyanyılanyelanyılanyılanjylanjılanyılanjılanǰïlančïlan, tʹïlanчыланy¹il¹n¹ilonyilanyïlānçılançılanmoğoy, erien üönśĕlen
50worm*kūrtsolucan, kurtqurdgurt, gurçukxurtqurtqurtsuwalçan, qortqortqort, seləwsenqūrtqurtkurtkurtkurtkurtқуртqurtqurutqurtkurt, şıylaşkınxurtüönăman, hurt
51tree*ïgačağaçağacbag, agaçterekterekterekağaçağacağas, tirəkağaşag'ashterekbak*agašagač, agaš, aač, agïšағашiǧčdaraxt*, yogʻoch*derex*, yaghach*yïɣačıyaşağasmas*jyvăś
52forest*ormanormanmeşə, ormantokaýorman, ağaçlıqağaçormanurmantös, urman, ağaclıqurmanorman, toğaitog'ayormantokoyarka, agaš, terekagaš, čïš, tʹïšағаш, чышy²iš, y¹is¹oʻrmon, toʻqayorman, janggalarga, arıg, ezimağastïa, oyuurvărman
53stick*čï̄pčçubuk, değnek, çıtaçubuqçöp, taýak*tayaqtayaqçubuqtayaktayaqtayaq, sıbıqtaäq, asataäqtayaqtayaktayaktayakčïbïk, tayakтайақyogʻoch, tayoqchoqmaq, tayaq*, soyla*, chiwiq*čïbïqbuduk, dayangıış, sıptayaxmas, baalkï*, tayaqpat̬ak, tuja
54fruit*yẹ̄miĺčmeyve, meyvameyvəmiweyemişjemiş, kögetmeyva, yemişcimeşyemeşməywəjemısjemis, miyweyemisjemişǰiilek, ǰilek-фруктmeva*mewe*, yel-yëmishyémišçimisfrukt, nimisfrukt*śimĕś
55seed*urluk, *urugtohumçiyid, toxumtohumurluqurluq, bürtükurluq, tuhumbörtek, orlıqorloqorloqūryq, tūqymtuqım, urıqurlıkurukürenürenӱренurugʻ, tuxum*uruq, tuxum*uruɣürezinürentuoraaq, burdukvărlăh, vără
56leaf*yapurgak, *büryaprakyarpaqýaprakyapıraqçapraqyaprakyafraqyapraqyapraqjapyraqjapıraqyapırakjalbırakbür, ǰalbïraktʹalbïrak, bürпӱрyaproq, barg*yopurmaq, yapraqyapurɣāqbürüpürsebirdeqśulś̬ă
57root*kökkökkök, tüpkök, düýp*tamurtamırtamırtamırtamırtamırtamyrtamırtamırtamırtamïrtazïlтазыл, тӧс, чылтысildiz, tomiryiltiz, tüpkök, tǖp, yïldïzdazılçilege, tazılsilis, tördö*tymar
58bark (of a tree)*kāpukkabukqabıqgabykqabuqqabuqqabuqqabıqqabıqqayır, qabıqqabyqqabıqkabıkkabıkčöbrö, kabïkčobïrga, kaazaқақпашqobiq, qobuqqowzaqqāsçövüreexaxpas, xabıxqatïrïkhup̬ă, hujăr
59flower*čečekçiçekçiçək, gülgülçeçekgül, gokkaçiçekçäçäk, gölkölsəskə, səsəkgül*, şeşekgu'lşeşekeygül*čečekčedžek, dʹakayak, čakayakчақкийекgul*, chechakgül*, chëchek*čečekçeçekçaxayax, porçosibekki, čečik*čeč̬ek, śeśke
60grass*otot, çimen, çimotototxans, kırdık, otlauotülänülänülən, utot, şöpsho'pölencöpölöŋ, otölönʺот, öлеңoʻt, oʻlanot, ot-chöp, chöpotòtototkurăk
61rope*yip, *yïpip, halatiptanap, ýüp, urgan*yip, arqanarqan, jip, bauarqan, yip, sıcımbaw, arkanpaubəy, bağ, bawjıp, arqan, baujipbav, arkanarkanbuu, armakčï*bag, pagпағarqon, ip, bog'arqan, arghamchayïp, uruqxendir, çep, arkan, bagpağ, arğamcıbïavĕren, păjav, śip
62skin*tẹrideri, tendəri, gön*deri*, ham*teriteriteritiretiretireterıteriteriteriteretereтереteritëreterīkeş, algı*teertiriitir
63meat*etetətetetetetitititetet, go'shétetetetэтgoʻsht*, etgösh*, et*etètitet, kak̬aj
64blood*kiānkanqanganqanqanqanqanqanqanqanqankankankankanқанqn¹qonqanqānxanxanqaanjun
65bone*kemük, *siŋökkemiksümüksüňksüyeksüyekkemik, süyeksöyaksöyäkhöyəksüieksu'yeksüyeksööksööksöökсööкs²üŋp̊suyaksö'ngeksüŋüksööksöökuŋuoqšămă
66fat (noun)*semiŕ, *yāgyağyağyağmay, yawjauyağ, maymaymaymay, yağmaimaymaymayüs, ǰuu, maydʹu, dʹag, dʹïgчағyogʻ, moyyagh, mayyāɣ, ǖz, čïrüs, çagçağ, simis, üssïaśu
67egg*yumurtkayumurtayumurtaýumurtgayımırtqagakkı, jumurtxayımırtayomırkayomortqayomortqa, kükəyjūmyrtqama'yekyumırtkajumurtkaǰïmïrtkanʹïmïrtka, nʹurtkaныбыртқаtuxum*, yumurtqatuxumyumurtɣāçuurganımırxasïmïïtśămart̬a
68horn*burguboynuzbuynuzşah*müyuzmüyüzmüyüz, boynuzmögezmöyösmögöźmüiızmu'yizmüyizmüyüzmüüsmüüs, püüsмӱусshox*, muguzmünggüzmüŋüzmıyısmüusmuosmăjrak̬a
69tail*kudrukkuyrukquyruqguýrukquyruqquyruqquyruqqoyrıqqoyroqqoyroqqūiryqquyrıqkuyrıkkuyrukkuyrukkuyruk, koyrug, koyrïkқузуруқqud¹r¹uq̊¹dum*, quyruqquyruqquδruqkudurukxuzuruxkuturukhüre
70feather*tǖktüytükýelektükqanat tüktükqawrıyqıyaq, qauırsınqawırhın, qawrıyjün, qauyrsynpa'rkuşınjünǰuŋ, ǰumtük, sïsчӱгjun, tuk, patpeyyǖg, *çügçügtüü, kuorsuntĕk
71hair*s(i)ač, *kïlsaç, kılsaç, qıl*saç, tüý, gylçaç, tük, qılçaçsaç, qılçäç, qılcacsəsşaş, tük, qylshash, tu'k, qılşaş, kılcacčač, kïl*čaš, čač, kïlшашs¹čsoch, qil, yol*chach*, tük, qil*sač, qïl, çaş, dük, xılsas, xılbattaq, as, tüü, kïl*śüś
72head*baĺčbaş, kafabaşbaşbaşbaşbaşbaşpaşbaşbasbas, gellebasbaşbašbaš, pašпашb¹šboshbashbašbaşpastöbö, baspuś
73ear*kulkakkulakqulaqgulakqulaqqulaqqulaqqolaqqolaqqolaqqūlaqqulaqkulakkulakkulakkulakқулақq̊¹ul¹qqquloqqulaqqulaq, qulqaqkulakxulaxkulgaaqhălh̬a
74eye*köŕgözgözкөзgözközközküzküsküźközko'zközközköskarak, köz, kösқарақküzkoʻzközkȫzkarakxaraxqaraqkuś
75nose*burunburunburunburunburunburunburunborınporontanaw, moronmūrynmurınburınmuruntumčuk, muruntanak, tunčuk, tumšukпурунburunburunburundumçukpurun, tumzux, tuncuxmurun, munnusăms̬a
76mouth*āgïŕağızağızagyzawuzauzağızawızauısawıź, ağıźauyzawızavızoozoosagïs, uus, ooz, akïs, aasаас, ақсыǧzogʻizaghizaɣïzaasaasayaqśăvar
77tooth*tīĺdişdişdiştiştiştişteşteşteştıstististiştištišтишtishchishtï̄šdiştistiisšăl
78tongue (organ)*tildildildiltiltiltilteltelteltıltiltiltiltiltilтилtiltiltïldıltiltïlčĕlh̬e
79fingernail*dïrŋaktırnakdırnaqdyrnaktırnaqtırnaqtırnaqtırnaqtırnaqtırnaqtyrnaqtırnaqtırnaktırmaktïrmaktïrgak, tïrbakтырбақtirnoqtirnaq, tiymaqtïrŋaqdırgaktırğaxtïŋïraqčĕrne
80foot*adakayakayaqaýakayaqtabanayaqtabanayaqtabanaäq, tabantabantabanbutbut, ayakayakтабанoyoqayaqaδaqdavan, tavangay, butazaxataqura
81leg*būtbacakqıçaýakayaq, butayaqbacaqayakayaqayaqaäq, būtayaqayakbutbutput, butазақd¹qoyoq, putputbūtbut, döñmek*azax, but*buut*pĕś̬ĕ
82knee*topïkdizdizdyztobuq, tiztobuqtizteztubıqtubıqtızedizetiztizetizetobïk, tobuk, tizeтизеt²iztizzatiztīzdiskektizektobukčĕrk̬uśśi
83hand*eligeləlelqolqolelqulqulqulqolqolkolkolkolkolқолqoʻlqoleligxolxoliliială
84wing*kāynatkanatqanadganatqanatqanatqanatqanatqanatqanatqanatqanatkanatkanatkanatkanatқанатqn¹t¹qanotqanatqanatçalgınxanatkïnatśunat
85belly*karïnkarın, göbekqarıngarynqarın, qursaqqarınqursaq, qarın, qorsaqqorsaq, eces, qorhaq, qarınqaryn, ış, qūrsaqqarın, ish, qursaq, kursakkursakkarïnkarïnқарын, қурсақqr¹n¹, qur¹uǧs¹qqorinqorsaq, qarin*qarïnijin, xırınxarın, ictiishyrăm
86guts*bagïrsukbağırsak, barsakbağırsaqiçegeiçekçegile, bağırsaqeçäkecäkesəkışekishekişekicegiičegeidžege, idže, iček, ižeичегеichaküchey*baɣïrsuqşöyündüiçegeohoğospyrš̬ă
87neck*bōynboyunboyun, süysünboýunboyunboyunboyunmuyenpuyınmuyınmoiynmoyınmoyınmoyunmoyïnmoyun, moyïnмойунboʻyinboyunboyïnmoyunmoyınmoonňu, mooymăj
88back*kerü, *arkaarka, sırtarxa, kürək, belarka, yagyrnyarqaarqaarqa, sırtarkayeltkä, yertkä, sırtarqaarqaarqaarkaarkabel, arkaarka, arga, pil, bilкöксӱorqaarqaarqā, učāoorgauça, arğa, pilkelin, arğaśurăm
89breast*köküŕgöğüsdöş, göyüsemjekkökürek, töşkökürek, yoşün, emçekköküs, kökrekkükräkkükräk, tüşimsəkkeude, kökırek, tös, emşekko'kirek, to's, gewdekökirekemcekemčekkögüs, köksiтöшemchakemchek*, kökrek*, tösh*, köksi*kögüz, emigemigimjekemiiykăk̬ăr
90heart*yürekyürek, kalpürəkýürekyurekjürekyürekyöräkyöräkyörəkjürekju'rekyurekjürökǰürekčürek, tʹürek, tʹürökчӱрекy²ür²kyurakyürekyürek, köŋülçürekçüreksüreqčĕre
91liver*biagïrkaraciğer, ciğerciyər*, bağırbagyrbawurbauurqara cigerbawırpauırbawır, bəğerbauyrbawırbavırboorbuurpaar, bagïrпаарjigar*jiger*, bëghirbaɣïrbaarpaarbïarpĕver
92to drink*ič-içmekiçməkiçmekiçmekiçergeiçmekeçärgäeckäleesergəışuishiwişüvicüüičerižergeишichmoqichmekičmēkijerizergeisĕś
93to eat*yē-yemekyeməkiýmekaşamaqauuzlanırğa, aşarğaaşamaqaşargaaşanqalıaşarğajeujewyev, aşavjeǰiirdʹiyerge, čiyerge, čeerge, tʹiyerge, čiyerge, ažayargaчииy²iyemoqyimek, yëmekyḗmēkçiirçirgeahaa, sieśi
94to bite*ïsïr-ısırmakdişləmək*dişlemekxapmaqqabarğatişlemekteşlärgäteşlägäleteşlərgətısteutislewtislevtiştöötišteertišteergeызырtishlamoqchishlimekïsïrmāq, tišlēmēkızırar, tutkulaarızırarğa, tudarğaïtïrśyrt
95to suck*em-, *simü-emmekəmməkemmekemmek, sormaqemergeemmekimärgäimkäleimergə, hurırğaemu, soruemiw, sorıwémüv, soruvemüü*soror, emersorargaсорemmoq, soʻrmoqemmek*, shorimaq*اماك, sōrmāqsorar, emer*sorarğa, emerğeemĕm
96to spit*tüpkür-tükürmektüpürməktüýkürmektükürmektükürürgetükürmektökerergätökörörgətükırutu'kiriwtükirüvtükürüütükürertükürergeтӱккӱрtuplamoqtükürmeksoδmāqdükpürertükürerğesilleesur
97to vomit*kus-kusmakqusmaqgusmakqusmaqqusarğaqusmaqqosargaqosqalıqośorğaqūsuqusıw, qayt etiwkusuvkusuukuzarkuzargaқусqusmoqqusmaqqusmāq, yanmāqkuzarxuzarğaqotuolathăs
98to blow*ür-üflemeküfürməküflemek, öwüsmeküfürmek, eşmekufgürürgeesmek, üfürmekörergä, isärgäörörgə, iśergəüru, ürleuu'rlew, esiw, u'plewürüv, ésüvüylöö*ürerürergeӱбӱр, салғынаesmoqpüwdimekesmēkürer*, xadıır*ürerğe*, übürerğeürvĕr
99to breathe*tï̄nsoluk almak, solumak, nefes almaknəfəs almaqdem almaktınış almaqsolurğanefes almaksulargatın alğalıtın alırğa, dəm alırğadem aludem alıwtınıs aluvdem aluu*tïnartïnargaтынnafas olmoq*, dam chiqalmoq*nepes almaq, dem almaqtïnmāqtınartınarğatïïnsyvla
100to laugh*kül-gülmekgülməkgülmekkülemekkülürgekülmekkölergäkölörgəküluku'liwkülüvkülüükatkïrar, külerkülerge, külüergeқатқырkulmoqkülmekkülmēk, qatɣurmāqkattırarxatxırarga, külergekülkul
101to see*kör-görmekgörməkgörmekgörmekkörürgekörmekkürergäkürergəköruko'riwkörüvkörüükörörkörergeкöрk̥ür², kür²koʻrmoqkörmekkörmēkköörkörergekörkur
102to hear*ẹĺit-işitmek, duymakeşitməkeşitmekeşitmekeşitirgeeşitmekişetergäişetergəestuesitiwésitüvuguuugarugargaуқs²id²eshitmoqanglimaqešitmēkdıñnaaristergeihitilt
103to know*bil-bilmekbilməkbilmekbilmekbilirgebilmekbelergäbelergəbılubiliwbilüvbilüübilerbilerge, pilergeпилb²il²bilmoqbilmekbilmēkbilirpilergebilpĕl
104to think*tüĺ-ün-düşünmekdüşünmək, sanmaqpikir etmek, saýmak, üýtmekoylamaqsağışlanırğa, oyumlarğatüşünmekuylargauylarğaoilauoylawoylavoyloosananar, sanaarsanayargaпöгӱн, толанs¹qn¹oʻylamoqoylimaq, pikir qilmaqȫmēk, saqïnmāqbodaar, bodanır, sagışsıraar*sağınarğasanaašuh̬ăšla, šutla*
105to smellkoklamak, kokmakiyləmək, qoxumaqysgamak*iyislemekiyiskergeqoqlamaqisnärgäyeśkərgəiıskeu*iyiskewiyiskilevjıttooǰïtaardʹïdarga, tʹïdarga, yïdïyargaчыстаisqamoq*purimaq*yïδlāmāqçıttaar*çıstanarğa*sïttaa*šăršla*, šărš̬ă k̬ălar*, šărš̬ă k̬ĕr*
106to fear*kork-korkmakqorxmaqgorkmak, eýmenmekqorqmaqqorqurğaqorqmaqqurkırgaqurqırğaqorquqorqıwkorkuvkorkuukorkïïrkorugarga, korïgarga, korgïyargaқоруқqur¹qqoʻrqmoqqorqmaqqorqmāqkorgarxorığarğakuttanhăra
107to sleep*ūdï-uyumakyatmaquklamakyuxlamaqjuqlarğayuqlamaqyoqlargayoqlağalıyoqlarğaūiyqtauuyqılawuyklavuktoouyuktaaruytayarga, uyuktayarga, uyktayargaузуud¹uxlamoquxlimaquδï̄māq, yatmāquduuruzirğautuyśyvăr
108to live*dīri-yaşamak, oturmakyaşamaqýaşamakyaşamaqjaşarğayaşamaqyaşärgäyəşərgəjasaujasawyaşavjaşooǰürer, ǰadarčažayargaчурта, чатy¹šyashamoqyashimaqyašāmāqçurttaarçurtirğaolor, sïrïtpurăn
109to die*öl-ölmekölməkölmekölmekyolürge, auuşurğaölmekülärgäülergəöluo'liwölüvölüüölörölerge, ülerge, üülergeöлül²oʻlmoqölmekölmēk, kečmēkölürölergeölvil
110to kill*öltür-öldürmeköldürməköldürmeköltürmekyoltürürge, joyarğaöldürmeküterergäülterergəöltıruo'ltiriwöltirüvöltürüüöltüreröttürerge, ötürerge, öltirergeöдӱрül²r²oʻldirmoqöltürmeköldürmēkölürerödirergeölörvĕler
111to fight*saba-dövüşmek, kavga etmekvuruşmaq, savaşmaq, döyüşməkuruşmak*, söweşmek, göreşmek*yabuşmaq, erişmektutuşurğa, küreşirgedögüşmekköräşergähuğışırğa, oroşorğasoğysu, ūrysuurısıw, sawash etiwsogısuv, kavga étüvsoguşuutartïžar, kürežer, ǰuulažar*kürežergeчаалаш, кӱреш, тудушs²üŋšurushmoq*, qurashmoq*soqushmaq, urushmaqsavašmāq, čalïšmāq, süŋüšmēk, urušmāqdemisejir, çaalajar, dayıldajırkürezerge, xarbazarğa, çaalazarğa*oqsus, tuhun, kïrgïs, seriilesśap̬ăś
112to hunt*ābla-avlamakovlamaqawlamakaw etmekuuçulanırğaavlamaqawlargaawlarğaaulauawlawañşılavuulooaŋdaar, uulaaranʺlayarga, anʺnayargaаңнаovlamoqowlimaqavlāmāqañnaar, añnıırañnirğabultaasunara ś̬üre, kajăk̬a ś̬üre, tytma ś̬üre
113to hit*ur-vurmakvurmaqpatlamak, urmak*urmaqururğa, soğarğaurmaqsuğarga, bärergähuğırğa, ororğaūru, soğuurıw, sog'ıwsoguv, uruvuruusogorsogarga, urargaшап, соқur¹urmoqurmaqurmāq, qaqmāqkagar, sogar, şançarcabarğa, teerge, urunarğaoğus, sïrbatśap, šakka
114to cut*kes-kesmekkəsməkkesmekgesmekkeserge, jırırğakesmekkisärgäqırqırğa, kiśergəkesukesiwkesüvkesüükezerkezergeкесks², b¹ičkesmoqkesmek, qiymaq*kesmēk, bïčmāq, qïymāq, ormāqkezerkizergekïs, bïskas
115to split*yār-yarmak, ayırmakbölmək, yarmaqýarylmakbölmekyuleşirge, bölürgeyarmaqbülärgäyarırğajarubo'liwbölüvbölüübölör, oodor, ǰararčararga, dʹararga, tʹararga, yararga, polarga, kadayargaчаар, кезе шап, ӱлеyormoqyarmaqyarmāq, yermēk, aδïrmāq, sökmēkçarar, oondaktaarçararğa, oodarğa*qayïtpajla, ujăr
116to stab*čok-bıçaklamaksancmaq, batırmaqpyçaklamak, naýzalamakçançmaq, qadamaqçançırğasoqmaqçänçergäsənsergə, qaźarğasūğu, qadau, şanşushanshıw, qadawşanşuv, kadavsayuusayarkadayargaқаза, тоорs¹nčsanchmoq, tiqmoqtiqmaq*, sanjimaq, pichaqlimaqsančmāq, suqmāqbijekteer, şançar, şişteersazarğabatarï saayčik, tir
117to scratch*kaĺčï-kaşımakcızmaq, qaşımaqdyrnaçaklamaktırnamaqtırnarğatırnamaqtırnargatırnarğatyrnautırnawtırnavtırmootïrmaartïrbayarga, tïrbaktayargaтырбақтаtirnamoqtirnaqlimaqqašï̄māq, ezmēkdırbaktaartırbaxtirğatarbaa, tïŋïraqtaačărmala, čer, šăjăr
118to dig*kaŕ-kazmakqazmaqgazmakqazmaqqazarğaqazmaqqazırgaqaźırğaqazuqazıwkazuvkazuukazarkazargaқасqazimoqkolimaq, qazmaqqazmāq, qazï̄māq, üšēmēk, üŋmēkkazarxazarğaqasalt, čavma, čak̬ala, čavala, čavsa k̬ălar
119to swim*yüŕ-yüzmeküzməkýüzmekyuzmekjüzergeyaldamaqyözärgäyöźörgəjüzuju'ziwyaldav, yuzüvsüzüüežiner, ǰüzerčüzergeчӱc, ық чöрsuzmoqsu üzmekyüzmēk, čapmāqeştirçüzergeuhun, qarbaa
120to fly*uč-uçmakuçmaquçmakuçmaquçarğauçmaqoçargaocqalıosorğaūşuushıwuşuvucuuučaručarga, užarga, üčergeучуқuchmoquchmaqučmāq, teŋmēkujaruçugarğakötvĕś
121to walk*yüri-yürümekyürümək, gəzmək, yeriməkýöremek, barmakyurümekjürürge, barırğayürmekbarırga, yörergäatlarğabaru, jüruжүриўyurüvbasuubarar, ǰürertʹörerge, čürerge, čörergeчöрy¹ur¹iyurmoq, bormoq, kezmoqmangmaq, yürmekyorï̄māqbaar, çoruur*pararğa, çörergebar, qaamput, śüre
122to come*kẹl-gelmekgəlməkgelmekgelmekkelirgekelmekkilergäkilergəkeluкелиўkelüvkelüükelerkelergeкелkl²kelmoqkelmekkelmēkkelirkilergekelkil, py
123to lie (as in a bed)*yat-yatmak, uzanmakuzanmaq, yatmaqýatmak, uzanmakyatmaqjatarğayatmaq, uzanmaqyatargayatqalıyatırğajatuжатыўyatuvjatuuǰadarčadarga, dʹadarga, tʹadarga, džadarga, yadargaчатy¹t¹yotmoqyatmaqyatmāqçıdarçadarğasïtvyrt
124to sit*oltur-oturmakoturmaqoturmakolturmaqoltururğaoturmaqutırırgautırğalıultırırğaotyruотырыўoltıruvoturuuoturarotïrargaодурul¹r¹oʻtirmoqolturmaqolturmāqolurarodırarğaolorlar
125to stand*dur-durmak, dikilmekdurmaqdurmakturmaqsüyelirge, sirelirgeturmaqtorırgatorğalıtororğatūruтурыўturuvturuuturarturargaтурt¹ur¹turmoqturmaqturmāqturarturarğatur
126to turn (intransitive)*ebir-dönmek, evirmekdönməkdönmekburmaq, burulmaqbururğaburulmaqborırgaborolorğa, bororğa, əylənergəbūru, būryluбурыў, бурылыўburuv, burıluvburuluuaylanar, burïlaraylanarga, aylïnarga, purargaпур, пурулburmoqburimaq, örümek*, aylandurmaq, pëqiratmaqevürmēk, čevürmēk, tevürmēkeer, ergildireraylan(dır)arğa, aylandırı bızarğaergit, eriypăr, śavăr
127to fall*düĺ-düşmekdüşməkýykylmakyığılmaqtüşerge, jığılırğatüşmektöşärgä, yegılırgatöşörgəjauu, jyğylu, qūlauқулаў, жығылыўyıgıluvtüşüütüžer, ǰïgïlartüžergeтӱш, чығыл, ушtushmoq, yiqilmoqchüshmek, yiqilmaq, ghulimaqtüšmēk, učmāqdüjertüzergetüstün, tak̬ăn, ük
128to give*bēr-vermekverməkbermekbermekberirgebermekbirergäbirergəberuбериўberüvberüübererbererge, perergeперb²r²bermoqbermekbḗrmēkbeerpirergebierpar
129to hold*tut-tutmaktutmaq*, saxlamaq*tutmaktutmaqtutarğatutmaqtotargatotorğatūtu, ūstauтутыў, устаўıslav, tutuvkarmootudartudargaтутt¹ut¹tutmoqtutmaqtutmāqtudartudarğatuttyt
130to squeeze*sïk-, *kïs-sıkmaksıxmaqsykmakqısmaqqısarğasıqmaqqısargaqıśırğaqysuқысыўkısuvsıguusïgarkïzargaқыза тутsiqmoq, qismoqqismaq, siqmaqsïkmāqkızarxızarğaïkhĕs, čămărt̬a, hĕster, păč̬ărt̬a
131to rub*sür(-t)-sürmek, sürtmek, uğmaksürməkoýkamak, sürtenmekişımaqışırğasürtmekışkırga, uwargaışqırğa, hörtörgəysqylauысқылаў, ысыўıskılavsürtüüǰïžarčižerge, yïžargaчосishqalamoq, surtmoq*sürkimeksürtmēk, türtmēk, yaqmāqdürbüür, ögeerçızarğaaal, sot*săt̬ăr, sĕr
132to wash*yu(b)-yıkamak, yumakyumaqýuwmakjuwmaqjuuarğayuvmaqyuargayıwırğajuuжуўыўyuvuvjuuǰunarčunargaчунyuvmoqyuymaqçuurçuurğasuuyśu
133to wipe*sīl-silmeksilməksüpürmeksibirmeksıyparğa, qurğaqsıtırğasilmeksörtergähörtörgəsürtuсүртиўsürtüvaarcuuarčïïr-чосartmoqsürtmekçodar, aştaar*çızarğasotšăl
134to pull*tart-çekmekçəkməkdartmak, çekmektartmaqtartırğaçekmektartırgatartırğatartuтартыўtartuvtartuutartar, čöyörtartargaтартchoʻzmoq, tortmoqtartmaqtırtarsörtirge, tartarğatartturt, sĕt̬ĕr*
135to push*it-itmekitələməkitmektürtmek, tebermektürtergeitemeketärgäetergə, etərergə, törtörgəiteru, türtuийтериўiytevtürtüüiyderiyderge, idergeитitarmoq, turtmoqittermekideriderge, sazarğaüt, astĕk, tĕrt
136to throw*at-atmakatmaqatmaktaşlamaq, atmaqatarğaatmaqtaşlargataşlarğa, bərergətastauтаслаў, ылақтырыўtaslav, bılaktıruvırgıtuutaštaaradargaташта, шелotmoq*, tashlamoq*tashlimaq, atmaqoktaar, dajaartastirğa, silergebïraq, kebis, tamnaa*yvăt, ut, părah
137to tie*b(i)ā-bağlamakbağlamaqbaglamakbaylamaqbaylarğa, eşergebağlamaqbäylärgäbəylərgə, bağlarğabailauбайлаўbaylav, bavlavbayloobuulaarpaglayargaпағлаb¹abogʻlamoqbaghlimaqbaglaarpalğirğabaaykăk̬ar, śyh, syp
138to sew*tik-dikmektikməktikmektikmektigergetikmektegärgätegergətıguтигиўtigüvtigüüköktöör, tigertigerge, köktöergeтикtikmoqtikmekdaaraartigergetikśĕle, tĕrle*
139to count*sā(y)-saymaksaymaqsanamaksanamaqsanarğasaymaqsanargahanarğa, iśəplərgə, xisaplarğasanau, esepteuсанаўsanavsanootooloor, čottoorsanayarga, kožonʺnoyargaтоола, санаsanamoqsanimaqsanaarsanirğaaaq, aqsaanna aaqšutla
140to say*āy-demek, söylemekdeməkdiýmekaytmaq, demekaytırğademekäytergäəytergə, tiyergə, gəplərgəaitu, deuайтыў, деўaytuv, devaytuuaydar, deer, söylöörteerge, aydarga, ayargaайтt²i, aytmoq, demoq*dëmek, ëytmaqçugaalar, sögleer, deerçooxtirğa, çoxtanarğaet, diete, kala
141to sing*tōj-, *öt-, *jaj-şarkı söylemekoxumaqsaýramakyırlamaqjırlarğayırlamaqcırlargayırlarğajyrlau, än aituқосық айтыўyırlavırdookožoŋdoor, sarïndaarsarnayargaырла, сарнаashula aytmoq, kuylamoqnaxsha ëytmaq, sayrimaqırlaarırlirğa, sarnirğaïllaajurla
142to play*oy-oynamakoynamaqoýnamakoynamaqoynarğaoynamaquynargauynarğaoinauойнаўoynavoynoooynooroynayarga, oynoyargaойнаoʻynamoqoynimaqoynaaroynirğaoonňoovylja
143to float*yüŕ-yüzmeküzməkýüzmekyuzmekjüzergeyaldamaqyözärgäyöźörgəjüzuжүзиўyaldav, yuzüvkalkuuǰüzeragargaық, ақsuzmoqleylimek*, üzmek, lepildimek*saldaarçüzerge, ağarğauhun*, ust
144to flow*ak-akmakaxmaqakmakaqmaqsarqırğaaqmaqağargaağırğaağuағыўaguvaguuagaragargaақoqmoqaqmaqagar*, töktür*ağarğasüürjuh
145to freeze*toŋ-donmak, dondurmakdonmaqşatlamak, doňdurmakbuzlamaq, üşümekbuzlarğa, yuşürgebuzlanmaqöşergä, tuñırgatuñqalı, öşögäletuñırğa, öşörgəüsu, toñuтоңыўtoñuv, buzlav, üsüvtoŋuučarčaar, tonortonʺargaтоң, тооmuzlamoq, toʻngmoqtonglimaqdoñartoorğatoŋšăn
146to swell*sīĺč-şişmekşişməkçişmekşişmek, göpmekköbergeşişmekşeşärgäşeşergəısip-kebu, ısınu, ısuисиўsisüvşişüüsïstaar, köbör, tižiirköberge, tižiyergeшиш, кöпshishmoqköpmek*, qaparmaq*, ishshimaqıjar, dörteer, xapıyar*sizerge, köbergeihen tağïs, is, köbeöšyś
147sun*küneĺgüneşgün, günəşgüngün, güneşkünküneşqoyaşqoyaşqoyaşkünқуяс, күнkünkünkünkün, kuyašкӱн, қуйашkün²quyosh, kunkün, quyash*künxünkünkünhĕvel
148moon*āń(k)ayayayayayayayayaiайayayayayайoyayāyayayïyujăh
149star*yulduŕyıldızulduzýyldyzyulduzjulduzyıldızyoldızyıltısyondoźjūldyzжулдызyuldızjıldızǰïldïsyïldïs, čiltïs, dʹïldïs, tʹïltïsчылтысyulduzyultuzyulduzsıldısçıltıssulusśălt̬ăr
150water*subsususuwsuwsuusuvsusıuhıwsuсуўsuvsuusuusuu, sug, suug, суғs¹ub¹suvsusūvsugsuğuušyv
151rain*yagmuryağmuryağışýagyşyañur, yawunjauunyağmuryañgıryañqır, yauınyamğırjañbyr, jauynжамғырyamgırjaanǰaaš, ǰaŋmïrnʹanmïr, nʹanʺmïr, nʹïnʺmïrнағбурyomgʻiryamghuryaɣmurçàsnañmırsamïïr, ardaqśumăr
152river*yïrmak, *ögüŕırmak, nehirçayderýaözençereközen, neeryelgayılğayılğa, darya, nəherözenдəрьяsuv, yılga suvdarıya*suusugсуғ, чулатügzdaryo*derya*ögüzxemsuğörüsśyrma, šyv, juh̬anš̬yv
153lake*kȫlgölgölkölkölkölgölkülkülkülkölкөлkölkölkölkölкöлkül²koʻlkölkȫlxölkölküölkülĕ
154sea*teŋiŕdenizdənizdeňizdeñizteñizdeñizdiñgeztiñkesdiñgeźteñızтеңизteñizdeŋiztalay, teŋistenʺisталайt¹l¹uy¹dengizdë'ngizteŋiz, kȫldalay*talay*bayğaltinĕs
155salt*dūŕtuzduzduztuztuztuztoztostoźtūzдузtuztuztustuz, tusтусtuztuztūzdustustuustăvar
156stone*tiāĺtaşdaşdaştaştaştaştaştaştaştasтасtastaştaštašташt¹štoshtashtāšdaştastaasčul
157sand*kumkumqumgum, çägexum, qayıryuzmez, qumqumqomqomqomqūmқум, шегеkum, kayırkumkumak, kumkubak, kuvak, kumқумақqumqumqumkum, elezin*xumkumaqhăjăr
158dust*tōz, *tōzantoztozçaň, toz, tozançañbuqutoztuzantusansañ, tuźantozañ, şañгирт, шаңşañcaŋtoozïntozïnтозунt¹uzchangchang, tozangtōz, toprāqdoozuntozınbïïl*tus̬an
159earth*yẹryer, yeryüzü, dünyatorpaq*, yer*topraktopuraqtopuraqtopraqcir, tufraqtupraqtupraq, yertopyraq, jerтопырақtopırakjertobrak, ǰertobrak, toburak, čer, tʹyer, dʹyer, yerтобрақ, черtuproqtopa, tupraq, yertoprāq, yḗrdovurak, xörzüntobırax, çirsir, buorśĕr, tăpra
160cloud*bulïtbulutbuludbulutbulutbulutbulutbolıtpolotbolotbūltбултbulıtbulutbulutbulut, pulutпулутb¹ul¹it¹bulutbulutbulïtbulutpulutbïlïtpĕlĕt
161fog*bus, *būgsisdumandumantumantumantumantomantomantomantūmanдуманtumantumantumantuman, tïvan, tubanтубанt¹umn¹tumantumantumān, būstumantubantumantĕtre
162sky*teŋrigök, gökyüzügöygök, asmankökkökkökkükauakük, asmankök, aspan*, äue*көк, аспанkökasman*teŋeritegri, tegre, tehre, tehri, tenʺyere, tenʺyeri, tenʺir, tenʺreтегриt²ŋr²s²koʻk, osmon*asman*, kök*teŋrī, kȫkdeertigirqallaantüp̬e
163wind*yẹlyel, rüzgârkülək, yelýelyeljelyelcilyelyeljel, samal*желyeljelsalkïn, ǰelyel, salgïnсалғынyelshamal*, selkin shamal*yḗl, esinxat*, salgınçiltïalśil
164snow*kārkarqargarqarqarqarqarqarqarqarқарkarkarkarkarқарqr¹qorqarqārxarxarqaarjur
165ice*būŕbuzbuzbuzbuzbuzbuzbozposboźmūzмузbuzmuztoš, musbus, pusмусmuzmuzbūzdoşpusmuuspăr
166smoke*tumandumantüstütüssetütüntütüntütüntötentötöntötöntütın, ysтүтинtütintütünïš, tüdüntüdün, tüdin, ïšыш, тӱдӱнtutuntütün, istütün, ïšıştüdün, ısburuotĕt̬ĕm
167fire*ōtod, ateşodotot, yalınotateş, otutututot, örtот, жалынot, yalınotot, ört*otотut¹olov, oʻtot, atesh*ōtototuotvut
168ash*külkülkülkülkülkülkülkölkölkölkülкүлkülkülkülkül, gülкӱлkulkülkülxülkülkülkĕl
169to burn*tam-yakmak, yanmakyanmaqötmek, otlamak, ýanmakyanmaq, güymekjanarğayanmaqyanargayanqalıyanırğajanuжаныўyanuvküyüüküyerküyкöйyonmoqköymek, yanmaqkıvar, örttenirköyerğeumay*, umat*, uotta*śun
170road*yōlyolyolýolyoljolyolyulyulyuljolжолyoljolǰoltʹol, čol, dʹol, yolчолy¹ul¹yoʻlyolorukçolsuolśul
171mountain*tāg, *k(i)ayadağdağdagtawtaudağtawtautawtauтаўtavtookïr, tuutagтағt¹ǧtogʻtaghdagtağqayatu
172red*kïŕïlkızıl, kırmızıqırmızı*, algyzylqızılqızılqırmızı, qızılqızılqısılqıźılqyzylқызылkızılkızılkïzïlkïsïl, kïzïlқызылq̊²izl¹qizilqizilkızılxızılkïhïlhĕrlĕ
173green*yāĺïlyeşilyaşılýaşylyaşıl, gökjaşil, kökyeşilyaşelyäşelyəşeljasylжасылyasıljaşılǰažïlčažïl, dʹažïlчажылyashilyëshilnogaan*(ot) kök, noğan, çazılküöqsimĕs, eš̬ĕl
174yellow*siarïgsarısarısarysarısarısarısarısarıharısaryсарыsarısarısarïsarï, saarïсарығs¹r¹ǧsariqsëriqsarıgsarığarağas, saharqaysară
175white*ürüŋ, *ākak, beyazakaqaqbeyaz, aqaqaqaqaqақakakakakақaq, ür²üŋoqaqakaxürüŋ, mağanšură
176black*kara, *qarakara, siyahqaragaraqaraqaraqara, siyaqaraqaraqaraqaraқараkarakarakarakaraқараqr¹aqora, siyoh*qara, siyah reng*karaxaraqarahura
177night*kēčegecegecəgijegeçekeçegecetöntöntön, kisətünтүнtüntüntüntünтӱнt²ün²tun, kecha*tün, këche*, këch*düntün, xaraatüünkaś
178day*küngün, gündüzgüngüngünkünkünkönkönkönkünкүнkünkünkünkünкӱн, кӱндӱсkün², k̥ün²t²zkunkünxünkünkünkun
179year*yāĺ, *yïlyıl, seneilýylyıljılyıl, seneyelyılyıljylжылyıljılǰïlčïl, yïl, dʹïl, čaš, tʹašчылy²il¹yilyilçılçılsïl, jïlśul
180warm*yïlïgsıcak, ılıkilıqýylyyılıjılıissicılıyılıyılıjylyжыллыyılıjıluuǰïluyïlïg, čïlu, dʹïlu, čïlïgчылығiliqilliq, ilmançılıgçılığsïlaasăš̬ă
181cold*sogïksoğuk, serinsoyuqsowuksuwuqsuuuqsuvuqsalkın, suwıqsıuıqhıwıqsuyq, salqynсуўықsuvık, salkınsuuksooksuuk, sookсооқsovuqsogh, soghuqsooksooxmülüün, tïmnïïsivĕ
182full*tōl-doludoludoly, dok*tolutolutolutulıtulıtulıtoly, tolyqтолыtolıtoluktolotola, toloтолдураtoʻq, toʻlatoluqdolutoldıratolorutulli
183new*yaŋïyeniyeni, təzətäze*yañıjañıyañıyañayañayañıjañaжаңаyañıjaŋıǰaŋïčanʺï, dʹanʺï, dʹaa, yaa, čaaнааyangiyë'ngiçaanaasaŋaśĕnĕ
184old*es-(kü)eski, yaşlıköhnə, əski, qarı*, qoca*köne*, garry*esgieski, qart*eski, qartiske, qartiskeiśke, qart*eskı, qart, kärı*ески, көнеéskieskieski, kargan*karïgan, karan, karaan, kargan, eskiэскиeski, qarikona*, eski*ergi, kırgan*irgi, kirì*erge, kïrjağas*kivĕ, vat̬ă*
185good*edgüiyiyaxşıýagşy, gowyyaxşıaxşı, igiyahşı, eyiyaxşıyaqşıhəybət, yaqşıjaqsy, igıжақсыyaxşı, iygijakşıǰakšïčakšï, tʹakšï, yakšï, dʹakšïчақшыd²güyaxshiyaxshi, yaramliq, izgü*ekiçaxsıüčügey, ütüölajăh
186bad*yamankötüpis, yaman(er)bet, pis, ýaman*yamanaman, osalyaramay, yamannaçaryamannasar, yamannaşar, jamanжаманyamanjamanǰaman, koomoynemen, yaman, nʹaman, dʹamanчабалy¹b¹l¹q, y¹b¹zyomonyaman, yaramsiz, nachar, osalbak, bagayxomay, çabalkuhağan, jaabïjap̬ăh, nač̬ar
187rotten*čẹrçürükçürükçüýrükçirikçirigen, çirikçürükçerekcerekserekşırıkширикşirikcirikčirikirik, čirikирикchirikchirik, chirigenirik, çıdıgçızığ, çızaan*, ìrìk*sïtïybïtśĕrĕk
188dirty*kirpis, kirliçirkli, kirlikirli, hapakir, naskirkirlipıçraq, kerlekerle, pıcraqbısraqbatpaqty, kır, las, sazdyкирлиkirli, naskirkirlükirligкирлигkirkir, meynet*, paskinaxirlig, boktugkirlig, purtaxkirdeeq, badaraanpylʹčăklă, varlanč̬ăk, hura
189straight*tüŕdüz, düzgün, doğrudüzgöni, dogrytuwra, tüztuura, tüztüzturıturı, töstura, tuğrıtüzu, turaтуўры, дүзиўtuvra, tüztüztüs, čiketüsтӱсtoʻgʻri, tik*udul, tüzdort, xönükönikönötürĕ
190round*yum, *tom, *deg, *dög, *dogyuvarlak, toparlakyumrutogalak, öwredögerektögerektögerektügäräk, yomrıyomoroyomoro, tüñərəkdomalaq, döñgelek, jūmyrдумалақ, жумырыtımalak, tögerektogolok*bolčok, tegeriktoglak, togolokтоғалақdumaloq, yumaloq*domlaq, yumilaqtögerik, tırıkıtoğılax, tegilek, terpektögürükśavrak̬a
191sharp (as a knife)*yitikeskinitiýiti, ötgürittijütükeskinütkenütkerütkerötkırөткирötkirkurckurčötkür, ödüg, kersigчидиг, уштығoʻtkirkeskin, ötkür, ittikyitigçidig, ötkürçitigsïtïïśivĕč, vičkĕn
192dull (as a knife)körkütkütektomaqgumux, gumadaxtoqalütmäsütmäsütməśötpec, dökırөтпесötpes, topalmokokmoko, ötpösötpösалығoʻtmasötmes, qashangdögey, şaptı, muguromassïppaqmăk̬a
193smooth*tekiŕpürüzsüz, düzgünhamar, düztekiztegişsıydamtegizşoma, tigestiges, yılmağaytigeź, şımategısтегисtegisjılmakaykileŋ, ǰïlïm, tüstüsсылағай, айғыtekis, silliqtekshi*, siliqyaprï̄, alaŋdeski, tastüsdeqsijak̬a, tak̬ăr, türĕ
194wet*ȫlıslak, nemlinəm, yaş, islaqçygly, öl*suw, dımjibigendımyuyeşsıulıdımlıylğal, dymqyl*ылғалsuv, suvlangansuuülüš, čïktusu, sug, öлhoʻl, namhöl, nemȫlöl, şık, möön, şalölinčeğey, uulaaq, siikteeqjĕp̬e, nürĕ, islenč̬ĕk
195dry*kūrïkkuruquruquryqurğaq, quruqurğaqquruqorıqoroqoroqūrğaqқурғақkurgak, kurıkurgakkurgak, kurukurugқуруғquruq, qurgʻoqquruq, qurghaqquruɣkurgagxuruğkuraanaqtip̬ĕ, hărăk
196correct*kẹr-tüdoğru, gerçekdüzgün, doğrudogrydurustüzdoğrudöres, turıtörösdöröś, tuğrıdūrys, turaдурыс, туўрыdurıstuuračïnšin, šïnшынапtoʻgʻritoghra, durusčï̄nşın, ılaptıgsın, ortasöp, söptööq, tabatĕrĕs
197near*yagukyakınyaxınýakynyuwuqjuuuqyaqınyakınyıuıqyaqın, ergəjaqyn, juyqжақынyuvıkjakınǰuuktʹagïnчағынy¹ǧq̊¹yaqinyëqinyaqïn, yaɣūqçookçağınčugasśyvăh
198far*uŕakuzakuzaquzak, alyşuzaq, yıraquzaquzaqyeraqalısalıś, yıraqalys, jyraqузақ, алысuzak, alısalısïraakïrakырақir¹quzoq, olis*yiraq, uzaqyïrāqırakıraxïraaqinś̬e
199right*oŋsağsağsag, sağоңonʺоңoʻngonguŋasylt̬ăm
200left*sōlsolsolçepsolsolsolsulsulhulsolсол, шепsolsolsolsolсолchap*solsōlsolagaysolqaŋassulah̬aj
201at-da, -de, -a, -e-da/-də-да/-де, üstünde-да/-де, yusünde-da, -de, -ta, -te-da, -dä, östendä-ta, -tä-да/-дә/-та/-тә/-ҙа/-ҙә, -ла/-лә, öśtöndə-да/-де, astynda-да/-де/-та/-те, үстинде-да/-де/-та/-те, üstinde-da-де/-те-да/-деӱстӱндеüza-da-دا/-دە/-تا/-تە-dē, -dā-да/-де, -та/-те-да/-де/-та/-те-га/-ҕа-ра/-ре, -та/-те
202in*-de-da, -de, içinde, içerisinde-da/-də-да/-де, içinde-да/-де, içinde-da, -de, -ta, -te-da, -dä, eçendä-ta, -tä-да/-дә/-та/-тә/-ҙа/-ҙә, -ла/-лә, esendə-да/-де, ışınde-да/-де/-та/-те, ишинде-да/-де/-та/-те, işinde-da-де/-те-да/-деиштинде-daichide, ichre*, -دا/-دە/-تا/-تەičindē, ičrē, -dē, -dā-да/-де, -та/-те, iştinde-да/-де/-та/-теihiger-ра/-ре, -та/-те
203with*bileile, -leilə, -la/-ləbilenbulanbla-nen, ilebelənpelän, manmenən, belən, ilə-men, -menenменен, бенен, пененman, menmenen-ла/-леbïlaқапшыраbilanbilenbirlē-bile, -bile kadı/kataykïtta, kïtarï-па/-пе
204andve, ile, da/wewa, -да/-деem, daveda, , hämta, , ämhəm, , menən, да/дә/та/тә/ҙа/ҙә, ла/ләjäne, menжәне, ҳәм, -да/-де/-та/-теém, -да/-де/-та/-теjanala, onoydo okla, le, vla, vle, да/депазоқva*we*, hem, yenetaqï̄, yemēbile, bolgaş, bazadaa, taauonnatat̬a, ta, te, -па/-пе
205if*-sa-sa, -se, ise, eğer-sa/-sə, əgəregereger-са/-се, eseeger-sa, -sä, ägärägär-һа/-һә, əgər, əgər źə, gər-са/-се, egerегерéger-sa-се/-зе-за/-зеэде ползаagar*-سا/-سە, eger*ersē, -sē, -sā, apaŋ-за/-са, -зе/-се, bolza, bir eves*buollağïna, öskö-сан/-сен, enč̬en, eh̬er
206because*üčün, *učunçünküçünkiçünkinege tügülyuçün, nek deseñçünkiçönkinik tisäñsönkiöitkenıсебебиnege deseñantkenineniŋ učun deze, učunušunанаң аараchunki*-ghachqa, -gechke, -qachqa, -kech, chünki*üčünçüge deerge, ooñujunihin*mĕnš̬ĕn t̬es̬en
207name*ātad, isimadatatatad, isimisem, atisemisem, atat, esımат, исимatatatatатism*, nom*, otat, isim*, nam*ātatataatjat
Swadesh lists
Individual languages
Language families, family branches, and geographic groupings
Constructed languages
Reconstructed proto-languages
(edit this template)